صحیفه سجادیه، مرکز اطلاع رسانی جهانی و الهی

نويسنده:حجت الاسلام بابایی

خطرات دینی زمان امام سجاد(علیه السلام)

دو خطر بزرگ، جامعه زمان امام سجاد(ع)را تهدید می‏کرد:
(1)فرهنگهای متنوع بیگانه:
(2)خطر تجمل پرستی:
از این روی لازم بود در زمینه علمی کاری انجام شود تامسلمانان به اصالت فکری و شخصیت قانونگذاری ویژه خود، که ازکتاب و سنت در اسلام الهام می‏گیرد، واقف گردند.
در اینجا ضرورت یک حرکت فکری اجتهادی(اطلاع رسانی قوی)به نظرمی‏رسید تا در چهارچوب تعالیم اسلامی افق فکری مسلمانان گسترش‏یابد و باید اصالت‏شخصیت اسلامی حاصل کنند و بذر اجتهاد و تلاش‏از برای یافتن راه حق در دل آنها افشانده شود. و این کاری بودکه امام علی بن الحسین زین العابدین(ع)بدان دست‏یافت. او کلاس‏درس خود را در مسجد پیامبر(ص)آغاز کرد... و از این کلاس درس‏تعداد قابل توجهی از فقهای مسلمین فارغ التحصیل شدند.
خطر دوم ناشی از پیشامد امواج رفاه و آسایش در جامعه اسلامی‏در پیامد هولناک فتوحات نامبرده بود. خطر خاموش شدن آن عشق‏سوزانی که از ارزش‏های اخلاقی و پیوندهای روحی نسبت‏به خدا و روزقیامت در مسلمانان پدید آمده بود.
امام علی بن الحسین(ع)این خطر را احساس فرموده، و برای علاج‏آن آغاز به کار کرد. برای جلوگیری از آن «نیایش‏» را بنیادقرار داد.
«تلخ‏ترین حادثه پس از حادثه عاشورا رخ می‏دهد و مرارت این‏مصیبت عظمی آنچنان زیاد است که کاسه صبر امام صبرآفرین حضرت‏امام العابدین والعارفین سجاد(ع) لبریز می‏شود و آن غیرت عالم‏امکان و امام زمان از عمق جان ندای:
فیالیت امی لم تلدنی و لم اک یزید، یرانی فی البلاد اسیرا
سر می‏دهد، یعنی ای کاش مادرم مرا نزاده بود و به دنیا نیامده‏بودم تا یزید مرا در شهر و دیار اسیر ببیند.
بلی باز هم پیمانی با پیام رسانی، و باز هم وظیفه و صدورانقلاب که بهترین شاهد، خطبه امام سجاد(ع)در کوفه و مدینه منوره‏می‏باشد که تمام پنهانیها را در قالب پیام، نمایان می‏نماید.

صدور انقلاب:

«اسیران آزادی آفرین کربلا، با تبیین معرفی و روشنگری
درباره:
1 اصل نهضت
2 رهبران و شخصیتهای نهضت
3 مکتب امامت و ولایت در بعد فرهنگی و فکری
و سپس:
در بیدار کردن و شوراندن مردم در بعد عاطفی و سیاسی،نقش بنیادین در صدور انقلاب و نهضت‏حسینی داشتند و این، نقشی‏فراتر از حفظ نهضت و استمرار و تداوم آن است.
خلاصه راه خدا بدون سیلی نیست. سیلیها را باید به جان خرید واز کانال سیلی‏ها باید صدور انقلاب را تدارک دید و از این تاکتیک‏کمال استفاده را نمود.
آری برای صدور انقلاب امام حسین(ع)، افراد قافله عاشورا،بویژه اطفال و بچه‏ها، در طول سفر بسیار سیلی خوردند و بدن آنهاتازیانه‏های زیادی را تحمل کرد. خلاصه:
«اگر حماسه حسینی و «قیام عاشورا» را تاریخساز، مکتب‏فضیلت و مبارزه و فضیلت و مدرسه عشق و انسان سازی بدانیم، دقیقا کاروان کربلا را نیز همین سان خواهیم دانست‏» .

دعای مرز داران استراتژی ناب:

«اسلام عزیز دارای مرزهای:
1 اعتقادی و معنوی
2 سیاسی و اجتماعی
3 فرهنگی و تربیتی
4 اقتصادی و طبیعی است،
و برای هر یک از این مرزها مرزدارانی است که مسئولیتشان درپاسداری از هر یک از مرزها بسیار عظیم است.»
دعای مرزداران دعای‏27 دستورالعملی است‏که بیانگر:
1 مسائل سیاسی
2 مسائل نظامی
3 عقیدتی است.
آنجائیکه تمام راهها بسته شود و هیچ روزنه‏ای برای مبارزه‏علنی باقی نماند و دشمن مست و هوی پرست‏بظاهر پیروز، همسان گرگ‏خونخوار، دست‏به هر اهانتی دراز می‏کند... در چنین اوضاع واحوالی، امام سجاد(ع)می‏نشیند و برای مرزداران اسلام دعا می‏کند.
1 این کار و این شیوه چه معنایی پیدا می‏کند؟
و چگونه تحلیل می‏شود؟
ضمن اینکه امام سجاد(ع)، در قالب دعا، بحثهای سیاسی، نظامی وعقیدتی را شروع می‏کنند; می‏خواهند به کنایه بفهمانند که اگر من‏لشکر و نیرویی داشتم از قیام مسلحانه باز نمی‏ماندم و همانندپدر خودم انقلاب خونینی را علیه شما آغاز می‏کردم و امن و امان‏را بر شما، تلخ می‏ساختم; ولی چون راه از این حیث ناهموار گشته،انقلاب فرهنگ و بازسازی و نوسازی معنوی همه جانبه‏ای را در قالب‏دعا آغاز می‏کنم تا مرزدارانی را، در این دانشگاه تربیت‏بکنم که‏در آینده از سنگر اسلام، پاسبانی و نگهبانی بکنند.
اللهم کثر عدتهم، والحذ اسلحتهم... این شدنی نیست مگر آنکه‏اعتقادات و شناخت مردم، درست گردد. لذا امام(ع)با صلوات که‏جهان بینی پاسداران است کارش را شروع و به عنوان یک شعار،همواره آنرا تکرار کرده و در گردنه‏های پر فراز و نشیب و درکورانهای سخت‏سیاسی، حرکت و جهت گیریش را بر اساس آن تنظیم‏می‏کند.
در صلوات سه اصل از اصول دین به وضوح مطرح شده است.
1 اصل توحید
2 اصل نبوت
اصل امامت

انواع استراتژی امام سجاد(علیه السلام):

در خفقان دوران بنی امیه، امام(ع)با چه شیوه‏ای مبارزه راشروع می‏کرد خوب بود؟
امام سجاد(ع)، در قالب:
1 دعا و نیایش
2 گریه و شیون
3 برده داری و برده بانی
مبارزه را شروع می‏کند.
زمینی(مکان)و زمان، نقش بسیار سازنده‏ای را در تمام امورزندگی، بویژه در امر امامت و ولایت(امر حکومت)، ایفاء می‏کند.
تغییر استراتژی در امر امامت امت، امری است اساسی و جدی.
«شیوه‏های مبارزه، شیوه‏ای است گسترده و کشدار که قادر است درتمام فراز ونشیب‏های شرایط متحول گوناگون تاریخی، فکری،اجتماعی، طبقاتی، نظامی... راه خود را پیدا کرده و همواره‏بصورت مستقیمی رو بسوی هدفهای خویش گام بردارد.»
پس مبارزه گاهی بصورت:
1 نظامی و جنگ گرم است و 2 جنگ سرد.

امام سجاد(علیه السلام):

«در آنچنان شرایط دشواری قرار می‏گیرد که حتی «شهادت‏» راهم نمی‏تواند انتخاب کند. بر عکس امام حسین(ع)در شرایطی قرارمی‏گیرد که نه یاوری چون عباس، و نه پیام آوری چون زینب. می‏بیندشهادت، برای او مرگی در خاموشی است نه مرگی که در طول زمان ودر عرض زمین، با همه کس سخن می‏گوید(چقدر دردناک است‏برای بزرگ‏مردی که حتی «خوب مردن‏» هم برایش امکان نداشته باشد...» .

در چنین اوضاع و احوال چه باید کرد؟

امام(ع)، کار خودش را با دعاء که جهاد و مبارزه اجتماعی وجمعی در یک وضعیت نابهنجار اجتماعی است، شروع می‏کند.
این کتاب دعا اصلا وسیله چیز خواستن نیست، بلکه یک کتاب آموزش‏است. آموزش عمیقی، در زیباترین حالات فرد است، و اسمش دعاست.
اما با آن معنای معمولی‏اش اصلا دعا نیست، یک کتاب آموزش عمیق وعلمی اخلاقی و فلسفی است.
بنابر این دعای شیعه بصورت کاملترین مکتب، خودش، در چهار بعدمشخص‏» می‏شود.
پس دعا دارای چهار بعد می‏باشد که عبارتند از:
1 نیاز:
2 عشق:
3 آگاهی:
4 مبارزه:
«گفتار امام(ع)در صحیفه سجادیه‏» فریادی است‏به «همه‏تاریخ‏» که در هر شرایط و بهر شکلی و با هر امکانی که دراختیار هست‏حرف حق را باید زد و نهضت و انقلاب را باید پاسداری‏کرد و در هیچ شرایطی این مسئولیت‏سلب نخواهد شد.»
دعای مرز داران(پاسداران) بصورت دستورالعمل:
1 سیاسی
2 نظامی
3 عقیدتی، بیان شد.
بنابر این می‏توان به قول شهید مدنی اشاره کرد و آن اینکه:
«اگر میدان را برای فرصت طلبان خالی کنیم در خون بهشتی وبهشتی‏ها سهیم هستیم. »

ابعاد مبارزات امام سجاد(علیه السلام):

با مظالم و مفاسد عصر:
مبارزه منفی یا جنگ بی مرز در قالب و لباس گریه:
زنده نگه داشتن یاد و خاطره عاشورا.
برای آنکه این فاجعه فراموش نشود، امام با گریه بر شهیدان وزنده نگهداشتن خاطره آنان، مبارزه منفی را به صورت گریه، آنهم‏گریه‏های پر سوز که ریشه عاطفی داشت ادامه می‏داد.
بی‏شک چگونگی برخورد امام سجاد با این موضوع اثر و نتیجه‏سیاسی داشت، یادآوری مکرر فاجعه کربلا نمی‏گذاشت ظلم و جنایت‏حکومت اموی از خاطره‏ها فراموش شود.

پند و ارشاد امت

امام در قالب موعظه، مردم را با اندیشه درست اسلامی آشنامی‏کرد.
3 تبیین معارف در کلاس دعا. یکی دیگر از شیوه‏های مبارزاتی‏امام(ع).
مجموع دعاهای امام سجاد به نام صحیفه سجادیه معروف است که‏بدان:
1 اخت القرآن
2 انجیل اهل بیت
3 زبور آل محمد، لقب داده‏اند.
«در سال‏1353 ه.ق مرجع فقید، مرحوم آیت ا... العظمی‏مرعشی(ره)نسخه‏ای از صحیفه سجادیه را برای علامه معاصر مولف‏تفسیر طنطاوی(مفتی اسکندریه)به قاهره فرستاد. وی سپس از دریافت‏این هدیه گرانبها و ستایش فراوان از آن، در پاسخ چنین نوشت:
«این از بدبختی ماست که تاکنون بر این اثر گرانبهای جاویدکه از مواریث نبوت است، دست نیافته بودیم، من هر چه در آن‏می‏نگرم، آن را از گفتار مخلوق برتر و از کلام خالق پایین‏ترمی‏یابم.»
خلاصه در صحیفه سجادیه ابعاد سیاسی فراوانی مطرح گشته و یک‏کتاب دعای صرف و بی‏روح نیست. لذا ما از آن به اینترنت جهانی والهی نام برده‏ایم‏» .
4 برخورد و مبارزه با علمای در باری.
5 نشر احکام و آثار تربیتی و اخلاقی.
6 دستگیری از درماندگان.
7 کانون تربیتی.
همه این موارد شیوه‏های مناسب مبارزه بودند که امام(ع)درشرایط زمانی خود آنرا برگزید.

«قهرمان معنویت‏»

«وجود مقدس زین العابدین(ع)قهرمان معنویت است.»
«کسی که می‏خواهد خدمتگزار اسلام باشد، همه مواقع فرصت است‏ولی شکل فرصتها فرق می‏کند. ببینید امام زین العابدین به صورت‏دعا چه افتخاری برای دنیای شیعه درست کرده؟! و در عین حال درهمان لباس دعا امام کار خودش را می‏کرد.»
«الدعاء سلاح المؤمن‏»
اگر دعا سلاح مؤمن است
اگر دعا صلاح می‏آورد
امام سجاد(ع)از این سلاح، به عنوان یک استراتژی ناب استفاده‏می‏کند تا جامعه را به سمت صلاح سوق داده و انقلاب عظیمی را باانقلاب فرهنگی شروع بکند و می‏کند.
«امام چهارم(ع)نکات برجسته اصول عقاید را از راه تعلیمات‏عالیه خود بعنوان دعا بر اهل عالم عرضه داشته است.»
دعا بهترین روش برای دعوت، در شرایط تقیه.
دفاع فرهنگی، در قالب دعا، در دل ظلمتهای شب، که هیچ نیرویی‏را تاب مقاوت و هیچ پرچمی را توان دفاع نیست، بسیار زیبا وگویاست و کارآمدترین روش دفاعی در عصر خویش می‏باشد. اگر می‏شوددر قالب و لباس دعا، همه مسائل، اعم از سیاسی، نظامی، عقیدتی،اخلاقی و عرفانی و... را مطرح کرد، چرا نکرد؟
چرا از این سلاح، برای صلاح جامعه اسلامی و به سعادت رساندن‏افراد استفاده نگردد؟ هر نوع استراتژی و هر نوع سلاحی، درمبارزه بکار گرفته شود، هدف واحدی را دنبال می‏کند و آن امر به‏معروف و نهی از منکر است.

دعا دفاع فرهنگی

فلسفه دعا:
1 دادخواهی، 2 تلطیف فضای خشونت و قساوت،3 پرهیز ازلغزش، 4 استغفار، 5 بهره‏گیری از امداد غیبی،6 لباس حق،7 تحمل محیط نامساعد و شرایط تنهایی، 8 استقامت در مقابل جوسازیها،9 پاسخ در خور به نیکی‏ها و بدیها.
عناصر دعا: محتوی دعا.
1 نیاز
2 عشق
3 آگاهی و تفکر
4 مبارزه.
«اول باید کسی را که می‏خواند و کسی را که به دعا می‏طلبد واز او چیزی می‏خواهد، به دقت و با آگاهی و روشنایی منطقی و درست‏در متن زیارت یا دعا بشناسد و بعد بگوید من از تو چه‏می‏خواهم.»
حضرت سجاد در اختناق شدید و محیط استبداد در قالب دعا ونیایش به نشر تعالیم اسلام اقدام نموده است.
انا زین العابدین و تاج البکائین.
گریه و درد و غم و زاری خود شادمانی دان ببیداری خود
(مولوی)
گریه صدایی بی معنا نیست.تا چه رسد به گریه اهل معنا و امام

انواع گریه به اعتبار افراد:

1 گریه عارفان،
2 گریه مصیبت زدگان،
3 گریه‏ی ترحم،
4 گریه نفاق،
5 گریه حسرت،
6 گریه غم،
7 گریه روزگار.
«خنده و گریه مظهر شدیدترین حالات احساسی انسانی است. آنوقتی‏که کسی بتواند مالک خنده و گریه مردمی بشود، به حقیقت مالک قلب‏آنها شده و با عواطف آنها بازی می‏کند. کارهای قلبی غیر ازکارهای عقلی است...»
شاعر عرب می‏گوید:
اگر اشک نبود سرزمین وداع آتش می‏گرفت.
گریه بوقت‏بهتر از خنده بی‏وقت است.

گریه درمانی و آثار گریه:

گریستن بخصوص می‏تواند بسیار جنبه درمانی داشته باشد.
ما بطور غریزی می‏دانیم گریستن می‏تواند به تخلیه غم‏ها ونگرانی‏ها از سیستم کمک کند. اشکهایی که بر اثر غلیان هیجانات‏تولید می‏شود حاوی انکافالین می‏باشد که خود یک مسکن تولید شده‏طبیعی است.

فلسفه گریه و عزاداری و آثار آن

(1)روان درمانی است.
(2)یک مسئله مهم سیاسی است.
(3)مجالس عزا یک سازماندهی سراسری کشورهاست.
(4)مبارزه زیرزمینی است.
(5)اطلاع رسانی و ایجاد سؤال کردن است.
(6)فریاد قهرمانانه ملتهاست‏بر سردمداران‏ستم پیشه. فریاد ستم شکن است.
(7)باعث‏حفظ خون شهداء و زنده نگه داشتن نهضت است.
(8)و من بکی او ابکی واحدا فله الجنه و من تباکی فله الجنه.
(9)جهت روانی آن که قلوب را بهم متصل می‏کند و ایجاد وحدت‏می‏نماید. نوعی بسیج عمومی است.(وحدت آفرین است)
(10)یک مسئله اجتماعی است و حیات آفرین است .
(11)گریه آدم ساز است.
(12)تبلیغات ویژه بر ضد طاغوت است.
(13)ایثار آفرین است.
(14)ارباب‏ها از این گریه‏ها می‏ترسند.
(15)یک شعار سیاسی است.
(16)تجدید بیعت‏با عاشورا و فرهنگ شهادت است.
(17)تغذیه فکری و روحی با مکتب است.
(18)اشک ریختن نوعی امضاء کردن پیمان و قرار داد مودت باسیدالشهداء است.

انواع گریه‏ها:

(1)گریه عجز و زبونی:
(2)تزویر و دروغ: اشک تمساح ضرب المثل
(3)گریه پشیمانی: علی(ع): من بکی من ذنب غفر له.
(4)گریه شوق:
(5)رحم و رافت:
(6)غم و اندوه:
(7)گریه فراق:
این چهار نوع گریه، برای حضرت سیدالشهداء و سایر شهیدان‏عاشورا، سزاوار و به جاست.
«همه کارهای ما نوعی ارتباط است.»
اگر به قول روانشناسان همه کارهای ما نوعی ارتباط است;و اگر به قول امام صادق(ع):
من تباکی فله الجنه; امام سجاد(ع)که تاج البکائین است و به‏قول‏امام صادق(ع)که فرموده:
«فبکی علی بن الحسین عشرین سنه، ما وضع بین یدیه طعام الابکی...»
گریه‏های طولانی و جانسوز امام سجاد(ع)چه معنایی می‏تواند داشته باشد؟!
دعاهای بین المللی و نیایش‏های با مضامین بلند که فوق بشرمعمولی است چه؟ لذا است که بزرگان می‏گویند:
صحیفه سجادیه «کتاب دعا، کتاب ثنا، کتاب حال، کتاب قال،کتاب حکمت، کتاب فلسفه، کتاب عرفان، کتاب خانواده، کتاب جامعه،کتاب تربیت، کتاب قانون، کتاب حسنات، کتاب حلال و حرام، کتاب‏هدایت، کتاب فرقان بین حق و باطل... » می‏باشد.
این است که «جنبه‏های پیام رسانی گریه‏» بسیار زیاد است و دراین مورد ائمه(ع)یا خود به عنوان استراتژی از آن استفاده‏کرده‏اند و یا برای خود اجیر گرفته‏اند که «حضرت باقر(ع)وقتی که‏می‏خواستند فوت کنند وصیت کردند که ده سال ظاهرا که در منا اجیرکنند کسی را، کسانی را که برای من گریه کنند.» و یا به گریه‏کردن و گریاندن، حتی به تباکی وصیت کردند و برای آن ارزش زیادی‏قائل شده‏اند.
این کار نیست مگر «سیاست ناب‏» و تداوم بخشیدن به انقلاب وزنده نگه داشتن انقلاب حسینی.

کانون تربیتی:

«هنگام ظهور اسلام، بردگی در سراسر جهان آن روز حتی در مهدتمدن آن زمان یعنی یونان و روم رواج داشت، و چون لغو چنین‏پدیده گسترده‏ای بیکباره مقدور نبود اسلام از راههای مختلفی‏زمینه لغو تدریجی(گام به گام)آن را فراهم ساخت. » بدین‏ترتیب:
1 راههای برده‏گیری را تقلیل داده آن را محدود ساخت.
2 آزاد سازی بردگان را کفاره بسیاری از گناهان قرار داد.
3 از طرفی پیامبر اسلام به مسلمانان توصیه کرد که با بردگان‏همچون عضوی از خانواده رفتار انسانی داشته باشند.
4 آزاد سازی بردگان، ارزشمند تلقی شد...

امام چهارم و موضوع آزاد سازی بردگان:

انگیزه والاتر:
زندگی امام چهارم(ع)محفوف است‏به موضوع آزاد سازی بردگان‏آنهم در سطح بسیار وسیع و گسترده که تنها با محاسبات بالا قابل‏توجیه نیست.
معقول نیست که گفته شود امام چهارم(ع)از این کار قصد ثواب‏داشته و یا از روی دلسوزی، می‏خواست عده‏ای از بردگان را آزادسازد که یک همچون کاری را ممکن بود افراد معمولی هم انجام‏بدهند.
آنچه در این زمینه جلب توجه می‏کند این است که امام(ع)از این‏کار انگیزه‏های والاتری داشته و آن تربیت نیروی انسانی بوده است‏که تربیت دینی، حرف آخر را در جهان می‏زند.
شکل کار امام(ع)بدین صورت بوده که امام بردگان را خریداری‏می‏کرد و مدتی آنها را تحت آموزش و تربیت ناب خودش قرار می‏داد وسپس آنها را آزاد می‏کرد و آنان بصورت انسانهای نمونه به فعالیت‏فرهنگی و تربیتی می‏پرداختند و پس از آزادی نیز ارتباطشان باامام قطع نمی‏شد.
پس به طور مختصر محور کار امام اینگونه بود:
1 خریداری بردگان.
2 آموزش و تربیت آنان حداکثر به مدت یکسال.
3 آزادی آنان.
امام(ع)با این برنامه، در واقع یک کانون تربیتی بوجود آورده‏بود. آری ای جهانیان و ای بشریت، این بود از زیرکیها وزیبائیهای کار امام(ع)که در واقع کربلایی دیگر و پیوند و پیمان‏با کربلا، کربلای نوین و جنگ نوین.
یکی از مصادیق زیبای سیاست گام به گام در اسلام، سیاست الغاءبردگی و استقرار آزادی بردگان بود آنهم با بیش از چهارده قرن‏قدمت تاریخی.
«حدود یک قرن پیش که می‏خواستند مسئله بردگی را در آمریکالغو کنند طی چهار سال چه جنگهایی و مبارزات خونینی درگرفت تابصورت ظاهر مسئله بردگی لغو گردید ولی تاکنون هیچگاه برابری وبرادری میان نژاد سیاه و سفید برقرار نگشته است.
اما اسلام با روش عالی و تدریجی نو، آنچنان مسئله را حل کردکه اکنون در هیچ یک از کشورهای اسلامی این مشکل وجود ندارد.
نمونه بارز آن اجتماع سالانه مسلمانان ملل مختلف و نژادهای‏گوناگون بهنگام حج است.
ملت آمریکا با جنگهای چهارساله روبرو شد و عاقبت ابراهام‏لینکلن رئیس جمهور آمریکا جان خود را بر سر این‏کار گذاشت‏» .
حضرت امام خمینی(ره)می‏فرماید:
«اسلام احکام اخلاقیش هم سیاسی است، همین حکمی که درقرآن هست‏که مؤمنین برادر هستند، این یک حکم اخلاقی است، یک حکم اجتماعی‏است، یک حکم سیاسی است.»
در جای دیگر می‏فرمایند:
«شما اگر ادعیه امام سجاد و سایر ائمه را ملاحظه بفرماییدمشحون است از اینکه مردم را بسازند برای یک امر بالاتر از آن‏که‏مردم عادی تصور می‏کنند. دعوت به توحید، دعوت به تهذیب نفس،دعوت به اعراض از دنیا...»
آری، وقتی اسلام، تمام مسائلش سیاسی باشد که هست; چطورمی‏توان، استراتژی امام سجاد(ع)را یک کار معمولی و فردی و یاغیر سیاسی انگاشت. جایی که همه، از زمین و هوا می‏خواهند تبلیغ‏کنند و برای رسیدن به اهداف خودشان، از هر فرصتی استفاده‏می‏کنند و امروزه کشورها، از کانال فوتبال، استفاده‏های سیاسی‏می‏کنند; معقول است که حرکت امام سجاد(ع)را، در تمام زمینه‏هاحتی در زمینه بردگی و برده داری یک کار معمولی و غیر سیاسی‏بدانیم؟!
یقینا چنین برداشتی نمی‏تواند مصادف با صواب باشد و امام‏چهارم(ع)بدون آنکه بهانه‏ای به دست دشمن بدهد کار سیاسی می‏کرده‏و با استراتژی ناب، که نتیجه نهایی‏اش، فلاح بشریت مشغول تهذیب‏خود و اجتماع بود.

نتیجه:

استراتژی امام سجاد(ع)، در ارتباطات، عالیترین نوع استراتژی‏بود که در زمان خودش آنرا برگزید. اگر دشمن در اوج قدرت و غیرت‏کذایی، همه انسانیت انسانهای کریم را کریه و زشت جلوه می‏دهد وهمانند «خوکهای‏» خوار جنگل، زور آزمایی و جدل می‏کنند و اگرزمینه برای یک مرگ پایدار و جاودانه، ناهموار است و اگر همه‏درهای ورودی و خروجی را به روی خاندان خاتم پیامبران بستند واگر دشمنان همسان گرگان هار جلوی هدایت گری هادیان دین رامی‏گیرند و اگر... از طرف دیگر، اگر مسئولیت‏خطیر پیام رسانی‏انقلاب خونین کربلا بر دوش امام سجاد(ع)قرار می‏گیرد و اگرامام(ع)حادثه سنگین کربلا را لمس کرده که این خود مسئولیت امام‏سجاد(ع)را صد چندان می‏کند و خلاصه اگر امام(ع)امامت امت را«منصوبا عندالله‏» به امانت می‏پذیرد... در چنین گیر و داری چه‏باید کرد؟! و وظیفه امام و امامت چیست؟
امام سجاد(ع)باید متد صحیح «مبارزه‏» انتخاب می‏کرد و انتخاب‏کرد و آن تشکیل و احداث مرکز اطلاع رسانی جهانی‏الهی(اینترنت)بود که بتواند از کانال آن چهره انقلاب کربلا وپیام اسلام الهی را به تصویر بکشد و آن را از کانالهای گوناگون‏همانند دعا، گریه و برده داری در معرض نمایش گذاشت که «صحیفه‏سجادیه‏» خود به اخت قرآن مشهور گشت و همه انسانهای آزاده به‏این نکته واقف و آگاهند.
منبع: ماهنامه پاسدار اسلام