مترجم : بهروزی
منبع:راسخون
 

نانو تکنولوژی بر اساس اصول کنترل ماده در سطح ابتدایی و بنیانی آن، استوار است. نانو تکنولوژی کاربردهای مختلفی در بسیاری از زمینه‏ها دارد اما مصرف آن خطراتی نیز برای محیط زیست و جامعه دارد. مضرات احتمالی نانو تکنولوژی چیست؟ مقاله‏ی زیر را بخوانید تا جواب را دریابید.
طرح ملی فناوری نانو، نانو تکنولوژی را به صورت دستکاری ماده با حداقل یک بعد به اندازه‏ی 1 تا 100 نانومتر تعریف کرده است. این تکنولوژی راجع به کنترل ماده در سطح اتمی و مولکولی است. انتظار می‏رود که نانو تکنولوژی در تولید مواد جدید مفید واقع شود. می‏توان اثبات کرد که آن در زمینه‏های مختلف و متنوعی مثل الکترونیک و پزشکی مفید است. اما باید نگاهی به خطراتی بیندازیم که آن می‏تواند بر اشکال زندگی بر روی کره‏ی زمین وارد آورد و پیامدهای اجتماعی که ممکن است داشته باشد. در اینجا لیستی از برخی مضرات نانو تکنولوژی و یا فناوری نانو آورده شده است.
 طبق یافته‏ها، اگر نانو ذرات نقره‏ی به کار رفته در جوراب‏ برای مقابله با بوی پا، در آب رها و آزاد شوند، می‏توانند برای خلوص آب، مضر و زیان آور باشند.
 نانو ذرات نقره، متوقف کننده‏ی رشد باکتری هستند یعنی این که آنها رشد باکتری‏ها را محدود می‏کنند. این امر می‏تواند منجر به تخریب باکتری‏هایی شود که به شکستن و تجزیه‏ی مواد آلی در کارخانه‏ی تصفیه‏ی آب، کمک می‏کنند.
 پژوهش‏ها و تحقیقات اخیر آشکار کرده است که برخی از انواع نانو لوله‏های کربنی می‏توانند همانند آزبست‏های استنشاق شده به مقادیر متوسط، مضر و زیان آور باشند. آنها می‏توانند موجب مزوتلیوما (نوعی سرطان ریه) شوند.
 فرآیند تولید نانو مواد منجر به آزاد شدن محصولات زاید ویژه‏ای می‏شود. آنها می‏توانند در هوا شناور باشند و یا حتی به سلول‏های حیوانات و گیاهان نفوذ کنند.
 نانو ذرات، سطوح بزرگی دارند. این موضوع باعث شده است که آنها مستعد جذب شدن توسط درشت مولکول‏ها در بدن حیوان شوند.
 چون این ذرات اندازه‏ی خیلی کوچکی دارند، تمایل بیشتری دارند توسط بدن انسان جذب شوند. رفتار آنها وابسته به شکل، اندازه و واکنش پذیری سطحی آنها است. آنها می‏توانند موجب بار گذاری بیش از حد بر روی سلول‏های بیگانه خوار شوند و منجر به تضعیف مکانیزم دفاعی بدن شوند. هم چنین ممکن است آنها با فرآیندهایی در بدن واکنش دهند و بر عملکرد اندام‏های بدن تأثیر بگذارند.
 مشکل دیگر این است که به خاطر تنوع و گستردگی این ذرات و وجود بسیاری از فاکتورها که رفتار این ذرات به آنها بستگی دارد، پیش بینی اثرات آنها بر روی بدن ممکن نیست.
 زباله‏ای که توسط نانو ابزارها و یا در طول تولید نانو مواد تولید می‏شود، می‏تواند به نانو آلودگی منسوب باشد. وقتی این زباله‏ها در هوا و یا آب رها و آزاد می‏شوند، مواد زاید در محیط زیست انباشته می‏شوند. وقتی آنها بخشی از محصولات تولید شده باشند، یا باید از بین بروند و یا بازیافت شوند.
 برای دانستن اثرات دقیق نانو ذرات بر روی محیط زیست، چرخه‏ی عمر و زندگی آنها باید ارزیابی شود که واقعاً آسان نیست.
 فناوری نانو، پیامدهای اجتماعی جدی و ویژه‏ای دارد. محصولات نانو تکنولوژی می‏توانند با مواد طبیعی جایگزین شوند. کشاورزان و کارگران کارخانه‏ها که معاش و زندگی‏شان به تولید و توزیع این مواد وابسته است، با مشکلات اقتصادی مواجه خواهند شد. فناوری نانو ممکن است منجر به این شود که افراد شغل خود را از دست بدهند.
 ممالک کشاورزی ممکن است با کمبودهای مالی و اقتصادی مواجه شوند اگر که نانو مواد تولید شده در کشورهای توسعه یافته شروع به جایگزینی با محصولات کشاورزی آنها بکنند.
 تولید انبوه مواد به خاطر فناوری نانو، می‏تواند موجب این شود که این مواد ارزش خود را از دست بدهند.
 دستکاری مواد در سطح اتمی و یا مولکولی می‏تواند منجر به مسائلی نظیر موضوعات پتنت (حق ثبت اختراع) شود.
فناوری نانو تا حد خوبی می‏تواند سودمند و مفید باشد. اما با در نظر گرفتن پیامدهای محیط زیستی و اجتماعی آن، تصمیم گیری برای به کار بردن و استفاده از آن در زمینه‏های مختلف، نیازمند تفکر بیشتر است.