15 بهمن 1387 / 7 صفر المظفر 1430 / 3 فوریه 2009

« حضرت امام موسي كاظم ‌(علیه السلام)» هفتمين امام مسلمانان و شيعيان جهان دراَبواء ميان مكه و مدينه پاي به عرصه حيات نهادند. دوران زندگي اين امام بزرگواررا مي توان به دو دوره تقسيم كرد. بخش نخست تا 20سالگي امام را دربرمي گيرد و بخش بعدي دوره35ساله امامت ايشان است. عصري كه دوران شكوفايي و گسترش علم و دانش و توسعه روابط اجتماعي با ملتهاي ديگربود. دراين ايام مبارزه استدلالي و اخلاقي با مفاسد رواج يافت و مهم ترازهمه آزادي تفكريكي ازاصول شمرده شد.امام موسي كاظم (ع) به تعليم فروع فقه جعفري پرداختند و با بيانات لطيف و روان خويش حقايق ديني و نكات اخلاقي را براي امت خويش آشكارمي ساختند. ازسوي ديگر400فقيه و متكلم را مأموركردند كه اصول مكتب جعفري را به اطراف و اكناف منتشركنند. اقدامات امام موسي كاظم‌(ع) هارون خليفه عباسي را دچارهراس ساخت و اين خليفه ستمگرامام هفتم را درزندان مسموم شهيد كرد. مهمترين لقب اين امام هُمام، كاظم به معناي فروخورنده خشم است.

پس از تعيين اعضاي شوراي انقلاب حضرت امام خميني(ره)رهبر فقيه انقلاب اسلامي رئيس دولت موقت را نيز برگزيدند. حضرت امام در حكم خويش برنامه ها و وظايف دولت موقت را نيز برگزيدند. حضرت امام در حكم خويش برنامه ها و وظايف دولت موقت را معين كرده بودندو اين دولت را موظف كردن همه پرسي درباره تغيير نظام سياسي كشور و تشكيل مجلس مؤسسان براي تصويب قانون اساسي نظام جديد اقدام كند. همچنان كاركنان نخست وزيري به منظور پشتباني از مبارزات خونين ملت مسلمان و در جهت همبستگي با اين نهضت اعتصاب كردند. در چند پايگاه هوايي نيز قيام هايي برضد رژيم و به جانبداري از قيام مردم مسلمان صورت گرفت. كه به بازداشت عده زيادي از افراد نيروي هوايي منجر شد. در تهران و شهر هاي ديگر كشور با وجود برقراري حكومت نظامي عده زيادي از مردم در خيابانها به تظاهرات پرداختندو در درگيرهايي كه روي داد شماري از مردم مجروح شدند.

طرح تأسيس دانشگاه تهران در سال 1313 شمسي به صورت لايحه قانوني به مجلس شوراي ملي ارائه شد و پس از تصويب به مرحله اجرا در آمد. دانشگاه تهران از مدارس عالي آن زمان مانند مدرسه عالي طب و مدرسه حقوق و علوم تشكيل مي‏شد. اين دانشگاه در بدو تأسيس شامل شش دانشكده به نام‏هاي: علوم طبي، انساني، تربيتي، سياسي، اقتصادي و فني بود و رياست آن را از سال تأسيس تا سال 1317 شمسي دكتر عيسي صديق با همكاري دكتر علي اصغر حكمت به عهده داشتند. استقلال دانشگاه تهران از نظر اداري و فني در زمان وزارت دكتر علي اكبر سياسي در 1321 ش عملي شد و نخستين بار بر طبق مقررات قانون استقلال دانشگاه، رئيسان دانشكده‏ها از ميان استادان و با موافقت نظر و رأي آنان برگزيده شدند. همچنين رييس دانشگاه نيز از ميان رييس دانشكده‏ها به رأي شوراي دانشگاه انتخاب گرديد.

در روز پانزدهم بهمن 1327 ش، طبق معمول سال‏هاي گذشته، محمدرضا پهلوي در مراسم جشن سالگرد تأسيس دانشگاه تهران شركت كرد كه با سوء قصد يكي از عكاسان مواجه گرديد ولي آسيبي به وي وارد نشد. پس از اين حادثه ، حكومت نظامي در شهر اعلام گرديد و تحقيقات درباره ضارب آغاز شد و نتيجه تحقيقات به اين منجر گرديد كه ضارب از اعضاي حزب توده ايران بوده است. از اين‏رو حزب توده نيز غيرقانوني اعلام شد و فعّالان آن به زندان افتادند. اين ترور، زمينه تأسيس مجلس مؤسسان را براي افزايش اختيارات شاه پديد آورد كه در آن ، شاه حق انحلال مجلس شوراي ملي را به دست آورد. اين مجلس در نهايت دو ماه و نيم بعد در اول ارديبهشت 1328 ش گشايش يافت.

آيت‏اللَّه آخوند ملامحمد جواد صافي گلپايگاني در سال 1294 ش (1287 ق) در بيت علم و تقوا در گلپايگان به دنيا آمد. وي به اقتضاي شوق فطري و سيره خانوادگي، از همان آغاز نوجواني، به تحصيل علوم ديني روي آورد و پس از اتمام مقدمات و سطح، در محضر حضرات آيات: سيد محمد باقردرچه‏اي، ميرزا جهانگير خان قشقايي، حاج‏آقا نوراللَّه اصفهاني، آقا محمدتقي نجفي اصفهاني، ميرزا هاشم چهارسوقي خوانساري و شيخ محمدعلي ثقة الاسلام به مدراج بالا علمي دست يافت. آيت‏اللَّه صافي‏كه از همدرسان حضرات آيات سيد حسين بروجردي، حاج آقا رحيم ارباب و سيد ابوالحسن اصفهاني بود، از آن پس به تدريس روي آورد و همزمان به درس آيت‏اللَّه شيخ فضل‏اللَّه نوري در تهران حاضر شد. ايشان پس از آن ساكن گلپايگان گرديد و ضمن تدريس و تأليف به ارشاد مردم پرداخت ضمن اين كه از فعاليت‏هاي سياسي نيز غافل نبود. از جمله اقدامات ايشان، مي‏توان مبارزه بي‏امان با انحرافات و مفاسد ديني مانند بهائيت و تصوف دروغين، مخالفت با خان‏ها و فئودال‏ها، رويارويي با كشف حجاب و مفاسد دوران پهلوي و احياء شعائر ديني و بزرگداشت‏هاي مذهبي نام برد. همچنين از آيت‏اللَّه صافي تأليفات گوناگون بر جاي مانده كه رساله‏هاي متعدد فقهي، مصباح الفلاح در 2 جلد در اخلاق، گنجينه گهر در حديث و ديوان اشعار از آن جمله است. سرانجام آن بزرگوار در شب پانزدهم بهمن 1337 ش برابر با 25 رجب 1378 ق در هشتاد و هشت سالگي در گلپايگان بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشكوه در زادگاهش و نيز قم و نماز آيت‏اللَّه بروجردي، در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.

در حالي كه پس از ورود امام به ايران، مبارزات مردم با رژيم شاه با سرعت بيشتري به هدف خود نزديك مي‏شد، شاپور بختيار، آخرين نخست‏وزير اين رژيم در مصاحبه‏اي تلاش كرد تا مردم را آرام كند. وي كه با تظاهر به دموكراسي و آزادي‏خواهي مي‏كوشيد مردم را از ادامه انقلاب منصرف كند، در اين مصاحبه اعلام كرد كه به امام خميني اجازه نمي‏دهد دولت موقت تشكيل دهد. اين در حالي بود كه به خاطر تشديد تظاهرات و اعتصاب‏هاي مردم در شهرهاي مختلف، تمرّد و فرار نظاميان از پادگان‏ها و همچنين استعفاي پي‏درپي مقامات دولتي و نمايندگان مجلس، كنترل كشور عملاً از دست حكومت خارج شده بود.

ميرزا محمد علي حبيب آبادي متخلص به معلم شاعر و مؤلف بزرگ ايراني درقريه حبيب آباد اصفهان بدنيا آمد. او تحصيلات علوم قديم را دركنارآموختن علوم جديد به انجام رساند اما بيش ازهرچيزبه شعرعلاقه داشت. ازاين رو ازسال1324هجري قمري به سرودن شعرپرداخت و ابتدا آزاد، و سپس معلم متخلص مي كرد. ازميرزا محمد علي حبيب آبادي آثاري باقيست كه ازميان آنها«مَكارمُ الآثار درباره احوال فضلا و علما، مقامات معنوي و احوال شيخ الاسلام هاي اصفهان» را مي توان برشمرد.

حضرت آيت الله العظمي سيّد شهاب الدّين مرعشي نجفي ازمراجع بزرگ شيعيان جهان بدرود حيات گفت. نَسَب اين عالم بزرگواربا چندين واسطه به امام زين العابدين (علیه السلام) مي رسد. ايشان پس ازسفربه ايران درسال1342هجري قمري ابتدا درمشهد و سپس درقم حوزه تدريس تشكيل داد و تا پايان عمردرهمين شهرمقدّس مسكن گزيد. آيت الله مرعشي نجفي علاوه برچندين باب مدرسه، كتابخانه عمومي درقم تأسيس كرد كه مهمترين اثرايشان است. اين مركزازجمله بزرگترين كتابخانه هاي جهان اسلام است. ازآثارتأليفي اين عالم بزرگواركتاب «مُلحَقاتُ اِحقاقِ الحَق» را مي توان نام برد كه مستندترين اثري است كه تاكنون درمناقب اهل بيت عليهم السّلام نگاشته اند.

نخستين بار در تاريخ بشر براي هدايت جريان برق از سيم مسي استفاده شد. ساموتل مورس اولين دانشمندي بود كه از مس به منزله بهترين هادي الكتريسيته استفاده كرد. 1100 فوت سيم مسي را بدور اتاق خود كشيد و از يك سر آن جريان الكتريسيته را عبور داد و از سر ديگر آن نيروي برق دريافت كرد. مورس با اين آزمايش دريافت كه مس بيشتر از هر فلز ديگري قدرت هدايت جريان الكتريسيته را دارد.

نبرد استالينگراد از خونين ترين و مشهورترين جنگهاي جهاني دوم در جبهه شرق اروپا در روسيه شوروي آغاز شد. اين نبرد حدود دويست روز بطول انجاميد و با شكست كامل آلماني ها و اسارت كليه افراد آلماني پايان يافت. گفتني است كه در سال 1992 ميلادي اولين بار مورخان روس فاش كردند. كه در نبرد استالينگراد بيش از يك ميليون سرباز روسي جان خود را از دست دادند.

يونان كشوري در جنوب شرقي اروپا و بر كرانه شمالي درياي مديترانه واقع شده است. مساحت آن 131/957 كيلومتر مربع و جمعيت آن قريب به 11 ميليون نفر مي‏باشد. پايتخت يونان شهر آتن و شهرهاي مهم آن تسالونيكي،پيرايوس و پاتراي است. بيش از 95% مردم يونان مسيحي ارتدوكس و 1/3 درصد مسلمانند. نظام سياسي يونان جمهوري است و واحد پول آن "دراخما" بود كه با رواج يافتن پول واحد اروپائي، يورو جاي‏گزين آن گرديد. اكثريت مردم يونان ملّيت يوناني داشته و به زبان يوناني جديد صحبت مي‏كنند. 25 مارس سال 1821م، يادآور آغاز نبرد آزادي بخش عليه عثماني در يونان به نام روز ملّي نام گذاري شده است. يونان يكي از قديمي‏ترين تمدن‏هاي جهان است كه از هزار سال قبل از ميلاد واحدهاي مسكوني و سياسي در آن تشكيل شده بود. 338 سال قبل از ميلاد، پادشاه مقدونيه، يونان را ضميمه امپراتوري روم گرداند. امپراتوري عثماني از سال 1456م دوران تسلط چهارصد ساله خود را بر اين كشور آغاز كرد. از سال 1821م، قيام يوناني‏ها عليه عثماني، با حمايت برخي دولت‏هاي اروپايي به ويژه روسيه، فرانسه و انگليس آغاز شد و سرانجام، در سوم فوريه سال 1830، يونان باحكومت پادشاهي به استقلال دست يافت. يونان در طول قرن نوزدهم، درگير نزاع‏هاي داخلي و جنگ‏هاي خارجي بود و با اعلام پايان حكومت سلطنتي در 1973، آرامش در اين كشور حاكم گرديد.

در جريان جنگ جهاني اول، كانال سوئز كه تحت تصرف انگليس بود، مورد حمله نيروهاي مشترك آلمان و امپراتوري عثماني قرار گرفت. از آن جا كه كانال سوئز، درياي مديترانه را به درياي سرخ متصل مي‏كند تسلط بر اين نقطه براي هر دو طرف جنگ، بسيار حائز اهميت بود. اگر انگليس اين كانال را از دست مي‏داد، مستعمراتش در آسيا نيز در معرض خطر جدي قرار مي‏گرفت. به همين علت نيروهاي انگليسي در مقابل تهاجم مشترك آلمان و عثماني براي تصرف كانال سوئز به شدت مقاومت كردند و مهاجمين را شكست دادند. اين كانال تا 1956م كه جمال عبدالناصر رهبر مصر، آن را ملي اعلام كرد در اشغال انگليس باقي ماند.

وودرو ويلسون بيست و هشتمين رئيس جمهور امريكا در 28 دسامبر 1856م در ايالت ويرجينيا متولد شد. وي پس از طي تحصيلات خود، وارد فعاليت‏هاي سياسي شد. ويلسون در سال 1912 فرماندار ايالت نيوجرسي گرديد و در 1913م در 57 سالگي به رياست جمهوري امريكا دست يافت. ويلسون به مراتب بيش از رؤساي جمهور قبلي امريكا توسعه‏طلب و ماجراجو بود. او نيز مانند حاكمان پيشين ايالات متحده، بيشترين حجم مداخلات خود را در منطقه امريكاي مركزي متمركز كرد. حجم دخالت‏هاي نظامي ويلسون در محدوده حوزه كارائيب و امريكاي مركزي از حجم مداخلات ساير دولت‏هايى كه قبل از وي در طول تاريخ پس از استقلال امريكا به دست تعرض و تجاوز در اين منطقه زده بودند، بيشتر بود. اين امر بيشتر به خاطر آغاز استفاده از كانال استراتژيك پاناما در سال 1914م بود. كانالي كه در آغاز حكومت ويلسون، ميدان رزمايش نيروي دريايى را در دو سمت كشورهاي امريكاي مركزي در اقيانوس اطلس و آرام توسعه مي‏داد. دوران حكومت ويلسون مملو از مداخلات و تجاوزات نظامي اين كشور به نقاط مختلف جهان بود. به طوري كه امريكا در نيمي از سال‏هاي زمام‏داري ويلسون درگير جنگ‏هاي خانمان‏برانداز بود.گويى گذشت زمان نسبت مستقيمي با ميزان تعرّضات خارجي امريكايى‏ها داشت. ويلسون در سال 1915 به هائيتي، در سال 1916 به دومينيكن، در سال 1917 به كوبا و در سال 1920 به گواتمالا، حمله نظامي كرد. تمامي اين تجاوزات و لشكركشي‏ها در شرايطي اتفاق افتاد كه حكومت ويلسون در دومين سال زمام‏داري خود، در جبهه‏هاي مختلف جنگ جهاني اول به سختي درگير بود در خلال جنگ و در سال‏هاي پس از آن، دولت ويلسون بزرگ‏ترين وام دهنده و كمك‏كننده به كشورهاي خسارت ديده جنگ به شمار مي‏رفت. در خلال جنگ جهاني اول و پس از آن، ضعف عمومي دولت‏هاي اروپايى فرصت مناسبي به گروه‏هاي انحصاري مهم امريكا داد تا با طرح‏ريزي نقشه‏هاي بلند مدت اقتصادي، نهايت بهره‏برداري را از وضع موجود ببرند و سرمايه‏گذاري و سود فراواني نمايند، به طوري كه باعث شد كه مراكز ثقل اقتصاد عمومي و سياست جهاني از اروپا به امريكا متصل شود. در طول سال‏هاي بعد از جنگ جهاني اول، ايالات متحده كوشيد با دادن وام‏هاي كلان به دولت‏هاي امريكاي لاتين و با برسر كار آوردن رژيم‏هاي دست نشانده در اين كشورها، جاي پاي خود را در منطقه بيش از پيش محكم كند. هم‏چنين ويلسون با انجام سرمايه‏گذاري‏هاي وسيع در كشورهاي ديگر، سود هنگفتي را روانه خزانه امريكا نمود به طوري كه ذخيره طلاي امريكا كه در سال 1914م 1800 ميليون دلار بود در سال 1925م به رقم شگفت آور 4500 ميليارد دلار ترقي يافت كه معادل نيمي از ذخاير طلاي جهان بود. ويلسون پس از پايان جنگ جهاني اول، چون سهم امريكا را از منابع زرخير كشورهاي افريقا و آسيا را ناچيز ديد، فريبكارانه اعلام كرد كه صلح آتيه نبايد متكي به قدرت و تسلط استعماري باشد، بلكه يك سيستم بين‏المللي بايد به وجود آيد تا آزادي و حرمت و حقوق كليه دولت‏ها براساس آن محترم شناخته شود و كليد اين سيستم نيز در دست‏قرار گيرد. برهمين اساس، ويلسون در هشتم ژانويه 1918م اعلاميه چهارده ماده‏اي خود را صادر كرد و تلاش نمود تا از اين راه قدرتي به اصطلاح معنوي براي امريكا دست و پا كند. ويلسون هم‏چنين مبتكر و رئيس كنفرانس‏صلح وِرساي در سال 1919م بود كه منجر به انعقاد معاهده ورساي و ظهور جامعه ملل از متن پيمان گرديد. وودرو ويلسون تا سال 1921م به مدت دو دوره، رياست جمهوري امريكا را بر عهده داشت و سرانجام دو هفته پس از مرگ لنين، در سوم فوريه 1924م در شصت و هشت سالگي درگذشت.

محمد عبدالرئوف ياسر معروف به ياسر عرفات مبارز فلسطيني و رئيس سازمان آزادي‏بخش فلسطين در چهارم اوت سال 1929م در بيت‏المقدس به دنيا آمد. او پس از تحصيل در دانشگاه قاهره به جامعه دانشجويان مبارز فلسطيني پيوست و در سال 1956م جنبش فتح را بنيان نهاد. عرفات در جريان جنگ 6 روزه در كنار ارتش‏هاي عربي، عليه رژيم اسرائيل جنگيد و بالاخره در سوم فوريه 1968 به رياست سازمان آزادي بخش فلسطين موسوم به ساف، متشكل از هشت گروه چريكي مسلح، رسيد. ياسر عرفات پس از آن كه در سپتامبر 1970م، تعداد زيادي از نيروهايش به دست ارتش اردن در داخل آن كشور كشته شدند براي حفظ جان ده‏ها هزار فلسطيني، رويّه هم‏زيستي مسالمت‏آميز را در پيش گرفت و با وساطت برخي رهبران دول عربي، با شاه حسين اردني كنار آمد. عرفات در دهه 1980م به عنوان يك عنصر سياسي مطرح، از روش‏هاي خشونت‏بار چريكي فاصله گرفت و با سفرهاي مكرر به پايتخت‏هاي عربي، ميليون‏ها دلار پول نقد براي مخارج گروه فتح جمع‏آوري نمود. با اين حال، حوادث سال 1982م لبنان و لشكركشي نيروهاي رژيم صهيونيستي به اين كشور كه مقدمه خلع سلاح عموم فلسطينيان مقيم لبنان و سپس اخراج آنها از اين كشور گرديد، ضربه بزرگي بر پيكر فتح و وجهه عرفات وارد آورد. تلاش مشترك دولت‏هاي غربي در طول اين دهه، حذف تدريجي نقش و نفوذ عرفات و سازمانش در معادلات سياسي منطقه نيز با موفقيت نسبي توام بود. عرفات نيز متقابلاً تنها راه خروج خود از انزوا نزد دولت‏هاي منطقه و جهان را نزديك شدن هرچه بيشتر به امريكا و رژيم صهيونيستي ديد. حاصل تلاش عرفات در اين رهگذر و براي بازپس‏گيري اراضي اشغال شده فلسطين، در نهايت به انعقاد قراردادي منجر گشت كه تنها سه درصد از خاك فلسطين را در اختيار وي قرار مي‏داد، در حقيقت، پس از امضاي اين قرارداد، عرفات و نيروهاي وفادارش در اين اراضي، به عنوان حامي و مدافع منافع اسرائيل شناخته شدند. اين پيمان با موجي از محكوميت گروه‏هاي اسلامي در سراسر جهان مواجه شد و عرفات از امضاي اين قرارداد و قراردادهاي مشابه بعدي، سودي براي فلسطينيان به ارمغان نياورد.