نویسنده: سهیلا حاجی‏زاده
منبع:راسخون
 

سطوح ادرار اسیدی باید برای عملکرد مناسب سیستم کلیه نرمال باشد. سطح بسیار اسیدی ادرار می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی گردد. در این‌جا در رابطه با این مسائل بحث خواهیم کرد.
اسیدیته‌ی ادرار مانند تکه‌ای از یک پازل برای اکثر افراد می‌باشد، چون بیماری‌های مختلف تعیین کننده‌ی pH ادرار می‌باشد. اسیدیته‌ی ادرار باید در چه سطحی باشد؟ چه عواملی باعث افزایش یا کاهش سطح اسیدیته ادرار می‌گردد؟ ادرار ماهیت اسیدی دارد یا قلیایی؟ اجازه دهید تا در رابطه با عوامل مختلف مرتبط با اسیدیته‌ی ادرار صحبت کنیم.

ادرار اسیدی چیست؟

pH ادرار همانطور که همه‌ی ما می‌دانیم اندازه گیری قدرت اسیدی یا بازی ادرار می‌باشد. بر اساس مقیاس pH، مقدار pH خنثی 7 می‌باشد. برای مثال، آب خالص دارای pH برابر با 7 بوده و بنابراین خنثی می‌باشد. مقدار pH بیشتر از 7 به عنوان بازی در نظر گرفته شده و pH کمتر از 7 اسیدی می‌باشد. به عبارت دیگر، مقدار pH پایین‌تر باعث اسیدی شدن ادرار می‌گردد.
اسیدی یا بازی بودن ادرار افراد وابسته به شرایط بدنی فرد دارد. به عبارت دیگر، بدن هر فرد همیشه سعی در حفظ تعادل سطح اسیدی یا بازی ادرار دارد. pH نرمال ادرار بین 5/4 تا 8 در نظر گرفته می‌شود. سطح بالاتر یا پایین‌تر pH باعث بروز نگرانی‌هایی می‌گردد.
کلیه‌ها نقش حیاتی در کل فرایند تشکیل ادرار ایفاء می‌کنند و آن‌ها سطوح اسیدی ادرار را با جذب یون‌های سدیم و ترشح یون‌های هیدروژن و آمونیوم تنظیم می‌کنند. برای مثال، در صورتی‌که مقادیر زیادی یون‌های سدیم جذب گردد، اسیدیته‌ی ادرار افزایش پیدا می‌کند. سطوح بازی ادرار زمانی که جذب مقدار بیش از حد باز در بدن صورت گیرد، افزایش می‌یابد. ترشح باز بیش از حد یک پدیده‌ی حیاتی بدن به منظور حفظ سطح pH در بدن می‌باشد.

علل

همانطور که قبلا ذکر شد، تعادل اسید – باز ادرار اهمیت زیادی در تنظیم مکانیزم مناسب بدن دارد. ادرار اسیدی‌تر ممکن است به دلیل بیماری و یا حتی به واسطه‌ی مصرف بالای غذاهای اسیدی ایجاد شده باشد. برخی از علل احتمالی این مشکل اسیدوز، اسهال، دیابت، کم آب شدن بدن و مشکلات تنفسی بوده که منجر به اسیدوز می‌گردد.
سطح مناسب pH در مدیریت بیماری‌های کلیوی ضروری می‌باشد. یک رژیم غذایی سرشار از میوه‌های مرکبات، سبزیجات و حبوبات باعث قلیایی شدن بالاتر ادرار می‌گردد. تعادل بین این دو مورد نیاز می‌باشد.

درمان

رژیم غذایی حاوی گوشت، حبوبات، لوبیا، ذرت، قره قاط، قهوه، ماهی و آلو باعث حفظ سطوح اسیدی ادرار می‌گردد. علاوه بر این، شیر، جگر، تخم مرغ و غیره نیز باعث افزایش سطح قلیایی ادرار می‌شود. برای درمان این بیماری، رژیم غذایی حاوی غذاهای قلیایی برای فرد توصیه می‌شود. محتوای بالای اسید می‌تواند منجر به سنگ کلیه، سنگ‌های اوریک اسید، سنگ سیستین و سنگ‌های کلسیم اگزالات گردد. در موارد بر عکس، در صورتی‌که سطح قلیایی ادرار بالا باشد، رژیم غذایی حاوی غذاهای اسیدی برای فرد بیمار توصیه می‌گردد. علاوه بر رنگ ادرار و دیگر آزمایشات تشخیصی، سطح pH نیز تعیین می‌گردد.
سطوح اوریک اسید نیز شاخص مهمی در اسیدیته‌ی ادرار می‌باشد. سطح اسیدی pH نرمال باعث نگرانی برای ایجاد بیماری نخواهد شد. با این‌حال، سطح pH بالاتر از 8 پس از نظارت پزشکی بهترین گزینه می‌باشد.