عوارض جانبی ناشی از مصرف کافئین

مصرف بیش از حد کافئین که معمولاً در چای، قهوه، و شکلات موجود است، می‌تواند برخی عوارض جانبی را ایجاد کرده که برخی از آنها در این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرند.
نام علمی کافئین 1،3،7 تری متیل زانتین (1,3,7-trimethylxanthine) است.
کافئین که در قهوه، چای، نوشابه، و شکلات وجود دارد، یک محرک روانی بسیار متداول بوده که به طور طبیعی در برگ و دانه بسیاری از گیاهان تولید می‌شود. اثری که بر روی سیستم عصبی می‌گذارد، منجر به رفع خواب آلودگی و هوشیاری مجدد می‌شود. این امر آن را به یک افزودنی محبوب در بسیاری از غذاها و حتی در برخی داروهایی مانند داروهای مسکن و سرکوب کننده اشتها بدل ساخته است. در واقع، طبق برآورد انجام شده، اعتقاد بر این است که 90% مردم آمریکا روزانه از محصولات کافئینی مصرف می‌کنند. با این حال، آنچه مردم متوجه نیستند اثرات مضری است که با مصرف بیش از حد این آلکالوئید زانتینی یا گزانتینی، کریستالی، سفید و تلخ بر بدن وارد می‌شود.

عوارض جانبی

‌ مصرف کافئین (کمتر از 600 میلی‌گرم در روز) موجود در چای و قهوه در مقادیر زیاد و معمولاً در یک دوره زمانی می‌تواند
موجب بروز «کافئینیسم (caffeinism)» ‌شود. این عارضه نه تنها با اعتیاد بیش از حد به کافئین شناخته می‌شود، بلکه عوارض جسمی و روانی همچون اضطراب، بی قراری، تحریک پذیری، کشیدگی عضلانی، و اختلالات خواب ناشی از کافئین نیز می‌توانند به تشخیص آن کمک کنند. در واقع، اثرات منفی آن بر روی بدن موجب بروز اضطراب و حملات وحشت شده و ممکن است همچنین منجر به تپش قلب گردد. همچنین گزارش شده است که مصرف زیاد و دائمی کافئین ممکن است با افسردگی، سرگیجه، سردرد و ناتوانی جنسی در مردان در ارتباط باشد. در ادامه انواع مختلف عوارض جانبی مصرف بیش از حد کافئین را معرفی می‌کنیم.

گوارشی:

• ناراحتی گوارشی
• یبوست
• اسهال
• تهوع
• استفراغ
• دل درد

روانپزشکی:

• گیجی
• اضطراب
• افسردگی خفیف
• خستگی

عصبی:

• عصبانیت
• کج خلقی
• بی قراری
• وحشت

قلبی عروقی:

• افزایش ضربان قلب
• فشار خون بالا رفته
• تنگی آئورت

غدد درون ریز:

• کاهش حساسیت به انسولین
• افزایش سطوح سرمی اپی نفرین

کلیوی:

• افزایش جریان ادرار
• افزایش کلیرانس کراتینین
• افزایش سدیم و دفع کلسیم

کافئین و بارداری:

• افزایش احتمال سقط جنین
• انقباض عروق خونی جفت
سایر عوارض جانبی در زنان، بروز بیماری‌های فیبروکیستیک سینه، را شامل می‌شود که ارتباطی قطعی با متوسط مصرف روزانه کافئین دارد. در واقع مشاهده شده است که زنانی که 31 تا 250 میلی‌گرم در روز کافئین مصرف می‌کنند، 5ر1 برابر احتمال ابتلاء به بیماری در آنها افزایش می‌یابد. همچنین مشاهده شده است زنانی که مقدار زیادی قهوه نوشیده و مقدار زیادی شکلات مصرف می‌کنند در واقع بیشتر از دیگران دچار سندرم پیش قاعدگی می‌شوند. این امر منجر به بروز سردردهای شدیدتر، احساس نفخ و دل پیچه می‌شود.
وجود کافئین بیش از حد در بدن کودکان می‌تواند به چاقی و افزایش وزن، کم آبی، وحشت، ناراحتی معده، عصبانیت، و مشکل در تمرکز و خواب منجر شود. با این حال، ترک ناگهانی کافئین می‌تواند برخی علائم ترک مانند هوس به مصرف آن، بی تفاوتی، یبوست، و سردرد ضرباندار را ایجاد نماید. بنابراین بهترین اقدام در این مورد محدود کردن مصرف کافئین خواهد بود. هنگامی که کافئین در حد اعتدال مصرف شود، سرعت سوخت و ساز بدن و همچنین شکسته شدن چربی را افزایش داده و در نتیجه اسیدهای چرب را آزاد ساخته که در تولید انرژی در طول انجام ورزش مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین استقامت را افزایش داده و به مبارزه با بیماریهایی مانند دیابت و بیماری پارکینسون کمک می‌کند.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.