نگاهي به راههاي مقابله با افسردگي با استناد به فرازهايي از نهج البلاغه

همه ما مي دانيم كه زنان بيشتر از مردان دچار افسردگي مي شوند و نيز مي دانيم كه دين مبين اسلام براي پيشگيري از افسردگي راهكارهاي ارزشمندي ارايه كرده است كه عبارت است از ياد خدا و متصل شدن به درياي رحمت الهي.
اما براي آن گروه از زناني كه دچار افسردگي شده اند نيز راهبردهايي از درمانگر هميشگي تاريخ، حضرت علي(ع)، داريم كه بسيار عميق و ژرف است. در اين جا به تعدادي از آن راهكارها اشاره مي كنيم.
گرايش عملي بيشتر به مذهب و ارتباط با خداوند، در اين زمينه حضرت علي(علیه السلام) مي فرمايند: "چيزي جز خدا ترا آرامش نمي بخشد" 1 و نيز مي فرمايد: "خداوند عهد و پيماني كه با نام او منعقد مي شود، با رحمت خود مايه آسايش و آرامش بندگان و حريم امني برايشان قرار داده تا به آن پناه برند."2
جلب رضايت الهي كه اين امر در سايه رضايت خداوند، آرامش رواني براي فرد فراهم مي آورد.
ايجاد زمينه و بستر مناسب براي برقراري ارتباطهاي صحيح و متعالي: اين موضوع نيز از نيازهاي اساسي زنان است.
حضرت علي(علیه السلام) مي فرمايند: "روابط خود را با افراد با شخصيت و اصيل و خاندانهاي صالح و خوش سابقه برقرار ساز و پس از آن با مردمان شجاع و سخاوتمند و افراد بزرگوار، چرا كه آنها كانون گرم و مراكز نيكي هستند."3
توجه كردن به سخنان آرامش بخش و موعظه هاي روان آسا. حضرت امير(علیه السلام) در اين زمينه مي فرمايند: "اين قلبها افسرده مي شوند همچون بدنها، براي رفع ملامت آنها، سخنان حكمت آميز و جالب انتخاب كنيد."4
دوست داشتن ديگران: دوست داشتن انسانهاي وارسته آرامشگر روح انسان است.
استفاده صحيح از فرصتهاي طلايي در زندگي: در اين زمينه نيز اميرالمؤمنين(علیه السلام) مي فرمايند: "از دست دادن فرصتها غصه آفرين است و واگذاري نتيجه امور به خداوند مهمترين عامل براي جلوگيري اضطراب و افسردگي است."5
فروتني نيز يكي از راههاي درمان وسوسه است كه از بيماريهاي "نوروتيك" محسوب مي شود.
حضرت علي(علیه السلام) با اشاره به اين كه وسواس در ابتدا با تحريك شيطان آغاز مي شود و پس از گذشت مدتي، شك و دودلي در خانه دل جاي مي گيرد، مي فرمايند: حلقه هاي زنجير خود برتربيني را از گردن فرو نهيد و فروتني و تواضع را سنگر ميان خود و دشمنانتان، (ابليس و سپاهيانش) برگزينيد. 6

پي نوشت :

1. نهج البلاغه. حكمت 198
2. نهج البلاغه. ترجمه خطبه 192
3. نهج البلاغه. حكمت 197
4. نهج البلاغه. ترجمه خطبه 191
5. نهج البلاغه. ترجمه خطبه 222 و 223
6. نهج البلاغه. ترجمه خطبه 216

منبع: روزنامه قدس