گوش
گوش
گوش
تهیه کننده : مجید مکاری
منبع : راسخون
منبع : راسخون
مقدمه
گوش دارای اندامهای مجزای شنوایی و تعادل است که صداهای دنیای اطرافمان و اطلاعات درونی درباره وضعیت و حرکتمان را تشخیص میدهد. ساختمانهای حسی داخل گوش ، اشکال متفاوت اطلاعات را به صورت ایمپالسهای عصبی برگردانده تا از طریق اعصاب به قسمتهای مختلف مغز ، جایی که اطلاعات تجزیه و تحلیل میشوند، فرستاده شوند. توانایی ما در تفسیر اصوات و استفاده از اطلاعات ، درباره تعادل در زمان نوزادی و کودکی شکل میگیرد.
کیفیت صوت
مکالمه بطور معمول در حدود ٦٠ دسی بل است صدایی تقریبی ترافیک معمولا در حدود ٨٠ دسی بل میباشد. قرار گرفتن در معرض صدای بالاتر از ١٢٠ دسی بل حتی برای مدتی کوتاه میتواند به شنوایی ما آسیب برساند.میزان توانایی ما در تجزیه صداهای مرکب مثل موسیقی و اینکه یک صدا چقدر بلند باشد تا قادر به شنیدن آن باشیم با یکدیگر متفاوت است. گوش انسان بطور معمول قادر است صداهایی با فرکانسهای بین ٢٠٠٠٠ - ٣٠ هرتز را تشخیص دهد، اما توانایی شنیدن صداهای فرکانس بالا با افزایش سن ، کاهش مییابد. حیواناتی مثل خفاش (bat) و سگ میتوانند صداهایی با فرکانس های بالاتر از حد طبیعی شنوایی انسان را بشنوند.
تعادل و حرکت
پشت پرده گوش ، گوش میانی قرار دارد که از هوا پر شده و دارای سه استخوان ظریف میباشد که استخوانهای شنوایی نامیده میشوند. چکشی(malleus) ، سندانی (incus) و رکابی (stapes). این استخوانها ارتعاش پرده را به غشا دریچه بیضی که جدا کننده گوش میانی از گوش داخلی است ، منتقل می کنند. در گوش داخلی که پر از مایع میباشد حلزون قرار دارد که دارای گیرنده حسی برای شنوایی و ساختمانهای دیگری برای حرکت و تعادل است.
مکانیسم شنوایی
حس تعادل
حرکت خطی و وضعیت ایستا(ساکن static )
راههای ارتباطی
آناتومی گوش
گوش خارجی امواج صوتی را جمع آوری و متمرکز میسازد و از دو قسمت تشکیل شده است.
لاله گوش در غالب حیوانات متحرک است، و برای جمع کردن و هدایت امواج صوتی و تشخیص جهت صدا بکار میرود، ممکن است به طرف منبع صورت متوجه شود. در انسان لاله گوش بیحرکت است ولی تا اندازهای جهت صوت را میتواند تشخیص دهد.
مجرای گوش خارجی لولهایست که تقریبا 2 تا 3 سانتیمتر طول دارد و در حدود یک سانتیمتر مکعب حجم دارد و به پرده صماخ ختم میشود. ارتعاشات صوتی تا قسمت انتهایی این لوله بوسیله هوا منتقل شده ، پس از آن بوسیله محیطهای جامد و مایع به گوش میانی انتشار مییابد.
پرده صماخ غشایی است که بوسیله اصوات با فرکانسهای مختلف مرتعش میشود. درجه کشش آن از محیط به طرف مرکز تدریجا زیاد شده و به همین علت است که هر قسمت از این پرده بوسیله فرکانس معینی مرتعش میشود.
استخوان چکشی به پرده صماخ و استخوان رکابی به پنجره بیضی (Ovale) ختم میشود که سطح آن 4 مرتبه از پرده صماخ کوچکتر است. چون سطح صماخ 14 مرتبه از سطح بیضی بزرگتر است لذا فشار در پنجره بیضی 14 مرتبه زیاد میگردد. این بهترین وسیلهای است که میتوان انرژی ارتعاشی یک محیط با وزن مخصوص کم را (هوا) به محیطی با وزن مخصوص زیاد منتقل نمود.
در گوش میانی ، پنجره دیگری وجود دارد که به پنجره گرد (Round) مرسوم است. پنجره گرد و پنجره بیضی حد فاصل بین گوش داخلی و میانی است. پنجره بیضی ارتعاشاتی را که به پرده صماخ میرسد از طریق استخوانهای گوش میانی به گوش داخلی منتقل میکند و پنجره گرد سبب میشود مایع گوش داخلی که در محفظه غیر قابل ارتعاشی قرار دارد، بتواند مرتعش شود.
• مجاری نیم حلقوی: در ساختمان گوش سه مجرای نیم حلقوی واقع شده است که برای حفظ تعادل بدن در فضا بکار میرود و در امر شنیدن تاثیر ندارد.
• کیسه اوتریکول و ساکول: مجاری نیم حلقوی بالای کیسهای بنام اوتریکول قرار گرفتهاند (Utricule) ، که بوسیله مجرایی به یک کیسه کوچکتر مرسوم به ساکول (Saccule) وصل میشود.
در زیر مجاری نیم حلقوی ، حلزون (Limacon) قرار گرفته که حفرهای پیچیده به شکل حلزون است و بوسیله دریچه بیضی به گوش میانی مربوط میشود. تعداد حلقههای این مارپیچ 2.5 ، طولش 38 میلیمتر و قطر قاعده آن در حدود 3.3 میلیمتر است. حلزون از مایعی پر شده و بوسیله دو پنجره بوسیله غشای مسدود به صندوق تمپان ارتباط دارد. یکی پنجره بیضی که ارتعاشات را دریافت میکند و دیگری پنجره گرد بوده و عمل آن این است که به مایعی که در حلزون قرار دارد، امکان ارتعاش میدهد.
• مجرای حلزونی:در وسط حلزون مجرای حلزونی قرار دارد که به ساکول معروف است.
• غشا بازیلر:حفره حلزون بوسیله جدار طولی به نام غشا بازیلر به دو قسمت تقسیم میشود.
روی غشا بازیلر مجموعهای مرسوم به اندام کورتی (Corti) یا عضو کورتی قرار گرفته است. تعداد اندام کورتی از قاعده حلزون به طرف راس آن بتدریج افزایش مییابد.
عضو کورتی از یک سلسله سلولهایی به شکل میله که راس آنها دو به دو و مجاور هم قرار دارد، تشکیل میشود. بدین طریق مجرایی با مقطع مثلثی شکل را محدود میسازد که به تونل کورتی معروف است.
شروع پیدایش حس شنوایی
چگونه می شنویم؟
• گوش خارجی
• گوش میانی
• گوش داخلی
گوش خارجی: شامل لاله و مجرای گوش است و صدا را به داخل هدایت می کند. در انتهای مجرای گوش پرده گوش قرار دارد که حدفاصل گوش خارجی و میانی می باشد. لاله گوش در شنوایی انسان چندان اهمیتی ندارد و به غیر از جهت یابی نقش دیگر آن در زیبایی ظاهری است.
گوش میانی: فضایی پر از هواست که پشت پرده گوش قرار گرفته است در این فضا سه استخوانچه به نام های چکشی، سندانی و رکابی قرار دارند. هنگامیکه صدا پرده گوش را به ارتعاش در می آورد، این زنجیره استخوانی نیز مرتعش شده و این حرکات از طریق استخوانچه رکابی به مایعات گوش داخلی منتقل می شوند.
گوش داخلی: این قسمت در داخل یک محفظه میان تهی در استخوان گیجگاهی سر قرار دارد و ارگان مستقلی نیست بلکه شامل کنده کاری هایی در داخل استخوان گیجگاهی است. این قسمت پر از مایع می باشد. هنگامیکه این مایع به حرکت در می آید، اجزاء گوش داخلی مثل غشاء قاعده ای و سلول های مژکی هم به نوسان در می آیند. هر یک از این سلول های مژکی به صدای خاصی تعلق دارند. سلول های مژکی مربوط به صداهای بم در نوک حلزون و سلول های مربوط به صداهای زیر در قاعده حلزون قرار دارند. نهایتاً نوسانهای این قسمت به پیام های عصبی تبدیل شده و از طریق اعصاب شنوایی به مغز منتقل می شوند.
احساس شنیدن در حلزون گوش (گوش داخلی) اتفاق می افتد و درک در مغز.
مزایای تقویت دو گوشی
فهم گفتار در شرایط شنیداری دشوار زمانی که از دو سمعک استفاده شود بهبود می یابد. برخی تکنولوژی های تقویت کنندگی پیشرفته دو گوشی عملکرد بهتری در محیط پر سر و صدا نسبت به تکنولوژی های قدیمی تر دارند.
این توانایی �Localization� (جهت یابی) نامیده می شود. جهت یابی امکان کشف جهت صدایی را که می شنوید، فراهم می آورد (یعنی کسی که با شما صحبت می کند، صدای ترافیک و ...)
شنیدن به طریق استریو باعث می شود که شما طبیعی ترین کیفیت صدا را دریافت کنید. با استفاده از دو سمعک میدان شنیداری شما از 180 درجه (با یک سمعک) به 360 درجه (با دو سمعک) افزایش می یابد. این میدان وسیع تر حس بهتری از توازن و کیفیت صدا را فراهم می آورد.
عموماً استفاده از دو سمعک شدت صدای (Volume) کمتری را نیاز دارد و این می تواند موجب کاهش اعوجاج، تولید مجدد بهتر اصوات تقویت شده و کاهش مصرف باتری گردد.
شما با دو گوش اصوات دورتر را بهتر از یک گوش می شنوید. صدایی که از فاصله 3 متری با یک گوش به سختی قابل شنیدن است با استفاده از دو گوش به راحتی تا فاصله 12 متری نیز شنیده می شود.
اغلب با استفاده از تنها یک سمعک بیشتر سر و صداها و کلمات مشابه شنیده می شوند، اما با استفاده از دو سمعک همانند دو گوش تمایز اصوات بسیار آسانتر است.
تحقیقات نشان داده است که با استفاده از تنها یک سمعک، گوش غیر تقویت شده رو به از دست دادن توانایی شنیدن و فهم گفتار می رود. این پدیده از نظر کلینیکی اثر تحلیل شنیداری (Auditory deprivation Effect) نامیده می شود . افرادی که از دو سمعک استفاده می کنند هر دو گوششان فعال باقی می ماند.
بیشتر افرادی که از دو سمعک استفاده می کنند اعلام کرده اند که گوش دادن و تمرین محاوره با استفاده از دو سمعک به جای تنها یک سمعک لذت بخش تر است و این بدان علت است که دیگر مجبور به محدود کردن شنیدن با گوش بهتر نخواهند بود. در نتیجه شنوایی دو گوشی کمک می کند که گوش دادن برایشان آرامش بخش تر شود.
شنوایی دو گوشی منجر به حس توازن دریافت اصوات خواهد شد که بدان اثر استریو اطلاق می شود. شنوایی تک گوشی احساسی را ایجاد می کند که گویی صوت تنها از یک گوش شنیده می شود، حتی زمانی که باقیمانده شنوایی در گوش مقابل وجود دارد.
با تنظیم کنترل شدت (Volume Control) در حد پایین تر روی هر دو سمعک تحمل اصوات بلند راحت تر می گردد.
با تنظیم کنترل شدت (Volume Control) در حد پایین تر، امکان بازخورد صدای فیدبک کمتر خواهد بود.
حدود 50 درصد از افراد دارای وزوز در گوشهایشان زمانی که از دو سمعک استفاده کردند بهبودی را اظهار نمودند. اگر این افراد تنها از یک سمعک استفاده کنند همچنان صدای وزوز در گوش بدون سمعک وجود دارد.
تحقیقات نشان داده اند که بیش از 4 هزار نفر با کم شنوایی دو طرفه هنگام استفاده از سمعک در دو گوش رضایت بیشتری را نسبت به استفاده از یک سمعک داشتند.
علل کاهش شنوایی
• تأثیر داروها (برخی داروهای سمی برای گوش عبارتند از آسپرین، جنتامایسین، کاناماپسین، نئومایسین، استریتومایسین، سالیسیلات، کینین و ...)
• تأثیر صدای بلند (ضربه صوتی)
• بیماری ها (سرخجه مادرزادی، اوریون، مخملک، منیر، سیفیلیس گوش، اوتیت میانی، اتوسکلروز، پارگی پرده گوش تمپان و ...)
• تأثیر سن (پیر گوشی)
• زردی بالا هنگام تولد نوزاد
• عوامل ارثی و ژنتیکی (وجود فرد کم شنوا در خانواده)
انواع کم شنوایی بر حسب محل ضایعه در سیستم شنوایی:
2. کم شنوایی حسی ـ عصبی: این نوع کم شنوایی زمانی اتفاق می افتد که سلول های شنوایی و یا عصب شنوایی آسیب دیده باشند. این نوع کم شنوایی غیر قابل برگشت بوده، تأثیر داروها، سرو صدای زیاد، برخی بیماری ها و پیرگوشی می توانند باعث این نوع کم شنوایی شوند.
3. کم شنوایی آمیخته: زمانی این کم شنوایی اتفاق می افتد که فرد توأماً دچار کم شنوایی انتقالی و حسی ـ عصبی شود. اگر کم شنوایی انتقالی هم برطرف شود چون کم شنوایی حسی ـ عصبی معمولاً بهبود پیدا نمی کند، می توان گفت این نوع کم شنوایی به طور صددرصد بهبود نمی یابد.
4. کم شنوایی مرکزی: در این کم شنوایی فرد ادیوگرام طبیعی داشته ولی قادر به درک گفتار نمی باشد، کشف این کم شنوایی نیاز به آزمایشات تخصصی تر داشته و با یک سنجش شنوایی معمولی (ادیومتری) قابل تشخیص نمی باشد.)
5. کم شنوایی غیر عضوی: در این نوع کم شنوایی هیچ گونه مشکلی در سیستم شنوایی وجود ندارد اما به نظر می رسد که فرد دچار کم شنوایی است. این کم شنوایی می تواند تمارضی و یا سایکوژنیک باشد. در نوع تمارضی فرد به هر دلیل تمایل دارد خود را کم شنوا جلوه دهد و در نوع سایکوژنیک فرد به دلیل مشکلات عاطفی ـ روانی علیرغم اینکه هیچگونه ضایعه ای در سیستم شنوایی خود ندارد، احساس کم شنوایی می کند.
تأثیرات سوء کم شنوایی
• زبان و گفتار (بیشترین تأثیر کم شنوایی بر رشد زبان و گفتار فرد می باشد).
• مسائل عاطفی ـ روانی
• آموزشی
• اجتماعی
اختلالات دهلیزی
تست خود ارزیابی شنوایی
لطفاً هر گزینه را با دقت بخوانید و چنانچه مطلب در مورد شما صدق می کرد، دکمه بله که در انتهای صفحه می باشد را کلیک کنید.
1ـ چنانچه هر یک از صداهای زیر را تشخیص نمی دهید، دکمه بله را کلیک کنید.
• یخچال
• آب جاری
• تیک تیک ساعت
• دستگاه های گرمازا
• دستگاه ظرفشویی یا لباسشویی
• زنگ تلفن
• خش خش ناشی از مچاله کردن کاغذ و یا روزنامه
• صدای برخورد دو لیوان و یا یخ به لیوان هنگامی که یخ را در لیوان می اندازید.
• صدای هوم مربوط به فن مایکروویو
2ـ مردم از اینکه من خیلی بلند صحبت می کنم، شکایت دارند.
3ـ در محیط های پرسرو صدا، به سختی می توانم مکالمه را ادامه دهم.
4ـ هنگامیکه شخصی از اتاقی دیگر صحبت می کند، به سختی متوجه می شوم.
5ـ در شنیدن صدای خانم ها و یا بچه ها خیلی مشکل دارم.
6ـ هنگامی که کسی زیرلبی و آرام صحبت می کند، باید بخواهم گفته اش را تکرار کند.
7ـ من در یک محیط پر سروصدا کار می کنم (کسی که در کارخانه کار می کند و یا راننده تاکسی)
8ـ در تشخیص منبع صدا و اینکه صدا از کجا آمده دچار مشکل می شوم.
9ـ در مکانهای عمومی برای شنیدن مکالمه باید خیلی تلاش کنم.
10ـ نمی توانم کنار دیگران به تماشای تلویزیون بنشینم چون متوجه صدای تلویزیون نخواهم شد.
11ـ مشکل شنوایی من باعث سوء تعبیر و ایجاد مشکل در محیط کار و یا خانواده ام شده است.
12ـ بخاطر مشکل شنوایی ام، شرمنده شده ام.
13ـ از شرکت در جمع های اجتماعی و یا فعالیتها اجتناب می کنم چون خوب نمی شنوم.
نتیجه تست:
چنانچه 7 مرتبه یا بیشتر پاسخ بله داشته باشید: حتماً جهت انجام آزمایش و سنجش شنوایی به کلینیک تخصصی گوش مراجعه کنید.
منابع :
دانستنی های گوش http://www.nhsir.com
گوش http://daneshnameh.roshd.ir
آناتومی گوش http://daneshnameh.roshd.ir
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}