مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون
 

این مقاله به طور مختصر به مزایا و معایب مختلف کافئین، پرداخته و به ویژه اثرات آن بر روی بدن را مورد بررسی قرار داده است.
آیا کافئین بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد
خواه یک فنجان کاپوچینو باشد یا اسپرسو و یا موکا، کافئین همه ما را شیفته خود ساخته است. چه چیزی موجب می‌شود با احساس بوی کافئین زانوهایمان سست شده و هیپنوتیزم آن ‌شویم. خوب بایستی گفت که کافئین نه تنها ذهن و روان ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه به طور فیزیکی نیز بر روی ما اثر می‌گذارد.
کافئین موجود در فنجان قهوه، با هوشیار ساختن ذهن، سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌سازد. و به ذهن ما انرژی می‌بخشد. این ماده با ذهن ما بازی کرده و موجب می‌شود احساس خوبی نسبت به خود و محیط اطراف خود پیدا کنیم. همچنین میزان ضربان قلب و سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد. در صورتی که بیشتر از همیشه به دستشویی می‌روید، این به علت مصرف کافئین است. این ماده به عنوان دیوریتیک یا ادرار آور خفیف شناخته شده که موجب می‌شود فرد بیش از حد معمول ادرار نماید.
مسائل مربوط به سلامت
کافئین موجب کاهش خستگی و افزایش هوشیاری یا بی خوابی می‌شود. نوشیدن حدود 200 تا 300 میلی‌گرم کافئین یا به زبان ساده حدود 2 تا 3 فنجان قهوه دم کرده در روز برای بسیاری از افراد نمی‌تواند مضر باشد. اما چنانچه این میزان بیشتر شد، آنگاه ممکن است دچار برخی از علائم ذیل و یا تمامی این علائم شوید:
• ناآرامی، یا عصبانیت
• بی‌قراری
• زود خشمی
• تهوع
• بی‌خوابی
• ضربان قلب نامنظم
• سردرد
• لرزش عضلات
• علائم اضطراب
چنانچه مشخص شد نسبت به اثرات کافئین حساسیت دارید، حتی یک فنجان از آن می‌تواند موجب بی‌قراری، اضطراب، زودخشمی یا تحریک پذیری و مشکلات خواب در شما شود. و چنانچه سیگار می‌کشید، و یا مصرف کننده مواد و یا دارو می‌باشید، از استرس و چاقی رنج می‌برید، کافئین ممکن است مشکلات منفی بیشتری بر روی سلامت شما گذارد.
نکات منفی!
مهمترین کار جهت برخورداری از جسم و روحی سالم، هفت تا هشت ساعت خواب عمیق شبانه است. با این حال، این امر ممکن است برای مصرف کنندگان سنگین کافئین امکان پذیر نباشد به این دلیل که کافئین در الگوهای خواب شما مداخله می‌نماید. این امر به محرومیت از خواب منجر شده و ممکن است موجب کاهش هوشیاری و عملکرد مناسب شما در طول روز شود. به این دلیل که کافئین به شما اجازه نداده به هنگام شب به خواب رفته و در طول روز احساس خواب آلودگی خواهید داشت. ممکن است به دلیل وجود کافئین در بدن به هنگام شب از خواب بیدار شوید و این امر شما را در طول روز بی قرار می‌سازد. از اینرو، از نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین دار حدود 8 ساعت پیش از زمان خواب خودداری کنید. این ماده در بدن ذخیره نمی‌شود، و بدن ساعتهای بسیاری را صرف دفع کامل آن از سیستم می‌نماید. چنانچه همراه با وعده‌های غذایی خود کافئین مصرف می‌کنید، این ماده از جذب آهن و کلسیم غذا توسط بدن جلوگیری خواهد کرد.
آیا می‌دانستید که در حدود نیم ساعت پس از نوشیدن فقط یک یا دو فنجان قهوه، جریان خون به مغز 10 تا 20% کاهش می‌یابد. در صورتی سطوح قند خون شما پایین است، و به مصرف قهوه ادامه داده و وقت خوردن چیزی را پیدا نکنید، ممکن است به تپش قلب، اضطراب، ترشی معده، حالت تهوع و تاری دید دچار شوید. شما حتی ممکن است دچار «کافئینیسم» دچار شوید که علائمی همچون میگرن شدید و یا احساس بیماری را به همراه دارد.
مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهند که نوشیدن چند فنجان قهوه در روز خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد. احتمال بروز آرتروز در افرادی که 4 فنجان یا بیشتر قهوه در روز می‌نوشند، بیشتر خواهد شد.
نکات مثبت!
مشاهده شده است که مقدار کمی از کافئین، همراه با رژیم غذایی مناسب و ورزش، به کاهش وزن کمک می‌کند. کافئین به طور موقت سرعت سوخت و ساز را افزایش داده و به شما در کاهش وزن کمک می‌کند. اما به خاطر داشته باشید که متابولیسم یا سوخت و ساز افزایش یافته به نوبه خود اشتهای شما را افزایش خواهد داد.
برخی مطالعات صورت گرفته همچنین نشان می‌دهند که کافئین حاوی مقدار کمی آنتی اکسیدان بوده که به جلوگیری از بروز سرطان کمک می‌کنند. تعداد اندکی نیز عنوان می‌کنند که مصرف آن در حد اعتدال به کاهش خطر ابتلاء به بیماریهای پارکینسون و آلزایمر کمک می‌نماید. همچنین به گزارش مجله انجمن پزشکی آمریکا، مصرف این ماده توسط مردان 40% خطر ابتلاء به سنگ کیسه صفرا را در آنها کاهش می‌دهد. ترکیبی تحت عنوان «تریگونلین» که عطر و طعم تلخ قهوه را به آن می‌بخشد، دارای خواص ضد چسبندگی و ضد باکتریایی است که از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند. همچنین مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که 80% احتمال ابتلاء به سیروز کبدی و 25% احتمال بروز سرطان روده بزرگ در افرادی کمتر است که از کافئین به مقدار متعادل و به طور منظم مصرف می‌کنند.
در ابتدا ممکن است از نوشیدن قهوه لذت برده و هوشیاری خود را حفظ کنید و دچار خواب آلودگی نشوید اما در دراز مدت تأثیر کاملاً معکوسی خواهد گذاشت. با این حال، چنانچه مصرف کافئین خود را در حد اعتدال نگه دارید، تمام فوائد هوشیاری ذهنی و تقویت انرژی بدنی همراه با فوائد سلامتی بخش زیاد نصیبتان خواهد شد.