مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون
 

اثرات قند خون بالا، تکرر ادرار، افزایش تشنگی و کاهش وزن غیر قابل توضیح را شامل می‌شود. جهت اطلاع از اینکه قند خون بالا به چه معنا است این مقاله را مطالعه نمایید.

آیا می‌دانستید؟

غیر از انجام ورزش، خوردن مارچوبه (نوعی سبزی) به طور منظم کلید حفظ سطح قند خون است. مارچوبه، لوزالمعده را به ترشح انسولین بیشتر (هورمون کنترل کننده قند خون) تحریک کرده که به کنترل و اداره‌ی مؤثر عوارض مزمنی مانند دیابت کمک می‌نماید. داشتن سطوح طبیعی قند خون به منظور حفظ سلامتی یک ضرورت مطلق است. بدن ما جهت تأمین نیازهای انرژی خود به قند وابسته است اما سطوح بالای قند خون برای یک دوره‌ی زمانی ثابت می‌تواند برای سلامتی مضر باشد. این موضوع را در ادامه مورد بحث قرار داده‌ایم.

عوارض جانبی کوتاه مدت

هنگامی که سطح قند خون برای یک دوره کوتاه بالا می‌رود، به هیچیک از اندام بدن آسیب وارد نمی‌سازد. با این حال، در صورتی که درمان فوری اتخاذ نشود، می‌تواند عوارض بیشتری را ایجاد نماید. یکی از اثرات فوری قند خون بالا خستگی است. فرد احساس خستگی شدید، ضعف و خواب آلودگی در حین انجام کارهای روزانه دارد. هنگامی که سطح قند خون بالا باشد، این امر می‌تواند همچنین موجب تکرر ادرار گردد. افزایش دفعات ادرار موجب کم آب شدن بدن فرد گشته، منجر به تشنگی شدید می‌گردد. فرد علی‌رغم مصرف مایعات کافی، باز هم در طول روز احساس تشنگی می‌نماید. وجود قند بیش از حد در خون همچنین می‌تواند منجر به کاهش وزن گردد. بالا بودن کوتاه مدت قند خون می‌تواند همچنین موجب خشکی دهان و خارش و خشکی پوست گردد.

عوارض جانبی طولانی مدت

دیابت

هورمون انسولین مسئول حفظ سطوح پایدار و سالم قند در خون است. با این حال، زمانی که بدن به انسولین پاسخ ندهد و یا پانکراس که انسولین ترشح می‌کند به درستی کار نکند، آنگاه این امر می‌تواند به بالا رفتن مزمن سطوح قند خون منجر شود که در اصطلاح پزشکی به آن دیابت شیرین یا مرض قند گویند.

مشکلات بینایی

چنانچه قند خون در محدوده طبیعی خود نباشد، و برای سالیان سال بدون درمان رها شود، آنگاه می‌تواند موجب بروز مشکلات چشمی شود. دیابت کنترل نشده و یا دیابتی که به خوبی تحت کنترل در نیاید، می‌تواند به شبکیه آسیب وارد سازد. مشکلات بینایی خفیف مانند وجود لکه‌های تیره، نورهای چشمک زن و یا اشکال در تمرکز همچنین می‌تواند اتفاق افتد. تاری دید، که اغلب به عنوان عارضه‌ای از دیابت در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند منجر به نابینایی گردد.

ضعف یا نقص در سیستم ایمنی

تداوم در سطوح بالای قند خون می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف سازد. توانایی فرد در مبارزه با عفونتها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. در نتیجه‌ی آن، فرد در برابر عفونتهایی مانند آنفولانزا و سایر بیماری‌های مشابه آسیب پذیر می‌شود.

آسیب‌های عصبی

قند خون کنترل نشده همچنین می‌تواند به اعصاب یعنی کانال یا مجراهای انتقال سیگنالهای الکتریکی از مغز به گروه عضلانی مورد نظر جهت شروع حرکت آسیب وارد سازد. بیماریهایی مانند نوروپاتی محیطی با دیابت کنترل نشده ارتباط داده می‌شود. در نوروپاتی محیطی، اعصاب واقع در اندام (دست و پا) آسیب می‌بینند. به دلیل آسیب وارد شده به عصب، فرد بیمار احساس سوزش و سوزن سوزن شدگی در دستها و پاهای خود می‌نماید. همانطور که پیش از این عنوان شد، قند خون بالا می‌تواند همچنین برای چشم ضرر داشته باشد. ضعف بینایی در دیابت به معنای آن است که قند بیش از حد، به عصب بینایی که داده‌های بصری را بین شبکیه و مغز مخابره می‌کند آسیب وارد ساخته است.

تصلب شرایین

تصلب شرائین که عموماً تحت عنوان سخت شدن شریان‌ها شناخته می‌شود، می‌تواند همچنین به دلیل بالا بودن قند خون رخ دهد. شریانها، عروق خونی بوده که خون را به نواحی مختلف بدن از جمله قلب و مغز عرضه می‌کنند. حمل خون حاوی قند بیش از حد می‌تواند به عروق آسیب رساند. عروق انعطاف پذیری خود را از دست داده و سفت و تنگ می‌شوند. دیواره‌ی عروق به دلیل تجمع بیش از حد قند ضخیم می‌شود. آسیب شریانی مشکلات قلبی را به همراه دارد. به این دلیل که در تصلب شرایین، عروق قادر به تأمین خون کافی به قلب نمی‌باشند. بنابراین، می‌توان گفت که قند خون بالا همچنین به قلب و حتی مغز صدمه وارد می‌سازد. جای تعجب نیست که حمله قلبی و سکته مغزی از پیامدهای قند خون بالای کنترل نشده می‌باشند.

نارسایی کلیوی

تداوم در سطوح بالای قند خون موجب سوء عملکرد کلیه‌ها می‌شود. وجود قند بیش از حد در خون برای دوره‌ی زمانی طولانی یکی از شایع‌ترین عوامل پشت شروع اختلالات کلیوی است. همانطور که همه ما می‌دانیم، یکی از مهمترین وظائف کلیه‌ها تصفیه و دفع مواد سمی و سایر ناپاکی‌ها از خون است. از اینرو، بیش از حد بودن میزان قند خون بار سنگینی را بر روی کلیه‌ها می‌گذارد. کلیه‌ها مجبور به کار بیشتر و سخت‌تر جهت تصفیه خونی بوده که به طور غیر طبیعی میزان قند آن بالا می‌باشد. در طول زمان، این کار بیش از حد بر روی کلیه‌ها عوارضی را برجای گذاشته در نهایت کارآمدی آنها را کاهش می‌دهد. دیابت کنترل نشده گفته می‌شود که برای کلیه‌ها مهلک می‌باشد.
قند خون بالای درمان نشده که همچنین تحت عنوان هایپرگلیسمی یا پر قند خونی شناخته می‌شود همچنین با مشکلات سلامتی مانند اختلال در نعوظ، عوارض بارداری و خطر ابتلا به سکته مغزی مرتبط است. در مطالعه‌ای که اخیراً صورت گرفته نشان داده شده است که نادیده گرفتن درمان قند خون بالا می‌تواند اثر مخربی بر تولید هورمون رشد داشته باشد. بدن قادر به تولید هورمون رشد در مقدار کافی نبوده که این امر ممکن است روند پیری پوست را تسریع بخشد.
متخصصین بهداشت و سلامت نکاتی را در جهت کنترل مؤثر قند خون بالا ارائه خواهند کرد. پزشک داروهای خاصی را برای قند خون بالا تجویز خواهد نمود. گاهی اوقات به منظور کنترل دیابت توصیه به تزریق انسولین می‌شود. انجام تمرینات ورزشی دیگر عاملی است که می‌تواند به پایین آمدن سطوح قند خون بالا کمک نماید. بسیار اهمیت دارد که فرد فعالیت خود را حفظ کرده و تمرینات ورزشی لازم جهت تحت کنترل نگاه داشتن قند خون را انجام دهد. مصرف مواد غذایی درست و حفظ یک رژیم غذایی سالم می‌تواند همچنین اثر مثبتی بر سطح قند خون داشته در نتیجه به فرونشاندن مسائل سلامتی مرتبط با قند خون بالا کمک می‌کند.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.