مترجم: سهیلا حاجی زاده
منبع:راسخون
 
 

فسفریک اسید یک ماده ی شیمیایی مهم بوده که دارای انبوهی از کاربردها در صنایع، کشاورزی و حتی در بسیاری از خانه ها می باشد. در این مقاله، ما نگاهی به برخی مصارف مهم فسفریک اسید خواهیم داشت.
فسفریک اسید به عنوان ارتوفسفریک اسید نیز شناخته می شود، یکی از وسیع ترین اسیدهای شناخته شده و مورد استفاده می باشد. این اسید یک اسید معدنی بوده که حاوی سه اتم هیدروژن، یک اتم فسفر و چهار اتم اکسیژن می باشد. بنابراین، فرمول شیمیایی فسفریک اسید H3PO4 می باشد. اسید فسفریک یک اسید مهم بوده که طیف وسیعی از کاربردها را دارد.

رفع زنگ

یکی از رایج ترین استفادههای اسید فسفریک برای رفع زنگ از سطوح فلزی می باشد. این ماده به عنوان یک مبدل زنگ به طور مستقیم بر روی آهن، فولاد و دیگر سطوح فلزی کاربرد دارد. آهن قهوه ای مایل به قرمز که اکسید آهن میباشد را به فسفات آهن سیاه رنگ تبدیل میکند. بعد از این درمان، پوشش فسفات آهن سیاه می تواند به آسانی شسته شده و سطح فلزی تازهای نشان داده شود.
برای از بین بردن کامل زنگ، کاربردهای متعدد اسید فسفریک ممکن است نیاز باشد. در برخی کاربردها، که نمای بیرونی ثانویه است، پوشش فسفاته ی تشکیل شده بر روی این اسید ممکن است در محل باقی بماند، به طوری که مقاومت بیشتری را در برابر خوردگی ارائه دهد. فسفریک اسید مورد استفاده برای حذف زنگ یک مایع سبز رنگ بوده که برای غوطه ور شدن مناسب است، اما اغلب به عنوان یک ژل برای استفاده ی آسان فرموله شده است.
استفاده در مواد غذایی فراوری شده
فسفریک اسید به عنوان یک ماده ی افزودنی به منظور اسیدی کردن مواد غذایی و نوشیدنی هایی مانند نوشابه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این اسید یک طعم و مزه ی تند را ارائه داده و به صورت انبوه مورد استفاده می باشد، این ماده ی شیمیایی به راحتی در دسترس می باشد.
با این حال، این استفادهی خاص از اسید فسفریک یک جنجال بزرگ را ایجاد کرده، و سوالات بسیاری در رابطه با اثرات سلامتی این اسید در بدن انسان مطرح شده است.

مصارف پزشکی

یکی از مهم ترین مصارف این اسید در زمینه های پزشکی و صنعت می باشد. اسید فسفریک به عنوان یک عنصر در داروهای ضد تهوع کاربرد دارد، که حاوی سطوح بالایی از قند گلوکز و فروکتوز می باشد. در دندانپزشکی، این اسید با پودر روی به منظور تشکیل روی فسفات ترکیب می شود که به عنوان یک سیمان موقت دندان مورد استفاده قرار می گیرد. این اسید در ارتودنسی نیز به عنوان یک محلول حک کردن استفاده می شود، به طوری که برای تمیز کردن و زبر کردن سطح دندان قبل از قرار دادن قلاب ها و سایر لوازم در زیر دندان استفاده می شود. این اسید در بسیاری از محلول های سفیدکننده ی دندان نیز به منظور حذف پلاک هایی که ممکن است بر روی سطح دندان وجود داشته باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.

مصارف دیگر

این اسید به عنوان یک الکترولیت در سلول های سوخت فسفریک اسید مورد استفاده می باشد. همچنین به عنوان یک پاک کننده در معاملات مربوط به ساخت و ساز کاربرد دارد، به طوری که به عنوان حذف رسوبات معدنی، لکه های سیمان و لکه های آب سخت استفاده می شود.
اسید فسفریک گرم در ساخت نیترید سیلیکون مورد استفاده قرار می گیرد. این اسید به عنوان یک شار توسط علاقه مندان به کمک در فرایند لحیم کاری استفاده می شود. همچنین در pH محلول های هیدروپونیک به منظور پایین آوردن pH محلول های غذایی کاربرد دارد.
فسفریک اسید به عنوان یک الکترولیت در صیقل دادن مس برای حذف ناهمواری استفاده می شود. در فراوری نیمه هادی ترکیبات، عموماً به عنوان یک عامل حک کردن رطوبت استفاده می شود.
این اسید به عنوان یک تنظیم کننده ی pH در لوازم آرایشی و بهداشتی و دیگر محصولات مراقبت از پوست استفاده می شود. همچنین به عنوان یک عامل اکسیدکننده ی شیمیایی برای تولید کربن فعال استفاده می شود. فسفریک اسید با آب مقطر به عنوان یک الکترولیت در ژنراتورهای اکسی هیدروژن مورد استفاده قرار می گیرد.
بنابراین، فسفریک اسید یک اسید مهم بوده که دارای کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف، اعم از صنایع متالوژی تا صنایع غذایی می باشد. همچنین یکی از مهم ترین و پرکاربردترین مواد شیمیایی شناخته شده برای انسان می باشد.