آیا كودك احساس كسالت و بیماری دارد؟

 

 1 تا 4 سالگی

هنگام بیماری كودك، والدین احساس درماندگی بسیاری می‌كنند، بخصوص اگر دلیل بیماری برایشان مشكل باشد - بسیاری از والدین بر اثر ترس، اوضاع را بدتر می‌كنند! به خاطر داشته باشید، همه ما گاهی بیمار می‌شویم، كه بسیار طبیعی و نوعی رفتار دفاعی بدن است. توصیه‌‌های‌ زیر برای كلیه بیماری‌ها ذكر شده‌اند، اما اگر فكر می‌كنید بیماری فرزندتان بیش از حد عادی طول كشیده است، با پزشكتان تماس بگیرید. برای كمك به شما آماده هستند.

بندآوردن اسهال

هنگام ابتلای كودك به اسهال، به منظور پیشگیری از كم آبی بدن، او را به مصرف مایعات خالص مانند آب و یا آب گوشت (برای كودكان بیش از یك سال) و یا محلول‌های ‌الكترولیت (نظیر: او، آر، اس) تشویق و ترغیب كنید. از مصرف آب میوه و نوشابه‌‌های ‌گاز دار اجتناب نمایید - شكر موجود در آن‌ها‌ موجب شدت اسهال و كمبود بیشتر آب بدن كودك می‌گردد. چنانچه كودك قادر به جویدن باشد، موز، برنج (و حتی كیك برنجی) و غذا‌های‌ قابض دیگر به او بدهید.

درمان یبوست

یبوست بخصوص در سال اول زندگی كودك كه بیشتر تلاش زمان بیداری والدین بر آنچه وارد بدن نوزاد و آنچه از آن خارج می‌شود، متمركز شده است؛ می‌تواند بسیار هولناك باشد! یبوست واقعی زمانی است كه مدفوع كودك خشك و فشرده و متراكم و اجابت مزاج او هر دو الی سه روز یك بار باشد. آلو یا آب آلو درمان طبیعی این مشكل است، اما كار را با احتیاط شروع كنید - ممكن است نتایج حادی داشته باشد! هر چند ساعت یك بار چند قاشق چایخوری آب آلو به كودك بخورانید و صبر پیشه كنید. نتیجه ممكن است یكی دو روز بعد ظاهر شود. همچنین، غذا‌های‌ دارای فیبر زیاد، مثل سیب، پوره سیب بخارپز و یا آب سیب به كودك بدهید و صبور باشید. دوباره تذكر می‌دهیم، اگر واقعاً نگران هستید، بلافاصله با پزشكتان تماس بگیرید.

هنگام تب

فرزند بزرگم در هجده ماهگی به تب شدیدی مبتلا گردید. این اولین بیماری شدید او بود و من تا سر حد مرگ نرسیده بودم. او كاملاً بی اشتها شده بود و لب به غذا نمی‌زد و حتی به سختی آب یا آب میوه می‌نوشید. پس از مشورت با پزشك، تلاش كردم غذای اندكی را كه هر ترتیب از گلوی او پایین می‌رفت، از طریق مصرف سُس‌ها، برای او مطبوع‌تر نمایم. مثلاً اگر او یك ربع یك نان بگل (1) را می‌توانست بخورد، من قدری كره نرم شده در اختیار او قرار می‌دادم تا نانش را در آن بزند و بخورد. شیر بستنی (میلك شیك)ها هم مفید هستند، حتی اگر بتوانید كودك را به خوردن یكی دو جرعه وادار كنید. شیربستنی را مملو از بستنی خامه‌ای وانیلی و مواد دیگر نسبتاً نرم كنید.

گلودرد؟

گلودرد با بستنی یخی و چای سرد یا گرم همراه با عسل و آبلیمو، ممكن است بهبود یابد. اغلب كودكان مبتلا به گلودرد، به علت درد هنگام بلع، از خوردن غذا امتناع می‌ورزند، مخلوط آسیاب شده موادغذایی مختلف، راه حل مناسبی است. همچنین، انواع سوپ، مثل سوپ گوجه فرنگی و یا حتی سوپ جوجه و نیز ماكارونی كه به بلعیدن سخت نیاز ندارند، قابل استفاده‌اند.

شانه عسل برای رفع گرفتگی بینی

احتمالاً تا به حال شانه مومی‌ عسل را در سوپر ماركت‌ها مشاهده كرده و از خود پرسیده‌اید چه كسی و برای چه استفاده‌ای آن را خریداری می‌كند؟ خود من نیز اصلا از كاربرد آن آگاهی نداشتم، تا اینكه روزی فروشنده‌ای اظهار داشت جویدن موم شانه عسل (كه زنبوردارها به آن «شان» می‌گویند) موجب باز شدن مجاری مسدود بینی بر اثر سرماخوردگی و یا حساسیت می‌گردد. من شخصاً این توصیه را در مورد پسرم كه به شدت به حساسیت دچار است، آزمایش نمودم و چند دقیقه بعد از جویدن موم - اثر آن كاملاً نمایان گردید. از طرفی، خوراندن مقداری عسل شیرین، بسیار آسان‌تر از وادار كردن كودك به مصرف سایر داروهاست. تنها دقت داشته باشید، بعد از مصرف، كودك دندان‌هایش را مسواك كند! و فراموش نكنید مانند سایر فرآورده‌‌های ‌حاوی عسل، به علت ریسك مسمومیت بوتولیسم به دلیل‌ هاگ‌های ‌موجود در عسل، این درمان را بر روی كودكان زیر یك سال آزمایش نكنید.

كودك را مكرر تغذیه نمایید

مهم‌ترین توصیه، در مورد كودك بیمار، تغذیه مكرر اوست. شیر مادر بخصوص در شب، باید در اختیار كودك قرار داده شود. نوزادان بزرگ‌تر از شش ماهه، حداقل پنج بار در روز و یا تا جایی كه امكان دارد، تغذیه شوند. كودكان بیمار برای غذا خوردن به تشویق عملی نیاز دارند و چنانچه هنگام صرف غذا در آغوش مادر قرار داشته باشند، كمك زیادی به آنان شده است. اما حتی در چنین وضعیتی، راضی كردن كودك بی‌اشتها به تغذیه كافی، ممكن است مشكل باشد. خوشبختانه، به دنبال بسیاری از بیماری‌ها، دوره‌ای افزایش اشتها وجود دارد. چنانچه هنگام شروع بهبودی مختصر، غذای كافی در اختیار كودك قرار داده شود، وزن از دست رفته بر اثر بیماری، احتمالاً دوباره جبران خواهد شد. از نظر پزشكی، افزایش میزان غذای كودك برای مدت دو هفته بعد از بیماری، به جبران كمبودها كمك خواهد كرد.

خوردن روزی یك سیب... (2)

در این ضرب المثل قدیمی‌ درباره سیب، حقیقتی وجود دارد. آب سیب، سركه سیب، شربت سیب، همه منابع غنی مواد معدنی مانند پتاسیم هستند كه به درمان بیماری‌های ‌ساده كمك می‌كنند؛ بخصوص شربت سیب كه برای از بین بردن باكتری‌های ‌معده بسیار مفید است. چنانچه فرزندتان به علت مصرف غذای ناسالم و یا حتی زیاده روی در مصرف غذای سالم به ناراحتی معده دچار شده است، به او محلول دو قاشق مرباخوری سركه سیب در یك لیوان آب بخورانید. مزه بسیار جالبی ندارد، اما از بین بردن باكتری‌های ‌مسبب شكم درد را تضمین می‌كند. چنانچه كودك مزه آن را اصلا نمی‌پسندد، آن سیب یا شربت سیب را آزمایش كنید.

تهوع و استفراغ

كودكانی كه در استفراغ آنان خون یا صفرای مایل به سبز مشاهده می‌شود و یا كودكانی كه بعد از ضربه به سر به تهوع دچار شده اند، قبل از معاینه پزشكی اصلا نباید چیزی بخورند یا بیاشامند. چنانچه عفونت ویروسی علت تهوع و استفراغ كودك باشد، به دفعات هر بار مقدار كمی ‌آب به او بخورانید. غذا را به مقادیر كم نیز ادامه دهید و البته كار را با مواد غذایی دارای چربی مختصر غلات صبحانه، نان، میوه، ماكارونی و كراكر شروع كنید و سایر غذاها را در مرحله بعد به كودك بدهید.

اجتناب از مصزف آرام بخش‌های‌ مد روز

هیچ چیز بیش از داروی سرماخوردگی مخفی شده در آب نبات و یا دارو‌‌های‌ جویدنی به شكل شكلات و آب نبات، مرا ناراحت نمی‌كند. من از این كار بسیار عصبی می‌شوم، زیرا مصرف دارو، مسأله‌ای جدی است. در مصرف دارو هیچ نوع شوخی نباید وجود داشته باشد. دارو باید موجب بهبود بیماری گردد، نه اینكه به خاطر خوش طعم بودنش مصرف شود و با وجود علاقه شدیدی كه من به تغذیه كودكانم با غذا‌های‌ خوشمزه دارم، هرگز میل ندارم فرزندانم بعد از بهبودی، به خاطر داروی سرماخوردگی به شكل آب نبات چوبی با طعم انگور به سمت جعبه داروها بشتابند. بازی خطرناكی است و من مایل به ورود به آن نیستم. بنابراین، حالا كه تمایلی به مصرف آب نبات دارویی ندارم. راه دیگر حل مشكل برای من چیست؟ خوب، فیلم مری پاپیتز را به خاطر دارید؟ قاشقی شكر به دارو كمك می‌كند...متوجه شدید؟ عسل، آب میوه و حتی بستنی، همه روش‌های ‌خوبی برای فرو بردن دارو هستند. قاشقی شربت استامینوفن مخلوط شده با عسل و یا آب میوه و یا حتی قاشقی دارو و به دنبال آن قاشقی بستنی، بهتر از گلوی كودك پایین می‌رود و بعد از بهبودی، آنچه كودكان باز هم مطالبه خواهند كرد، عسل، آب میوه، بستنی است و نه دارو.

غذا را خوشایند و جذاب كنید

هنگام بیماری، حتی كودكان اشتهایی به غذا ندارند. بهترین كاری كه در این وضعیت می‌توانید انجام دهید، تهیه غذاهایی است كه در صورت بیماری، خود شخصاً به خوردن آن‌ها ‌تمایل خواهید داشت. برای كودك سرماخورده، شربت آب لیموی گرم و سوپ ماكارونی را آزمایش كنید. در مورد گلودرد، بدون خلط زیاد (متأسفم، هنگام صحبت در مورد كودكان، نمی‌توان از به كارگیری كلمات ناخوشایند اجتناب ورزید!) كاستارد، پودینگ، ژله و یا آب میوه منجمد را بیاموزید. كودك مبتلا به شكم درد می‌تواند نان تست خشك و یا حتی بیسكویت شكری ساده بخورد، اما او را مجبور نكنید - برای پایین نرفتن غذا از گلوی كودك، حتماً دلیلی وجود دارد.

كم آبی بدن كودك

اگر كودكتان واقعا به خوردن هیچ چیزی میل ندارد، برای او ژًله درست كنید، ژله‌ای كه هنگام تهیه، مایع الكترولیت (نظیر: او، آر، اس) را جایگزین آب معمولی آن نموده‌اید. اغلب كودكان ژله را دوست دارند و نمی‌توانند از خوردن مقداری از آن خودداری كنند. همچنین، می‌توانید با مایع الكترولیت، بستنی یخی بسازید - بخصوص اگر از نوع طعم دار آن باشد.
هشدار:
علایم كم آبی شدید شامل خشك ماندن پوشك برای بیش از شش ساعت، گریه بدون اشك، چشم‌های‌ گودرفته، ملاج فرورفته و آب دهان كشدار و رشته‌ای است. در صورت كمبود شدید آب در بدن نوزاد و یا كودك بلافاصله به پزشكتان و یا اورژانس بیمارستان مراجعه كنید.

پی‌نوشت‌ها:

1. نوعی نان فانتزی.
2. اشاره‌ای به ضرب المثل مشهور: روزی یك سیب شما را از مراجعه به پزشك بی‌نیاز می‌كند.

منبع مقاله :
كندی، میشل؛ (1389)، تغذیه كودك، زهرا جعفری، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول.