فست فود ، عشق جوانهای امروز

تاريخچه پيدايش

"فست‌ فود(Fast Food)" يا "غذاي حاضري" غذايي است كه از رستوران‌هاي فست‌ فود تهيه مي ‌شود. انواع ساندويچ، همبرگر، چيزبرگر و ديگر انواع برگرها، ماهي و ميگوي سوخاري، هات‌داگ، فيله ی ‌استيك گوشت يا مرغ، سيب‌زميني سرخ‌ كرده، مرغ سوخاري، ناگت مرغ، تاكو (نوعي غذاي مكزيكي)، انواع پيتزا و انواع سالاد در فهرست‌ غذاي رستوران‌هاي فست‌ فود به چشم مي ‌خورد. در اين رستوران‌ها، غذاي از پيش آماده را در مدت كوتاهي بعد از سفارش، به مشتري تحويل مي ‌دهند. خيلي از اين رستوران‌ها، رستوران‌هاي واقعي نيستند، چون جايي براي نشستن و غذا خوردن ندارند. از اين نظر بيشتر شبيه يك فروشگاه عرضه ی مواد غذايي هستند. خيلي از رستوران‌هاي فست ‌فود بخشي از يك سازمان زنجيره‌اي هستند. از آنجايي ‌كه راه اندازي فروشگاه‌هاي فست‌ فود نياز به امكانات چنداني ندارد و فضاي بزرگي هم نمي‌خواهد، نمونه‌هاي شخصي و مستقل آن، مخصوصا در كشورهاي درحال توسعه مثل كشور خودمان، رو به افزايش است.در مقابله با موج حملاتي كه عليه صنعت فست‌ فود صورت مي ‌گيرد، صاحبان اين صنعت پُرسود خيلي سعي كرده‌اند تا عبارت فست ‌فود (Fast Food) را از ذهن مردم پاك كنند و به جاي آن عبارت "رستوران‌هاي خدمات فوري" را جا بيندازند، اما مردم در سرتاسر دنيا به اين نوع غذا مي‌ گويند: "فست ‌فود". اگرچه ترجمه اين عبارت به فارسي همان "غذاي حاضري" است، اما در این مطلب از همان عبارت آشناي فست ‌فود استفاده كرده‌ايم.عبارت فست ‌فود تبديل به نماد زندگي مدرن و ماشيني شده است. جف آردر مي ‌گويد: ما در زمانه ‌اي زندگي ميكنيم كه پيتزا زودتر از نيروي پليس به خانه‌هايمان مي ‌رسد. نسل حاضر آمريكا را نسل فست ‌فود مي نامند، اما برخلاف آنچه فكر مي ‌كنيم، عرضه ی سريع غذاهاي حاضر و آماده، پيشينه ی تاريخي دارد و مختص قرن حاضر نيست. در روم باستان، دكه‌هاي فروش نان و زيتون وجود داشته است. در شرق آسيا مغازه‌هايي بوده‌اند كه رشته ‌فرنگي آماده عرضه مي‌ كردند. در خاورميانه، از سال‌هاي دور تا امروز دكه‌هاي فروش فلافل را داشته‌ايم. در هند قديم انواع اغذيه ی آماده وجود داشته است. در كشورهاي غرب آفريقا نيز از قديم‌ الايام، بروشت مي ‌فروختند كه نوعي كباب چوبي است.اما فست ‌فود به شكل امروزي دقيقا در هفتم جولاي 1912 و در آمريكا متولد شد. در اين روز رستوراني با نام "اتومات" در نيويورك افتتاح شد كه در واقع نوعي كافه ‌تريا بود. آنها غذاهاي از پيش آماده را در محفظه‌هاي گرم ‌كننده ی شيشه‌اي قرار مي ‌دادند و مشتريان از طريق دستگاه‌هاي سكه‌اي اقدام به خريد آن مي‌ كردند. اتومات خیلی زود شعبات متعددي در گوشه و كنار آمريكا افتتاح كرد و 20 سال بي ‌رقيب باقي ماند. بالاي در ورودي رستوران‌هاي اتومات نوشته بود: "ما كار مادران را كم كرده‌ايم." بعد از اتومات نوبت به شركت آمريكايي "وايت‌كسل "(قلعه ی سفيد) رسيد كه همبرگرهايش فقط پنج سنت قيمت داشت كه براي مشتريان واقعا به صرفه بود. آنها علاوه بر اينكه قيمت را حسابي پايين آورده بودند، نوآوري ديگري هم داشتند: خط توليد غذا را به شكلي تعبيه كرده بودند كه تمام مشتريان مي‌ توانستند خيلي راحت شيوه ی آماده كردن غذا را ببينند.در سال 1940 سر و كله ی "مك‌دونالد" پيدا شد كه امروزه نامش مترادف با صنعت فست ‌فود است. برادران مك‌دونالد، ديك و مك، با يك باربكيو شروع كردند. منتها ديگر لازم نبود كه مشتريان براي تهيه ی غذا از خودروي خود پياده شوند. باربكيوي آنها به اصطلاح حالتDriving داشت. برادران مك‌دونالد بعد از هشت سال وقتي كه ديدند بيشتر سودشان از فروش همبرگر است، رستوران‌شان را سه ماه بستند و وقتي در سال 1948 مجدداً آن را افتتاح كردند، منوي‌شان كوتاه و ساده شده بود: همبرگر، سيب‌زميني سرخ‌كرده، چند نوع شيك (Shake)، قهوه و كوكا كولا كه البته همه از قبل آماده و بسته ‌بندي شده بودند. ديگر لازم نبود كه فروشندگان منتظر سفارش مشتريان بمانند. قيمت هر همبرگر 15 سنت بود كه مي‌ شد نصف قيمت جاهاي ديگر. در سال 1961 يكي از كساني كه در كار تهيه ی انواع شيك بود، امتياز مك‌دونالد را خريد و ايده‌هاي خود را در آن بسط داد و آن را متحول كرد. نام اين شخص "ري كراك"بود و اين جمله هم متعلق به اوست: براي درك زيبايي موجود در گوجه فرنگي داخل يك همبرگر به نوع خاصي از شعور نياز است.بعد از مك‌دونالد، فست ‌فودهاي زنجيره‌اي زيادي ظهور كردند كه البته خاستگاه اكثر آنان ايالات متحده بود. رستوران‌هاي زنجيره‌اي فست ‌فود، به خصوص مك‌دونالد و كنتاكي، در بيشتر كشورهاي جهان، نماد جهاني ‌سازي و سلطه ی آمريكا به حساب مي ‌آيند و در بيشتر اعتراضات مردمي مورد حمله قرار مي ‌‌گيرند. در سال 2005 اهالي كراچي در پي اعتراض به سياست‌هاي تفرقه ‌افكن آمريكا در پاكستان، به شعبه ی اصلي رستوران مرغ سوخاري كنتاكي حمله كردند و آن را از بين بردند.

ساندويچ و پيتزاي خوشمزه

غذاهاي فست فود مورد علاقه جوانان شامل پيتزا، انواع ساندويچ، هات داگ، چيپس و پنير و مرغ سرخ كرده است كه معمولاً در كنار آنها سيب زميني سرخ كرده و تنوري و انواع سالاد كلم و سالاد فصل به عنوان مخلفات ميل مي شود. ساندويچ يكي از همان غذاهاي جمع و جور و شيك مورد علاقه جوانان است كه از دو لايه نان كه در وسط آنها گوشت، سبزيجات و پنير و انواع سس و ادويه اضافه شده، تشكيل شده است. جوانان ساندويچ را غذاي مناسبي براي مدرسه، محيط كار ، دانشگاه و محل ورزش مي دانند. اسيد موجود در نوشابه هاي گازدار موجب فرسايش ميناي دندان شده و همچنين قند بالاي اين محصولات، پوسيدگي دندان ها را تسريع مي كند.هات داگ نوعي سوسيس يا ساندويچ است كه با انواع ادويه خوش طعم شده است. همبرگر يكي از همان غذاهاي خوش طعم مورد پسند جوانان است كه با شكل گرد نان خود كه وسط آن گوشت سرخ كرده با لايه هايي از سبزيجات و ادويه قرار دارد، معروف شده است. انواع خاصي از همبرگر به نام چيزبرگر، لايه ها و ورقه هايي از پنير را در ميان خود دارند. در كنار تمام اين غذاها نوشابه هاي گازدار معمولاً از قلم نمي افتد. نوشابه ها عمدتاً از آب تصفيه شده، افزودني هاي مصنوعي و شكر تصفيه شده توليد مي شوند. اسيد موجود در نوشابه هاي گازدار موجب فرسايش ميناي دندان شده و همچنين قند بالاي اين محصولات، پوسيدگي دندان ها را تسريع مي كند. به علاوه نوشابه ها فاقد ارزش غذايي بوده و به خاطر ميزان قند بالايشان داراي كالري زيادي ميباشند كه تمام رژيم هاي لاغري سفت و سخت شما را نقش بر آب مي كنند. نوشابه هاي رژيمي به دليل داشتن قند مصنوعي آسپارتام، اشتها آور هستند.

اگر مجبورید فست فود بخورید...

سه سال بعد از ممنوعیت مصرف سیگار در رستوران‌های آمریكا و بعضی از كشور‌های اروپایی، بخش سلامت ممنوعیت مصرف اسید‌های چرب ترانس را اعلام كرد. این گروه از چربی‌ها كه در بسیاری از غذاهای سرخ شده موجود هستند، به گرفتگی عروق منجر می‌شوند.
در این میان، نیویورك، اولین شهری بود كه ممنوعیت مصرف اسید‌های چرب ترانس در رستوران‌هایش اجرا شد. به این ترتیب كه رستوران‌ها باید از مصرف روغن‌های سرخ كردنی كه حاوی این چربی مضر هستند، خودداری كرده و آن را (اسید چرب ترانس) از تمام غذاهای‌شان تا جولا‌ی سال ۲۰۰۸ حذف كنند.

اجرای محكم قانون

چربی‌های ترانس به این دلیل مضر هستند كه به بیماری‌های قلبی از طریق افزایش كلسترول بد و كاهش كلسترول خوب در یك زمان منجر می‌شوند. بعضی از متخصصان می‌گویند، چربی‌های ترانس مضرتر ازچربی‌های اشباع هستند. از جمله مواردی كه رستوران‌ها از آن ناخشنود هستند، قانونی است كه باید رستوران‌ها اطلاعات مربوط به میزان كالری موجود در غذا را ذكر كنند. این قانون باید در فست‌فودها و دیگرفروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ غذایی رعایت شود. چربی‌های ترانس وقتی تشكیل می‌شوند كه روغن‌های مایع با اضافه شدن هیدروژن به روغن‌های جامدتبدیل می‌شوند و این روند هیدروژناسیون نام دارد.
اداره كل غذا و داروی آمریكا تخمین زده است كه میانگین مصرف چربی‌های ترانس آمریكایی‌ها۲كیلو ۱۱۵گرم در سال است. همه افراد مصرف سیب زمینی سرخ كرده و همبرگر را دوست دارند و نمی‌خواهند از مصرف آنها منع شوند بنابر این باید این مواد غذایی را به روشی درست كنیم كه كمتر سلامت ما را به خطربیندازند.
منابع عمده غذایی اسید چرب ترانس در بزرگسالان آمریكایی عبارتند از:
۱ درصد از غلات تهیه شده برای صبحانه، ۱ درصد از شكلات، ۳ درصد از چاشنی‌های سالاد، ۴‌درصد از روغن‌های تردكننده شیرینی، ۵‌درصد از چیپس و پاپ كرن، ۸ درصد از سیب زمینی سرخ شده، ۱۷ درصد از مارگارین، ۲۱ درصد از محصولات حیوانی و ۴۰ درصد از محصولات تبلیغاتی نظیر كیك و كلوچه.
بعد از اینكه اداره كل غذا و داروی آمریكا لازم دانست كه شركت‌ها مقدار چربی ترانس را روی برچسب‌ها ثبت كنند، بسیاری از تولیدكنندگان استفاده از چربی ترانس را در محصولات خود متوقف كردند.
رستوران‌های فست‌فود و دیگر فروشگاه‌های زنجیره‌ای غذایی بعد از حذف اسید‌های چرب ترانس و جایگزینی روغن‌های‌شان باید سعی كنند كه مشتریان خود را متقاعد كنند كه طعم و مزه سیب زمینی سرخ شده جدید به خوبی سیب زمینی‌های قبلی است. شهر شیكاگو مبادرت به كاهش اسید‌های چرب ترانس و محدودیت در مصرف آن كرده است. این قانون فقط برای رستوران‌های بزرگ كه سالانه ۲۰ میلیون دلار فروش دارند، اجرا می‌شود. محدودیت اسید‌های چرب اشباع در شهر نیویورك، به تشویق‌هایی از طرف گروه‌های پزشكی و سلامت منجر شد. اگر چه انجمن قلب آمریكا نگران این موضوع است كه اگر زمان كافی به این تغییرات ندهیم ممكن است به محتوای چربی‌های اشباع مثل روغن نخل برگردیم.

انتخاب غذای سالم

استفاده مردم از فست‌فودها بسیار زیاد است. كشور آمریكا به ملت فست‌فود مشهور است به این دلیل كه از هر چهار آمریكایی، یك نفر از این نوع غذا استفاده می‌كند و علت آن، كمبود وقت و راحتی این نوع از غذاها است. ا‌گر شما بیرون از خانه غذا می‌خورید، این نوع ازغذاها یك انتخاب كم‌هزینه و غیرمغذی هستند. فست‌فودها غنی از كالری، سدیم، چربی و فاقد ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم هستند. به طور كلی غذاهای رستورانی شامل مقادیر زیادی چربی، نمك و یا شكر هستند و اغلب اوقات مقدار و اندازه ی هر وعده از آنها بیشتر از حد معمول است. یك خبر خوشایند این است كه بسیاری از رستوران‌ها از جمله فست‌فودها در حال اضافه كردن گزینه‌های سالم غذایی در منوی خود هستند.
وقتی شما بیرون از خانه غذا مصرف می‌كنید، بهترین انتخاب را انجام دهید كه به شما كمك كند یك رژیم سالم داشته با شید.دانستن اینكه كدام یك از غذاهای فهرست سالم‌تر هستند، به شما كمك می‌كند كه وسوسه را كنار گذاشته و همچنین اعضای خانواده را تشویق به سالم خوردن كنید. به طور كلی از اندازه‌ها و سهم‌های غذایی بزرگ رستورانی، سوس‌های پر كالری و چرب اجتناب كنید و به جای نوشیدنی‌های قلیایی و اسیدی، از آب یا شیر كم چرب استفاده كنید.

بهترین پیشنهاد‌ها به بچه‌ها

وقتی شما با فرزند و نوه تان بیرون از خانه غذا می‌خورید، این نكته مهم است كه بدانید چگونه یك فست‌فود یا رستوران خوب انتخاب كنید. بچه‌ها تمایل دارند كه خارج از خانه غذا بخورند اما افزایش اضافه وزن و چاقی در بچه‌ها این را نشان می‌دهد كه بزرگسالان باید در مقابل تغذیه بچه‌ها مسوول باشند و به آنها در انتخاب درست كمك كنند. بچه‌هایی كه بیشتر از فست‌فود استفاده می‌كنند، انرژی بیشتری را دریافت می‌كنند و بیشتر دچار چاقی می‌شوند. به طور كلی این موضوع سخت و دشوار است كه وقتی با جوان‌ترها بیرون غذا می‌خورید آنها را مجبور به استفاده از غذاهایی سالم‌تر به جای همبرگر و... كنید. اما شما می‌توانید با راهنمایی، آنهارا به سمت انتخاب‌های سالم سوق دهید.

فست‌فود و كودكان

برای بچه‌ها به جای استفاده از نوشیدنی‌های پر كالری، از آب یا دوغ یا شیر كم چرب استفاده كنید. از ناگت‌های حاضری مرغ اجتناب كنید. از غذاهای سرخ كرده اجتناب كرده و به جای آن از میوه‌ها استفاده كنید. بچه‌ها اغلب غذاهای مخصوص كودكان را به خاطر جعبه زیبا و اسباب بازی‌های آن دوست دارند تا به خاطر غذای درون آن، پس اجازه دهید آنها غذای كودكان را سفارش دهند اما محتویات آن را جایگزین كنید.

چند راه تازه

مطالعات نشان می‌دهند وقتی مردم غذاهای فست‌فود را به خانه می‌برند معمولا از سالاد یا میوه در كنار غذا استفاده می‌كنند كه این بسیار بهتر است از وقتی كه مردم در داخل رستوران از این نوع غذاها استفاده می‌كنند.
از رفتن به رستوران‌هایی كه با نام‌های ‌<هر چه می‌توانی بخور>! اجتناب كنید.اگر سالاد سفارش می‌دهید، بخواهید كه به آن سس اضافه نكنند یا به جای سرخ كردن از كبابی كردن برای شما استفاده كنند.
غذاهای رستوران معمولا در اندازه‌های بزرگ سرو می‌شود. اگر امكان دارد بخواهید كه در اندازه كوچك برای شما سرو شود و اگر امكان پذیر نبود قبل از شروع به خوردن نیمی‌از آن را، از ظرف خود خارج كنید تا بخشی را كه به خانه می‌برید، مشخص باشد. اگر با دوست خود به رستوران رفته‌اید، غذای خود را با هم تقسیم كنید تا اندازه غذایتان كم شود. اگر قصد دارید به رستوران بروید، از غذای آن روز خود بكاهید تا با آسودگی از غذای رستوران استفاده كنید.

چند نكته كاربردی

▪ ساندویچ‌های كبابی شده ماهی و مرغ را انتخاب كنید.
▪ نان‌های حاوی گندم كامل را انتخاب كنید.
▪ ماست‌های میوه ای یا میوه‌ها را انتخاب كنید.
▪ استفاده از آب یا دوغ را انتخاب كنید.
▪ عدم انتخاب غذاهای با چربی بالا كه حاوی كره و مایونز هستند، سالم تر است.
فست فود، قاتل شماره یك انسان
تا پیش از این سیگار، قاتل اصلی انسان به شمار می رفت؛ عاملی كه باعث بروز انواع سرطان می شود و با به خطر انداختن سلامت عروق خطر سكته و بیماری های عروق كرنر را افزایش می دهد. مطالعات اخیر در آمریكا نشان می دهد، چاقی مفرط به زودی جای سیگار را می گیرد و قاتل شماره یك مردم خواهد شد. این تحقیقات كه توسط مركز كنترل و پیشگیری از بیماری ها انجام گرفت، حاكی از آن است كه مصرف غذاهای ناسالم و عدم تحرك جسمی، سالانه باعث مرگ بیش از ۴۰۰ هزار نفر آمریكایی می شود. از آنجا كه مصرف بیش از اندازه فست فود در چند دهه اخیر با عث افزایش وزن افراد به ویژه كودكان در سنین رشد شده، محققان از همبرگر و سیب زمینی سرخ كرده به عنوان قاتلین شماره یك سلامتی یاد می كنند و معتقدند غذاهای آماده بسیار پركالری اند به گونه ای كه خوردن تنها مقدار كمی از آن، كالری مصرف شده توسط بدن را به شدت بالا می برد و چون پركالری هستند مردم را به خوردن مقدار بیشتری از فست فود ترغیب می كنند و این دقیقاً همان چیزی است كه باعث چاقی می شود و اكثر مردم از آن غافلند چرا كه ما عادت داریم غذا را بر اساس اندازه آن بسنجیم.
ژ در حالی كه میزان كالری غذاهای آماده خیلی بیشتر از یك وعده غذای سالم با اندازه قابل مقایسه است. یك وعده غذای آماده در مقایسه با سایر غذاها حاوی مقادیر زیادی انرژی است. میزان كالری یك همبرگر مك دونالد و نوشابه یك برابر و نیم بیش از یك وعده غذای سنتی انگلیسی و دو برابر و نیم بیش از یك وعده غذای سنتی آفریقایی است.

فست فودها: سيري كاذب، گرسنگي سلولها

متخصصان تغذيه معتقدند مصرف بي‌رويه فست فودها باعث تضعيف سيستم ايمني بدن انسان مي‌شود زيرا اين مواد،بيش از نياز بدن انرژي ايجاد مي‌كند و متعاقب آن افزايش وزن و كمبود مواد غذايي و گرسنگي سلولي در بدن اتفاق مي‌افتد.
فست‌فود (‪Fast Food)‬ها غذاهايي هستند كه خيلي آسان و سريع تهيه مي‌شوند و در رستوران‌هايي با همين نام عرضه مي‌شوند. يكي از مشتريان ثابت اين نوع رستوران‌ها جوانان و نوجوانان هستند و كودكان نيز از آن دسته افرادي هستند كه علاقه زيادي به اين نوع غذاهاي آماده و سريع و خوشمزه دارند.
از ويژگي‌هاي رستوران‌هاي فست‌فود آنست كه غذا پس از سفارش بسيار سريع آماده مي‌شود كه از مشهورترين آنها مي‌توان از پيتزا، انواع ساندويچ، هات داگ، چيپس پنير و مرغ سرخ كرده به همراه سيب زميني سرخ كرده نام برد.
اين غذاها در رستوران‌ها در حجم زيادي توليد شده و گرم نگه داشته شده يا پس از سفارش مشتري دوباره گرم مي‌شوند.
در كنار تمام اين غذاها نوشابه‌هاي گازدار معمولا از قلم نمي‌افتد كه بنا بر اظهار متخصصان مضرات بسياري را براي بدن به دنبال دارد.
"ناهيد شوقي" كارشناس تغذيه و رژيم‌هاي درماني گفت بدن انسان به ‪۵۰‬ نوع ماده حياتي نياز دارد تا اين مواد به ميلياردها سلول برسد.
به گفته وي در يك رژيم غذايي مناسب ، ‪ ۵۵‬تا ‪ ۶۵‬درصد انرژي از طريق هيدراتهاي كربن، ‪ ۱۵‬تا‪ ۲۰‬درصد از طريق پروتئين‌ها و ‪ ۲۵‬تا ‪ ۳۵‬درصد از طريق چربي هااحتياجات بدن برطرف مي‌شود.
وي مي‌گويد افزودني‌هاي موجود در مواد غذايي به اصطلاح فست‌فود مشكلاتي را در بدن ايجاد مي‌كند از جمله منجر به اختلال در دستگاه عصبي نظير سردردها، مشكلات پوستي همچون خارش، ضايعات موضعي پوستي و كهير، اختلال در دستگاه تنفس همچون سرفه، آسم، پوليپ‌هاي بيني و اختلالات تنفسي مي‌شود.
وي افزود مصرف زياد فست فودها در دستگاه گوارش نيز مشكلاتي ايجاد مي‌كنند از جمله ايجاد يبوست، نفخ، سوزش معده، و در مواردي ضايعات زبان و مخاط دهان را به دنبال دارد.
اين كارشناس تغذيه گفت مصرف اندك غذاهاي آماده و فست فود در شرايطي همچون همراه با گوجه فرنگي، كاهو، آب ميوه‌هاي طبيعي و دوغ كم نمك منعي ندارد.
نوشابه‌ها عمدتا از آب تصفيه شده، افزودني‌هاي مصنوعي و شكر تصفيه شده توليد مي‌شوند.
اسيد موجود در نوشابه‌هاي گازدار موجب فرسايش ميناي دندان شده و همچنين قند بالاي اين محصولات، پوسيدگي دندان‌ها را تسريع مي‌كند.
نوشابه‌ها فاقد ارزش غذايي بوده و به خاطر ميزان قند بالايشان داراي كالري زيادي مي‌باشند كه تمام رژيم‌هاي لاغري سفت و سخت شما را نقش بر آب مي‌كند.
كارشناس تغذيه در اين زمينه مي‌گويد وجود گاز ‪ CO2‬در معده تحت تاثير آب و نمك تبديل به بيكربنات سديم و اسيدكلريدريك شده كه افزايش اين اسيد در معده سرعت هضم و تخليه معده را موجب مي‌شود اما با افزايش مصرف آنها، اسيد كلريدريك ترشح شده در معده كاهش يافته و نياز به گاز ‪ CO2‬نوشابه جهت افزايش توليد اسيد كلريدريك بيشتر مي‌شود و زمينه بروز اختلالات گوارشي و مشكلات معده افزايش مي‌يابد.
عضو انجمن تغذيه ايران افزود همچنين وجود كافئين موجود در نوشابه‌ها كه تقريبا به ميزان ‪ ۳۵‬تا‪ ۵۵‬ميلي‌گرم در هر بطري وجود دارد مي‌تواند باعث پرخوني معده و تحريك ترشح اسيد معده شود و زمينه را جهت زخم معده آماده مي‌كند.

فست فودها و سوء تغذيه

رئيس انجمن گوارش و كبد اطفال در اين زمينه مي‌گويد مصرف غذاهاي پركالري علاوه بر اينكه منجر به چاقي مي‌شود باعث ايجاد سوء تغذيه در كودكان مي‌شود اين در حاليست كه معمولا اينطور تصور مي‌شود كه كودكان لاغر دچار سوء تغذيه هستند در حاليكه سوء تغذيه در كودكان چاق كه غذاهاي چرب و پركالري مصرف مي‌كنند نيز وجود دارد.
دكتر "غلامرضا خاتمي" عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران با اشاره به اينكه سوء‌تغذيه باعث ضعف سيستم ايمني كودكان مي‌شود افزود خيلي از كودكان بطور مكرر به اسهال، عفونت‌هاي ريوي، عفونت‌هاي سيستميك همچون عفونت‌هاي خون و سينه پهلو مبتلا مي‌شوند كه علت اصلي اين مشكلات سوء تغذيه است.
اين فوق تخصص گوارش كودكان با اشاره به اينكه برخي از ميان وعده‌ها مثل چيپس و پفك به ميزان زياد در كودكان استفاده مي‌شود افزود اين گونه مواد غذايي نه كالري مناسب دارد و نه پروتئين مورد نياز را تامين مي‌كنند به همين خاطر توصيه مي‌شود والدين كودكان را با غذاهاي بهتري آشنا كنند و اگر كودك به ساندويچ علاقه دارد مادر مثلا كتلت بپزد و به شكل ساندويچ به كودك بدهد.
دكتر خاتمي گفت توصيه ما به مادران اين است كه ضمن تامين تغذيه مناسب براي فرزاندانشان از مصرف فست فودها و غذاهاي پركالري در آنها خودداري كنند.

نقش فست فودها در ابتلا به ديابت

فست فودها يا غذاهاي آماده به علت اينكه حاوي مقدار زيادي چربي و مواد افزودني هستند مقدار زيادي كالري به بدن وارد مي‌كنند كه منجر به چاقي و زمينه ساز ابتلا به ديابت مي‌شوند.
امروزه معيار و انگيزه تمايل افراد به غذا بر اساس نياز واقعي بدن نيست بلكه معيار انتخاب غذا را خوشمزه بودن آن مي‌دانند و از آنجا كه فست فود(همبرگر، چيز برگر، پيتزا و ...) به علت مواد افزودني و نمك فراواني كه دارند خوشمزه‌ترند، افراد تمايل بيشتري به مصرف آنها دارند.
در گذشته افراد زمان بيشتري را صرف غذا پختن مي‌كردند و ضمن تحرك و فعاليت غذا را آماه مي‌كردند ولي امروزه مردم ضمن اينكه تحرك ندارند، غذاهاي آماده شده را بصورت غذاهايي چرب، خوشمزه و پركالري را به راحتي در دسترس دارند.
رئيس انجمن ديابت ايران در اين زمينه مي‌گويد "فست فودها" به علت اينكه حاوي مقدار زيادي نمك هستند منجر به پرفشاري خون كه يكي از عوامل خطر (ريسك فاكتورهاي) ابتلا به ديابت است مي‌شوند.
دكتر رجب با اشاره به اينكه مقدار مصرف نمك در ايرانيها بسيار بالاست افزود بدن انسان در طول روز فقط به حداكثر ‪ ۵‬گرم نمك نياز دارد در حاليكه بيشتر مردم اين ماده را تا ‪ ۱۲‬گرم در روز مصرف مي‌كنند.
به گفته وي با توجه به اينكه اغلب غذاها و بخصوص فست فودها خواه ناخواه داراي مقادير بسياري نمك و به عبارتي "نمك مخفي" هستند افراد بايد از مصرف نمك اضافي خودداري كنند.
تغذيه سنتي ايراني با توجه به اينكه شامل مصرف مواد غذايي از جمله ميوه، سبزي و نان است، از آنجا كه حاوي مقدار زيادي فيبر است، بهترين شيوه غذايي براي كنترل بيماري‌ها محسوب مي‌شود.

مصرف زياد غذاهاي آماده و ابتلا به پوكي استخوان

به گفته يك پزشك متخصص داخلي مصرف فراوان غذاهاي آماده يا "فست فودها ‪ "fast food‬با تامين نكردن مواد مورد نياز بدن سن ابتلا به پوكي استخوان را كاهش مي‌دهد.
دكتر "كيوان الچيان" عضو جامعه پزشكان متخصصين داخلي گفت پوكي استخوان بيماري است كه معمولا در دهه‌هاي ‪ ۵‬و ‪ ۶‬زندگي بروز مي‌كند ولي مصرف بي‌رويه غذاهاي آماده و مواد غذايي فاقد ويتامين مورد نياز بدن باعث شده اين بيماري در دهه دوم و سوم زندگي هم مشاهده شود.
وي با اشاره به تغيير در نوع تغذيه و ذائقه مردم گفت در نتيجه اين تغيير ذائقه از طرفداران غذاهايي همچون انواع خورش سبزيجات، كرفس، باميه يا قارچ كنار كم شده و به مصرف‌كنندگان انواع فست فودها افزوده شده است.
شده‌اند.
اين متخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد اضافه كرد بسياري از فست فودها با حرارت بالا، نمك و فلفل و ساير افزودني‌ها تهيه مي‌شوند كه همگي آنها در زمينه‌سازي براي ابتلا به سرطان‌هاي دستگاه گوارش موثرند.
دكتر الچيان اضافه‌كرد مواد نگهدارنداي كه درانواع سوسيس و كالباس و غيره به كار برده مي‌شود همراه با نمك و فلفل و چربي به كار رفته در آنها مي‌تواند مشكلات جدي براي دستگاه گوارش ايجاد كند.

غذاهای فست فود و مضرات آن

حتما برای شما هم بارها و بارها این اتفاق افتاده است که در محل کار خود قرار دارید و از دسترسی به غذای خانگی به دور هستید یا در منزل فرصت تهیه غذا را ندارید در هر دو حالت یا با داشتن شماره اشتراک و یا رفتن به رستوران های فست فود گرسنگی خود را برطرف می کنید. برخلاف پدر و مادرهای ما که چندان اشتیاقی به رفتن به این رستوران ها را ندارند جوانان و نوجوانان ترجیح می دهند که به سراغ انواع ساندویچ ها و پیتزاها بروند تا غذاهای سنتی. این روزها کمتر جوانی است که رستوران های فست فود را نشناسد و با دوستان خود به آنها سر نزده باشد.
فست فودها یا غذاهای آماده، غذاهایی هستند که خیلی آسان و سریع تهیه می شوند و در رستوران ها با همین نام عرضه می شوند. صنعت تولید غذاهای سریع در بسیاری از کشورهای جهان در حال رشد بی سابقه است و سالانه میلیون ها دلار در این مکان ها خرج می شود. رستوران های فست فود دو شاخص اصلی دارند یکی آن که غذا پس از سفارش خیلی سریع آماده می شد و با حداقل امکانات به مشتری ارائه می شود. این غذاها در رستوران ها در حجم زیاد تولید شده و گرم نگه داشته شده یا پس از سفارش مشتری دوباره گرم می شوند. بسیاری از این رستوران ها به صورت زنجیره ای فعالیت می کنند و محصولات غذایی هر یک از این شعبات در یک واحد کنترل کیفیت می شود.
این غذاها شامل پیتزا، انواع ساندویچ، هات داگ، چیپس و پنیر و مرغ سرخ کرده که معمولا در کنار آنها سیب زمینی سرخ کرده و تنوری و انواع سالاد کلم و سالاد فصل به عنوان مخلفات میل می شود. غذاهای فست فود راحت تری مانند سمبوسه نیز وجود دارد که پس از خریداری از مغازه در حال راه رفتن میل می شوند.
ساندویچ که یکی از همان غذاهای جمع و جور و شیک مورد علاقه جوانان است از دو لایه نان که در وسط آنها گوشت، سبزیجات و پنیر و انواع سس و ادویه اضافه شده تشکیل شده است. جوانان ساندویچ را غذای مناسبی برای مدرسه، محیط کار، دانشگاه و محل ورزش می دانند. هات داگ نوعی سوسیس یا ساندویچ است که با انواع ادویه خوش طعم شده است.
همبرگر یکی از همان غذاهای خوش طعم مورد پسند جوانان است که با شکل گرد نان خود که وسط آن گوشت سرخ کرده با لایه هایی از سبزیجات و ادویه قرار دارد معروف شده است. انواع خاصی از همبرگر به نام چیز برگر، لایه ها و ورقه هایی از پنیر را در میان خود دارند.
نتایج آخرین مطالعات دانشمندان نشان می دهد، جوانان و نوجوانانی که در یکی از وعده های غذایی روزانه خود فست فود می خورند، نسبت به سایر همسالان خود کالری، نمک و چربی بیشتر و ویتامین و مواد معدنی کمتری دریافت می کنند.
یافته های جدید محققان نشان می دهد جوانانی که به فست فود عادت دارند با چاقی و مشکلاتی ناشی از آن دست وپنجه نرم می کنند. تحقیقات دیگری نشان می دهد، نوجوانانی که لاغرند نسبت به آنهایی که چاق ترند در یک رستوران فست فود بیشتر غذا می خورند و این نشان می دهد توانایی بدنی در مصرف کالری های اضافی به اینکه چقدر اضافه وزن داریم، برمی گردد.
همچنین در مناطقی که تعداد رستوران های فست فود کمتر است، بیماری های قلبی و عروقی کاهش می یابد. برعکس در مناطقی که مردم به غذاهای فست فود عادت دارند، علاوه بر ارزش های غذایی این غذاها، شیوع عادت های بد مانند پرخوری، کم تحرکی و سریع خوردن به اثرات مضر فست فودها بر سلامتی انسان می افزاید. اما علاقه مندان به این غذا برای اینکه سالم تر بمانند بهتر است سس مایونز و پنیر که مملو از چربی اضافی است و در ساندویچ ها قرار دارد کمتر مصرف کنند چون گوشت و سوسیس های موجود در همبرگر و انواع ساندویچ در روغن های اشباع شده (جامد و حاوی چربی زیاد سرخ شده اند و حداقل می توانید آنها را با خیار شور، گوجه فرنگی یا سس گوجه فرنگی که چربی اضافه ندارند مصرف کنید.
گوشت هایی که در روغن کاملا سرخ شده اند و به اصطلاح روغن از آنها می چکد را کمتر میل کنید و سعی کنید از انواع همبرگر و ساندویچ هایی که در آنها گوشت کبابی وجود دارد استفاده کنید.
اکثر ما عادت کرده ایم که سالاد را در کنار غذا میل کنیم ولی سالادهایی که در آنها از انواع سبزیجات مانند کاهو، هویج و نیز غلاتی مانند ذرت پخته شور یا شیرین استفاده شده است می توانند جای یک وعده غذایی را بگیرند.

چرا کارشناسان از رواج روزافزون فست فود نگران اند؟

عبارت فست فود به نماد زندگی مدرن و ماشینی تبدیل شده است. جف آردر می گوید: ما در زمانه ای زندگی می کنیم که پیتزا زودتر از نیروهای پلیس به خانه مان می رسد. نسل حاضر آمریکا را نسل فست فود می نامند اما بر خلاف آنچه فکر می کنیم، عرضه سریع غذاهای حاضر و آماده پیشینه تاریخی دارد و مختص قرن حاضر نیست. در روم باستان دکه های فروش نان و زیتون وجود داشته است. در شرق آسیا مغازه هایی بوده اند که رشته فرنگی آماده عرضه می کردند. در خاورمیانه، از سالهای دور تا امروز دکه های فروش فلافل را
داشته ایم. در هند قدیم انواع اغذیه آماده وجود داشته است. در کشورهای غرب آفریقا نیز از قدیم الایام، بروشت می فروختند که نوعی کباب چوبی بوده است. اما فست فود به شکل امروزی دقیقاً در هفتم جولای 1912 و در آمریکا متولد شد. در این روز رستورانی به نام «اتومات» در نیویورک افتتاح شد که در واقع نوعی کافه تریا بود. آنها غذاهای از پیش آماده را در محفظه های گرم کننده شیشه ای قرار می دادند و مشتریان از طریق دستگاه های سکه ای اقدام به خرید آن می کردند. اتومات به زودی شعبات متعددی در گوشه و کنار آمریکا افتتاح کرد و 20 سال تمام بی رقیب باقی ماند. بالای در ورودی رستوران های اتومات نوشته بود: «ما کار مادران را کم کرده ایم.» بعد از اتومات نوبت به شرکت آمریکایی «وایت کسل (قلعه سفید)» رسید که همبرگرهایش فقط پنج سنت قیمت داشت که برای مشتریان واقعاً به صرفه بود. آنها علاوه براینکه قیمت را حسابی پایین آورده بودند، نوآوری دیگری هم داشتند: خط تولید غذا را به طوری تعبیه کرده بودند که تمام مشتریان می توانستند خیلی راحت شیوه آماده کردن غذا را ببینند.
در سال 1940 سر و کله «مک دونالد» پیدا شد که امروزه نامش مترادف با صنعت فست فود است. برادران مک دونالد، دیک و مک، با یک باربکیو شروع کردند. منتها دیگر لازم نبود مشتریان برای تهیه غذا از خودروی خود پیاده شوند. باربکیوی آنها به اصطلاح حالت Driving داشت. برادران مک دونالد بعد از هشت سال که دیدند بیشتر سودشان از فروش همبرگر است، رستورانشان را سه ماه بستند و وقتی در سال 1948 مجدداً آن را افتتاح کردند، منویشان کوتاه و ساده شده بود: همبرگر، سیب زمینی سرخ کرده، چند نوع شیک (Shake)، قهوه و کوکاکولا که البته همه از قبل آماده و بسته بندی شده بودند. دیگر لازم نبود که فروشندگان منتظر سفارش مشتریان بمانند. قیمت هر همبرگر 15 سنت بود که می شد نصف قیمت جاهای دیگر. در سال 1961 یکی از کسانی که در کار تهیه انواع شیک بود، امتیاز مک دونالد را خرید و ایده های خود را در آن بسط داد و آن را متحول کرد. نام این شخص «ری کراک» بود و این جمله هم متعلق به اوست: برای درک زیبایی موجود در گوجه فرنگی داخل یک همبرگر به نوع خاصی از شعور نیاز است. بعد از مک دونالد، فست فودهای زنجیره ای زیادی ظهور کردند که البته خاستگاه اکثر آنان ایالات متحده بود. رستوران های زنجیره ای فست فود، به خصوص مک دونالد و کنتاکی، در بیشتر کشورهای جهان، نماد جهانی سازی و سلطه آمریکا به حساب می آیند و در بیشتر اعتراضات مردمی مورد حمله قرار می گیرند. در سال 2005 اهالی کراچی در اعتراض به سیاست های تفرقه افکنانه آمریکا در پاکستان، به شعبه اصلی رستوران مرغ سوخاری کنتاکی حمله کردند و آن را از بین بردند.

فست فود

خیلی از کارشناسان بهداشت و سلامت در سراسر دنیا به مقابله با فست فود برخاسته اند. دعاوی حقوقی زیادی صورت می گیرد که یک طرف آن صاحبان صنایع فست فود قرار دارند. اما چرا فست فود این قدر مغضوب است؟ این سئوال، جواب های زیادی می تواند داشته باشد. برای حفظ و نگهداری درازمدت غذاهای حاضری و خوش طعم کردن آن ها، از افزودنی های متعددی
استفاده می شود. این افزودنی ها به همراه دیگر فرآیندهایی که روی غذا انجام می شود، موجب از دست رفتن بخش زیادی از ارزش غذایی فست فود می شود. از طرف دیگر، کارشناسان معتقدند که گسترش فست فود یعنی گسترش چاقی. چاقی هم یعنی بیماری های قلبی عروقی، دیابت، سرطان روده، سرطان معده، سرطان سینه، آرتروز، فشارخون بالا، نازایی و ... . چندی پیش محققان آمریکایی هشدار دادند که سکونت در نزدیکی رستوران های فست فود برابر است با کوتاهی عمر. این محققان که پژوهش خود را در شهر شیکاگو متمرکز کرده بودند، پس از انجام یک سری مطالعات روی شیوه تغذیه مردم این شهر دریافتند شهروندانی که در نزدیکی رستوران های فست فود زندگی می کنند و کمتر به خواروبارفروشی ها و سوپرمارکت های حاوی مواد غذایی متنوع دسترسی دارند، عمرشان کوتاهتر می شود و اغلب دچار مرگ زودهنگام می شوند. این گزارش نشان داد که این شهروندان بیشتر در اثر ابتلا به بیماری هایی چون دیابت، سرطان و بیماری های قلبی جان خود را از دست می دهند. افرادی که در نزدیکی این قبیل رستوران ها زندگی می کنند، بیشتر از دیگران با مشکل چاقی، اضافه وزن و افزایش فشارخون مواجه هستند. به عبارت دیگر، هرچه تنوع غذایی افراد یک جامعه کمتر شود، دسترسی به مواد غذایی گوناگون مورد نیاز بدن هم کمتر می شود و احتمال ابتلا به بیماری های مزمن و نیز مرگ و میر زودرس در میان مردم آن جامعه به دلیل داشتن رژیم غذایی نامطلوب، افزایش پیدا می کند.
کارشناسان حوزه سلامت البته دلایل متعدد دیگری نیز برای وحشت از فست فود دارند:
1) بیشتر غذاهای حاضر در منوی این رستوران ها از نظر محتوای کالری، چربی، قند و نمک بسیار بالاتر از حد استاندارد و بهداشتی است. به عبارت دیگر، اکثر این غذاها برای سلامت انسان مضر است، او را چاق می کند و شانس ابتلا به دیابت و حمله قلبی را به شدت افزایش می دهد.
2) بیشتر غذاهایی که در این رستوران ها عرضه می شوند، به شکل سرخ شده است و بدتر از آن، اینکه برای سرخ کردن این غذاها از روغن نباتی جامد استفاده می کنند. درصد اسیدهای چرب اشباع و ایزومرهای ترانس در این روغن ها بالاست. کارشناسان به اسیدهای چرب ترانس می گویند چربی قاتل (Killer Fat). این چربی، همان چربی است که در دیواره سرخرگ ها رسوب کرده و آنها را مسدود می کند.
3) وعده های غذایی فست فود از نظر اندازه یا به اصطلاح سایز، می تواند بسیار بزرگ تر از یک وعده غذای خانگی باشد. به علاوه، انرژی موجود در آن بسیار بیشتر از یک وعده غذای خانگی در همان حجم است.
4) نوع تبلیغات و بازاریابی آنها فریبنده است و کودکان را دچار عادات غذایی ناسالم می کند. استفاده زیاد از طعم دهنده ها روغن های اشباع، مواد قندی و نمک، طعم خوشمزه ای به این نوع غذاها می دهد و ذائقه بچه ها و حتی بزرگسالان را گمراه می کند و آنها را به سوی مصرف هرچه بیشتر سوق می دهد.
5) بسته بندی های فست فود متعدد است و می تواند از حیث بازیافت برای محیط زیست زیان آور باشد.
6) گسترش فست فود فراگیری و تنوع غذاهای بومی را کم می کند. به عبارت دیگر، باعث می شود آدم ها، غذاهای سنتی خودشان را فراموش کنند. غذاهای سنتی بخشی از فرهنگ یک ملت است.
7) مصرف گسترده فست فود سبب می شود میزها و سفره های غذا در خانواده ها به فراموشی سپرده شود و فرصت دور هم جمع شدن از خانواده ها گرفته شود.
8) بسیاری از رستوران های فست فود به شکل زنجیره ای اداره می شوند. این امر می تواند فرصت اشتغال را از کاسبان و فروشندگان خرده پا بگیرد.
9) در بسیاری از رستوران های فست فود با توجه به ازدحام مشتری و تعدد سفارش ها، نظافت به شکل تمام و کمال رعایت نمی شود. بررسی 1000 شعبه از 10 تا از بهترین رستوران های زنجیره ای فست فود در 38 ایالت آمریکا نشان داد که تنها تعداد کمی از آنها نظافت را در حد مطلوب رعایت می کرده اند. در بیش از 60 درصد این رستوران ها، کارکنان پیش از آغاز به کار دست های خود را نشسته بودند و از دست کش استفاده نمی کردند.

رد پای قاتل پنهان در فست فود

یکی از اصلی ترین ایراداتی که به فست فودها و شیوه طبخشان گرفته می شود، این است که در تهیه آنها از روغن های نباتی جامد استفاده می شود. صاحبان صنعت فست فود این نوع روغن را برای کارشان ترجیح می دهند، چون این روغن ها مدت بیشتری قابل نگهداری هستند و می شود به دفعات متعدد از آنها برای سرخ کردن غذا استفاده کرد. این چربی ها به نور حساس نیستند و حرارت بالا را به خوبی تحمل می کنند و خلاصه ساختار شیمیایی خود را به راحتی از دست نمی دهند و جان می دهند برای سرخ کردن سیب زمینی و مرغ و غیره در حرارت بالا. روغن های نباتی جامد دو مشکل اساسی دارند: وقتی که دارند در کارخانه روغن سازی، روغن را به شکل جامد درمی آورند یا به اصطلاح هیدروژنه می کنند، اسیدهای چرب روغن اشباع می شوند و اصلاً به همین خاطر است که به این روغن ها می گویند روغن های اشباع شده. اما این هنوز همه ماجرا نیست. در فرآیند جامدسازی، سروکله نوعی اسید چرب پیدا می شود که به آن اسیدهای چرب ترانس می گویند. اسم دیگر این اسیدهای چرب، چربی قاتل است. اگر کل انرژی دریافتی روزانه مان را 100 واحد در نظر بگیریم، تنها 30 واحد آن می تواند از چربی ها تأمین شود. از این 30 واحد حداکثر 10 واحد می تواند چربی اشباع شده باشد و تنها یک واحد چربی ترانس. مصرف روزانه پنج گرم یا بیشتر چربی ترانس، احتمال حمله قلبی را 25 درصد افزایش می دهد. سال گذشته محققان سراغ دو فست فود معروف «مک دونالد» و «کی.اف.سی» رفتند و سیب زمینی سرخ کرده و ناگت مرغ را در شعبه های مختلف این دو رستوران بررسی کردند. نتیجه تکان دهنده بود: میزان چربی ترانس این دو بالای پنج گرم بود. عامل دیگری که محققان را نگران کرده، باز هم به فرآیند تولید روغن های جامد برمی گردد؛ همان مرحله ای که روی و مس به روغن اضافه می شود تا جامدسازی راحت تر انجام شود. روی و مس از جمله عناصری هستند که در مغز افراد مبتلا به آلزایمر به وفور تجمع پیدا می کنند و استفاده از این نوع روغن می تواند انسان
را در خطر این بیماری قرار دهد. تحقیقات نشان داده است که چربی های ترانس روی مغز موش ها اثر می گذارد و میزان یادگیری آنها را کاهش می دهد.

میمون ها و آدم ها

چربی ترانس در غذاهای حاضری یا به اصطلاح فست فود، بیشتر از حد مجاز است. محققان دانشگاه باپتیست آمریکا می گویند کسانی که زیاد فست فود می خورند، شکمشان برجسته تر از کسانی می شود که به همان میزان چربی می خورند ولی نه چربی ترانس. این محققان به دنبال آزمایش هایی که روی دو دسته میمون انجام دادند به این نتایج رسیدند. به گروه اول میمون ها غذاهایی خوراندند که سرشار بود از چربی های اشباع شده ترانس. در مقابل، به گروه دوم غذاهایی دادند که از نظر چربی غیر اشباع غنی بود. هر دو رژیم غذایی از نظر میزان کالری یکسان تنظیم شده بود. بعد از چند سال، شکم میمون های دسته اول بزرگتر از دسته دوم شده بود. به علاوه، میمون های گروه اول نوعی مقاومت به انسولین پیدا کرده بودند؛ یعنی آنها در آینده نزدیک به بیماری دیابت دچار می شدند. رژیم غذایی گروه اول این طور بود که 8 درصد از کالری روزانه آنها از چربی ترانس و 27 درصد هم از دیگر انواع چربی ها بود. درست شبیه به رژیم غذایی آنهایی که خیلی فست فود می خورند. گروه دیگر همان رژیم غذایی را دریافت می کردند اما به جای چربی ترانس، از چربی های غیراشباع تغذیه می شدند. برای مثال این نوع چربی در روغن زیتون وجود دارد. بعد از 6 سال، میمون های بخت برگشته در گروه اول 2/7 درصد به وزن بدنشان اضافه شده بود اما این اضافه وزن در گروه دوم 8/1 درصد بود. سی تی اسکن های انجام شده نشان می دهد که میزان چربی شکمی در گروه اول بسیار زیاد شده بود که این خود نوعی عامل خطرساز برای بیماری دیابت و بیماری های قلبی-عروقی است. محققان حسابی حیرت زده شده بودند. آنها تلاش زیادی کرده بودند که میمون ها دچار اضافه وزن نشوند، اما این اتفاق افتاده بود و بیشتر این اضافه وزن نیز متوجه شکم میمون ها بود. این یعنی پیش به سوی دیابت.

موش ها و آدم ها

در دانشگاه پرینستون آمریکا، دکتر جان هابل و همکارانش سراغ موش ها رفتند تا ثابت کنند همبرگر، سیب زمینی سرخ کرده، مرغ سوخاری و خلاصه بسیاری از انواع فست فود به اندازه هروئین اعتیادآور است. این محققان طی آزمایش های بلندمدتی که انجام دادند، دریافتند انسان به قند و چربی فست فود وابسته می شود و بعد از مدتی مثل یک آدم معتاد، ناخواسته به سوی این نوع غذاها کشیده می شود. داستان از این قرار بود که دکتر هابل و همکارانش به موش ها نوعی رژیم غذایی دادند که از نظر چربی و قند غنی بود. وقتی میزان چربی و قند را پایین می آوردند، موش ها دچار اضطراب می شدند. علائم اضطرابی موش ها شبیه همان علائمی بود که افراد در حال ترک سیگار یا مورفین از خود نشان می دهند. دکتر هابل می گوید شاید غذاهای چرب، ترشح مواد شبه تریاک (سرخوش کننده) را در مغز تحریک می کنند. دکتر «آن کلی» در دانشگاه ویسکونزین نیز رفتار موش ها را بعد از دریافت غذاهای دارای قند،
چربی و نمک بالا مورد بررسی قرار داد. او هم به رابطه میان مواد شیمیایی سرخوش کننده مغز و میزان میل به این غذاها پی برد. او مغز موش ها را با مواد شیمیایی سرخوش کننده تحریک کرد و دید که آنها تا شش برابر بیشتر به غذاهای چرب علاقه نشان می دهند. دکتر کلی همچنین مشاهده کرد که مغز دچار تغییرات پایداری می شود که مشابه همان تغییراتی است که در مغز افراد معتاد به مورفین و هروئین رخ می دهد. به عبارت ساده تر، هرچه بیشتر فست فود بخورید، بیشتر به آن اعتیاد پیدا می کنید چون فست فودها از نظر میزان چربی، قند و نمک بالاتر از حد مجاز هستند. البته خیلی از محققان نسبت به اینکه آیا می شود این میزان اعتیاد را در انسان هم پیدا کرد یا نه، شک دارند. بالاخره موش، موش است و آدم، آدم.

روزنه ای برای امید

در سال 1981 رستوران فست فود «آربی» تمام شعبات خود را موظف ساخت که جدول کاملی در رابطه با ارزش غذایی مواد در منوی خود بگنجانند. آربی در سال 1994 اولین رستوران فست فودی بود که استعمال دخانیات را در داخل شعباتش برای مشتریان و کارمندان ممنوع اعلام کرد. همین شرکت در سال 2006، استفاده از روغن های ترانس را در تهیه سیب زمینی سرخ کرده غدغن کرد. امسال نیز دفتر مرکزی رستوران های فست فود «استار باکس» اعلام کرد که دیگر در هیچ یک از شعباتش و در تهیه هیچ نوع غذایی از این نوع روغن استفاده نخواهد کرد. امروزه بسیاری از رستوران های فست فود، چه داخلی و چه خارجی، سعی می کنند استانداردهای تهیه و عرضه غذاهای خود را به الگوهای بهداشتی نزدیک کنند. شاید تا رسیدن به فست فود کمابیش سالم هنوز راه زیادی باقی مانده باشد، البته مشتریان این نوع رستوران ها می توانند با پیگیری و دقت نظر خود، این راه را کوتاه کنند.

فست فود و چاقی بیش از حد

فست فودها بیشتر از حد انتظار، انسان را چاق می کنند. می دانید چرا؟ یک همبرگر، یک ظرف سیب سرخ کرده یا یک پرس مرغ سوخاری را در نظر بگیرید. هیچ کدامشان چندان بزرگ به نظر نمی رسند اما در هر پرس این غذاها انرژی زیادی نهفته است. پرس های فست فود ظاهراً کوچک اما سرشار از انرژی هستند و همین مسأله آدم را به اشتباه می اندازد و موجب می شود بیش از اندازه آنها را مصرف کند. حتی میزان کمی از یک پرس فست فود می تواند کالری دریافتی بدن را حسابی بالا ببرد. به طور متوسط، میزان انرژی یک پرس فست فود 5/1 برابر یک وعده غذای خانگی انگلیسی و 5/2 برابر یک وعده غذای خانگی آفریقایی است. به این ترتیب کسی که بیشتر ایام هفته را فست فود می خورد، خیلی زود چاق می شود در حالی که خودش فکر می کند دارد غذای سبک تر از معمول می خورد.
پروفسور پرنتیس -استاد دانشگاه لندن- می گوید: «چشم انسان به ظاهر و اندازه غذایی است که می خورد و باورش نمی شود که یک وعده غذای کوچک و کم حجم بتواند از چنین میزان کالری بالایی برخوردار باشد. توانایی ذاتی انسان در تشخیص غذاهای پرانرژی، ضعیف است و بیشتر سایز غذا را در نظر می گیرد.» دکتر پرنتیس معتقد است که از زمان پیدایش کشاورزی تا زمان
حاضر، تکامل سیستم گوارشی انسان در جهت هضم غذاهای کم انرژی بوده است. استفاده از چنین غذاهایی هنوز هم در مناطق روستایی کشورهای درحال توسعه مرسوم است و به همین خاطر است که در این مناطق اثر چندانی از چاقی نیست. متأسفانه امروزه معیار و میزان تمایل افراد به غذا براساس میزان واقعی بدن نیست و خوشمزگی ملاک است. فست فودها به علت مواد افزودنی، نمک و چربی فراوان، خومزه ترند و افراد تمایل بیشتری به مصرف آنها دارند.

فست فود زیر ذره بین

آنچه خیلی ها را به سمت رستوران های فست فود می کشاند، کمبود وقت است. خیلی هم برای اینکه شام یا نهاری را در بیرون از منزل خورده باشند، در بین انواع رستوران ها، رستوران های فست فود را انتخاب می کنند چون خرج کمتری روی دستشان می گذارد. بسیاری از خانواده ها هم به اصرار فرزندان خود پا به فروشگاه های عرضه فست فود می گذارند. اگر به هر دلیلی وارد یکی از این رستوران ها شدید، توصیه های زیر را در نظر داشته باشید:
1) رستورانی را انتخاب کنید که فهرست غذایی متنوعی داشته باشد. در فهرست غذا، به دنبال غذاهای بخارپز، آب پز، کبابی، پخته یا تنوری باشید. دور ناگت مرغ و انواع سوخاری مرغ و میگو را خط بکشید.
2) این حق مسلم شماست که بدانید رستوران از چه نوع روغن یا کره ای در طبخ غذا استفاده می کند و میزان چربی، قند، نمک و کالری هرکدام از غذاها چقدر است. تعارف را کنار بگذارید. سلامت شما مهم تر از این حرف هاست. وقتی می خواهید سفارش غذا بدهید، درخواست اطلاعات تغذیه ای بکنید. امروزه بیشتر رستوران های پیشرفته دارای این امکانات هستند. می توانید قبل از رفتن به هریک از این رستوران ها، به سایت اینترنتی آنها سری بزنید و جداول ارزش غذایی را بررسی کنید. (هرچند که ما خودمان این کار را کردیم و تنها صفحه ای که در آن سایت، فعال نبود، همین صفحه مربوط به ارزش غذایی بود!)
3) از پیشخدمت بخواهید نان، کره، نوشابه های قندی، انواع سس های چرب و نمکدان را از روی میزتان بردارد.
4) تأکید کنید که سس سالاد یا غذا را روی آن نریزند و در ظرفی جداگانه برایتان بیاورند. به این ترتیب می توانید خودتان، مقدار مصرف آن را مشخص کنید.
5) برای نوشیدنی، به جای نوشابه های معمول، آب، آب معدنی یا سودای رژیمی سفارش بدهید.
6) سعی کنید برای طعم دادن به غذا از سس های چرب استفاده نکنید. مایونز را فراموش کنید. طعم دهنده هایی مثل سس گوجه فرنگی، سس خردل یا سالسا (سس تند مکزیکی) انتخاب های بهتری هستند. دقت کنید که کنار ساندویچتان چه چیزهایی گذاشته اند. کاهو و گوجه فرنگی خوب است اما می توانید خیارشور را کنار بگذارید.
7) اگر پرس غذای رستوران بزرگ تر از معمول است، از پیش خدمت بخواهید برایتان ظرف یکبار مصرف بیاورد و نیمی از غذا را در همان ابتدا داخل ظرف بریزید و آن را بدون خجالت برای ناهار یا شام فردا به خانه ببرید.
8) اگر نمی توانید قید دسر را بزنید، حتماً آن را با شخصی که همراهتان است نصف کنید. چون فست فود حاوی انرژی زیادی است، حتی می توانید پیش غذا و غذای اصلی خود را هم با دیگران قسمت کنید. این طوری خیلی بهتر است.
9) هر نوع چربی مشهود را، هر اندازه کوچک هم که باشد، از مرغ و گوشت غذایتان جدا کنید.
10) منوی غذا را با دقت بخوانید. عجله نکنید. شما حق دارید بعضی از سفارش های شخصی و بهداشتی خود را به رستوران دیکته کنید.
11) هنگام سفارش، به اندازه غذا دقت کنید. از انواع سوپرسایز، دوبل یا خانواده پرهیز کنید. اگر می شود، پرس های نصفه و مینی سفارش بدهید. یادتان باشد که هرچه برگر بزرگتر باشد، درصد چربی آن هم بسیار بالاتر خواهد بود.
12) فکر کنید اصلاً در منوی غذا چیزی به اسم سیب زمینی سرخ کرده وجود ندارد. سیب زمینی سرخ کرده ای که در یک فست فود می خوریم، طعمی فراتر از طعم سیب زمینی را دارد. دست اندرکاران فست فود، اسم این کار را گذاشته اند هنر سرخ کردن. به عبارت دیگر، طعم سیب زمینی سرخ کرده، به طریقه سرخ کردن آن برمی گردد. روغن اشباع در این سیب زمینی ها به مراتب بیشتر از روغن موجود در برگرهاست. سایز خیلی بزرگ سیب زمینی سرخ کرده بیشتر از 600 کالری انرژی دارد. معمولاً افزودنی های نه چندان سالمی به خود سیب زمینی و روغن آن اضافه می شود.
13) به جای سیب زمینی سرخ کرده، یک چیز سالم تر سفارش بدهید: میوه، سبزی و سالاد. مدت هاست که رستوران های فست فود انواع سالاد را هم به فهرست غذاییشان اضافه کرده اند. البته خیلی از این سالادها هم خطرناک هستند. برای مثال سالاد مرغ مک دونالد حتی بیشتر از یک همبرگر بزرگ کالری دارد. خیلی از رستوران های فست فود هستند که سالادهای خوبی دارند که حتی می تواند جای یک وعده ی غذایی را هم بگیرد.
14) مرغ و جوجه همیشه هم انتخاب خوبی نیستند ولی اگر هوس کرده اید، کبابی اش را بخورید نه سرخ کرده.
15) اگر بتوانید غذا را همراه خود به منزل ببرید و آنجا بخورید، خیلی بهتر است. فضای رستوران های فست فود طوری است که آدم، بی پروا غذا می خورد. به علاوه، در خانه می توانید میوه، سبزی، ماست و دیگر چیزهای سالم و سودمند را هم به غذای خود اضافه کنید.

اثرات مضر غذاهاي آماده

فست فودها(FAST FOODS) يا "غذاهاي آماده"، غذاهايي هستند كه خيلي آسان و سريع تهيه مي شوند. اينكه چرا جوانان غذاهاي فست فود را ترجيح مي دهند، دلايل متفاوتي دارد. عده اي از جوانان معتقدند در دنياي امروز كه كار و تحصيل مجال آشپزي هاي طولاني سنتي را به آنها نمي دهد، فست فودها انتخاب هايي آسان و سريع هستند. همچنين اگر از منزل دور باشند و گرسنگي تمام قواي جسمي و فكري آنها را ضعيف كرده باشد، يك رستوران فست فود خيلي آسان و سريع به دادشان مي رسد. به علاوه ذائقه بسياري از جوانان به اين غذاها عادت كرده است و آن را لذيذتر از غذاهاي سنتي مي دانند. محيط گرم و جوان بعضي از اين رستوران ها نيز دليل ديگري براي جذب بعضي جوانان به اين رستوران هاست.

فست فودهاي مضر

براي نشان دادن اثرات مضر فست فودها بر سلامت انسان در سال 2004 ميلادي فيلم مستندي ساخته شد كه كارگردان اين فيلم در مدت يك ماه، هيچ چيز به جز فست فودهاي مك دونالد را نمي خورد و هيچ ورزش و فعاليتي انجام نمي داد. در پايان اين مدت او بسيار چاق شده و به بيماري هاي مختلفي نيز دچار شده بود.نتايج آخرين مطالعات دانشمندان نشان مي دهد، جوانان و نوجواناني كه در يكي از وعده هاي غذايي روزانه خود فست فود مي خورند، نسبت به ساير همسالان خود كالري، نمك و چربي بيشتر و ويتامين و مواد معدني كمتري دريافت مي كنند. يافته هاي جديد محققان نشان مي دهد جواناني كه به فست فود عادت دارند، با چاقي و مشكلات ناشي از آن دست و پنجه نرم مي كنند. نتايج يك مطالعه 15 ساله روي جواناني كه پا به سن گذاشته اند، نشان داد آنهايي كه در جواني فست فودها را به عنوان يكي از وعده هاي غذايي خود قرار داده بودند، چاق تر از ديگران هستند. جوانان و نوجواناني كه در يكي از وعده هاي غذايي روزانه خود فست فود مي خورند، نسبت به ساير همسالان خود كالري، نمك و چربي بيشتر و ويتامين و مواد معدني كمتري دريافت مي كنند.تحقيقات ديگري نشان مي دهد، نوجواناني كه لاغرند نسبت به آنهايي كه چاق ترند، در يك رستوران فست فود بيشتر غذا مي خورند و اين نشان مي دهد توانايي بدن در مصرف كالري هاي اضافي به اينكه چقدر اضافه وزن داريم، برمي گردد. همچنين در مناطقي كه تعداد رستوران هاي فست فود كمتر است، بيماري هاي قلبي و عروقي كاهش مي يابد. برعكس در مناطقي كه مردم به غذاهاي فست فود عادت دارند، علاوه بر ارزش هاي غذايي اين غذاها، شيوع عادت هاي بد مانند پرخوري، كم تحركي و سريع غذا خوردن به اثرات مضر فست فودها بر سلامتي انسان مي افزايد.

چند توصيه مهم:

1. سس مايونز و پنير ممنوع :گوشت و سوسيس هاي موجود در همبرگر و انواع ساندويچ در روغن هاي اشباع شده(جامد) سرخ مي شوند و حاوي چربي زيادي هستند. سس مايونز و پنير پيتزا نيز مملو از چربي اضافي مي باشند. بنابراين اگر نمي توانيد از اين دسته از ساندويچ ها دل بكنيد، حداقل آنها را با خيارشور، گوجه فرنگي يا سس گوجه فرنگي كه چربي اضافه ندارند، مصرف كنيد.
2. درود بر گوشت كبابي : گوشت هايي كه در روغن كاملاً سرخ شده اند و به اصطلاح روغن از آنها مي چكد را كمتر ميل كنيد و سعي كنيد از انواع همبرگر و ساندويچ هايي كه در آنها گوشت كبابي وجود دارد استفاده كنيد.
3. سالاد نبين چه ريزه : اكثر ما عادت كرده ايم كه سالاد را در كنار غذا ميل كنيم، ولي سالاد هايي كه در آنها از انواع سبزيجات مانند كاهو، هويج و نيز غلاتي مانند ذرت پخته شور يا شيرين استفاده شده است مي توانند جاي يك وعده غذايي را بگيرند.

غذاي آماده و فوري را كم بخوريد

برخلاف پدر و مادرها كه كمتر پا به رستوران هاي "فست فود (FAST FOODS)" يا "غذاهاي آماده" مي گذارند، جوانان و نوجوانان انواع ساندويچ ها و پيتزاها را به غذاهاي سنتي ترجيح مي دهند. اين روزها كمتر جواني است كه رستوران هاي فست فود را نشناسد و با دوستان خود به آنها سر نزده باشد.

از فست فود تا سوپر سایز

نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد، یک سوم جوانان و نوجوانان در رستوران های فست فود غذا می خورند اگر شما هم از جوانانی هستید که عاشق غذاهای فست فود (حاضری) هستید و در کانر آن به فیلم و سینما هم علاقه مند دیدن فیلم مستند «گنده-ام کن» را به شما پیشنهاد می کنیم
در این فیلم کارگردان فیلم یک ماه از زندگیش را فقط به خوردن غذاهای مک دونالد، معروف ترین شرکت تهیه غذاهای فست فود احتصاص می دهد. و ورزش و فعالیت را نیز کنار می گذارد در پایان یک ماه او بسیار چاق-تر شده و به انواع بیماری ها و ناراحتی های جسمی و روحی مبتلا می شود. نتایج یک مطالعه جدید نشان میهد جوانانی که در دوره جوانی به خوردن فست فود عادت دارند، در سنین میانسالی چاق تر از همسالان خود خواهند بود. بنابر پژوهشی که در نشریه لانست به چاپ رسیده است؛ آن دسته از افرادی که در هفته دو وعده با بیشتر فست فود می خورند حدود 5/4 کیلوگرم بیشتر از کسانی که بار فست فود صرف می کنند، وزن اضافه می-کنند همچنین یک گزارش جدید که توسط دانشگاه سیتی لندن تهیه شده است نشان می دهد شرکت های تهیه غذاهای فست فود که خود را دوست مردم معرفی می کنند در حقیقت جزو بدترین ها در این زمینه است که شرکت های تهیه غذاهای فست فود هنوز به اهمیت و فوریت تغییراتی که باید از نظر سلامت و حذف عوامل خطر ساز در فرآروده های خود اعمال کنند واقف نیستند به همین دلیل سازمانهای بهداشتی تلاش می کنند این شرکتها را وادار به پایین آوردن سطح نمک، مواد قندیو مواد چاق کننده در محصولات غذایی خود کنند به علاوه از آنجا که اکثر مشتریان پروپاقرص این غذاهای خوشمزه که خیلی سریع هم حاضر می شوند، جوانان و نوجوانان هستند، این شرکت ها ملزم به تبلیغ روش زندگی سالم مانند دوری از پر خوری و کم تخرکی در جامعه شده اند جالب است بدانید گردش مالی کوچک ترین ایت شرکت ها 5 بودجه سالانه سازمان بهداشتی جهانی است.

منابع :

فست فود، قاتل شماره یك انسان http://aftab.ir
فست‌فود http://fa.wikipedia.org
فست فودها: سيري كاذب، گرسنگي سلولها http://www.salamatnews.com
غذاهای فست فود و مضرات آن http://www.parsnice.com
نیمه پنهان فست فود http://www.zarchiha.com
تاريخچه پيدايش فست فود http://www.restoran.ir
از فست فود تا سوپر سایز http://abcdiet.net
اگر مجبورید فست فود بخورید... http://www.persianv.com

/س