نویسنده: غلامرضا معصومی

 
در اساطیر و افسانه‌های یونان باستان، نام آرگوس (Argus) برای هشت انسان و یک سگ ذکر شده که عبارتند از:
1- بنا به عقیده‌ی برخی، وی دیوی یک چشم و به روایتی دیگر دیوی با چهار چشم بود که توسط یک جفت چشم جلوی سر، رو به رو و توسط یک جفت چشم دیگر، پست سرش را نگاه می‌کرد. عده‌ای نیز او را صاحب چشمان متعدد دانسته و وی را با نام "بینای همه" (The all-seeng) می‌خواندند، زیرا همه جای بدنش چشم داشت و همیشه نیمی از چشمان وی استراحت کرده و نیم دیگر نگهبانی می‌دادند. وی تنها کسی بود که به سبب داشتن قدرتی خارق العاده برای کشتن گاوی که آرکادیا (Arcadia) را ویران کرد، انتخاب گردید. او پس از کشتن گاو، پوست آن را به تن کرد. از کارهای آرگوس می‌توان به کشتن یکی از ساتیرها (Satyrs) اشاره کرد که به مردم آرکادیا خسارات وارد ساخته و گله‌های آنها را می‌ربود. دیگر اینکه اکیدنا (Echidna)، دختر عجیب الخلقه‌ی تارتاروس (Tartarus) و گایا (Gaia) که عابرین را می‌گرفت، در خواب غافلگیر کرد و به قتل رسانید. هرا (Hera)، آرگوس را به نگهبانی ایو (Io) که به صورت گاوی درآمده بود، گماشت. برای این منظور، آرگوس حیوان را به درخت زیتونی در شهر میسنا (Mycenae) بست و به سبب چشمان متعددی که داشت، می‌توانست به خوبی او را تحت نظر بگیرد. از چشمان متعدد آرگوس، فقط نیمی از آنها به خواب می‌رفت و همیشه نیم دیگر آنها باز بود. زئوس به هرمس (Hermes) دستور داد تا محبوبه‌ی او را نجات دهد. درباره‌ی اقدامات هرمس در این مورد روایات مختلفی وجود دارد، از جمله اینکه وی با تخته سنگی که از دور به سوی آرگوس پرتاب کرد، او را کشت.
برخی معتقدند هرمس او را با نوای نی پان (Pan) به خواب برده و بنابر روایتی دیگر وی را توسط چوبدستی نازک و سحرآمیزش به خواب فرو برده و به هر حال او را کشت. پس هرا برای جاودانی ساختن کسی که به این ترتیب به او خدمت کرده بود، چشم‌های او را به بال و پر پرنده‌ی مخصوصش طاووس، منتقل ساخت.
2- یکی از آرگونوت‌ها (Argonauts)، پسر پولیبوس (Polybus) از آرگیا (Argia) یا از دانائوس (Danaus) می‌باشد.
3- پسر فریکسوس(1) (Phrixus) و کالسیوپه (Chalciope) که بعدها با پریمله (Perimele) ازدواج کرد. او یکی از آرگونوت‌ها و سازنده‌ی کشتی آرگو (Argo) بود. وی با وساطت مادرش، نخستین دیدار میان جیسون (Jason) و مدئا (Medea) را ترتیب داد.
4- یکی از آرگونوت‌ها و پسر آرستور (Arestor) که بنا به روایتی وی را سازنده‌ی کشتی آرگو می‌دانند.
5- پسر نیوبه(1) (Niobe) که نسب وی از طرف مادر به اوسئانوس (Oceanus) و تتیس (Thetys) می‌رسید. نیوبه نخستین انسانی بود که از زئوس (Zeus) فرزندانی به دنیا آورد. آرگوس هنگام تقسیم زمین، سرزمین پلوپونز (Peloponnesus) را که بعدها آرگوس نام گرفت، به دست آورد. روایت است آرگوس، شخم زدن زمین و کشت گندم را در یونان رواج داد. اوادنه (Evadne) از آرگوس فرزندانی به نام‌های اکباسوس (Ecbasus)، پیراس (Piras)، اپیداوروس (Epidaurus)، کریاسوس (Criasus)، فورباس (Phorbas) و تیرینس (Tiryns) به دنیا آورد. همچنین آرگوس از ایسمنه (Ismene) نیز فرزندی داشت که پدر آرگوس شد.
6- نام سگ پیر اودیسئوس (Odysseus) که قادر بود پس از غیبت طولانی صاحبش، وی را بشناسد. این سگ اولین مخلوقی بود که در بازگشت از جنگ تروا (Troy) به اودیسئوس (Odysseus) خیر مقدم گفت.
7- یکی از پسران پان (Pan) که به دیونیزوس (Dionysus) ملحق شده و در جنگ علیه هندوستان شرکت کرد.
8- نام جنگجویی در سپاه مخالفان هفتگانه‌ی تبس (Thebes) که توسط هیپسئوس (Hypseus) کشته شد.
9- پسر آباس (Abas) و یکی از مدافعان تبس علیه مخالفان هفتگانه که توسط پارتنوپائیوس (Parthenopaeus) کشته شد.
منبع مقاله :
معصومی، غلامرضا؛ (1388) دایره المعارف اساطیر و آیین های باستانی جهان جلد اول، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر؛ چاپ اول.