شش علت احتمالی خستگی شدید و چگونگی مقابله با آن

چنانچه در تمام طول روز احساس خستگی داشته، به حدی که قادر نبوده بر روی کارهای روزانه‌ی خود تمرکز نمایید، احتمال آن می‌رود که دچار خستگی مفرط شده باشید. این مقاله اطلاعاتی را در خصوص برخی از متداول‌ترین علل خستگی شدید همراه با چند نکته جهت غلبه بر آن فراهم ساخته است.
روزهایی وجود دارد که احساس خستگی بسیار زیاد پس از یک روز پر جنب و جوش در خانه و یا محل کار خود می‌کنید. این نوع خستگی طبیعی است، به طوریکه پس از استراحت، مجدداً نیروی خود را بازمی‌یابید. با این حال، بعضی افراد حتی پس از بیدار شدن از چند ساعت خواب و یا حتی پس از پیاده روی برای چند دقیقه احساس خستگی شدیدی می‌کنند. چنین نوع خستگی که به نظر می‌رسد دلیل روشنی ندارد را خستگی مفرط گویند. این وضعیت با داشتن سطوح انرژی پایین، ضعف، بی توجهی و ناتوانی در تمرکز و به اتمام رساندن وظائف مشخص می‌شود.

علل احتمالی

تنها یک دلیل خاص نمی‌تواند علت خستگی بیش از حد باشد. دلایل بسیاری می‌توانند فرد را با از دست دادن نیرو، و یا سطوح پایین انرژی مواجه سازند. اجازه دهید نگاهی به برخی از این علل خستگی شدید و مفرط بیاندازیم.

بیماری

خستگی شدید ممکن است نشانه‌ی وجود بیماریهای خاصی بوده و از اینرو زمانی که شخصی احساس خستگی می‌کند بهتر است که با یک پزشک مشورت کرده تا معاینه‌ی دقیقی از وی به عمل آمده و به علت ریشه‌ای آن پی برده شود. بیماری‌های دیگری که ممکن است موجب خستگی شوند، مونونوکلئوز عفونی، بیماری کلیوی، هپاتیت، آنفولانزا، مالاریا، بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)، فیبرومیالژی، آرتریت روماتوئید، اچ آی وی (HIV)، و غیره را شامل می‌شوند.

مشکلات روانی

مشکلات روانی نیز ممکن است عاملی مؤثر در این امر باشند. افرادی که متحمل آشفتگی عاطفی هستند، به احتمال زیاد در اغلب اوقات احساس خستگی می‌کنند. این امر همچنین ممکن است سلامت کلی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهند افرادی که دچار افسردگی و ناراحتی شده‌اند، ممکن است از خستگی مزمن رنج ببرند. در این بخش شرایطی که ممکن است موجب از دست رفتن نیرو و یا خستگی ‌شوند را معرفی می‌نماییم. افرادی که برای مدت زمانی طولانی دچار خستگی می‌شوند لازم است که به دنبال کمک پزشکی باشند. ضرورت دارد که علت اصلی آن تشخیص داده شود. درمان ممکن است شامل دارو درمانی همراه با ایجاد تعدیل و تغییراتی در سبک زندگی باشد. چنانچه علت آن، روحی روانی و یا ناشی از استرس باشد، بیمار ممکن است مجبور به گذراندن جلسات مشاوره با یک روانپزشک حاذق باشد. • افسردگی
• اضطراب
• بی اشتهایی
• پرخوری
• غم
• استرس

دارو

افرادی که به عنوان بخشی از درمان هر بیماری مزمن دارو مصرف می‌کنند، نیز احتمال دچار شدن به خستگی شدید در آنها می‌رود. مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که سوء مصرف دارو و یا استفاده‌ی طولانی مدت از برخی داروها ممکن است موجب خستگی و پایین آمدن سطوح انرژی در فرد شوند. این داروها موارد ذیل را شامل می‌شوند:
• داروهای استروئیدی
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد اضطراب
• آرام بخش‌ها
• داروهای ضد فشار خون  

سبک زندگی ناسالم

سبک زندگی ناسالم نیز یکی از مهمترین عوامل مؤثر در این امر می‌باشد. در عصر امروز، که زندگی پرمشغله و با سرعت سرسام آوری را در پیش داریم، زمانی برای استراحت و یا ورزش مناسب وجود ندارد. علاوه بر آن، اکثر مردم از رژیم غذایی سالمی پیروی نمی‌کنند. کمبود مواد مغذی و ویتامین‌های ضروری در بدن، به طرق بسیاری به ما آسیب می‌رسانند. هنگامی که در اغلب اوقات احساس خستگی داریم، انرژی لازم برای انجام فعالیتهای روزانه‌ی خود را نخواهیم داشت.  

استرس در محل کار

از طریق مطالعات انجام شده، معلوم گشته که استرس مرتبط با کار یکی از علل کلیدی خستگی شدید است. با افزایش رقابت و فشار کاری، ساعتهای طولانی‌تری را به منظور تمام کردن کارهای خود در محل کار سپری می‌کنیم. و این امر می‌تواند موجب استرس زیادی در ما شود. بار کاری بیش از حد، تغییرات مداوم، عدم رضایت کاری، بروز مشکلاتی با همکاران و مافوق‌های خود، تنش و فشار از دست دادن کار و غیره موجب بروز استرس شده که آن هم به نوبه‌ی خود ممکن است بر سلامت جسمی و همچنین روحی ما به شکلی بد اثر گذارد. از آنجا که بدن ما به گونه‌ای برنامه‌ ریزی شده است که به هنگام شب به خواب رود، و در طول روز به کار مشغول باشد، افرادی که در شیفتهای شب کار می‌کنند، بیشتر اوقات دچار خستگی و دیگر مشکلات مرتبط با سلامتی می‌شوند.

مشکلات خواب

آپنه خواب یا ایست موقت تنفسی در حین خواب یکی از دلایل عمده‌ی نداشتن خواب مناسب است. به دلیل تنگ بودن نای، فرد قادر به تنفس صحیح نبوده و ممکن است خروپف نیز در او مشاهده شود. این امر سطوح اکسیژن موجود در بدن را کاهش داده که موجب بروز مشکلات و عوارض مختلفی می‌شود. اشکال در تنفس در نتیجه‌ی نداشتن خواب مناسب خواهد بود که به نوبه‌ی خود موجب ایجاد خستگی خواهد شد. بی خوابی، تغییر در شیفت‌های کاری و رفلکس ازوفاژیت، برخی از مشکلات دیگری هستند که پشت مشکلات خواب بوده و ممکن است همچنین منجر به خستگی و استرس شوند.

رهنمودهایی جهت غلبه بر خستگی

همیشه بهتر است پیش از اقدام برای انجام هرگونه درمانی، با یک پزشک مشورت نمایید. هنگامی که علت پشت خستگی‌تان تشخیص داده شد، پزشک طبق آن داروهایی را تجویز خواهد نمود. در ادامه چند نکته‌ای که به شما در کاهش اثر خستگی کمک می‌کنند را معرفی می‌کنیم.
• خواب خوبی داشته باشید، به این دلیل که برای بدن ما بسیار ضروری است. یک بزرگسال بایستی روزانه حداقل 7 ساعت خواب داشته باشد.
• از مصرف بیش از حد کافئین خودداری نمایید.
• سیگار نکشید.
• انجام مناسب ورزش و پیروی از رژیم غذایی سالم نه تنها شما را از خستگی می‌رهاند، بلکه به شما در بهبود سلامت کلی‌تان کمک نیز خواهد کرد.
• مدیریت استرس با کمک تکنیک‌های تمدد اعصابی مانند یوگا، فکری عالی خواهد بود.
افرادی که برای مدت زمانی طولانی دچار خستگی می‌شوند لازم است که به دنبال کمک پزشکی باشند. ضرورت دارد که علت اصلی آن تشخیص داده شود. درمان ممکن است شامل دارو درمانی همراه با ایجاد تعدیل و تغییراتی در سبک زندگی باشد. چنانچه علت آن، روحی روانی و یا ناشی از استرس باشد، بیمار ممکن است مجبور به گذراندن جلسات مشاوره با یک روانپزشک حاذق باشد. طب سوزنی، آروماتراپی، تکنیک‌های تمدد اعصاب، یوگا و مدیتیشن نیز ممکن است کمک ساز باشند. لازم است پیش از آنکه خستگی آسیب جدی بر بدنتان برجای گذاشته و منجر به بروز مشکلات جدی دیگری شود، تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کنید.