«وقف» مهم ‌ترین وسیله این راه است و تفاوتی که وقف با صدقات موقّتی دارد، پایدار بودن و ماندگار بودن آن است که ااگر این وقف در حوزه‌ های دینی مانند ایجاد حسینیه و مسجد نیز باشد ثواب آن چندین برابر است.

و تا سالیان سالی که در ملک وقف شده ما نماز و مراسم مذهبی برگزار شود، ثوابی از آن نیز نصیب ما خواهد شد. وقف برای مسجد دارای اهمیت بسیار بالایی است زیرا مسجد یک پایگاه مهم اجتماعی در دین اسلام محسوب می‌ شود که می‌تواند با فعالیت‌ ها و تلاش‌هایش موجب رونق و رشد مباحث مختلف در محل شود.
 
«وقف»، سنّت حسنه ای است که از دیر باز به اشکال گوناگون در تاریخ بشر وجود داشته است و اسلام نیز آن را در مسیری روشن، منطقی، هدف ‌دار، مترّقی و دقیق مورد استفاده قرار داده است. آیاتی که در قرآن به انفاق، احسان، عمل صالح، ایثار و... اشاره شده، می‌ تواند مشوق وقف باشند .

و از سویی در قرآن، در آیات بسیاری با کنز مال، تکاثر، تفاخر، استکبار، کسب حرام، حب مال، خودبینی و ... مبارزه شده که به شکلی می ‌تواند به مقام و جایگاه وقف در قرآن اشاره داشته باشد.

خداوند می‌خواهد از طریق ما انسان‌ ها، این همکاری و همدلی اتفاق بیفتد. «وقف» مهم ‌ترین وسیله این راه است و تفاوتی که وقف با صدقات موقّتی دارد، پایدار بودن و ماندگار بودن آن است که ااگر این وقف در حوزه‌ های دینی مانند ایجاد حسینیه و مسجد نیز باشد ثواب آن چندین برابر است .

و تا سالیان سالی که در ملک وقف شده ما نماز و مراسم مذهبی برگزار شود، ثوابی از آن نیز نصیب ما خواهد شد.
 

مسجد جامع کبیر دار العباده
داخل حصار بلده. اول بانی آن علاءالدوله کالنجار بوده، بعد از آن سید رکن‏الدین در سنه‏ی هفصد و بیست و چهار عمارت نموده، دیگر باره سید شمس‏الدین بر آن مزید نموده، پس از چندی شاه یحیی مظفری تعمیر کلی فرموده پیشطاق و مناره‏ی آنرا اتابک اعظم مهتر جمال حاکم یزد ساخته،.

و همچنین بتدریج ارباب خیر و صلاح در آبادی و اصلاح آن مسجد کوشش بلیغ نموده تا در سنه‏ی یکهزار و دویست و چهل در عهد دولت شاهنشاه جم جاه فتحعلی شاه قاجار تغمده الله بغفرانه نواب محمد ولی میرزا والی آن والا گشته بناهای قدیمه‏ ی مسجد مزبور را بتازگی تعمیر فرموده .

هم در آن مسجد سمت شمالی شبستانی از گچ و آجر در نهایت جودت و تازگی ساخته و پرداخته، اما موقوفاتی بر مسجد نیفزوده و موقوفات قدیمه‏ی مسجد هم بکلی ازمیان رفته.

فی الجمله باقی مانده را عالیحضرت ملاعلیرضا بعنوان تولیت ضبط و ربط مینمایند، همچنانکه در ازمنه‏ی سابقه آباء و اجداد آن جناب راتق و فاتق امور تولیت مسجد جامع می‏بوده‏اند. لیکن وقف نامچه ‏ی موقوفات و مصارف آنها کما هو حقه مشخص و معلوم نگشته.

از قراریکه در هذه السنه اوذئیل مطابق سنه‏ی هزار و دویست و پنجاه و هفت رسیدگی تحقیق [و] محاسبه شده باین تفصیل:
دکاکین مشخصه یازده باب، مال الاجاره‏ی آن مبلغ چهل تومان و سه هزار و سیصد و بیست و پنج دینار است.

میاه و املاک کسنویه‏ی حومه - میاه چهارده جره، مال الاجاره‏ی آن مبلغ بیست و یک تومان است.
اراضی پنج قفیز - مال الاجاره‏ی آن مبلغ یکتومان و هفت هزار و پانصد دینار است.

میاه اهرستان، پنجاه و پنج جره - مال الاجاره‏ی آن مبلغ بیست و هفت تومان و پنجهزار دینار است.

اراضی چهارده قفیز - مال الاجاره‏ی ان بیست و دو تومان و پنجهزار دینار است. ایضا اراضی دوازه قفیز - و مال الاجاره‏ی آن مبلغ هشت هزار و هشتصد دینار است. ایضا اراضی شصت و دو قفیز -و مال الاجاره‏ی آن بیست و دو تومان و پنجهزار دینار است.

اشجار توت برگی و منافع آن مبلغ نه تومان است.میاه قریه‏ی شوک بلوک اردکان یکصد و سه جره و اراضی یکصد و سه قفیز،و مال الاجاره‏ی آن چهل و هشت تومان و هفت هزار و پانصد دینار است.

اراضی محل سرچم سیزده قفیز - مال الاجاره‏ی آن مبلغ یکتومان و چهار هزار و سیصد و پنجاه دینار است.

میاه سلغرآباد حومه بیست و هفت جره - مال الاجاره‏ی آن مبلغ چهار تومان و هشت هزار و ششصد دینار است.

میاه موریاباد مهریجرد و جره - مال الاجاره‏ی آن مبلغ یک تومان و دو هزار دینار است.میاه جدید شصت و پنج جره - مداخل آن چهار تومان و پنجهزار و پانصد دینار است.

میاه مهرپادین مهریجرد پانزده جره، و اراضی آن بیست و پنج قفیز - مداخل آن نه تومان و پنجهزار و پانصد دینار است.میاه مزویرآباد مهریجرد هفت جره و نیم، و اراضی آن دوازده قفیز - مداخل آن نه تومان چهار هزار دینار است .

مزرعه‏ی خانزاده واقعه در مهریجرد بالتمام - مداخل آن هفتاد تومان است.قنوة عضد آباد واقعه در قصبه‏ی تفت -  مال الاجاره‏ی آن مبلغ چهار تومان و چهار هزار و سیصد و پنجاه دینار است.

موقوفات توابع و لواحق مسجد مزبور:
دو باب حانوت واقعه در میدان دارالعباده که وقف است بر قاری و مسئله گو، و مداخل آن مبلغ دو تومانست.

و مصارف وجوه موقوفات از قرار معلوم به این زمان: اولا سدس حق التولیه است بعد از اخراج مالیات دیوانی و تعمیر آبادی املاک و رقبات و اخراجات مسجد از قبیل بنائی و روشنائی و مواجب خادم و مؤذن و سقاء و تعمیر قرآنهای [کهنه] و غیر ذلک و آنچه ضرور شود.

مسجد جامع سرریگ
خارج حصار بلده - اول بانی آن امیر معین الدین اشرف که از اجله‏ی سادات عریضی بوده، بعد از آن در سنه‏ی هفتصد و نود و هشت هجری خواجه توکل قزوینی بر عمارت آن افزوده، دیگر بار خواجه فخرالدین حبشی ابرقوئی بر آن مزید نموده، پس از حسب الوصیة حاجی خواجه‏ی تبریزی مبلغی بر آن خرج شد و در سنه‏ی هشتصد و شصت هجری بواسطه‏ی سیلاب ویران گشته بعد از شش ماه آباد شد.

بعضی ازدکاکین نواحی مسجد وقف بر آن بوده درین ازمنه دکاکین چند از حاصل موقوفات بر آن مزید شده لیکن حقیقت و قفنامچه و متولی آن معلوم نیست. اما از قرار نوشته‏ی قدیمه راتق و فاتق موقوفات مسجد مزبور بعضی از طایفه‏ی سلسله‏ی جلیله‏ی مدرسیه‏ی بقعه‏ی شریفه‏ی اسحقیه می‏بوده‏اند،

الحال هم از قرار نوشته و مهر مرحمت و غفران پناه علیین جایگاه حاجی رجبعلی ضبط و ربط موقوفات در عهده‏ی عالیجناب قدسی القاب  سلالة السادات حاجی میرزا سیدمهدی اخ اعیانی مدرس قرار گرفته و در زمان ایالات نواب محمد ولی میرزا در یزد بعضی از دکاکین در سمت شمالی مسجد ابتیاع نموده که شبستانی بنا نهاده که ضمیمه‏ی مسجد نمایند، توفیق نیافت.

و در سنه‏ی یکهزار و دویست و پنجاه و یک حاجی کاظم نام شهیر به کلاه دوز که مردی در نهایت صلاح است بعضی از زمین مسجد و دکاکین جنب جنوبی را شبستانی در غایت تکلف کرده توفیق اتمام یافت.

موقوفات آن:
دکاکین سی و هفت باب - مداخل آن بعد ازوضع عشر و مال دیوان آن یکصد و هفتاد و هشت تومان و پانصد و هفتاد دینار است. سدس آن حق التولیه است و همه صرف اخراجات ضروریه‏ی املاک و رقبات و بنائی مسجد و روشنائی و مواجب خادم و مؤذن و واعظ و فرش مسجد [میشود].

مسجد جامع سرآب نو
که الحال به «مسجد نو» اشتهار دارد، خارج حصار بلده بمقام محله‏ی سرپلک. بانی آن نیز امیر معین‏الدین اشرف بانی اول مسجد سرریگ است و تولیت آن در عهده‏ی جلال‏الدین اشکدری و بعد از ایشان با اولاد و اولاد ایشان قرار داده. الحال پاره ای از موقوفات مزبور در دست عالیجناب میرزا عبدالوهاب طبیب و برخی بتصرف جناب سیادت مآب حاجی سید حسن تاجر و حاجی مهدی گازر میباشد و در چند سال قبل ازین حاجی مهدی مذکور شبستانی در مسجد مذکور ساخته.

موقوفات آن:
میاه موریاباد پانزده جره - مداخل آن نه تومان و هفت هزار و پانصد دینار است.
میاه یعقوبی ده جره - مداخل آن مبلغ هشت تومانست.

میاه ابرندآباد دوازده جره و چهاردنگ - مداخل آن بیست تومان و چهار هزار دینار است.
میاه محمود آباد پنجاه جره - مداخل آن شانزده تومان است.

میاه جدیده هیجده جره - مداخل آن یکتومان و سه هزار و سیصد دینار است.
میاه بندرآباد پنج جره - مداخل آن چهار تومان و دو هزار و پانصد دینار است.

[مصارف] بعد از وضع دیوانی و اخراجات املاک و رقبات یکربع حق التولیه و یکربع حق الامامة و یک ربع خادم و یکربع تعمیر و صرف روشنائی مسجد است.

مسجد جامع امیرچقماق
بمقام خارج حصاره بلده در جنب محله‏ی دهوک، از ابنیه‏ی قدیمه‏ی دارالعباده‏ی یزد است. بانی آن امیرچقماق شامی‏است. در سنه‏ی هشتصد و چهل و یک بسعی و اهتمام حرم محترم امیر مشار الیه بی‏بی فاطمه خاتون سمت اتمام.

پذیرفت املاک و رقبات بسیار وقف بر آن نموده. آنچه الحال معین است در دست میرزا ابراهیم که آباء و اجداد او تا امیر مشارالیه متولی بوده‏اند میباشد. در زمان خاقان مغفور فتحعلی شاه قاجار مرحوم حاجی حسین عطار بر شبستان مزبور افزوده تعمیری دیگر هم نموده خیرات جهة مسجد از قبیل گلاب و غیره قرار داده، رحمة الله علیه.

موقافات آن:
محمدآباد مورتین بلوک اردکان هشت روز شبان و طاق.میاه بغدادآباد مهریجرد پنج جره، اراضی آن هفت قفیز.

حانوت چیت سازی درب مصلا.
یکباب دکاکین درب سرای حاجی آقابابا.

دو باب عمارت حمام.
دو باب سرای بایره مشهور بسرای خیاتی (کذا) در میدان مذکور.

یکباب رباط تفت قهستان.
یکباب مزرعه موسومه به ده محمد حوالی طبس گیلک بالتمام.

طاحونه‏ی بایره بمقام محله‏ی سلطان شیخ داد بالتمام.مصارف - در سواد وقفنامه معین است و چون واقف مقرر کرده که محاسبه‏ ی متولی نباید رسد مداخل و مخارج آن معین نشد.


خارج حصار بلد بمقام حوالی میدان خواجه، از ابنیه‏ی جدیده است. اول بانی آن در سنه‏ی هزار و دویست و بیست و دو سرکار شریعتمدار خلد قرار آخوند ملااسمعیل عقدائی طاب ثراه بوده زوایای جنبین کریاس و طنبیهای دو طرف گنبد و شبستان آنرا تمام نموده عمر شریفش بآخر رسیده در مزار جنب مسجد آسودند.

بعد از آن سرکار شریعتمدار عالم عامل فاضل کامل سلالة السادات العظام میرزا سلیمان طباطبائی طاب ثراه در آبادانی آن عالی بنا جد و اجتهاد مالا کلام فرموده هم در آن اوان که نوبت حکمرانی نواب محمد ولی میرزا در یزد میبود

بقدر یکهزار و پانصد تومان تبریزی از خلاصه‏ی مال آن سرکار صرف آن عالی بنا گردید. چنانچه گنبد و ایوان آن در گچ و آجر مسقف شد. جناب غفران ایاب میرزا سلیمان نیز در سنه‏ی هزار و دویست و پنجاه و یک دار فانی را بدرود فرموده در زاویه‏ی مسجد مزبور در محاذی مزار آخوند مبرور مغفور [ر] آسودند، رحمة لله علیهم اجمعین.

در اول بنای مسجد تا حال تحریر که سنه‏ی هزار و دویست و پنجاه و هفت است ارباب خیر و صلاح از جهة تعمیر و اصلاح مسجد بتدریج موقوفات از قبیل دکاکین و رقبات وقف بر مسجد نموده‏اند، اما متولی بخصوص مشخص نشده.

موقوفات آن:
دکاکین پنج باب - مداخل آن مبلغ بیست و پنجتومان و پنجهزار دینار است.
خمس موقوفات حاجی حسن رفوگر جهت فرش و زیلوی مسجد.

میاه و اراضی تابعه‏ی حسین آباد رستاق یکطاق - مداخل آن مبلغ بیست تومان.
مزرعه‏ی آخوند ملااسمعیل توابع نصرآباد - مداخل آن مبلغ هشت تومان.

میاه زارچ چهار جره - مداخل آن مبلغ هشت تومان.
میاه دهاباد نرسوباد حومه دویست و چهل جره - مداخل آن چهارده تومان.

مصارف - بعد از تعمیر ضروری و تحمیلات دیوانی املاک و رقبات صرف روشنائی مسجد و مواجب خادم و مؤذن و واعظ است.

مسجد بیاخان
مقابل درب مهریجرد، از ابنیه‏ی جدیده در عهد سلطنت خاقان مغفور فتحعلی شاه قاجار، والده‏ی ماجده‏ی نواب محمد ولی میرزا همت بر آبادی آن گماشته بسعی و اهتمام مالا کلام در اندک زمانی باتمام رسیده فرشهای زیلوی خوب و مرغوب در کل مسجد گسترانیده، .

اما موقوفات کلی بر آن تعیین نیافته و متولی مشخص نشده. و دو سه باب دکاکین حوالی مسجد مزبور در تصرف خادم است.

مسجد حاجی ابراهیم
واقعه در اصل بلده بمقام محله‏ی ایلچی خان. بانی آن جناب غفران ایاب حاجی ابراهیم زرگر، از ابنیه‏ی قدیمه‏ی دارالعباده در سنوات سابقه بجهت زیادتی رونق و آبادانی بازار اندرون حصار نهایت معموری می‏داشته، .

چون درین زمان بازارهای خارج بیش از بیش آباد گشته مسجد مزبور شکسته و از رونق افتاده و دکاکین وقف بر مسجد از اعتبار افتاده، رتق و فتق آن الحال در دست خواجه علینقی مصلائی است. حاجی عبدالرحیم علاقه‏بند مدعی تولیت و می‏نماید که چند جلد کتاب وقف بر مسجد مزبور هم حاضر است.

موقوفات آن:
دکاکین دایره‏ی درب مسجد مزبور هشت باب، مداخل آن پانزده تومانست.مصارف - بعد از اخراج وجوه دیوانی صرف تعمیر و روشنائی و امام و حاذم مسجد است.

مسجد شاه ‏یحیی
اندرون حصار بلده بمقام محله‏ی قلعه کهنه مقابل مسجد قدیم، از ابنیه‏ی جدیده است. بانی آن دراول مرجعت بناء علیین جایگاه آخوند ملااسمعیل طاب ثراه بوده، .

بعد از آن جناب غفران مآب میرزا ابو القاسم عموزاده‏ی عالیجناب مرحمت ایاب آقا میرزا علیرضا طاب ثراه تعمیر نموده عالیجناب علیین آشیان میرزا محمد ملاباشی بازارچه‏ی درب مسجد را احداث نموده بانضمام ده جره میاه دولت آباد علیا وقف بر مسجد مزبور نموده.

اما متولی و وقفنامچه ندارد. در سنوات ماضیه حاجی محمدحسین عطار ضبط و ربط موقوفات می‏نموده و همچنین حمام محله‏ی مزبوره وقف و بانضمام دوازده جره میاه موریاباد وقف بر آب انبار محله‏ی مزبوره و بتصرف حاجی مذکور بوده و میباشد.

موقوفات آن:
بازارچه‏ی درب مسجد بالتمام - مداخل آن هفت تومان و دو هزار دینار است.
میاه دولت آباد علیاده جره - مداخل آن یازده تومانست.

میاه موریاباد وقف بر آب انبار، دوازده جره - مداخل آن شش تومان و شش هزار دینار.
حمام محله وقف بر آب انبار یکباب - مداخل آن مبلغ بیست و یکتومان و شش هزار دینار است.

مصارف - بدون حق التولیه بعد از وضع مالیات دیوانی صرف اخراجات ضروریه‏ی مسجد از قبیل روشنائی و بنائی مسجد و آب انبار و اخراجات حمام. فاضل آن کما فی السابق بفقراء محله می‏رسانند.

مسجد حظیره
از ابنیه‏ی ازمنه‏ی سابقه، واقعه در مقابل درب مشهور بدرب حظیره [که] سابق بر این محله‏ی ابر و مبارکه می‏گفتند و الحال محله‏ی پیربرج می‏نامند. بانی مسجد جناب مرحمت پناه علیین جایگاه حذاقت دستگاه حاجی ملا محمد طبیب میبدی الاصل در سنه‏ی نهصد و بیست و چهار باتمام رسیده،

از خاصه و خلاصه‏ی اموال نفیسه‏ی خود وقف بر آن مسجد فرموده، تولیت و اختیار آن را بجناب سلالة السادات العظام میرزا سید مرتضی میبدی و اولاد ایشان قرار فرموده، چنانچه حال تحریر که سنه‏ی هزار و دویست و پنجاه و هفت است عالیجناب سلالة السادات العظام میرزا احمد که از آن اولاد است متولی می‏باشد.

موقوفات آن:
حمام واقع در محله‏ی مزبوره یکباب، بازارچه واقعه در درب مسجد مذکور بالتمام، مزرعه‏ی احمدآباد توابع بلوک میبد تماما، و مداخل آن مبلغ چهارصد و نود و نه تومان و چهار هزار و پانصد دینار است.

موصارف - بعد از اخراج وجوه دیوانی عشر آن حق التولیة است و نفقة القنوة و تتممه صرف بنائی و روشنائی بقعه‏ی مذکوره [و] وظیفه‏ی امام و مؤذن و قاری و خادم و سقا و آش‏خانه.

مسجد فرط
واقع در اندرون حصار بلده، از ابنیه‏ی قدیمه‏ی دارالعباده است. چنانچه مشهور است امام ثامن ضامن علی بن موسی الرضا علیه و علی آبائه و ابنائه الف تحیة و ثنا در حین توجه بطوس بیمن قدوم میمنت لزوم خود مسجد مزبور را متبرک فرموده تا حال صومعه‏ی آن جناب در آن مسجد موجود است .

و کافه‏ی انام در اوقات گرفتاری و عنابه آن مکان شریف رفته عرض حاجات خود بدرگاه قاضی الحاجات نموده به برکت آن امام همام مقرون به انجاح گشته.

موقوفات قدیمه کلا ضبط خالصه و جدیده‏ی آن را جناب مستطاب سلالة السادات بمیرزا سید مهدی خلف مرحمت‏شان علامی‏میرزا ابو الهادی رتق و فتق می‏نمایند. چون مسجد مزبور در این عصر رونقی زیاد گرفته و شبستانی بسیار کوچک داشت.

که گنجایش جمعیت لایقه نداشت و مع ذلک در شرف انهدام و خرابی بود در سنه‏ی هزار و دویست و پنجاه و چهار مرحمت و غفران‏شان علیین آشیان میرزا محمد صدر شبستانی در آن مسجد بنا نهاده هنوز باتمام نارسیده شربت شهادت نوشیده لباس مغفرت پوشید.

موقوفات آن:
دکاکین معینه ده باب - مداخل آن سی و هفت تومان و هفتصد و پنجاه دینار است.میاه سلغرآباد یازده جره - مداخل آن دو تومانست.

مصارف - بعد از اخراج وجوه دیوانی و اخراجات ضروریه‏ی رقبات صرف روشنائی و خادم و مؤذن و تعمیر مسجد است.

مسجد خضرشاه
خارج بلده بمقام محله‏ی چهار منار است. بانی آن امیر جلال‏الدین خضر شاهست. مسجدی با روح و نشاط است. موقوفات بسیار داشته. آنچه باقی مانده الحال در دست عالیجناب آقا محمدحسن خلف عالیجناب غفران ماب آخوند ملا مهدی طبسی الاصل یزدی المسکن است.

موقوفات آن:
مزرعه‏ی بهاءالدین آباد توابع قصبه‏ی اردکان نه روز شبان - مداخل آن یکصد و پنجاه و پنج تومان و دو هزار دینار است.
میاه اهرستان بیست و دو جره و اراضی هفت قفیز - مداخل آن پانزده تومانست.

اراضی قصبه‏ی تفت دو قفیز - مداخل آن دو تومانست.
میاه وری تفت دو جره - مداخل آن دو تومانست.

مصارف - بعد از وضع وجوه دیوانی املاک و رقبات و حق التولیه صرف تعمیر مسجد و مواجب خادم و وظیفه‏ی خطیب و مؤذن و روشنائی
مسجد، و آنچه فاضل آید در آشخانه‏ی مسجد صرف نمایند.

مسجد بزرگ محله ‏ی خلف باغ عزآباد
خارج بلده، از ابینه‏ی قدیمه‏ی دارالعباده. چون وقفنامه‏ی معین ندارد موقوفات و مصارف آن معین نیست.

موقوفات آن:
حانوت نخود بریزی یکباب، مداخل آن دو تومان و هشت هزار و پانصد دینار است. حمام محله‏ی مزبوره دو دانگ، مداخل آن هشت تومان و چهار هزار و ششصد دینار است.
باغ واقع در قریه‏ی هدش یکباب، مداخل آن سه تومان است.

مال الاجاره‏ی گاورو حمام، مبلغ سه تومان و شش هزار دینار است.مسجد کوچک محله‏ی خلف باغ مسطوره از ابنیه‏ی جدیده، مصارف و موقوفات نیز بلاتعیین است.

موقوفات آن:
باغ جلو خانه‏ی حاجی رفیع شهره که مستغنی از تحدید است یک قفیز و نیم، مداخل آن یک تومانست.
حمام محله‏ی مزبوره نصف.

مسجد محله ‏ی خلف حانه علی
در سنه‏ی یکهزار و دویست بسعی جمهور اهل محله بنا شده و اتمام پذیرفته.

موقوفات آن:
دکاکین حوالی مسجد چهار باب، مداخل آن پنج تومان و چهار هزار دینار است.
حمام گودال شهریاری نصف، مداخل آن ده تومان و هشت هزاردینار است.

کارخانه‏ی شومالی در محله‏ی مزبوره،مداخل آن پنج تومانست.
املاک قریه‏ی شورک، مداخل آن چهار تومان و هشت هزار دینار است.

مصارف - بعد از مخارج دیوانی صرف روشنائی و تعمیرات و اجبه‏ی مسجد از قبیل بام اندود و غیره و روضه‏خوانی در مسجد.

مسجد محله ‏ی زاویه
خارج حصاره بلده، بانی و واقف و متولی آن معلوم نگشته، اینقدر که از موقوفات باقی مانده در دست عالیشان محمد علی بیک ولد مرحوم حاجی جعفر بیک زاویه میباشد.

موقوفات آن:
میاه اهرستان سی و هفت جره و اراضی زاویه متصله بمسجد هجده قفیز، مداخل آن بیست و پنج تومان است.
مصارف - بعد از وضع دیوانی و نفقه و حق التولیه حسب التعیین حکام شرع اقدس صرف تعمیر مسجد و روشنائی و خادم و فرش است.

مسجد خواجه پیرحسین
خارج حصاره بلده بمقام اهرستان. بانی آن مسجد خواجه پیرحسین دامغانی بوده بعد از آن حسب الوصیة حاجی جان تبریزی بر عمارت آن افزوده، دیگر باره خواجه زین‏الدین علی از مال خود مسجد را باتمام رسانید. وقف نامچه و متولی آن غیر معلوم و الحال بقانون سابق که رونق و فتق موقوفات آن در عهده‏ی اجداد عالیشان محمد علی بیک بایندر بود بتصرف دارند.

موقوفات آن:
میاه اهرستان دوازده جره [و] اراضی ایضا جنب مسجد دوازده قفیز، مداخل آن دوازده تومان و چهار هزار دینار است.مصارف - بعد از وضع دیوانی سدس که حق التولیه است مابقی صرف تعمیر مسجد از قبیل بنائی و روشنائی و حق الخدمت و مؤذن است.

مسجد جامع مصلی عتیق
خارج حصار بلده، بانی امیر رکن‏الدین محمد قاضی بوده.

موقوفات آن معلوم نیست مگر دو جره میاه ابرندآباد که سه تومان مداخل آنست. 18) مسجد دشتک: واقع در خارج بلده بمقام اهرستان، بانی و متولی آن معلوم نیست و حال بایر است و قلیل موقوفاتی دارد در تصرف سلالة السادات میرزا سید محمد خلف مرحمت پناه میرزا سامع است.

موقوفات آن:
میاه اهرستان هفت جره و نیم، مداخل آن سه تومان و هفت هزار و پانصد دینار است.
اراضی چهار قفیز - منافع آن دو تومان است.

مسجد جامع یعقوبی
خارج حصار بلده در زمان دولت شاه یحیی مظفر مسجد مزبور ساخته‏اند و پیوسته محل عبادت اهالی یعقوبی و مریاباد و سلغرآباد بوده. الحق مسجدی فرح بخش [است.]. در قدیم الایام موقوفات و مصارفی می‏داشته. الحال جرئی باقی مانده [و] آن در دست آقا زین‏الدین نامی بزاز است.

موقوفات
میاه یعقوبی نونزده جره، مداخل آن یازده تومان و چهار هزار دینار است.اراضی یعقوبی مشهور بباغ طویله دو قفیز، مداخل آن یکهزار وپانصد دینار است.

مصارف - بعد از وضع وجوه مالیات دیوانی و حق التولیة صرف اخراجات ضروریه‏ی مسجد از قبیل بنائی و فرش و روشنائی و مؤذنست.

مسجد محله‏ ی تل
از محلات خارج حصار دارالعباده‏ی از ابنیه‏ی جدیده،بانی آن اهل محله.

موقوفات آن:
یک باب حمام در محله‏ی مزبوره که نیز جمهور اهل محله وقف نموده‏اند. متولی آن حاجی رحمة الله و حاجی محمدصادق و حاجی عبدالغفار، باین طریق که در مصلحت و تمشیت هرگاه دو نفر از متولیات اتفاق کنند سیمی را سخن خلاف مسموع نباشد و هکذا فی اولادهم نسلا بعد نسل. مداخل حمام مزبور مبلغ بیست تومانست.

مصارف - پس از وضع مالیات و اخراجات ضروریه‏ی حمام صرف مرمت مسجد و روشنائی و اجرت خادم و آنچه زیاد آید از امام راتب آن است.

این مقاله در تاریخ 1402/10/19 بروز رسانی شده است.