نویسنده: شهیدی صالحی

 

تُستَری، شیخ جعفر (م 1303 ق) فرزند مولی حسین بن حسن بن علی تستری نجفی مشهور به تستری، و مدفون در حجره‌ی اول سمت راست در شمال صحن مطهر آستانه‌ی حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) در نجف اشرف. از علمای شیعه و ائمه‌ی فتوی و مراجع تقلید و مشاهیر فقهای امامیه در عصر خود بود. پس از تکمیل مقدمات علمی و اخذ فنون ادب نزد علمای شوشتر با پدر خود به عتبات مقدسه‌ی عراق هجرت نمود و کاظمین را مسکن خویش قرار داد و از محضر شیخ محمد حسن آل‌یس و شیخ اسماعیل بن شیخ اسدالله تستری بهره‌مند گشت. سپس در کربلا، سکنا یافت و به حوزه‌ی درس شریف العلماء مازندرانی پیوست. پس از شیوع طاعون در کربلا و وفات استادش شریف العلماء (در سال 1246 ق) از طاعون گریخت و به شوشتر بازگشت. اما پس از مدتی مجدداً به کربلا مراجعت نمود و به حوزه‌ی درس صاحب فصول ملحق گردید و بعد به نجف اشرف هجرت کرد و از حوزه‌ی درس شیخ محمدحسن صاحب جواهر بهره‌مند گشت. و پس از کسب اجازه‌ از مشایخ خود به شوشتر بازگشت. هنگامی که شیخ مرتضی انصاری در نجف اشرف بلندآوازه شد، ولی مجدداً به نجف اشرف بازگشت و به حوزه درس او ملحق گردید و سالها در محضر وی تلمذ نمود و به درجه‌ی عالی اجتهاد نائل گردید و به زادگاه خود شوشتر بازگشت و از مراجع تقلید و فتوی در آن سامان گردید و رساله‌ی عملیه‌ی خود را به نام منهج الرشاد منتشر نمود و دارای ریاست تامه و زعامت عامه بود. تا اینکه از بد رفتاری حشمةالدوله عموی ناصرالدین شاه والی شوشتر آزرده شد و در سال 1287 ق شوشتر را ترک نمود و نجف اشرف را مسکن دائمی خویش قرار داد و مشغول تدریس و فتوی و تصنیف و وعظ و ارشاد گردید و به استمالت ناصرالدین شاه و نامه‌های متعدد او و وساطت جمعی از اعیان جهت بازگشتن به شوشتر، وقعی نگذاشت و تا پایان عمر در نجف اشرف باقی ماند. و آثار علمی گرانقدری از خود باقی گذاشت. بعضی از آثار چاپ شده‌ی او عبارت است: کتاب اصول الدین؛ خصائص الحسین و مزایا المظلوم (تهران، 1303 ق، تجدید چاپ در 1305 ق و 1306 ق)؛ فوائد المشاهد و نتایج المقاصد (چاپ اول در سال 1312 ق، تبریز، و چاپ ششم در بمبئی سال 1327 ق و چاپ 1328 ق در اصفهان)؛ مجالس المواعظ و البکاء (مقتل چاپ اول سال 1307 ق تهران و چاپ هفتم سال 1374 ق)؛ کتاب منهج الرشاد (چاپ اول بمبئی، 1288 ق، چاپ هفتم تهران به سال 1319 ق)؛ کتاب مبداء الاصول، رساله در واجبات الصلاة.
منابع :
اعیان الشیعة، 95/4-96؛ الذریعة، 166/7 به بعد؛ ریحانة الادب، 259/3-261؛ طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر، 284/1-287؛ فوائد الرضویة، 67؛ علمای معاصرین، 19؛ المآثر و الآثار، 138؛ مشهد الامام، 79/3؛ معجم رجال الفکر و الادب فی النجف، 89؛ مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، 309/2-311؛ شخصیت شیخ انصاری، 208-211.
منبع مقاله :
تهیه و تنظیم: دائرةالمعارف تشیع، جلد 4، (1391) تهران: مؤسسه‌ی انتشارات حکمت، چاپ اول.