ضرورت تبلیغ به روشهای نوین

«اولئك الذين يعلم الله ما في قلوبهم فأعرض عنهم و عظهم و قل لهم في انفسهم قولا بليغا»(1)؛ آنها كساني هستند كه خدا آنچه را در دل دارند، مي داند. از مجازات آنان صرف نظر كن و آنها را اندرز ده و با بياني رسا نتايج اعمالشان را گوشزد نما.
مقام معظّم رهبري:
«امروز وظايف حوزه هاي علميه با گذشته تفاوت هاي زيادي كرده است. حوزه هاي علميه فقط براي اقامه جماعت نيست. منبر رفتن به صورت سنّتي هم اگر محتواي عالي و پر مغزي نداشته باشد، كافي نيست. امروز ببينيد وسايل تبليغ در دنيا چقدر متنوع شده؛ اين طرف دنيا يك نفر جوان پاي يك دستگاه كوچك مي نشيند و افكار، تصورات، تخيلات، پيشنهادهاي فكري و پيشنهادهاي عملي را از سوي هر كسي - بلكه هر نا كسي - از آن طرف دنيا دريافت مي كند. امروز اينترنت و ماهواره و وسايل ارتباطي بسيار متنوع وجود دارد و حرف، آسان به همه جاي دنيا مي رسد. ميدان افكار مردم و مؤمنين، عرصه كارزار تفكرات گوناگون است. امروز ما در يك ميدان جنگ و كارزار حقيقي فكري قرار داريم. اين كارزار فكري به هيچ وجه به زيان ما نيست؛ به سود ماست. اگر وارد اين ميدان بشويم و آنچه را كه نياز ماست - از مهمات تفكر اسلامي و انبارهاي معارف الهي و اسلامي - بيرون بكشيم و صرف كنيم، قطعاً بُرد با ماست؛ ليكن مسأله اين است كه ما بايد اين كار را بكنيم».(2)
فعاليت فرهنگي با ابزار چت
امروزه گفتگو از طريق اينترنت در اتاق هاي مجازي رو به گسترش است و اين مسأله ضرورت توجه به اين مقوله را دو چندان ساخته است.
تا كنون از سوي برخي از مراكز فرهنگي از قبيل سازمان ارتباطات اسلامي و آستانه حضرت معصومه عليها السلام و آستان قدس رضوي و... اتاق هايي ايجاد شده است كه به طور ويژه به مباحث ديني و پاسخگويي به شبهات مي پردازند و عموماً در قالب نرم افزار PALTALK مي باشد. اما اتاق هاي مجازي آزاد و عمومي بدون هدايت و حمايت فرهنگي رها شده اند و عموم جوانان نيز از اتاق هاي عمومي استفاده مي كنند و كمتر به سراغ اتاق هاي ويژه مباحث علمي - ديني مي روند!
معروف ترين نرم افزار هاي چت yahoo، msn، aolمي باشند كه جوانان ايراني بيشتر از محيط ياهو استفاده مي كنند.
اين طرح، بر آن است كه روش بهره برداري از پتانسيل نرم افزار Yahoo Messengerو استفاده بهينه از اين نرم افزار در جهت تبليغ فرهنگ ديني ارائه دهد.
ذكر اين نكته لازم است كه اين طرح به صورت اجمالي مي باشد و در صورت لزوم به طور دقيق تر و مشروح ارائه خواهد شد.
ويژگي هاي ياهو مسنجر
اين نرم افزار ويژگي هاي زيادي دارد كه به برخي از آنان كه بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرد، اشاره مي شود.
1. محيطي ساده و بسيار جذاب
اين نرم افزار كه معروف ترين نرم افزار چت مي باشد، از نظر گرافيكي محيطي جذاب را پديد آورده است. و به دليل گويا بودن برنامه، اكثر كساني كه با اينترنت و رايانه آشنا مي شوند ابتدا با اين نرم افزار آشنا مي گردند و به راحتي با آن كار مي كنند.
2. اتاق هاي عمومي و ويژه
اين نرم افزار از اتاق هايي با موضوعات گوناگون ايجاد شده است؛ به عنوان مثال اتاق هاي اديان، ورزش، موزيك و...، تا هر كاربري طبق علاقه مندي خود، چت كند. اتاق هايي نيز در ياهو مسنجر وجود دارد كه عمومي هستند و به موضوع خاصي مربوط نيست.
اتاق هاي منطقه آسيا داراي 150 تا 180 اتاق مجازي است و هر اتاق 40 الي 50 نفر ظرفيت دارد. اين اتاق ها مملو از مخاطب ايراني است. به جرأت مي توان گفت كه 98 درصد آنان ايراني هستند كه آمار كاربران حاضر در ساعات شبانه روز بين 4 تا 6 هزار نفر متغير است.
3. چت در اتاق عمومي و خصوصي
كاربر با ورود به هر يك از اتاق هاي مجازي با ليست افراد حاضر در اتاق روبرو مي شود كه مي تواند با هر كدام از آنان به طور خصوصي چت كند و هر پيامي را كه در قسمت «ارسال عمومي» به اتاق تايپ كند، براي همه افراد به نمايش در مي آيد. اين ارسال مي تواند به صورت نوشتاري يا صوتي و يا حتي تصويري باشد.
4. دعوت به كنفرانس
اين امكان به كاربر اجازه مي دهد كه افراد خاصي را كه در نظر دارد، به كنفرانس دعوت كند و با آنان به گفتگو بنشيند.
5. ارسال عكس، صوت و يا هر فايل ديگري به مخاطب
6. اضافه نمودن ID افراد به ليست
كاربر مي تواند آي دي افراد را به ليست خود اضافه نمايد. ياهو مسنجر اين امكان را نيز در نظر گرفته است كه مي توان افراد را طبق علاقه مندي تقسيم نمود. به افرادي كه به ليست اضافه مي شوند، در حالت Offlineنيز مي توان پيام فرستاد.
7. ضبط گفتگوها به صورت آرشيو
ياهو مسنجر اطلاعاتي كه در هنگام چت ميان دو طرف ردّ و بدل مي شود را به صورت آرشيو نگه داري مي كند و هر زمان كه كاربر خواست، مي تواند آرشيو خود را مطالعه نمايد.
8.استفاده از نرم افزارهاي boot و Antiboot
فضاي اتاق هاي ياهو مسنجر آزاد مي باشد و امكان استفاده از نرم افزارهاي بوت نيز وجود دارد و كساني كه با اين نرم افزارها كار كرده اند، مي توانند هر كسي را كه بخواهند از محيط ياهو مسنجر و يا حتي از اينترنت بيرون بياندازند. در مقابل، نرم افزارهاي آنتي بوت نيز وجود دارد كه مي تواند از اين كار جلوگيري نمايد.
9. امكان ارسال پيام هاي كوتاه يا smsبه تلفن هاي همراه
10. ساير امكانات
از قبيل بازي به صورت آن لاين و... كه كمتر مورد استفاده قرار مي گيرد.
كاركرد فعلي ياهو مسنجر
كاربران اين نرم افزار از تمام نقاط دنيا مي باشند. فارسي زبانان از گوشه و كنار ايران و جهان با اين نرم افزار كار مي كنند. انگيزه هاي چت را مي توان به 4 قسمت تقسيم نمود:
1. تأثيرگذاري فرهنگي، اجتماعي و سياسي: بي شك عده اي براي تأثيرگذاري منفي بر فرهنگ اسلامي ايرانيان در فضاي اتاق ها تلاش مي كنند. ارسال پيام ها و لينك هايي درباره مسيحيت و ارائه شبهات و... از جمله اين موارد است.
2. دوست يابي: كه معمولاً به دنبال جنس مخالف مي گردند.
3. تنهايي و مشكلات رواني: عده اي به خاطر اينكه خود را تنها احساس مي كنند و جايي براي ابراز عقايد ندارند و مشكلات خود را به نزديكان هم نمي گويند، به چت روي مي آورند.
4. سرگرمي: عده اي نيز ترجيح مي دهند اوقات فراغت خود را به چت كردن بگذرانند.
كاربراني كه از شهرستان ها و مناطق كوچكتر جذب محيط چت مي شوند، به خاطر فضاي آلوده حاكم بر اتاق ها خيلي زود تحت تأثير قرار مي گيرند!
استفاده بهينه از فضاي چت
چنانچه اشاره شد، فضاي موجود بر اتاق ها، فضاي مطلوبي نيست. امّا با برنامه ريزي مي توان آن را به فضايي مثبت براي عرضه و تبليغ «فرهنگ ديني» تبديل ساخت.
اكثر كساني كه وارد اين فضا مي شوند، با باطني پاك و بي آلايش مي باشند كه از يك سو، اعتقادات و مباني فكري ضعيفي دارند و از سوي ديگر، بي علاقه به مباني ديني هم نيستند. به همين خاطر، مي توان به صورت غير محسوس به اصلاح رفتار و تقويت بنيه هاي ديني آنان پرداخت.
در اين بخش، سعي مي كنيم راه ها و روش هاي تأثيرگذاري فرهنگ ديني را بيان نماييم:
1. تبليغ چهره به چهره
گفتگوي چهره به چهره، به عنوان تأثيرگذارترين نوع «تبليغ» محسوب مي شود و در گفتگوي اينترنتي كه نوعي گفتگوي مستقيم هست، به دليل اينكه دو طرف همديگر را نمي بينند، خيلي راحت حرف خود را مي زنند. آنان تصور مي كنند كه با يك دوست كه حاضر شده حرف آنان را بشنود و به نظراتشان ارزش بدهد، چت مي كنند و تصور نمي كنند كه با يك فرد مذهبي يا يك روحاني سخن مي گويند؛ لذا خيلي رُك و بي رودرواسي حرف خود را مطرح مي كنند. اين نوع گفتگو، فرصتي است كه هيچ گاه از طريقي غير از چت قابل دسترسي نيست.
نتيجه اين گفتگو، پي بردن به دغدغه ها و مشكلات فرهنگي، اعتقادي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي طرف مقابل است و امكان ارائه اطلاعات واقعي از مشكلات و راه هاي مقابله با آن را فراهم مي آورد.
2. بهره وري از دعوت به كنفرانس
پس از مدّتي چت كردن كاربر مي تواند مخاطبان خود را به چند گروه تقسيم نمايد؛ گروه هايي از قبيل: اعتقادي، سياسي و اخلاقي، و چون محور گفتگو با افراد هر گروه تفاوت مي كند، مي تواند اين افراد را به كنفرانس دعوت نمايد و ضمن آشنايي آنان با يكديگر، بحث را به صورت ميزگرد مجازي پي گيري نمايد.
3. فضاي اتاق هاي اصلي
سه استفاده مهم از فضاي اتاق هاي اصلي، قابل بهره برداري است.
الف: ارسال پيام هاي آموزنده و هشدار دهنده و ارسال آدرس هاي مثبت و جذاب اينترنتي براي افراد حاضر در اتاق. معمولاً پس از ارسال لينك ها 20 الي 30 نفر به لينك ها مراجعه مي كنند و اظهار نظر مي كنند، كه همينْ مقدمه آشنايي با آن افراد است.
ب: به دست گرفتن كنترل محتوايي اتاق ها كه از طريق voice (ويس) و با كمك نرم افزارهاي بوت مي توان فضاي اتاق ها را كنترل نمود. متأسفانه عده اي از امكان آزاد بودن فضاي اتاق ها سوء استفاده كرده و محيط اتاق ها را آلوده مي سازند، كه مي توان با طرح يك موضوع جذاب اين روند را تغيير داد و افراد را به اظهار نظر در رابطه با آن موضوع هدايت نمود.
آن دسته افرادي كه اين وضعيت را برنتابند، به وسيله نرم افزارهاي بوت اخراج مي شوند.
ج: استفاده سوم از اين فضا، آشنايي با افراد است كه از طريق همين اتاق ها قابل دسترسي است.
4. استفاده از اسامي افراد اضافه شده
چنانچه در بند 2 ذكر گرديد، امكان گروه بندي افراد وجود دارد. با انجام اين تقسيم بندي اين امكان به وجود مي آيد كه پيام ها و لينك هاي مفيد براي آن دسته مورد نظر جمع آوري شود و براي آنان ارسال گردد.
ويژگي اين روش آن است كه اگر افراد اضافه شده به ليست، online هم نباشند، پيام ارسالي به صورت off براي آنان ارسال مي گردد.
همچنين اين امكان وجود دارد كه براي افرادي كه شماره تلفن همراه آنان در اختيار هست، پيام هاي كوتاه يا sms ارسال نمود.
5. استفاده از آرشيو مذاكرات
آرشيو مذاكرات، دو فايده مهم دارد:
الف: امكان مطالعه و بررسي مجدد مطالب بيان شده و پيش بيني مطالب آينده.
كاربران مي توانند اين اطلاعات را در شاخه ويژه اي كه براي آن شخص ايجاد كرده اند، نگهداري كنند. و مطالب و لينك هايي كه براي او مناسب است نيز در همان شاخه ذخيره شود تا به مرور زمان براي او ارسال نمايند.
ب: ارائه گزارش از روند چت و محور گفتگوها.
و همچنين در كل مجموعه، اين امكان وجود دارد كه بولتن هاي آماري از روند كلي چت ارائه شود.
اهداف
پس از ذكر ويژگي هاي چت در ياهو مسنجر و امكانات و ميزان بهره وري آن، اهداف طرح را ارانه مي كنيم:
1. شناخت معضلات فرهنگي، اجتماعي و سياسي نسل جوان و ارائه راهكارهايي براي حلّ معضلات.
2. ارائه فرهنگ غني اسلام و افكار و منويات مقام معظم رهبري به طور غيرمستقيم.
3. اين طرح تلاش دارد بيماران فرهنگي اورژانسي و آوارگان فرهنگي را شناسايي كرده و به يكي از مراكز زير ارجاع دهد:
الف: سايت ها و اتاق هاي گفتگوي مطمئن.
ب: آشنايي با سي دي ها و محصولات فرهنگي مفيد.
ج: ارتباط با شخصيت هاي مؤثر.
د: ارتباط با بخش هاي پاسخگويي به شبهات در اينترنت.
ه: ارتباط با كتب علمي و مفيد.
4. ارائه بولتن هاي آماري از ميزان و درصد مشكلات موجود در جامعه و ارائه مهم ترين دغدغه ها.
5. ارانه چهره مثبت و منطقي از قشر مذهبي كه مي تواند پس از اعتماد سازي و جذب كامل مخاطب به وي اعلام شود.
نيازها
با توجه به اهداف والاي اين طرح و بيان ويژگي ها و پتانسيل نرم افزار ياهومسنجر نيازهاي اجرايي اين طرح ارائه مي گردد:
1. مكان مناسب
براي سامان دادن به نيروها و كارايي بهتر و هماهنگي بيشتر بين نيروها و برگزاري جلسات مداوم درون گروهي، به يك مكان مناسب نياز مي باشد. اين مكان بايد حداقل شامل سه اتاق باشد يا سالني كه به اين مقدار فضا داشته باشد.
حداقل به پنج خطّ تلفن نياز هست، و نيز يك تلفن همراه و يك تلفن كارتي براي غير محسوس بودن مكان و شهر.
2. سخت افزار
حداقل 10 سيستم براي آغاز به كار نياز مي باشد. يك عدد scaner و يك عدد printer براي فعاليت هاي جانبي و همچنين براي هر سيستم mic و... نياز مي باشد.
3. خط پرسرعت اينترنت
به دليل اينكه نيروهاي اين مجموعه معمولاً با بخش هاي ديگر اينترنت نيز سر و كار دارند، بهتر است از خطوط پرسرعت استفاده شود تا مداوماً با قطعي مواجه نباشند.
4. جذب نيرو
در مرحله اول طرح تعداد 10 نفر از طلابي كه شرايط زير را دارا باشند، استفاده خواهد شد:
الف: تحصيلات حوزوي بين 8 الي 10 سال.
ب: اهل تحقيق باشند و در زمينه اهل بيت عليهم السلام و علوم تربيتي، سياسي و عقايد، مطالعه و آشنايي داشته باشند.
ج: تجربه تبليغي مخصوصاً براي جوان ها را داشته باشند.
د: با رايانه كاملاً آشنا باشند.
ه: داراي سعه صدر و تحمل بالا باشند.
و: حداقل روزي 5 ساعت در اختيار دفتر باشند.
ز: متأهل باشند.
5. امكانات تحقيقي
تهيه كتاب هايي كه در زمينه پرسش و پاسخ هاي شبهات در رشته هاي علوم اسلامي و سياسي نوشته شده است كه حدود 100 جلد مي باشد. و همچنين به يك سري نرم افزارهايي كه در راستاي عرضه فرهنگ اسلامي كاربرد دارند، نياز مي باشد.
6. كلاس هاي آموزشي
در ابتداي شروع كار، يك دوره آموزش فشرده چت حرفه اي و كار با نرم افزارهاي بوت و آنتي بوت و آشنايي با سايت هاي مختلف و متنوع، ضروري به نظر مي رسد.
7. استاد ناظر
وجود يك استاد ناظر بر روند چت نيز ضروري به نظر مي رسد. استاد ناظر كه از فضلاي خوش ذوق و با سابقه تبليغي و تحقيقي بالايي مي باشد، با نيروها در ارتباط بوده و در جلسات مداوم نيروها شركت مي كند و در ارائه پاسخ ها به نيروها مشاوره مي دهد.
در پايان، يادآور مي شويم كه در صورت اجرايي شدن، اين طرح قابليت گسترش هم دارد و مي تواند شامل اتاق هاي عربي و انگليسي نيز گردد.

پي نوشت ها:
1. نساء / 63.
2. سخنان مقام معظّم رهبري - مدّ ظلّه العالي - در جمع طلاّب كرمان (11 / 2 / 1384

 

منبع: فصل نامه - كوثر - شماره 64