مروری بر مشکلات آلترناتور خودرو و نحوه‌ی مقابله با آن

آلترناتور یا متناوب ساز، مولد قدرت و نیروی خودرو است. تمام متعلقات الکتریکی و الکترونیکی همانند موتور، برای تأمین نیروی خود به آن وابسته هستند. مشکلات مربوط به این قسمت خودرو شهرت بدی دارد چون آنها تشخیص داده نمی‌شوند تا این که خیلی دیر شود.
خودروهای مدرن، کامیون‌ها و کاروان‌ها به خوبی مجهز به هر راحتی هستند که فرد بتواند تصور کند. تمام این لوازم و موتورها به بار گذاری نیروی الکتریکی نیاز دارند تا اجرا شوند. اما همه‌ی این نیرو و قدرت از کجا می‌آید؟ این نیاز با یک وسیله‌ی مکانیکی بسیار ساده به نام آلترناتور تأمین می‌شود. این کلمه یعنی آلترناتور مخفف عبارت "تولید کننده‌ی جریان متناوب" است. بازده و کارآیی این وسایل مکانیکی در حدود 50 تا 60 درصد است. با استفاده از آلترناتور که دینامو و محرک است، خودروی شما نیروی الکتریکی خودش را تولید می‌کند و آن را در باتری قابل شارژ خودرو، ذخیره می‌کند. بنابراین کاملاً ضروری و الزامی است که کارکرد آلترناتور را کنترل کنید و یا این که خشک و بالا بدون هیچ نیرو و قدرتی برای رانندگی خودروی خود باقی بمانید!

آلترناتور خودرو چگونه کار می‌کند؟

آلترناتور با بهره گیری از قانون اصلی الکترو مغناطیس که بیان می‌کند "تغییر میدان مغناطیسی، میدان الکتریکی ایجاد می‌کند"، الکتریسیته تولید می‌کند. دو قسمت مهم در آلترناتور وجود دارند که عبارتند از : استاتور و روتور. روتور الزاماً یک سری سه جفتی از الکترو مغناطیس‌هایی با قطب‌ مخالف است که روبروی هم قرار گرفته‌اند و بر روی یک دیسک استوانه‌ای قرار می‌گیرند. فاز آنها 120 درجه از هم فرق دارد. استاتور یک بخش ساکن است که در مرکز دیسک روتور قرار می‌گیرد.
روتور توسط یک تسمه به میل لنگ موتور وصل می‌شود. در نتیجه بخش مهم این مجموعه، تسمه آلترناتور است که گشتاور موتور را به روتور منتقل می‌کند. وقتی موتور اجرا می‌شود، چرخش میل لنگ باعث می‌شود که روتور بگردد. روتور چرخان، میدان مغناطیسی در حال تغییر را ایجاد می‌کند. این میدان، جریان سه فازی را در استاتور مرکزی القا می‌کند. جریانی که توسط هر یک از جفت‌های مغناطیسی تولید می‌‌شود 120 درجه فرق دارد. پایانه‌های خروجی با مارپیچی‌های مجزا برای هر فاز، به استاتور متصل شده‌اند.
این جریان خروجی، جریان متناوب (AC) است اما متعلقات و تجهیزات خودرو برای اجرا و عمل به جریان مستقیم (DC) نیاز دارند. در نتیجه تبدیل جریان متناوب به جریان مستقیم با اتصال جریان خروجی از استاتور به پل دوتایی مدار دیودی یکسو کننده انجام می‌شود که به طور موثر این کار را انجام می‌دهد. بنابراین آلترناتور خودرو با این سه سری مغناطیس، جریان سه برابر تولید می‌کنند که 120 درجه خارج از فاز است. کل خروجی ولتاژ آلترناتور معمولاً 14 ولت است.
خروجی جریان مستقیم حاصل از یکسو کننده، باتری را تغذیه می‌کند که باتری شارژ می‌شود و به طور موثر الکتریسیته‌ی تولید شده را ذخیره می‌کند. برای اجرا و راه اندازی الکترو مغناطیس‌ها در آلترناتور، ولتاژ باید در ابتدا از باتری تأمین شود که محرک ولتاژ نامیده می‌شود. کل مجموعه‌ی آلترناتور توسط یاتاقان‌هایی برای چرخش روان حمایت می‌شود. در نتیجه انرژی شیمیایی بنزین در باک خودروی شما توسط آلترناتور به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود.

عیب یابی و رفع مشکلات آلترناتور خودرو :

هر قطعه‌ای از وسایل الکترو مکانیکی اگر به درستی حفظ نشود، به خاطر نیروهای اصطکاکی مداوم که بر آن وارد می‌شود در نقطه‌ای از زمان می‌شکند. آلترناتور خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست. نگهداری صورت حسابی از عملکرد آلترناتور خودرو و حفظ آن کار آسانی است. در اینجا راهنمایی الزامی و ضروری برای رفع مشکلات آلترناتور به طور موثر آورده شده است. اگر چراغ‌های جلوی خودروی شما اغلب کم نور می‌شوند و وسایل الکتریکی مشکلاتی دارند پس مشکوک شدن به مشکلات آلترناتور طبیعی است. در اینجا آورده شده است که چگونه می‌توانید این مشکلات را تشخیص دهید و آنها را رفع کنید.

چراغ ALT را کنترل کنید :

پنل جلویی خودروی خود را مشاهده کنید و ببینید که آیا چراغی به نام ALT روشن است یا نه. اگر این چراغ LED می‌درخشد پس نشانه‌ی مستقیمی است از این که ولتاژ خروجی آلترناتور اساساً کاهش یافته است. اجباری و حتمی است که فوراً آلترناتور را تست کنید.

تست کردن آلترناتور :

آلترناتور سه مرحله‌ی اجرایی دارد که هر کدام خروجی ولتاژ ویژه‌ای را به دست می‌دهند. بنابراین حتی اگر یک یا دو مرحله قادر به این کار نباشد، ممکن است شما متوجه نشوید چون مقداری از خروجی ولتاژ، هنوز باتری را شارژ می‌کند. هم چنین در صورتی که شما بار خیلی زیادی از باتری نکشید حتی با وجود این که تمام این سه مرحله قادر به تأمین خروجی ولتاژ نباشند، خودرو هنوز هم می‌تواند با بار ذخیره شده در باتری عمل کند و اجرا شود. این موضوع تشخیص این امر را که آیا منبع مشکل واقعاً آلترناتور است یا نه، دشوار می‌سازد.
روش کنترل این مشکل و مراقبت از آن کاملاً آسان است. موتور را در حالت روشن قرار دهید و ولتاژ بین پایانه‌های خروجی آلترناتور را با استفاده از مولتی متر دیجیتالی که بر روی حالت ولتاژ تنظیم شده است، کنترل کنید. اگر آن به کمتر از حداکثر 14 ولت کاهش پیدا کرد پس عدم عمل مرحله وجود دارد. اگر آن درست در حداکثر 14 ولت است چک کنید که آیا بعد از کشیدن بار بیشتر مثلاً تهویه‌ی هوا، این ولتاژ پایدار می‌ماند یا نه. اگر آن پایدار نماند پس می‌توانید مطمئن شوید که آلترناتور به تعمیر واقعی نیاز دارد. ولتاژ خروجی باتری را نیز تست کنید چون گاهی اوقات این باتری مرده است که مقصر است.

عملکرد الکترو مغناطیس‌ها را کنترل کنید :

کنترل کنید و ببینید که آیا الکترو مغناطیس‌ها عمل می‌کنند یا نه؛ این کار را با نزدیک کردن اشیا فلزی به آلترناتور و مشاهده‌ی جذب آنها انجام دهید. سپس صدای غرش غیر عادی آلترناتور را چک کنید. این موضوع می‌تواند نشانگر این باشد که یاتاقان‌ها کهنه شده‌اند. در این مورد، شما باید آنها را خیلی زود تعویض کنید. تسمه‌ی روتور را نیز کنترل کنید چون ممکن است سر بخورد و یا بشکند. یدکی‌ها به راحتی از مغازه‌ی لوازم خودرو در محله‌ی شما قابل تهیه هستند.

تسمه‌ی آلترناتور را بررسی کنید :

تسمه‌ی آلترناتور کهنه و یا شل شده نیز می‌تواند دلیل خروجی ولتاژ پایین آلترناتور باشد. کاپوت جلویی ماشین را باز کنید و وضعیت تسمه‌ی آلترناتور را همراه با کشش آن بررسی کنید. اگر آن کهنه شده است پس آن را عوض کنید. در مواردی که کشش آن از بین رفته است خودروی خود را به نزدیک‌ترین مرکز تعمیر خودرو ببرید تا کشش تسمه دقیقاً تنظیم شود.

اتصالات شل را بررسی کنید :

یک دلیل بسیار رایج برای مشکلات عملکردی بیشتر وسایل الکتریکی، سیم کشی شل است. اتصالات شل را که می‌توانند به عملکرد آلترناتور ضربه بزنند، کنترل و بررسی کنید. سفت کردن آنها می‌تواند کارآیی آلترناتور را به حالت نرمال برگرداند.
اما آخرین مورد، داشتن یک مکانیک مجرب و مطمئن برای گرفتن توصیه‌‌ی تخصصی در مورد علایم مشکل می‌تواند فراتر از درک شما باشد. همیشه سعی کنید راه حل مشکل خودروی خود را اگر به دست آمد، بشناسید حتی اگر مکانیک آن را برای شما حل کند. به من اعتماد کنید این کار همیشه به شما کمک خواهد کرد و به یاری شما خواهد آمد به خصوص وقتی که خودتان تنها هستید.