خواص هل؛ دانه معطر

هل گياهي است كه در مناطق حاره و گرم مي رويد . وطن آن هندوستان مي باشد و حدود 80 درصد هل مصرفي دنيا از هندوستان تامين مي شود.
ميوه ي هل، بيضي شكل و به رنگ هاي زرد، سبز يا سياه است. دانه هاي معطر و مطبوعي به رنگ قهوه اي در ميوه ي آن وجود دارد كه به عنوان ادويه و براي خوشبو كردن نوشيدني ها و غذاها به مصرف مي رسد.
عطر خوش و اثر گرمابخش و اشتهاآور هل، اين دانه را به يكي از بهترين طعم دهنده ها براي انواع نوشيدني، دسر و شيريني تبديل مي سازد. در هندوستان، خاورميانه، اروپا و آمريكاي لاتين، اين ادويه روغني براي تهيه انواع نان ، كيك و شيريني ها و همچنين چاي و قهوه به كار مي رود.
در بسياري از شيريني ها و دسرهاي سنتي ايراني نيز از هل كوبيده يا آسياب شده استفاده مي شود.
البته در مقام مقایسه، هندی‌ها و پاكستانی‌ها بیشترین مصرف‌ كننده‌های هل در جهان هستند.
شاید جالب باشد بدانید هل، میوه گیاهی از تیره زنجبیل‌هاست و انواع مختلف آن شامل هل سیاه، هل سفید و هل سبز است كه نوع سبز آن عطر تندتری دارد.
برای عطرآگین كردن غذا، شیرینی یا مربا، حتما لازم نیست غلاف آن را باز كرده و دانه‌های سیاه رنگ هل را مورد استفاده قرار دهید، بلکه میوه هل با همان غلاف نیز به ‌اندازه كافی غذاها را خوش طعم می ‌كند؛ مگر آنكه طعم جویدن دانه‌های هل در دهانتان را دوست داشته باشید.
علاوه بر این، بعضی‌ها هنگام دم كردن چای، چند دانه هل یا یك عدد میوه هل را در قوری می ‌اندازند و همراه با چای، آن را دم می‌ كنند. این چای، هم خوش‌طعم‌تر می‌ شود و هم خاصیت درمانی دارد.
ترکیبات شیمیایی:
هل دارای اسانس فرار و معطری در حدود 4% می باشد ضمنا این گیاه دارای مواد رزینی و چربی نیز است
هل از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است.
جويدن دانه هاي هل پس از صرف غذا ضمن كمك به هضم و گوارش بهتر غذا، مي تواند بوي نامطبوع دهان(مثل بوي سير و پياز) را نيز خنثي كند.
دانه هاي هل خواص گرمابخشي داشته و معده و روده ها را تقويت مي كنند.
هل اشتها را تحريك مي كند و عمل هضم غذا را بهبود مي بخشد.
نوشيدن دم كرده ي داغ آن موجب تسكين كوليت، سوءهاضمه، باد نفخ، حالت تهوع و بي حالي شده و مانع ترشح زياد اسيد معده مي شود.
يكي از خواص ويژه و بسيار ارزشمند هل، جلوگيري از تشكيل خلط در گلو است. از اين رو مي توان آن را به محصولات لبني و پودينگ ها افزود تا اثر شير را كه موجب تشكيل خلط در گلو مي شود خنثي كرده و به هضم آن نيز كمك كند.
دانه هاي هل خاصيت داروي اكسپكتورانت را دارد و سينوس ها و برونش ها، بيني و سينه را از خلط و ترشحات اضافي پاك مي كنند.
هل چنان كه ذكر شد خواص گرمابخش و انرژي زا دارد از اين رو به بهبود روحيه و بازيابي انرژي و توان از دست رفته كمك مي كند، اضطراب و نگراني را كاهش مي دهد و در رفع افسردگي موثر است.
هل همچنين كليه ها را تقويت مي كند و گفته مي شود براي درمان شب ادراري كودكان مفيد است.
- تقويت كنده قلب است.
- بادشكن بوده و گاز معده و روده را از بدن خارج مي سازد.
- تقويت كننده بدن است.
- ادرار آور است.
- قاعدگي را باز مي كند.
- زخم هاي دهان را برطرف مي كند، بدين منظور دم كرده هل را در دهان قرقره كنيد.
- خوشبو كننده دهان است.
- براي تسكين درد گوش ، گرد هل را در گوش بريزيد.
- تب را پايين مي آورد.
- معالج سرماخوردگي است.
- براي تسكين درد روماتيسم مفيد است.
- ضد مسموميت است.
- براي رفع بيماري هاي چشم مفيد است.
مقدار 30 گرم هل كوبيده را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد به مدت 10 دقيقه دم بكشد. سپس آن را صاف كرده و بنوشيد. هل را همچنين مي توان موقع دم كردن چاي، به آن اضافه كرد.
تهيه يك دم كرده دارويي با هل:
براي تهيه يك دم كرده ي گياهي معطر و آرام بخش و خوش طعم، 4 عدد دانه هل را همراه با 4 عدد دانه فلفل سياه، 4عدد دانه ميخك، يك قطعه دارچين نكوبيده و چند حلقه نازك زنجبيل تازه در 600 ميلي ليتر آب بريزيد. آن را به مدت نيم ساعت روي حرارت ملايم قرار دهيد، اما مواظب باشيد نجوشد.
دم كرده را صاف كنيد و به صورت داغ همراه با كمي شير يا عسل بنوشيد.
نوشيدن اين دم كرده دو بار در روز، درماني فوق العاده براي سرفه و سرماخوردگي است.
مضرات مصرف زياد هل:
مصرف زياد هل براي روده ها مضر است. براي رفع اين مشكل، آن را بايد با كتيرا خورد