سر درد ناشی از ورزش ( exercise induced headache )

پیش زمینه

سردرد یک ناراحتی شایع در ورزشکاران می باشد که می تواند الگو,شدت و فرکانس متفاوتی داشته باشد. در بسیاری موارد سردرد های ناشی از ورزش نیازی به مراجعه به پزشک ندارند اما لازم است به مواردی که نیاز به مراقبت بالینی دارند توجه شود.

موارد نیازمند به مراجعه به پزشک

• هرگاه قبلا دچار سردرد نبوده ایم و برای اولین بار بدنبال ورزش دچار سردرد شده ایم
• هرگاه قبلا سردرد داشته اما دچار سردردی شده که الگو یا شدت آن با سردردهای قبلی تفاوت دارد
• هرگاه فرکانس بروز سردرد ها افزایش یافته باشد
• هرگاه سردرد همراه با خواب آلودگی,بی حسی,سفتی گردن,کاهش وزن اخیر یا تب باشد

ارزیابی بالینی سردرد

برای ارزیابی پزشک نیازمند اخذ یک شرح حال کامل از بیمار دارد. اصولا تشخیص نوع سردرد بر پایه شرح حال است.محل دقیق درد,شدت,فرکانس و اینکه آیا سردرد از نوع فشارنده است یا ضرباندار برای تشخیص مهمند. سایر موارد مهم کمک کننده عبارتند از: اینکه سردرد با چه داروهایی کنترل یا تشدید می شود,چه عوامل یا غذاهایی سبب بدتر یا بهتر شدن سردرد می شوند,آیا سردرد همراه با علایمی مثل تهوع,استفراغ و ترس از نور یا صدا هست یا خیر.
تقسیم بندی سردرد های شایع در ورزش

سردرد میگرنی:
علایم و نشانه ها:

•درد شدید و ضربانداری که بصورت دوره ای درجلو یا طرفین سر یا پشت چشم حس شود.
•برخی موارد قبل از شروع سردرد بیمار جرقه های نورانی می بیند
•درخلال یا بعد از حمله امکان دارد اختلال تکلم,تهوع و استفراق یا اختلال بینایی رخ دهد.

عوامل تحریک کننده میگرن:

•تغییر در ارتفاع (کوهنوردی,مسافرت با هواپیما)
•اختلالات متابولیک(کم آبی بدن طی ورزش یا ورزش در هوای گرم)
•تغییر در داروها
•تغییرات فشار خون
•نوسانات هورمونی(مثل تغییرات سیکل ماهیانه در خانمها)
•تغییرات الگوی خواب
•رژیم های غذایی(مثل پنیر مانده یا شکلات)

درمان:

•بنظر می رسد تجویز دارو توسط پزشک بهترین روش درمان باشد
•استفاده ار کمپرس آب سرد روی سر در خلال حمله سردرد می تواند در کاهش علایم مفید باشد.
•فشار بر روی شریان تمپورال در جلوی گوش می تواند در کاهش علایم سمت مبتلا مفید باشد.
•پرهیز از عوامل تسریع کننده حمله و منظم نمودن خواب در جلوگیری از حملات مفید است .

سردرد خوشه ای:
علایم و نشانه ها:

•درد بسار شدید که حالت سوزاننده یا سوراخ کننده دارد
•درد معمولا فرد را از فعالیت باز می دارد •این نوع سردرد در مردان 5 برابر زنان شیوع دارد
•در حین حمله فرد اشکریزش و افتادگی یک پلک دارد
•حمله بین 35 تا 45 دقیقه طول می کشد
•سردرد همواره یک طرفه است

درمان:

•برخی داروهای ضد میگرن در درمان سردرد خوشه ای مفیداند
•دادن اکسیژن خالص با ماسک به مدت 5 تا 15 دقیقه هم در درمان این نوع سردرد مفید است
سردرد گردنی: این نوع سردرد ناشی از اختلال عملکرد در عضلات,مفاصل یا اعصاب در ناحیه گردنی است و بصورت دردی پایدار و گنگ به سر انتشار می یابد.

علل سردرد گردنی:

•اسپاسم عضلات گردن
•فشار بر روی اعصاب بین مهره ای در ناحیه گردن
•سفتی و بی حرکت بودن طولانی گردن

درمان طبی

•ماساژ عضلات گردن
•پرهیز از قرار گیری دایم سر در یک وضعیت خاص

سردردهای خاص ورزشی

سردرد میگرنی فوتبالیست ها: یک سردرد میگرنی ناشی از ضربه به سر مثل هد زدن است و گاهی با از دست دادن کوتاه هوشیاری همراه است. این نوع سردرد معمولا طی چند ساعت بهبود می یابد.
سردرد ناشی از عینک شنا: عینک شنا در برخی از شناگران می تواند با اعمال فشار روی اعصاب زیر پوستی سبب بروز سردرد در جلوی سر گردد.
سردرد در شیرجه روندگان: بنظر می رسد ناشی از افزایش سطح دی اکسید کربن در خون این ورزشکاران بدنبال شیرجه رفتن در عمق آب باشد
سردرد فعالیتی خوش خیم: در وزنه برداران دیده می شود و ناشی از افزایش ناگهانی فشار خون بدنبال بلند کردن وزنه می باشد. افزایش ناگهانی فشار خون سبب افزایش ناگهانی جریان مغز و بروز سردردی ضرباندار می شود که می تواند از چند دقیقه تا 24 ساعت ادامه یابد. ◄سردرد ناشی از ارتفاع: معمولا در کوهنوردان آماتور و در ارتفاع بیش از 4000 متری رخ می دهد. می تواند همراه با بیماری کوهستان رخ دهد. مصرف پیشگیرانه استازولامید می تواند بروز آن را کاهش دهد.
منبع:موسسه طب ورزش پارس
/خ