18 اسفند 1387 / 10 ربیع الاول 1430 / 8 مارس 2009

« سيد جمال الدين اسدآبادي» حكيم، فيلسوف و آزاديخواه جهان اسلام درگذشت. سيد جمال درجواني ازايران به هند رفت و اين آغازسفرطولاني او به سرزمينهاي اسلامي و مبارزه با استعماربود. سيد جمال درمصربا شيخ محمد عبده به ترويج افكاراسلامي پرداخت و براي اين كار «هفته نامه عُروَةُ الوُثقي» را منتشركرد. اين روزنامه پس از18شماره توقيف شد. سيد جمالُ الدّين اسدآبادي را مظهرانديشه اتحاد اسلام خوانده‎اند. او درمقطعي ازمبارزه خود به دعوت ناصرالدّين شاه به ايران آمد. اين شاه قاجاري قصد داشت ازوحدت اسلامي مورد نظررسيد و همچنين شخصيت سيد جمال به نفع خود سو بَرَد اما درمدتي كوتاه دريافت كه سيد و انديشه‎هايش براي او خطرناكند؛ ازاين رو وي را به عراق تبعيد كرد. جوهره افكارسيد جمال الدّين اسدآبادي را دروحدت مسلمانان جهان مي‎توان خلاصه كرد.
براي دومين بار ظرف 9 روز گروهي از تهراني ها در ميدان توپخانه اجتماع كردند و بر ضد انگلستان شعار دادند و خواستار شدند كه اين دولت بمانند روسيه قرارداد تقسيم ايران (موافقتنامه مورخ اوت 1907 سن پترزبورگ منعقده ميان انگلستان و روسيه ) را لغو كند و نظاميانش را خارج سازد. مستوفي الممالك رئيس الورزاء وقت ظاهرا اين تظاهرات را جدي گرفت و بعضي از نويسندگان روزنامه ها را متهم به تحريك مردم كرد و دستور توقيف موقت روزنامه هارا داد و قضيه بزرگتر از آن چه كه بود جلوه كرد . چند روز بعد نمايندگان دولت انگلستان در تهران با اشاره به اين رويدادها اعلام كردند كه حاضرند « اس . پي . آر » را به دولت ايران واگذار كنند مشروط بر اين كه افسران انگليسي باقي بمانند و در مورد قرار داد 1907 ، زماني كه دولت ثابتي در مسكو مستقر شود تصميم گرفته خواهد شد . اين اعلاميه در حقيقت براي آماده ساختن مقدمات تنظيم قرارداد بعدي ( وثوق الدوله ) و تحت الحمايه كردن ايران و به دست گرفتن سر پرستي همه آن بود . بنابراين نمي توان اين نظر را كه تظاهرات ميدان توپخانه طرح انگليسي ها براي هموار ساختن راه تنظيم قرارداد بعدي ( وثوق الوله ) بود رد كرد ، مخصوصا كه در آن زمان انگليسي ها نيروي نظامي بزرگ و تازه اي را وارد ايران كرده بودند و اين نيرو وارد قزوين شده بود تا به شمال برود و احيانا بر ضد بلشويكها وارد جنگ شود. همانطور كه بارها گفته شده است درباره رويدادها و تحولات ايران پس از قتل آغا محمدحان قاجار تحقيق حرفه اي جامع نشده است . نمي شود به گزارشهاي مطبوعاتي وقت، متون قراردادها و خاطرات رجال كه واضح است براي دفاع از خود و دوستانشان و يا بر ضدمخالفان شخصي شان نوشته شده اكتفا كرد.
با تأسیس ستاد عالی هماهنگی و نظارت بر کانون های فرهنگی هنری مساجد در سال 1371، راه‌اندازی، ساماندهی و تجهیز کتابخانه های مساجد در سراسر کشور آغاز شد.
کتابخانه‌های مساجد به عنوان نهاد مکمل کتابخانه‌های عمومی و در راستای اهداف کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و به منظور ارتقاء سطح علمی و فرهنگی اقشار جامعه مسجد به ویژه جوانان و نوجوانان در سطح کشور مورد توجه و اقبال خاص قرار گرفت. تقویت بنیه علمی جوانان، آشنایی با مفاهیم و اصول اسلامی، تربیت نسلی آماده برای سازندگی آینده کشور اسلامی و تربیت مبلغانی آگاه در حوزه عقاید محکم اسلامی، از جمله اهدافی است که در پی گیری و توجه به امور کتابخانه‌های مساجد مورد توجه بوده‌است. مسئولیت ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در قبال کتابخانه‌های مساجد را می‌توان چنین خلاصه کرد:1. شناسایی کتابخانه‌های موجود مساجد و برنامه‌ریزی برای آنها 2. تهیه تجهیزات لازم برای کتابخانه‌های مساجد 3. شناسایی نیازهای بهره‌گیران کتابخانه‌های مساجد و تهیه منابع اطلاعاتی (کتاب، فیلم و ...) متناسب با نیاز آنها 4. تهیه راهبردها و استراتژی‌های لازم برای ارایه خدمات همسان کتابخانه‌ای در سطح کتابخانه‌های مساجد در سراسر کشور 5. تدوین استانداردها و قوانین لازم برای ارایه خدمات اطلاع‌رسانی و کتابداری6. تلاش برای سازماندهی منابع کتابخانه ای به منظور تسهیل و سرعت دسترسی موضوعی افراد به اطلاعات مورد نیاز 7. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین اطلاع‌رسانی برای ارایه بهتر و بیشتر خدمات.
18 اسفندماه 1350 (9 مارس 1972) در تهران اعلام شد كه ميان ايران و آلمان فدرال (غربي) درزمينه نفت و همكاري هاي اقتصادي ديگر از جمله تسهيلات بازرگاني توافق حاصل شده است. سه روز پيش از آن ويلي برانت صدر اعظم سوسيال دمكرات آلمان و رئيس انجمن سوسيال دمكراتهاي اروپا وارد تهران شده بود. با اين كه آلمان و انگلستان هر دو عضو بازار مشترك اروپا بودند، چند روز پس از ديدار ويلي برانت از تهران، وزير امور خارجه وقت انگلستان هم به تهران سر زد. ويلي برانت از مردان بزرگ قرن 20 اروپا بشمار مي آيد. وي پس از اين كه معلوم شد رئيس دفترش جاسوس جمهوري دمكراتيك آلمان (آلمان شرقي) بود به جاي دفاع از خود، مسئوليت را برعهده گرفت و از قدرت كنار رفت.
حضرت عبدالمطلب جد بزرگوار پيامبر گرامي اسلام (ص) در شهر مكه رحلت كردند. ابوحارث عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف، بزرگ قبيله‏ي قريش در زمان جاهليت و از بزرگانِ عرب بود. وي مردي عظيمُ الشّان، رفيع منزِلَت، متَّصف به اوصاف پسنديده و مشهور به افعال حميده بود. عبدالمطّلب جد پدري حضرت محمد(ص) و امام علي(ع) است. قوم قريش رياست او را قبول داشته و به وجودش افتخار و مباهات مي‏نمودند. از جمله آثار عبدالمطلب، حفرِ چاه زمزم است. او نذر كرد كه هرگاه، خدايِ متعال، به او ده فرزند پسر كرامت كند، يكي از آن جمله را به سُنَّت جدش، ابراهيم(ع)، قرباني كند. خداي، حاجتش برآورد و او را ده پسر عنايت فرمود. عبدالمطلب بر آن شد كه نذرش را ادا كند. قرعه به نام عبداللَّه، پدر حضرت محمد(ص) افتاد. چون خواست او را قربان كند، خويشانِ مادري، او را ممانعت كردند. سرانجام با راهنمايى يكي از بزرگان، قرار بر اين شد كه ديه‏ي يك نفر را به جاي عبداللَّه قرباني كنند كه صد شتر معيَّن گرديد. عبدالمطلب همواره، محمد(صلی الله علیه واله) را نوازش مي‏كرد، او را مي‏بوسيد و درباره‏ي او سفارش مي‏نمود و مي‏گفت: اين چهره را چهره‏ي سروَري و زعامت مي‏بينم. چون عبدالمطلب را مرضِ موت رسيد، ابوطالب را بخواند و او را گفت: محمد(صلی الله علیه واله) را از دل و جان مواظب باش كه اين كودك، رايحه‏ي پدر را استشمام ننموده و مهر مادر نديده. اين كودك را آينده‏اي پس شگفت در پيش است. تو مسؤولي در دوران كودكي، مراقب و مواظب او باشي، مبادا آسيبي به وي رسد. پيامبر بزرگ اسلام، در زمان رحلت جدّ خود، هشت سال داشت.
حضرت محمد (صلی الله علیه واله) آخرين فرستاده پروردگار متعال با حضرت خديجه (سلام الله علیها) پيوند همسري بستند. خديجه (س) دخت گرامي خويلدبن اسد و بانوي بسيارثروتمند بود و با سرمايه خود تجارت مي كرد دريكي از سفرهاي تجاري ، حضرت محمد (ص) كه آن هنگام جواني بيست و پنج ساله بودند و با سرمايه خديجه (س) تجارت كردند و سود فراواني براي اين بانوي گرامي به ارمغان آوردند ، دراين سفر حضرت محمد (ص) بار ديگر هوش ذاتي و الهي ، امانت ،راستگويي و درستكاري خود را آشكار ساختند پس از اين سفر حضرت محمد(ص) و حضرت خديجه (س) زندگي مشتركشان را آغاز كردند حضرت خديجه (س) نخستين بانويي بشمار مي روند كه به دين اسلام گرويدند و كليه ثروتشان را در راه گسترش اسلام در اختيار حضرت ختمي مرتبت قرار دادند.
« ابن قولويه» از بزرگان فقه و حديث در بغداد درگذشت: شيخ ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسي بن قُولَوِيْه قمي معروف به ابن قولويه، از مشاهير فقهاي اماميه و بزرگان حديث قرن چهارم هجري است كه در كلمات علماي رجال، از او به عظمت ياد شده است. تاريخُ الشهورِ و الحَوادِث، الشَّهادات، كامِلُ الزّيارات و... از تاليفات او هستند. وي در كاظمين وفات يافت و در پايين پاي حضرت امام جواد و در كنار شيخ مفيد، مدفون گرديد.
« راضي بالله » از خلفاي عباسي از دنيا رفت. وي برخلاف ديگر خلفاي خاندان عباسي خوش رفتار بود و اهل شعر و ادب بشمار مي رفت اومي كوشيد كه رفتار ظالمانه پدران خود را جبران كند و بدين منظور فدك را به صاحبان اصلي آن يعني اهل بيت بازگرداند.
« آلب ارسلان» از حاكمان سلسله سلجوقي جان خود را از دست داد او بعد از مرگ پدر در سال 451 هجري قمري به حكومت بلخ دست يافت و سرانجام با ياري خواجه نظام الملك به سلطنت رسيد آلب ارسلان بعد از تسلط بر اوضاع داخلي به توسعه قلمرو خويش پرداخت و تا ارمنستان و آسياي صغير نيز پيش رفت و بعد از بند كشيدن رومانوس قيصر روم شرقي عازم بخارا و سمرقند شد او دراين زمان پس ا زعبور از رود جيحون كشته شد.
در سال 912 ق يك ناوگان پرتغالي به فرماندهي درياسالار آلفونس آلبوكرك به جزيره‏ي هرمز در خليج فارس رسيد. نماينده‏ي پادشاه پرتغال فوراً به اهميت فوق‏العاده راهبردي و تجاري محل كه مسلط بر مدخل ورودي خليج فارس بود پي برد. زيرا از آن محل، ارتباطات پرتغالي‏ها با هند محافظت مي‏شد. پرتغالي‏ها جزيره را تصرف كردند و حاكم هرمز، تابع پادشاه پرتغال گرديد و با پرداخت خراج سالانه موافقت كرد. اين امر به بروز برخورد با شاه اسماعيل اول صفوي انجاميد. آلبوكرك مجبور شد در سال 913 ق از هرمز حركت كند، اماكاملاً مصمم بود تا دراولين فرصتي كه پيش آيد آن را باز پس گيرد. آلبوكرك در سال 920 ق به هرمز بازگشت و معاهده‏اي با شاه اسماعيل منعقد كرد كه پيروي حاكم هرمز را از پرتغال تصديق مي‏كرد.
وفات كرد سيد اجل ، شمس الدين محمد بن على الموسوى الجيعى العاملى صاحب مدارك الاحكام فى شرح عبادات شرايع الاسلام و او پسر خواهر شيخ حسن صاحب معالم است و با هم نزد مقدس اردبيلى تلمذ كرده اند و بعد از وفات ، صاحب معالم بر قبر او نوشت : رجال صدقوا ماعاهدوالله ... و مرثيه هم براى سيد گفت و بر قبرش نوشت .
جبهه آزادي بخش مورد فعاليتهاي مسلحانه خود را بر ضد حكومت استبدادي ماركوس رئيس جمهور فلسطين آغاز كرد. فرديناند ماركوس كه قدرتهاي بزرگ بويژه امريكا از او حمايت مي كردند در دوران حكومت استبدادي خود هزاران تن از مردم مبارز و مسلمان انقلابي فيليپين را به زندانها انداخت و يا آنان را كشت . جبهه آزادي بخش مورد كه همواره از مهمترين نيروهاي چريكي مخالف رژيم فيليين بود مبارزات خود را در نواحي جنوبي اين كشور بويژه جزيره ميندانائو گسترش داد . گفتني است كه مردم فيليپين پس از سقوط ماركوس قدرت محاكمه و مجازات او را خواستار شدند.
سرگئي پروكُفيف آهنگ‏ساز روسي، در 23 آوريل 1891م در شهري در جنوب روسيه به دنيا آمد. پدر و مادرش، از كودكي، او را با موسيقي آشنا كردند به طوري كه از 5 سالگي شروع به تصنيف آهنگ كرد و در 9 سالگي يك اپرا به نام غول تصنيف نمود. پروكفيف در 12 سالگي براي ادامه تحصيل در موسيقي نزد اساتيد زمان راه يافت و به عضويت كنسرت پطرْزْبورگ انتخاب شد. او در اين زمان، در حالي كه نوجواني بيش نبود، چندين سَنفوني و اُپِرا و قطعه موسيقي ساخت و به زودي كارهاي او موجب حيرت همگان گشت. پروكفيف هم‏زمان با انقلاب روسيه راهي اروپا شد و در پاريس به ساختن آثار ديگري مشغول گرديد. او در اين سال‏ها علاوه بر رهبري كنسرت، پيانيست هم بود و اپراهاي معروفي اجرا كرد. پروكفيف پس از 16 سال دوري از وطن به كشورش بازگشت و آهنگ‏هاي مشهوري ساخت. هرچند به دليل وجود حكومت كمونيستي، تمام آهنگ‏هاي او در تجليل از حكومت و سياست شوروي و كمونيسم بود.به علاوه، قطعه‏اي موسيقي براي اطفال ساخت كه در آن، حسِّ نفرت از غربي‏ها را هنگام جنگ كُره، در اطفال به وجود مي‏آورد. با اين حال تمامي آثار وي قبل از اجراي عمومي به سمع و نظر مقامات كمونيستي مي‏رسيد و در صورتي كه خارج از ايدئولوژي حزب نبود، اجازه اجرا داده مي‏شد. با همه اين سخت‏گيري‏ها، جلال و عظمت آهنگ‏هاي پروكفيف حتي بيش از اصول كمونيسم است. او، استيل پر آهنگ و كاملاً جديدي را با تكنيك‏هاي جاويدان و عالي موسيقي كلاسيك پيوند داد كه همگي از ابتكارات شخصي اوست. جنگ و صلح، فرزند ولخرج، عصر فولاد و دلقك از جمله آثار مشهور اين موسيقي‏دان روسي است. سرگئي پروكفيف سرانجام در حالي در هشتم مارس 1953م در 62 سالگي درگذشت كه آثار بزرگي از خود به جاي گذارده بود.
هر چند سوريه بعد از جنگ جهاني دوم مستقل گرديد اما حوادث متعددي باعث شد تا آرامش سياسي پايدار دراين كشور برقرار نشود. وقوع جنگ با اسرائيل در سال‏هاي 1948 و 1956، شكل‏گيري و فروپاشي جمهوري متحد عربي و وقوع كودتاهاي پي‏درپي در سوريه، نمونه‏اي از مشكلات فرا روي اين كشور تازه استقلال يافته بود. در اين ميان، كودتاي 28 سپتامبر 1961 و خروج تدريجي سوريه از جمهوري متحده عربي، مرحله‏اي ديگر از حيات سياسي اين كشور را رقم زد. با اين حال حزب بعث سوريه آرام آرام جايگاه خويش را تثبيت مي‏نمود و از طريق افكار عمومي و جرايد، دولت را براي پذيرش خواسته‏هاي خود تحت فشار قرار مي‏داد. با مشخص شدن ضعف دروني و ناتواني دولت‏مردان و بروز اختلافات داخلي در هيأت حاكمه، يگان‏هايى از ارتش به فرماندهي افسران بعثي در 8 مارس 1963 دست به كودتا زده و ضمن سرنگوني دولت، حاكميت را به طور يك پارچه در اختيار گرفتند. كودتاگران كه نيروهاي برگزيده‏اي از تفكرات اجتماعي حزب بعث بودند در 24 مارس همان سال قدرت قانون گذاري و اجرايي را به "شوراي ميهني رهبري انقلاب" سپردند. حاكميت حزب بعث در سوريه پس از گذشت بيش از چهار دهه، همچنان ادامه دارد.
پس از انتخاب ماركوس به رياست جمهوري فيليپين در سال 1965م، حكومت ديكتاتوري وي تحت حمايت امريكا و كشورهاي غربي، به سركوب مخالفان خود اقدام كرد و تعداد زيادي را كشته و بسياري ديگر را به زندان افكند. اين امر اعتراضات متعددي را در كشور برانگيخت و گروه‏هاي متعددي عليه ديكتاتوري ماركوس تشكيل شدند. هم‏چنين از سال 1968م مبارزات خلق مسلمان جنوب كشور براي ايجاد يك كشور مستقل اسلامي شدت گرفت. در اين ميان، جبهه آزادي بخش مورو كه مهم‏ترين نيروي مخالف چريكي ماركوس بود به وجود آمد و از هشتم مارس همين سال به مدت حدود 20 سال به مبارزه مسلحانه عليه سياست‏هاي ضد اسلامي ماركوس ادامه داد. اما پس از بركناري ماركوس، در پي مذاكرات اين جبهه با دولت، طرفين در مورد آتش‏بس و امضاي قرارداد صلح به توافق رسيدند. بر اساس توافق فيمابين در 30 سپتامبر 1996م آتش‏بس برقرار شد و نيز قرار شد مسلمانان از كرسي‏هاي مخصوص در پارلمان برخوردار شده و در ديوان عالي كشور، دولت و رده‏هاي بالاي نيروي نظامي و انتظامي مشغول شوند. هم‏چنين براساس اين قرارداد، مسلمانان در ايالت مسلمان نشين ميندانائو به خودمختاري دست يافتند.
المتنبّي ( ابو طيب احمد بن حسين ) شاعربزرگ عرب در بازگشت از سفر شيراز و ديدار امير عضد الدوله ديلمي به بغداد در نزديكي اين شهر گرفتار راهزنان شد و به دست آنان به قتل رسيد. وي هنگام مرگ 50 ساله بود. ابو طيب كه در كوفه ( نجف ـ عراق ) به دنيا آمده بود در جواني از انقلابيون قرمطي بود . وي در شام ( سوريه بزرگتر ) تحصيل كرده بود ، ولي علاقه داشت كه ميان اعراب بدوي زندگي كند . در جريان همفكري با انقلابيون قرمطي (براي اطلاع از انديشه و كارهاي قرمطيان به تاريخ طبري رجوع شود) دستگير و دو سال در زندان بود و گفتن شعر را از زندان آغاز كرد. پس از آزادي از زندان در شام ماند و چون در طنزهايش حاكم دمشق را هجو كرده بود از ترس او به قاهره گريخت و بعدا از آنجا به بغداد رفت . وي علاوه بر قصيده كه سبك شاعران عرب بود غزل هم گفته است كه بدعتي در شعر عرب بشمار مي رود. مولف تاريخ ادبيات جهان از المتنبي به عنوان بزرگترين شاعر كلاسيك عرب نام برده است. ديوان اشعار المتنبي از كتب معروف نظم عربي است.
دولت شوروي رسما اعلام داشت كه داراي تعداد قابل ملاحظه اي بمب اتمي است. اين موضوع توسط مارشال شوروي، وروشيلوف، اعلام شده بود. شوروي در سال 1949 نخستين آزمايش اتمي خود را انجام داده بود. از آن پس رقابت برسر ساخت سلاحهاي اتمي و وسائل رساندن آنها به هدف آغاز شد. شوروي نخستين كشور بود كه موشك هدايت شونده دور برد آزمايش كرد و به مدار زمين فرستاد. هشتم مارس همچنين روزي است كه مجلس نمايندگان آمريكا در سال 1983 برغم مخالفت رئيس جمهور وقت اين كشور (رونالد ريگن) طرح «فريز» كردن متقابل توليد سلاحهاي هسته اي آمريكا و شوروي را تصويب كرد. تا سال 2008، 9 كشور جهان داراي اسلحه اتمي از انواع مختلف بوده اند: آمريكا، روسيه، چين، فرانسه، انگلستان، هند، اسرائيل، پاكستان و كره شمالي.جمهوري فدرال آفريقاي جنوبي نيز قبلا داراي چند بمب اتمي بود كه آنهارا داوطلبانه از ميان برد. در جهان چندين كشور ديگر هستند كه بر تكنولوژي هسته اي دست يافته و اگر بخواهند، در مدتي كوتاه مي توانند سلاح اتمي داشته باشند. ژاپن، برزيل، آلمان و برخي از اعضاي سابق اتحاد شوروي ازجمله اين كشورها هستند. از اوت 1945 كه آمريكا دو بمب اتمي بر ژاپن فروافكند، سلاح اتمي عامل «فدرت» و در نتيجه يك «آرزوي ملي» شده است و به همين لحاظ و براي جلوگيري از گسترش اين سلاح و بهانه افتادنش به دست اين و آن، قانون كنترل و سازمان جهاني نظارت بر اجراي اين قانون به وجود آمده است و به اين ترتيب سلاح هسته اي در انحصار چند كشور باقي مانده است. هند، پاكستان و كره شمالي برغم وجود اين سازمان سلاح اتمي توليد كرده اند. دولت آمريكا برپايه گزارش هاي سازمانهاي اطلاعاتي خودش كه دولت وقت عراق تلاش پنهاني براي توليد سلاح اتمي دارد در مارس 2003 اين كشور را اشغال نظامي كرد ولي هنوز اثري از چنين فعاليتي به دست نيامده است و ....
/خ