تجارت اسراييلي از گورستان بهاء

نويسنده: معصومه زارعي

اشاره

«بندر حيفا» مهم ترين شاهرگ اقتصادي اسراييل غاصب و کوتاه ترين مسير به سوي خزانه هاي اين رژيم است. اين بندر که علاوه بر موقعيت جغرافيايي، از لحاظ نظامي و اقتصادي نيز چهره اي جهاني يافته، به دليل وجود مکان هاي گردشگري در آن هم اهميت چشمگيري دارد. اما در اين ميان، معبد بهائيان با تمام جاذبه هاي توريستي و جهانگردي، موقعيتي منحصر به فرد را در قلب حيفا به وجود آورده است. اين مقاله بر آن است تا جايگاه اين معبد را از لحاظ اقتصادي و جغرافيايي در مهم ترين بندر تجاري اسرائيل مورد بررسي قرار دهد.
خليج نيم دايره اي حيفا ميزبان گردشگران و زائراني است که با نشان ستاره ي داوود (1) بر گردن و دست ها، ديوارهاي ضخيم اين قلعه را به نظاره نشسته اند. درخشش دوازده هزار آجر طلايي بر فراز گنبد همراه با بازتاب نور هجده پنجره الوان، کوه کرمل را در اقيانوسي از نور فرو مي برد که جلوه ي آن، گردشگران بسياري را به سوي خود مي کشاند؛ قالي هاي بسيار نفيس ايراني که يکي از کلکسيون هاي فرش دنيا را تشکيل مي دهد، براي تشريف فرمايي رسمي يکي از رؤساي دولت آذين مي شود؛ رييس جمهور اسراييل، اسحاق بن زوي.
در سال 2000 ميلادي، شمار جهانگرداني که به اسراييل آمدند، از 2/4 ميليون نفر فراتر رفت و در سال 2005 با برقراري آرامش نسبي، ورود آنان افزايش يافت.
54 درصد اين گردشگران از اروپاي غربي، 28 درصد آمريکايي و 10 درصد بقيه آسيايي هستند.(2) اين فقط يکي از ارتباط هاي دوسويه بهائيسم و صهيونيسم در يک منفعت مشترک است.
شهر ساحلي حيفا در قسمت شمالي دشت ساحلي فلسطين قرار گرفته و بندري است در کنار درياي مديترانه. در دوران حکومت امپراتوري عثماني بر اين سرزمين، راه آهن مشهور مشرق زمين که به بندر حيفا ختم مي شد، پايتخت هاي چند کشور عربي را به درياي مديترانه متصل مي کرد. در سال 1905 با افتتاح رسمي راه آهن «دمشق-حيفا» به طول 289 کيلومتر، تغييراتي اساسي در بندر صورت گرفت و حيفا وارد دوره جديدي از تجارت جهاني شد؛ حيفا به دمشق، حوران و شرق اردن متصل شد و اين بندر محل صادرات و مدخل واردات از اروپا و آمريکا در کنار بندر بيروت گرديد. (3)
دولت بريتانيا در سال 1939 اين بندر را گسترش داد و تأسيسات بزرگي در آن به وجود آورد و با وسايل پيشرفته آن را مجهز کرد. در اين هنگام اهميت بندر حيفا افزايش يافت، به گونه اي که وزن کالاهاي بارگيري شده از اين بندر در سال 1937، به دو برابر ميزان بارگيري بندر يافا- دومين بندر مهم تجاري اسراييل- و ميزان تخليه بار در همين سال به پنج برابر ميزان تخليه در يافا رسيد. با ببسته شده بندر يافا توسط اسراييل، حيفا به شريان حياتي فلسطين -اردن، سوريه، عراق و ديگر کشورهاي آسيايي تبديل شد. (4)
ساحل هلالي شکل حيفا به طول 16 کيلومتر از طريق کوه کرمل به بندر عکا متصل مي شود. «مشرق الاذکار» (5) بهاييان در نقطه مرکزي شهر و باغ هاي ايراني در بالاترين نقطه تپه از آن سوي ساحل هلالي شکل نمايان است. اگرچه پارک هاي جنگلي حيفا يکي از محبوب ترين مکان هاي گردش و استراحت يهوديان و جهانگردان محسوب مي شود اما اين سال نيلگون حيفا است که جاذبه هاي گردشگري فراواني را به وجود آورده و تاجران بسياري را از شهرهاي فلسطين، سوريه و مصر براي کار در آن جا به خود جذب کرده است. «در سال 1965م، مديريت بندر يک رقم مقايسه اي از تعداد مسافريني که از اين طريق رفت و آمد کرده اند ثبت کرد که به حدود 250 هزار مسافر مي رسيد.» (6)
منطقه فرهنگي «هاوارها کرمل» در دامنه کوه کرمل قرار دارد؛ مکاني که به طور عمده، مراکز خريد بزرگ و جهاني را به خود اختصاص داده است. (7) اما تماشاي آرامگاه مقدس بهائيان در تپه کرمل، فراخواني جهاني است.
تابش خورشيد صبحگاهي بر زاويه شمال شرقي رواق و بازتاب پي در پي نور از لوح طلايي اسم اعظم، تنها گوشه چشمي است به ساحل آرام خليج که هر سال صدها هزار گردشگر داخلي و خارجي و همچنين زائران بهايي را براي ديدن به خود جذب مي کند.
صفحه سبز کرمل به مساحت تقريبي 22000 متر مربع در قلمرو آيين بهايي گسترش يافته است. همچنين قطعه زميني به مساحت 1200 متر مربع که مالک آن بيش از سي سال از فروش آن خودداري مي کرد، به دليل موقعيت خاص در قلب تپه کرمل به تملک جامعه بهايي درآمد. اين تنها يک قطعه محدود از زميني به مساحت 36000 متر مربع است که براي بناي ساختماني عظيم در بالاي تپه کرمل و در کنار غار ايليا در اختيار جامعه بهايي قرار گرفت. ساخت بناي نه ضلعي بر روي مرقد باب و باغ هاي ايراني با پله هاي سنگي که اطراف آن با مجسمه هاي تزيين شده، آرامش زيباي معبد را دو چندان ميکند و حوض دايره اي شکل و فواره هاي آن در مرتفع ترين نقطه تپه، ستاره اي چند پر را تداعي مي کند. اما حيفاي تجاري براي وسايل و لوازم مورد نياز معبد بهاييان ديگر بندر نبود؛ هيأت هاي نه نفره اي که مسئوول اجراي طرح هاي ساختمان بودند، همانند ديپلمات هاي مقيم اسراييل از معافيت هاي گمرکي برخوردار شدند. همچنين سنگ مشهور کارا واقع در معادن ايتاليا از گمرکي هاي سرسام آور بندر معاف شد.
کوه کرمل با پوشش قرمز و آبي رنگ از گلهاي بگونيا و سرو هاي بلند اطراف آن، چشم انداز زيبا و آب و هوايي معتدل به منطقه داده و چشم انداز اقتصادي و نظامي مهمي به آن بخشيده است؛ منطقه اي که همواره با طمع ورزي توسعه طلبان روبه رو شده و دست يابي به آن از بعد نظامي مورد توجه قرار گرفته است؛ از اشغال حيفا در سال 1291 و 1517م توسط حاکم مصر و اقوام ترک تا فتح ناپلئون بناپارت در سال 1799م.
نبض اقتصادي اسراييل بر مدار نيم دايره اي حيفا هنگامي به تپش درآمد که اين بندر، مرکز بازار جهاني براي مستعمرات صهيونيستي در سال 1948م شد.
واقع شدن حيفا بر کناره خليج دريايي عميق، اين شهر را به لنگرگاهي طبيعي و مطمئن براي پهلو گرفتن کشتي هاي بزرگ تبديل کرده و بيش ترين رفت و آمد کشتي ها را در بنادر اسراييل به خود اختصاص داده است. مجموع کشتي هايي که در سال 1951 وارد بندر حيفا شدند، به(8) 116 کشتي رسيد؛ در حالي که آن سال فقط 1370 کشتي وارد بنادر اسراييل شده بودند. (9)
حيفا مهم ترين مرکز استراتژيک اقتصادي و نظامي و معبد آن بزرگ ترين مشرق الاذکار بهاييان با جاذبه هاي توريستي است. آيا اين همان معناي پيوستگي آينده بهائيت و صهيونيسم نيست که روحيه ماکسول (همسر شوقي افندي) نيز آن اذعان داشته: « من ترجيح مي دهم که جوان ترين اديان (بهائيت) از تازه ترين کشورهاي جهان (اسراييل) گسترش يابد و در حقيقت بايد گفت آينده ما (بهائيت و اسراييل) چون حلقه هاي زنجير به هم پيوسته است.» (10)

پي نوشت :

1. شکل و آرام بهائيت ، ستاره داوود است که آرام يهود و فراماسونري نيز مي باشد.
2.www. israel- iran. org
3. مجيد صفاتاج، دانشنامه فلسطين، ج 4، ص 102، 100، 96، 95.
4. همان.
5 . مشرق الاذکار نام معابد بهائيان است.
6. مجيد صفا تاج، پيشين، ص 106.
7. amazon. com
8 . همان .
9 . مجيد صفاتاج، پيشين، ص 106.
10. سايت بهايي پژوهي www.bahairesearch.ir

منبع :1. تاريخ جامع بهائيت از بهرام افراسيابي، تاريخ جامع بهائيت