اطلاعاتي راجع به بيماريهاي شايع در کودکان/قسمت سوم:مشکلات تنفسي

مشکلات تنفسي

سرماخوردگي :شايع ترين عفونت ويروسي ،سرماخوردگي بوده و همه ي افراد با اين بيماري کاملاً آشنا هستند .کودک در هنگام بيماري ،بي قرار و تحريک پذير است ،زيرا نمي تواند از بيني هاي مسدود خود ،به خوبي نفس کشيده و سعي مي کند از دهان تنفس نمايد .
به محض آن که شروع به مکيدن شير از پستان يا از بطري مي نمايد ، مشکل تنفسي اش به علت آن که نمي تواند از دهانش نيز نفس بکشد ، بدتر خواهد
شد.دراين حالت ،کودک مکيدن را رها کرده تا بتواند نفس کشيده و حال نه تنها اشکال در نفس کشيدن دارد بلکه اشکال در شير خوردن نيز به وجود مي آيد . به هرحال ، به علت لزوم تنفس از راه دهان ،بچه هايي که عادت به مکيدن انگشت دارند ،اين عادت را ترک مي کنند .سرماخوردگي همچنين ممکن است باعث گوش درد و عفونت گوش گردد .عفونت مي تواند به قسمت هاي تحتاني دستگاه تنفس و ريه ها ،مخصوصاً در اطفال با سوء تغذيه ، انتشار پيدا کند .عليرغم تجويز داروهاي مختلف براي درمان سرماخوردگي بايستي گفت که در حقيقت ،هيچ درمان قطعي براي سرماخوردگي وجود نداشته و فقط مي توان از داروها به عنوان درمان علايم بيمار استفاده کرد ؛مثلاً قطره براي باز کردن بيني ،شربت براي تخفيف سرفه و ...استنشاق بخار آب مقدار زيادي کمک کننده مي باشد .
مادر مي تواند کودک را در بغل نگه داشته و نزديک يک کتري آب جوش نشسته به طوري که کودک بتواند بخار آن را تنفس نمايد .بايد مواظب بود که کودک ، به کتري داغ دست نزند و يا بيش از حد به بخار داغ نزديک نشود ،چون ممکن است باعث سوختگي پوست صورت او گردد .
اين تنفس بخار گرم بايستي 5 تا 10 دقيقه ادامه يافته و دو تا سه بار در روز تکرار شود .افزايش رطوبت اتاق با بخار آب در زمستان يا کولر خشک در تابستان بسيار مفيد مي باشد .برخي مرطوب کننده هاي خاص همچنين در دسترس هستند .رطوبت اتاق را مي توان با آويزان کردن لباس ها يا حوله ي خيس در اتاق و يا پاشيدن آب روي زمين و روشن کردن پنکه افزايش داد .
قطره هاي مخصوص بيني مي توانند موجب بهبود موقت تنفسي گردند . استفاده از تب برها مي تواند درصورت وجود تب مفيد واقع شود .
برونشيت:برونشيت دال بر انتشار عفونت و سرماخوردگي به راه هاي هوايي تحتاني بوده و ممکن است خفيف يا شديد باشد .تب ممکن است وجود داشته باشد ،اما سرفه مي تواند شديد بوده و اعمال تغذيه اي و خواب کودک را دچار مشکل سازد .در صورت وجود تب ،تنفس سريع يا سرفه هاي مکرر بايستي به پزشک مراجعه کرد .حتي اگر تب وجود نداشته باشد ولي سرفه هاي مداوم برقرار باشد ،بايستي به پزشک مراجعه نمود .تا زماني که پزشک در دسترس نباشد ،بايستي بخار گرم براي بهبود تنفس و سرفه هاي کودک ،در فضاي اتاق فراهم شود .
پنوموني (ذات الريه ):پنوموني يک التهاب حاد ريه ها مي باشد .اين وضعيت ممکن است به وسيله ي باکتري ها و ويروس ها ايجاد گردد يا از عوارض سرخک يا سياه سرفه باشد کودک بي حال است و تب ، سرفه ، تنفس سريع (بيش از 50 در دقيقه )و به داخل کشيده شدن دنده هاي پاييني هنگام دم ،دارد .او ممکن است همچنين در ناحيه قفسه سينه درد داشته باشد. عکس راديوگرافي ،تشخيص اين بيماري را قطعي مي کند .تشخيص پزشک از روي شدت بيماري ،درمان را در خانه يا بيمارستان مشخص مي کند .اگر تنفس کودک خيلي سريع بود ،ممکن است نياز به اکسيژن وجود داشته باشد . اغلب موارد ذات الريه با تجويز آنتي بيوتيک قابل درمان بوده و مثل سال هاي قبل آن چنان کشنده نيست .پنوموني يا ذات الريه در کودکان با سوء تغذيه يا نوزادان ،بسيار خطرناک است .ذات الريه هاي ويروسي به تدريج بهبود مي يابند .کودک بايستي در بستر بخوابد و مايعات کافي و رژيم غذايي مقوي داشته باشد.
کروپ (خناق يا حناق ):کروپ عبارتي است که عموماً براي توصيف عفونت حنجره استفاده مي شود .سرفه ي خشن و شبيه عوعو سگ و همچنين اشکال در تنفس وجود دارد .اين وضعيت به طور ناگهاني و معمولاً طي تب شروع مي شود .کودک ممکن است سابقه سرماخوردگي و سرفه مختصري را داشته باشد ،اما ناگهان از سرفه شديد بيدار شده و براي مدتي ،تنفس قطع مي شود. صدايش خشن مي گردد و همراه تنفس صداي غارغار وجود دارد و به نظر مي رسد که جهت نفس کشيدن تلاش زيادي مي کند .اين منظره بسيار ترساننده بوده ولي بشدت تظاهرش ،خطرناک نيست تنفس ،با افزايش رطوبت هواي اتاق همانند سرماخوردگي ،بهبود مي يابد .در زمستان بايستي ،کتري با آب داغ و يا دستگاه مرطوب کننده هوا را در اتاق قرار داد . با استنشاق هواي مرطوب ،تنفس بهتر شده و سرفه نرم تر گشته و خشک نمي باشد با رشد و تکامل کودک ،مجاري هوايي نيز بزرگ تر شده و اثر تورم به علت عفونت عوارض کمتري ايجاد مي کند .
کروپ همراه تب :اين وضعيت از کروپ به تنهايي خطرناک تر است . اشکال در تنفس احساس فشردگي در قفسه سينه و سرفه وجود دارد .پزشک بايستي سريعاً کودک را معاينه نموده و يا او را به نزديک ترين بيمارستان منتقل کرد .

ساير مشکلات تنفسي

آسم :آسم يک وضعيت حساسيتي راه هاي هوايي ريوي مي باشد که منجر به تنگي تنفس و ايجاد صداهاي ويز مانند ،هنگام دم و باز دم مي گردد .تنگي نفس معمولاً از ساعات اوليه صبح شروع مي شود .کودک در بستر به جاي حالت خوابيده ،در حالت نشسته قرار مي گيرد و شروع به سرفه مي نمايد . حملات ممکن است خفيف و ناشايع
و يا شديد باشند .ظاهر کودکي که دچار حمله آسم شده ترساننده است ولي شده بيماري به اندازه ي تظاهرات آن خطرناک نيست .در اين حملات بايستي خونسرد بوده و به کودک اطمينان بدهيد .
او بايستي مايعات کافي را دريافت کند ، و گرنه دهان و راه هاي هوايي درون ريه ها خشک شده و وضعيت را بدتر مي نمايند .کودک ممکن است اين حملات را در فصل خاصي و يا با مواد خاصي که تماس پيدا مي کند يا هنگامي که غذاي خاصي را مي خورد داشته باشد و يا اينکه در تمام طول سال تنفس ويزدار انجام دهد .حساسيت زاهاي شايع عبارتند از :دود ، گرده گياهان ، گرد و غبار ، کپک ها و غذاهاي خاص .نگهداري از حيواناتي نظير سگ ، گربه و پرندگان ممکن است مسئول اين بيماري باشد .معمولاً سابقه خانوادگي حساسيت ،مثل تب يونجه ، اکزما يا آسم وجود دارد .
کودک بايستي تحت مراقبت پزشک باشد و تشويق به يک زندگي کاملاً طبيعي گردد .والدين نبايستي بيش از حد وسواس نشان دهند .کودکان دچارآسم معمولاً مي توانند در فعاليت هاي مدرسه به جز ورزش هاي سنگين و رقابتي شرکت نمايند .انجام تست حساسيت پوستي گاهي به تعيين عامل مسؤول کمک مي کند که در اين صورت مي توان کودک را يا يک سري تزريقات واکسن مخصوص که براي اين هدف ساخته شده اند ،حساسيت زدايي کرد .
با بزرگ شدن کودک ،حملات آسم شدت کمتري پيدا مي کنند .گاهي به طور ناگهاني قطع مي شوند و هيچ دليل واضحي ندارند و يا ممکن است با تغيير محل زندگي و آب و هوا ، اين مسئله رفع گردد .همچنين ممکن است حملات آسم تا بلوغ ادامه پيدا کند داروهاي کنترل ويز بايستي تا زمان مورد نياز داده
شوند .يکي از مهم ترين مسايل کنترل ويز مي باشد ،زيرا انسداد طولاني مدت راه هاي هوايي ممکن است موجب آسيب ريه گردد .تمرينهاي تنفسي بسيار مفيد است . نقش تمرينات يوگا نيز به خوبي اثبات شده ولي براي کودکان با سنين پايين تر قابل به کارگيري نيست .

عفونت هاي گلو

لوزه ها :لوزه ها توده بافت لنفوييدي در هر طرف گلو هستند .هنگامي که کودک دهانش را باز مي کند ،مي توان آن ها را به صورت برآمدگي کوچک و گرد در گلو مشاهده کرد .
وظيفه لوزه ها ،دفاع در برابر ميکروب هاي وارد شده بر دهان مي باشد . عفونت لوزه ها در دوران کودکي شايع است و منجر به بزرگ شدن لوزه ها گرديده که اندازه اي حدود گردو پيدا کرده و ممکن است در خط وسط به هم برسند .بزرگي لوزه ها چند سال ممکن است طول کشيده ولي به تدريج پس از سن 8 تا 10 سالگي بر طرف مي گردد .
اين امر به خودي خود مشکلي را ايجاد نمي کند و احتياج به درمان خاصي ندارد .اندازه ي لوزه ها به تنهايي نبايستي موجب نگراني شما بشوند .اما اگر کودک دچار عفونت هاي مکرر گلو همراه با تب بالا ،درد و التهاب در گلو باشد ،روش درماني متفاوتي صورت مي گيرد که در ذيل توضيح داده شده است .
التهاب لوزه ها (تونسيليت ):تونسيليت به معني التهاب لوزه ها مي باشد .در اين وضعيت ، تب بالا ، بي حالي ، سردرد و درد گلو وجود دارد . لوزه ها ،پرخون و قرمز به نظر مي رسند و لکه هاي سفيدي روي يک يا هر دو وجود دارند که به آن ها فوليکول گويند .اين حالت را بايستي از عفونت ديفتري تشخيص داد .
دراين حال درمان بايستي به صورت مناسب (معمولاً 10 روز )با پني سيلين يا آنتي بيوتيک هاي ديگر صورت گيرد .درمان کامل اهميت زيادي دارد زيرا در صورتي که درمان به طور کامل صورت نگيرد ،عفونت گلو منجر به بيماري تب روماتيسمي و تأثير بر قلب مي گردد .التهاب لوزه ها مي تواند منجر به عفونت گوش بشود .
برداشتن لوزه ها :تا چندين سال قبل ، هرکودک با لوزه هاي بزرگ تحت عمل جراحي برداشتن لوزه ها قرار مي گرفت .در حال حاضر به علت وجود داروهاي مناسب براي درمان عفونت هاي گلو ،احتياجي به عمل جراحي وجود ندارد .دوره ي التهاب لوزه ها به راحتي مي تواند به وسيله ي پني سيلين يا آنتي بيوتيک مشابه آن ،بسته به تجويز پزشک درمان گردد .در صورتي که کودک عفونت مکرر گلو داشته باشد ،مي تواند تحت درمان آنتي بيوتيکي طولاني مدت از راه خوراکي يا تزريقي قرار بگيرد و ممکن است چند ماه ادامه يابد .مسلماً ،پزشک بهترين فردي است که تشخيص مي دهد روش درماني چگونه باشد .
آدنوييدها :آدنوييدها ،توده بافت لنفوييدي در پشت حفره بيني بوده و هنگامي که بزرگ مي شوند ،راه بيني مسدود مي گردد وقتي که اين کودکان از راه دهان نفس بکشند ،راه بيني باز مي شود .بنابراين ،طفل قيافه ي مانند تعجب را بخود دارد .دهان هميشه نيمه باز است و همين قيافه ي عقب افتاده ها را دارند .به اين ظاهر آن ها قيافه ي آدنوييد مي گويند .
والدين گاهي به علت اين قيافه ي مخصوص ، اطفال را مسخره مي کنند .در صورتي که متخصص گوش و حلق و بيني ،بزرگي آدنوييدها را کشف کند ، بايستي عمل جراحي براي برداشتن آن ها ، صورت گيرد .
منبع:منبع:کتاب شما و فرزندانتان
/س