مترجم: امین حسین پور
منبع:راسخون

 

. غدد در بدن انسان مایعات یا هورمون‌هایی را آزاد می‌کنند که نقش مهمی در حفظ سلامت بدن دارند. غدد به دو دسته درون‌ریز و برون‌ریز تقسیم می‌شوند. غدد از مغز برای آزادسازی این مایعات دستور دریافت می‌کنند. غدد درون‌ریز هورمون‌ها را مستقیم به جریان خون آزاد می‌کنند. هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که ارتباط بین مغز و اندام‌ها را تسهیل می‌کنند. همانطور که دستگاه عصبی از اعصاب برای ارسال اطلاعات لازم استفاده می‌کند، غدد در بدن انسان از رگ‌های خونی به عنوان کانال‌های اطلاعات استفاده می‌کنند. در اینجا بررسی اجمالی از غدد موجود در بدن انسان ارائه شده است.

غده هیپوفیز

غده هیپوفیز در کف جمجمه واقعع شده است و کارکرد غدد درون‌ریز دیگر را کنترل می‌کند. این غدد کوچک یکی از مهم‌ترین قسمت‌های بدن است و به دو قسمت پیشین و پسین تقسیم می‌شود. این غده متابولیسم، تولید مثل و رشد را با آزادسازی هورمون‌های مختلف مانند پرولاکتین، هورمون محرک تیروئید، هورمون رشد، اکسی‌توسین و غیره تحت تأثیر قرار می‌دهد.

غدد فوق کلیوی

غدد فوق کلیوی مانند کلاه‌های مثلثی شکلی هستند که در قسمت بالای کلیه‌ها جای گرفته‌اند. اگرچه غدد فوق کلیوی اندازه کوچکی دارند ولی، این غده‌ها تعداد زیادی هورمون ترشح می‌کنند. کارکرد‌های اصلی غدد فوق کلیوی شامل انجام فرآیند‌های متابولیک و کمک به بدن برای مقابله با استرس است. قسمت مرکزی غدد فوق کلیوی آدرنالین و نورآدرنالین ترشح می‌کند درحالیکه قشر فوق کلیوی کورتیزول، کورتیکواسترون، کورتیزون و آلدسترون ترشح می‌کند که تعادل نمک – آب بدن را تعیین می‌کند.

غده تیروئید

غده تیروئید که در گردن قرار گرفته است شکلی شبیه پروانه دارد. کارکرد اصلی غده تیروئید تنظیم متابولیسم بدن است. کارکرد‌های بدن هنگامی که تیروئید به درستی کار نمی‌کند به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرند. کم‌کاری یا پرکاری تیروئید منجر به بروز مشکلات مختلفی می‌شود. هورمون‌های ترشح شده توسط غده تیروئید نقش مهمی در تولید گرما و انرژی، سنتز پروتئین، ویتامین‌ها، متابولیسم پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها، آزادسازی و کارکرد هورمون‌های دیگر، افزایش حساسیت بدن به هومورن‌های دیگر مانند آدرنالین و غیره ایفا می‌کند. هورمون‌های تیروئیدی T3 و T4 با کمک ید و تیروزین تولید می‌شوند. بنابراین، متخصصان گنجاندن نمک یددار در رژیم غذایی را توصیه می‌کنند.

غدد پاراتیروئید

انسان‌ها چهار غده پاراتیروئید دارند. آن‌ها به اندازه دانه برنج کوچک هستند و در سطح عقبی غده تیروئید واقع شده‌اند. این غدد سطح کلسیم در بدن و استخوان‌ها را کنترل می‌کنند. آن‌ها رشد استخوان‌ها و عضلات را با تعیین توزیع کلسیم و فسفاات در بدن تنظیم می‌کنند. این غده‌ها همچنین کارکرد دستگاه عصبی و عضلانی را نیز کنترل می‌کنند. هورمون پاراتیروئید ویتامین D را فعال می‌کند و جذب کلسیم در مسیر معده و روده را افزایش می‌دهد. کاهش سطح هورمون پاراتیروئید منجر به خستگی و اضطراب می‌شود.

هیپوتالاموس

هیپوتالاموس که محل کنترل و اتکای دستگاه درون‌ریز نامیده می‌شود، دستگاه عصبی خود مختار را کنترل می‌کند. هیپوتالاموس نقش مهمی در فرآیند‌های متابولیک خاص ایفا می‌کند. غده هیپوتالاموس ترشحات غده هیپوفیز را کنترل می‌کند. همه عواملی که به طور خودکار تنظیم می‌شوند مانند گرسنگی، تشنگی، خواب، رفتار عاطفی مانند عصبانیت و فعالیت جنسی، دمای بدن، فشار خون، کارکرد دستگاه قلبی و عروقی و غیره توسط هیپوتالاموس کنترل می‌شوند. با افزایش سن، هیپوتالاموس به پشتیبانی برای حفظ سطح طبیعی عملکرد خود نیاز دارد. اختلال در عملکرد هیپوتالاموس منجر به افسردگی یا واکنش‌های غیر عادی به استرس می‌شود.

پروستات

پروستات که اندازه‌ای برابر یک بلوط دارد نقش مهمی در دستگاه تولید مثل مردانه ایفا می‌کند. غده پروستات مایع قلیایی تولید می‌کند که شامل منی با اسپرم و مایع کیسه منی است که طی انزال خارج می‌شود. بنابراین، غده پروستات باروری مردان را تعیین می‌کند. پروستات به تنظیم فشار خون نیز کمک می‌کند. بزرگ شدن پروستات باعث وارد آمدن فشار به مجرای ادار و مثانه می‌شود و فرد با مشکلاتی مانند مشکل در دفع ادرار مواجه خواهد شد.

غدد جنسی

غدد جنسی در زنان شامل تخمدان‌ها و در مردان شامل بیضه‌ها می‌باشند. آن‌ها سلول‌های نطفه‌ تولید می‌کنند که گامت نامیده می‌شود. آن‌ها هورمون جنسی آزاد می‌کنند. تخمدان‌های بادامی شکل در هر دو طرف رحم وجود دارند و تخمک تولید می‌کنند. هورمون‌های مهمی مانند استروژن یا پروژسترون توسط آن‌ها تولید می‌شوند. بیضه‌ها در کیسه بیضه قرار دارند و مسئول تولید اسپرم در مردان هستند. آن‌ها هورمون تستوسترون تولید می‌کنند. ساختار بیضه‌ها به گونه‌ای است که اسپرم‌ها را در دمای مناسب نگه می‌دارند. بنابراین، این غده‌ها نقش مهمی در باروری و تولید مثل ایفا می‌کنند. آن‌ها خصوصیات مردانه/ زنانه مانند رشد و نمو بدن، موی صورت و غیره فرد را تعیین می‌کنند.

تیموس

تیموس در وسط قفسه سینه قرار گرفته است و غده‌ای هرمی شکل و کوچک است. تیموس به رشد و نمو جسمی بدن و مقابله با بیماری‌ها کمک می‌کند. اندازه تیموس طی دوره نوزادی و قبل از بلوغ رشد می‌کند. تیموس بیشتر در سال‌های اول تولد فعال است و نقش مهمی در کارکرد دستگاه ایمنی ایفا می‌کند. با رسیدن به بلوغ، تیموس کوچک می‌شود. در بزرگسالان، شناسایی تیموس مشکل است.

پانکراس

پانکراس در پشت معده قرار گرفته و زرد رنگ است. پانکراس به روده کوچک متصل است. سلول‌های خاصی در پانکراس آنزیم‌های گوارشی تولید می‌کنند که نقش مهمی در هضم پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها دارند. هورمون‌های مهم انسولین و گلوکاگون توسط پانکراس به جریان خون ترشح می‌شوند. پانکراس غده‌ای هم درون‌ریز و هم برون ریز است.

غده پینه‌آل

غده پینه‌آل در داخل مغز بین دو نیمکره قرار گرفته است. این غده ملاتونین ترشح می‌کند که ساعت بیولوژیک بدن را تنظیم می‌کند. غده پینه‌آل الگوی خواب و راه رفتن ما را کنترل می‌کند. نمو جنسی نیز توسط پینه‌آل کنترل می‌شود.

غدد اشک

اشک توسط غدد اشک که در داخل حفره چشم قرار دارند تولید می‌شود. کارکرد آن‌ها تولید اشک است که توسط دستگاه عصبی کنترل می‌شود. آن‌ها به نرم ماندن چشم‌ها کمک می‌کنند.

غدد عرق

عرق مایع نمکی است که توسط غدد عرق ترشح می‌شود. عرق در غدد کوچک واقع در زیر پوست جمع می‌شود و با افزایش دمای بدن بخار می‌شود. بنابراین، غدد عرق به حفظ دمای بدن کمک می‌کنند.

غدد بزاق

غدد بزاقی در داخل و اطراف دهان و گلو واقع شده‌اند. بزاق ترشح شده از این غده‌ها فرآیند هضم را آغاز می‌کند. بزاق به مرطوب کردن دهان و جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها کمک می‌کند. اختلال در کارکرد این غدد می‌تواند باعث دفع آب شود.

غدد پستان

غدد پستان هم در مردان و هم در زنان وجود دارد. ولی، هورمون‌های آزاد شده از رحم رشد پستان زنان را در آغاز بلوغ تحریک می‌کند. پس از تولد کودک، از شیر غدد پستان برای تغذیه کودک استفاده می‌شود. هورمون‌های مختلفی تولید و جریان شیر مادر را کنترل می‌کنند.

غدد سبابه

غدد سبابه در زیر پوست قرار دارند. آن‌ها سبوم تولید می‌کند که ماده‌ای چربی است و لایه ضد آبی روی پوست تشکیل می‌دهد. سبوم از پوست محافظت و آن را نرم می‌کند. برخی اوقات، منافذ پوست بسته می‌‌شوند که می‌تواند منجر به تشکیل جوش‌های سر سیاه شود. جوش‌های سر سیاه علت ریشه‌ای آکنه هستند.
کارکرد غدد دورن‌ریز و برون‌ریز از اهمیت فوق‌العاده‌ای برای بدن برخوردار است. کارکرد درست این غدد به حفظ وزن، فشار خون، قند خون، تعادل الکترولیتی، دمای بدن، ضربان قلب و غیره کمک می‌کند. با انجام اقدامات ساده مانند استفاده از رژیم‌ غذایی سالم و ورزش کردن منظم می‌توانید سلامت غدد را حفظ کنید.