اقدامات‌ در وضعيت‌هاي‌ اورژانس





در هر موقعيت‌ اورژانس‌، بايد از يك‌ مجموعه‌ اقدامات‌ مشخص‌ پيروي‌ كنيد. از اين‌ طريق‌، شما قادر خواهيد بود موارد ضروري‌ را اولويت‌بندي‌ كنيد و شخصاً تصميم‌گيري‌ كنيد. گام‌هاي‌ اصلي‌ عبارتند از: ارزيابي‌ وضعيت‌، بي‌خطر كردن‌ محل‌، ارايه‌ كمك‌هاي‌ اورژانس‌ و كمك‌ گرفتن‌ از ديگران‌. قبل‌ از دست‌ زدن‌ به‌ هر كاري‌، سعي‌ كنيد بر احساسات‌ خود غلبه‌ كنيد و يك‌ لحظه‌ بينديشيد. بسيار مهم‌ است‌ كه‌ خود را در معرض‌ خطر قرار ندهيد بنابراين‌ در مواردي‌ كه‌ خطرناك‌ است‌، به‌ سرعت‌ وارد نشويد. به‌ خطر وجود گاز يا بنزين‌ دقت‌ كنيد. به‌ علاوه‌، سعي‌ نكنيد همه‌ كارها را به‌ تنهايي‌ انجام‌ بدهيد. دانستن اينکه در فوريتهاي پزشکي چگونه اقدام کنيد ، مي تواند زندگي اي را نجات دهد . درد سينه ، پرش جسمي به گلو ، غش و تشنج ، اگر اورژانسي رخ دهد ،‌شما چه خواهيد کرد ؟ آيا گامهاي اوليه کمک هاي اوليه را مي دانيد ؟ متخصصين مي گويند : « مردم اغلب از مواجه شدن با موقعيت اورژانس متنفرند » اين موضوع بيشتر به اين سبب نيست که نمي خواهند،‌ بلکه آنها نگرانند که ندانند چه انجام دهند . » بهر حال ، اورژانسها مي توانند در هر جايي رخ دهند ، در هنگام بازي ، در خيابانهاي شهر ، در مغازه ، ‌بقالي و در منزل در اين حال چه خواهيد کرد ؟
• با ۱۱۵ تماس بگيريد : « ايمن ماندن بهتر از نگراني است . » بهتر است که ۱۱۵ تماسهاي زيادي را داشته باشد تا اينکه کمتر با آن تماس بگيرند . جاي هيچ نگراني در اين باره وجود ندارد ، تکنسينها آنرا به عنوان بخشي از کار خود تلقي مي نمايند . » بهتر است که تکنسينهاي اورژانس به موقع حاضر شوند و شخص را در وضعيت خوبي در خانه بيابند تا اينکه دير تماس برقرار شود و اوضاع از کنترل خارج شده باشد . »
• آرام باشيد . اگر نمي توانيد با اطمينان و ايمن کمک کنيد ، نبايد کمک کنيد . « مهم است که آرام باشيد و مطمئن شويد وقتي که قصد کمک کردن داريد که خود و ديگري را به خطر نمي اندازيد .
• CPR را شروع کنيد ! حتي فردي که دوره CPR را نگذرانده اند مي توانند به کمک يک هدايتگر از راه دور CPR را انجام دهند . بسياري از متصديان ۱۱۵ جهت آموزش CPR از راه تلفن آموزش ديده اند . شما مي توانيد ماساژ قلبي را حتي بدون تنفس دهان به دهان انجام دهيد ، بهتر از اين است که هيچ کاري نکنيد .
شخصي به شما مي گويد که ( احساس ) حال خوبي ندارد . اگر او - که کاملاً ناشناس است - به شما بگويد که احساس ضعف ، بيماري يا سرگيجه دارد ، بايد به ۱۱۵ زنگ بزنيد . او به مراقبتهاي پزشکي نياز دارد . دلايل پزشکي بسياري براي اين علائم وجود دارد مانند : موارد قلبي ، ديابت ، قند خون پايين ، بارداري ، حمله قلبي و يا مربوط به گرما باشد .

هنگامي که شما منتظر رسيدن اورژانس هستيد :

• هوشياري را چک کنيد ، بپرسيد : آيا شما خوبيد ! اگر پاسخ داد ،‌ بپرسيد آيا مي دانيد کجا هستيد ؟ چيزي بپرسيد که سطح تمرکز را نشان دهد . اگر بدون پاسخ بود ، نبض را چک کنيد ، چک کنيد و ببينيد آيا نفس مي کشد . اگر تنها هستيد بايد يکي را براي کمک پيدا کنيد .
• تنفس را کنترل کنيد : به تنفس از راه بيني گوش کنيد ، و به سينه براي بالا و پايين شدن نگاه کنيد . نبض را يا از مچ يا گردن بگيريد . اگر فرد تنفس و نبض داشت ، بايد تا رسيدن کمک صبر کنيد . دوباره تماس با ۱۱۵ مي تواند به شما کمک کند که چطور نبض کسي را بگيريد .
• CPR را شروع کنيد : اگر بيمار نفس نمي کشد يا نبض ندارد ، CPR را شروع کنيد.
• بيمار را آرام و آسوده سازيد : اگر اين شخص گرمازده است ، به يک جاي سايه منتقل کنيد ، اگر عرق مي کند ، آب بر روي پوستش بريزيد . اشخاص پير يا کودکان خردسال به گرمازدگي حساس ترند . اگر هوشيار هستند به آنها مايعات بنوشانيد .

ارزيابي‌ وضعيت

رويكرد شما بايد بسيار سريع‌ و در عين‌ حال‌ با حفظ‌ خونسردي‌ و كنترل‌ باشد. اولويت‌هاي‌ كاري‌ شما عبارتند از: شناسايي‌ هرگونه‌ خطر براي‌ خودتان‌، مصدوم‌ و ناظران‌، سپس‌ بررسي‌ امكانات‌ موجود و نوع‌ كمكي‌ كه‌ ممكن‌ است‌ به‌ آن‌ نياز داشته‌ باشيد. هنگامي‌ كه‌ پيشنهاد كمك‌ به‌ شخص‌ مي‌دهيد، بگوييد كه‌ از مهارت‌هاي‌ كمك‌هاي‌ اوليه‌ برخوردار هستيد. اگر هيچ‌ پزشك‌، پرستار يا افراد كارآزموده‌ ديگري‌ در محل‌ حضور ندارند، با خونسردي‌ مسؤوليت‌ را بپذيريد. ابتدا سؤالات‌ زير را از خود بپرسيد:
آيا خطر همچنان‌ وجود دارد؟
آيا جان‌ كسي‌ در معرض‌ خطر فوري‌ قرار دارد؟
آيا ناظري‌ براي‌ كمك‌ وجود دارد؟
آيا من‌ به‌ كمك‌ تخصصي‌ نياز دارم‌؟

علايم‌ و نشانه‌ها

آسيب‌ها و بيماري‌ها معمولاً به‌صورت‌ مجموعه‌اي‌ از نمودهاي‌ متمايز ظاهر مي‌شوند. نمودها بر دو دسته‌اند: علايم‌ كه‌ مصدوم‌ ممكن‌ است‌ به‌ آنها اشاره‌ كند و نشانه‌ها كه‌ شما ممكن‌ است‌ (در معاينه‌) آنها را كشف‌ كنيد. بعضي‌ از نمودها كاملاً آشكار هستند در حالي‌ كه‌ عده‌اي‌ ديگر، تا زماني‌ كه‌ مصدوم‌ را به‌طور كامل‌ و دقيق‌ معاينه‌ نكنيد، از نظر دور مي‌مانند. در صورت‌ امكان‌، مصدوم‌ هوشيار را در همان‌ وضعيتي‌ كه‌ يافته‌ايد، معاينه‌ كنيد و به‌ آسيب‌هاي‌ آشكار رسيدگي‌ كنيد. اگر مصدوم‌ بي‌هوش‌ است‌، اولين‌ كار پاك‌ كردن‌ راه‌ تنفسي‌ و باز نگه‌ داشتن‌ آن‌است‌.لباس‌هاي‌ مصدوم‌ را بي‌دليل‌ خارج‌ نكنيد و بيش‌ از حد نياز، وي‌ را در معرض‌ هواي‌ سرد ترك‌ نكنيد. از حواس‌ خود (بينايي‌، شنوايي‌، لامسه‌ و بويايي‌) استفاده‌ كنيد. سريع‌ و هوشيارانه‌ اما دقيق‌ و جامع‌ عمل‌ كنيد و بدون‌ توجيه‌، فرضيه‌سازي‌ نكنيد. شما بايد با ملايمت‌ با مصدوم‌ برخورد كنيد اما در لمس‌ بايد به‌ قدر كافي‌ قاطع‌ عمل‌ كنيد تا بتوانيد هرگونه‌ تورم‌، نامنظمي‌ يا نقاط‌ حساس‌ در لمس‌ را كشف‌ كنيد. اگر مصدوم‌ هوشيار است‌، از وي‌ بخواهيد كه‌ احساس‌ خود از لمس‌ شما را بيان‌ كند. جستجوي‌ نشانه‌ها معاينه‌ «سر تا پا» به‌ شما كمك‌ مي‌كند كه‌ نشانه‌هاي‌ آسيب‌ يا بيماري‌ را كشف‌ كرده‌، وضعيت‌ مصدوم‌ را تشخيص‌ دهيد.

ارزيابي‌ علايم‌

علايم‌ در واقع‌ احساساتي‌ هستند كه‌ مصدوم‌ آنها را حس‌ مي‌كند و ممكن‌ است‌ قادر به‌ توصيف‌ آنها باشد. از او سؤال‌ كنيد كه‌ آيا احساس‌ غيرطبيعي‌ دارد. اگر مصدوم‌ درد دارد، از او سؤال‌ كنيد كه‌ درد را در كجا احساس‌ مي‌كند، درد از چه‌ نوعي‌ است‌، چه‌ چيزي‌ دردش‌ را كمتر مي‌كند و چه‌ چيزي‌ آن‌ را تشديد مي‌كند و درد با حركت‌ يا تنفس‌ چگونه‌ تغيير مي‌كند. اگر درد به‌ دنبال‌ آسيب‌ ايجاد نشده‌ است‌، در مورد نحوه‌ و محل‌ شروع‌ آن‌ سؤال‌ كنيد. در مورد نشانه‌هاي‌ ديگر مثل‌ تهوع‌، گيجي‌، احساس‌ گرما يا سرما، ضعف‌ يا تشنگي‌، سؤال‌ كنيد. در صورت‌ تناسب‌، با انجام‌ معاينه‌اي‌ براي‌ جستجوي‌ نشانه‌هاي‌ آسيب‌ يا بيماري‌، علايم‌ را تأييد كنيد. پرسش‌ درباره‌ علايم‌ مصدوم‌ ممكن‌ است‌ قادر باشد در مورد علايمي‌ كه‌ حس‌ مي‌كند، به‌ شما توضيح‌ دهد. اين‌ جزييات‌ ممكن‌ است‌ در تشخيص‌ نوع‌ آسيب‌ يا بيماري‌ به‌ شما كمك‌ كنند.

جستجوي‌ نشانه‌ها

نشانه‌ها در واقع‌ جزيياتي‌ از وضعيت‌ مصدوم‌ هستند كه‌ شما مي‌توانيد آنها را مشاهده‌، لمس‌ و بو كنيد و يا بشنويد. بسياري‌ از نشانه‌ها آشكار هستند اما تعدادي‌ را تنها با معاينه‌ دقيق‌ و جامع‌ مي‌توانيد كشف‌ كنيد. سطح‌ پاسخ‌دهي‌ مصدوم‌ را ارزيابي‌ كنيد. اگر بي‌هوش‌ است‌ يا آنكه‌ قادر نيست‌ به‌طور واضح‌ صحبت‌ كند، ممكن‌ است‌ مجبور باشيد تنها بر اساس‌ شرح‌ حال‌ حادثه‌، اطلاعات‌ كسب‌ شده‌ از ناظران‌ و نشانه‌هايي‌ كه‌ در معاينه‌ پيدا مي‌كنيد، به‌ تشخيص‌ برسيد. لمس‌ كردن‌ براي‌ جستجوي‌ نشانه‌هاي‌ آسيب‌ در هنگام‌ معاينه‌ قسمت‌ آسيب‌ديده‌ بدن‌، محل‌ را از نظر وجود حساسيت‌ در لمس‌ بررسي‌ كنيد و به‌ دنبال‌ تغيير شكل‌ يا تغيير رنگ‌ در اطراف‌ محل‌ آسيب‌ بگرديد. در زمان‌ معاينه‌ يك‌ قسمت‌، به‌ دقت‌ آن‌ را نگه‌ داريد.

از حواس‌ خود استفاده‌ كنيد

به‌ دنبال‌ نمودهايي‌ مثل‌ تورم‌، خونريزي‌، تغيير رنگ‌ يا تغييرشكل‌ بگرديد. ريتم‌ و قدرت‌ نبض‌ را لمس‌ كنيد. به‌ تنفس‌ بيمار گوش‌ كنيد و به‌ دنبال‌ صداهاي‌ غيرطبيعي‌ (مثل‌ صداي‌ «قرچ‌ قروچ‌» ناشي‌ از گير افتادن‌ هوا در زير پوست‌) بگرديد. نواحي‌ دردناك‌ را با ملايمت‌ لمس‌ كنيد؛ هرگونه‌ تندرنس‌ (حساسيت‌ و درد) روي‌ استخوان‌ها و تغيير در زاويه‌ مفاصل‌ را مورد توجه‌ قرار دهيد. ناتواني‌ مصدوم‌ در انجام‌ كارهاي‌ طبيعي‌ (مثل‌ حركت‌ دادن‌ اندام‌ها) را بررسي‌ كنيد. براي‌ جستجوي‌ سرنخ‌هاي‌ بيشتر، از حس‌ بويايي‌ خود استفاده‌ كنيد.

بي‌خطر كردن‌ محل‌

شرايطي‌ كه‌ منجر به‌ وقوع‌ حادثه‌ شده‌ است‌، مي‌تواند همچنان‌ خطرزا باشد. فراموش‌ نكنيد كه‌ امنيت‌ خودتان‌ در درجه‌ اول‌ قرار دارد. اغلب‌ اقدامات‌ ساده‌ (مثل‌ خاموش‌ كردن‌ يك‌ سوييچ‌) براي‌ بي‌خطر كردن‌ محل‌ كفايت‌ مي‌كند. اگر نمي‌توانيد خطر تهديدكننده‌ حيات‌ را از بين‌ ببريد، بايد سعي‌ كنيد بين‌ مصدوم‌ و محل‌ خطر، قدري‌ فاصله‌ ايجاد كنيد و در صورت‌ امكان‌، ميزان‌ خطر را به‌ حداقل‌ برسانيد. به‌ عنوان‌ آخرين‌ اقدام‌، بايد مصدوم‌ را از محل‌ خطر دور كنيد (به‌ مبحث‌ « جابه‌جا كردن‌ بيماران‌ » مراجعه‌ كنيد). معمولاً براي‌ جابه‌جا كردن‌ مصدوم‌ به‌ تجهيزات‌ و كمك‌هاي‌ تخصصي‌ نياز خواهيد داشت‌. بي‌خطر كردن‌ وسيله‌ نقليه‌ در برخورد با مصدومي‌ كه‌ داخل‌ وسيله‌ نقليه‌ است‌، خاموش‌ كردن‌ سوييچ‌ در اولويت‌ قرار دارد. اين‌ عمل‌ خطر ايجاد آتش‌سوزي‌ ناشي‌ از شمع‌ اتومبيل‌ را كاهش‌ مي‌دهد.

ارايه‌ كمك‌هاي‌ اورژانس‌

پس‌ از بي‌خطر شدن‌ محل‌، به‌ سرعت‌ يك‌ بررسي‌ مقدماتي‌ و ارزيابي‌ اوليه‌ از هر مصدوم‌ انجام‌ دهيد تا مصدوماني‌ را كه‌ به‌ كمك‌هاي‌ اوليه‌ اورژانس‌ نياز دارند، فوراً درمان‌ كنيد. به‌ هر حال‌، درخواست‌ كمك‌ ضروري‌ را به‌ تأخير نيندازيد؛ در صورت‌ امكان‌، از يك‌ ناظر بخواهيد كه‌ اين‌ كار را انجام‌ دهد. براي‌ پي‌ بردن‌ به‌ وجود يا عدم‌ وجود تنفس‌ در مصدوم‌، به‌ قفسه‌ سينه‌ وي‌ نگاه‌ كنيد. در مورد هر مصدوم‌، موارد زير را بررسي‌ كنيد:
آيا مصدوم‌ هوشيار است‌؟
آيا راه‌ تنفس‌ باز است‌؟
آيا مصدوم‌ نفس‌ مي‌كشد؟
آيا نشانه‌هاي‌ گردش‌ خون‌ در مصدوم‌ وجود دارند؟ مشاهدات‌ شما، اولويت‌ها و نيز زمان‌ نياز به‌ كمك‌ و ميزان‌ كمك‌ موردنياز را تعيين‌ مي‌كنند.
انجام‌ كمك‌هاي‌ اورژانس‌ به‌ محض‌ برطرف‌ شدن‌ خطر، ارزيابي‌ اوليه‌ را انجام‌ دهيد: بررسي‌ كنيد كه‌ آيا راه‌ تنفس‌ مصدوم‌ باز است‌، نفس‌ مي‌كشد و نشانه‌هاي‌ كار كردن‌ قلب‌ و گردش‌ خون‌ وجود دارند يا خير.
كمك‌ گرفتن‌ از ديگران‌
گاهي‌ امكان‌ دارد كه‌ همزمان‌ با چندين‌ كار مواجه‌ شويد: حفظ‌ امنيت‌، تماس‌ تلفني‌ براي‌ درخواست‌ كمك‌ و آغاز كمك‌هاي‌ اوليه‌. مي‌توانيد از افراد ديگري‌ براي‌ انجام‌ كارهاي‌ زير كمك‌ بخواهيد:
بي‌خطر كردن‌ محل‌
انجام‌ تماس‌ تلفني‌ براي‌ درخواست‌ كمك‌
آوردن‌ تجهيزات‌ كمك‌هاي‌ اوليه‌
كنترل‌ ترافيك‌ و ناظران‌
كنترل‌ خونريزي‌ يا نگه‌ داشتن‌ يك‌ اندام‌
خلوت‌ كردن‌ اطراف‌ مصدوم‌
انتقال‌ مصدوم‌ به‌ يك‌ مكان‌ بي‌خطر
برخورد با ناظران‌ ممكن‌ است‌ افراد حاضر در صحنه‌ حادثه‌ بتوانند به‌ راه‌هاي‌ مختلف‌ به‌ شما كمك‌ كنند (مثلاً آوردن‌ تجهيزات‌ يا كنترل‌ كردن‌ ساير ناظران‌). به‌ آنها بگوييد كه‌ آموزش‌هاي‌ مربوط‌ به‌ كمك‌هاي‌ اوليه‌ را پشت‌ سر گذارده‌ايد و درخواست‌هاي‌ خود را با صراحت‌ مطرح‌ كنيد.

كنترل‌ كردن‌ ناظران‌

واكنش‌هاي‌ ناظران‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ شود كه‌ شما نگران‌ يا حتي‌ عصباني‌ شويد. ممكن‌ است‌ اين‌ افراد هيچ‌ آموزشي‌ درباره‌ اين‌ كمك‌هاي‌ اوليه‌ نديده‌ باشند و احساس‌ ترس‌ يا بي‌فايده‌ بودن‌ كنند. در صورتي‌ كه‌ اين‌ عده‌ خود در حادثه‌ حضور داشته‌ باشند و يا شاهد آن‌ بوده‌اند، ممكن‌ است‌ آسيب‌ ديده‌ باشند و قطعاً دلواپس‌ و نگران‌ خواهند بود. اگر به‌ هر طريقي‌ نياز به‌ كمك‌ يك‌ ناظر داشتيد، اين‌ مطالب‌ را فراموش‌ نكنيد. روشي‌ قاطعانه‌ توأم‌ با خوش‌ رفتاري‌ به‌ كار بگيريد.

معاينه‌ مصدوم

پس‌ از گرفتن‌ شرح‌ حال‌ و پرسش‌ درباره‌ علايم‌ مصدوم، بايد شخص‌ را به‌طور مفصل‌ مورد معاينه‌ قرار دهيد. طي‌ اين‌ اقدام‌، ممكن‌ است‌ مجبور به‌ حركت‌ دادن‌ مصدوم‌ يا خارج‌ كردن‌ لباس‌هاي‌ وي‌ باشيد، اما اطمينان‌ حاصل‌ كنيد كه‌ او را بيش‌ از حدي‌ كه‌ واقعاً ضروري‌ است‌، حركت‌ نمي‌دهيد. هميشه‌، معاينه‌ را از سر شروع‌ كنيد و به‌ سمت‌ پايين‌ ادامه‌ دهيد؛ اين‌ روش‌ «سر تا پا» هم‌ به‌ خوبي‌ به‌ خاطر سپرده‌ مي‌شود و هم‌ كامل‌ و جامع‌ است‌.

ارزیابی اولیه

هر امدادگر باید پس از اطمینان از امنیت کامل محل استقرار خود و مصدوم یا بیمار باید به ارزیابی اولیه همه گونه علایم حیاتی و هر عاملی که حیات مصدوم را در معرض خطر قرار دهد، بپردازد. در این ارزیابی سوال مهم این است که آیا مصدوم بیهوش است و یا موارد تهدید کننده حیات وجود دارد؟ در این مورد بلافاصله اقدامات لازم جهت رفع خطر را انجام دهید. هر فرد بیهوش باید در معرض خطر تلقی شود زیرا راه هوایی وی ممکن است بسته شده و به توقف وی بیانجامد.

ارزيابي‌ سر تا پا

1) دست‌هاي‌ خود را به‌ دقت‌ روي‌ پوست‌ سر حركت‌ دهيد تا هر گونه‌ خونريزي‌، تورم‌ يا فشردگي‌ را كه‌ ممكن‌ است‌ نشانه‌ شكستگي‌ احتمالي‌ باشد، لمس‌ كنيد. در صورتي‌ كه‌ مشكوك‌ به‌ آسيب‌ گردني‌ هستيد، مراقب‌ باشيد كه‌ مصدوم‌ را حركت‌ ندهيد.
2) از راه‌ هر دو گوش‌ و به‌طور واضح‌ با مصدوم‌ صحبت‌ كنيد تا بفهميد كه‌ آيا به‌ شما پاسخ‌ مي‌دهد و يا مي‌تواند بشنود. هريك‌ از گوش‌ها را از لحاظ‌ خروج‌ خون‌ يا مايع‌ زلال‌ (يا هر دو) بررسي‌ كنيد. اين‌ ترشحات‌ مي‌توانند نشانه‌هاي‌ آسيب‌ در داخل‌ جمجمه‌ باشند.
3) هر دو چشم‌ را معاينه‌ كنيد. توجه‌ كنيد كه‌ آيا هر دو چشم‌ باز هستند يا خير. به‌ اندازه‌ مردمك‌ها توجه‌ كنيد، آيا اندازه‌ آنها برابر است‌ (همان‌طور كه‌ بايد باشد) و آيا به‌ نور واكنش‌ نشان‌ مي‌دهند (وقتي‌ نور روي‌ مردمك‌ها مي‌افتد، بايد تنگ‌ شوند). در سفيدي‌ چشم‌ها به‌ دنبال‌ اجسام‌ خارجي‌، خون‌ يا كبودي‌ بگرديد.
4) بيني‌ را هم‌ مثل‌ دو گوش‌ از نظر وجود ترشحات‌ بررسي‌ كنيد. هريك‌ از سوراخ‌هاي‌ بيني‌ را از نظر خروج‌ خون‌ يا مايع‌ زلال‌ (يا تركيب‌ اين‌ دو) معاينه‌ كنيد. هريك‌ از اين‌ ترشحات‌ مي‌تواند به‌ معناي‌ آسيبي‌ در داخل‌ جمجمه‌ باشد.
5) به‌ سرعت‌، عمق‌ و نوع‌ تنفس‌ (راحت‌ يا سخت‌، صدادار يا آرام‌) توجه‌ كنيد. به‌ بوي‌ تنفس‌ توجه‌ كنيد. داخل‌ دهان‌ را به‌ آرامي‌ نگاه‌ و لمس‌ كنيد و دنبال‌ هر چيزي‌ كه‌ ممكن‌ است‌ راه‌ تنفسي‌ را مسدود كند، بگرديد. اگر مصدوم‌ دندان‌ مصنوعي‌ دارد و اين‌ دندان‌ها سالم‌ هستند و در محل‌ خود قرار دارند، به‌ آنها دست‌ نزنيد. به‌ دنبال‌ زخم‌ در دهان‌ يا نامنظمي‌ در دندان‌ها بگرديد. لب‌ها را از نظر سوختگي‌ بررسي‌ كنيد.
6) به‌ رنگ‌، درجه‌ حرارت‌ و وضعيت‌ پوست‌ توجه‌ كنيد: آيا پوست‌ مصدوم‌، رنگ‌پريده‌، برافروخته‌ يا خاكستري‌ ـ آبي‌ (كبود) است‌؟ آيا گرم‌ يا سرد، خشك‌ يا مرطوب‌ است‌؟ به‌ عنوان‌ مثال‌، پوست‌ رنگ‌پريده‌، سرد و عرق‌ كرده‌ به‌ معناي‌ شوك‌ است‌؛ صورت‌ گرم‌ و برافروخته‌، حاكي‌ از تب‌ يا ضعف‌ ناشي‌ از گرما است‌. ته‌رنگ‌ آبي‌ نشانه‌ كمبود اكسيژن‌ است‌؛ اين‌ نشانه‌ را خصوصاً در لب‌ها، گوش‌ها و صورت‌ جستجو كنيد.
7) لباس‌هاي‌ پوشاننده‌ گردن‌ مصدوم‌ را شل‌ كنيد و به‌ دنبال‌ نشانه‌هايي‌ مثل‌ پلاك‌ حاوي‌ هشدار طبي‌ يا يك‌ سوراخ‌ به‌ جا مانده‌ از عمل‌ جراحي‌ (دريچه‌) در راه‌هاي‌ تنفسي‌ بگرديد. دست‌هاي‌ خود را به‌ ملايمت‌ در طول‌ ستون‌ فقرات‌ (از قاعده‌ جمجمه‌ به‌ سمت‌ پايين‌ تا جايي‌ كه‌ امكان‌ دارد) بدون‌ بهم‌ زدن‌ وضعيت‌ مصدوم‌، حركت‌ دهيد؛ به‌ هر گونه‌ نامنظمي‌، تورم‌ يا حساسيت‌ در لمس‌ توجه‌ كنيد.
8) از مصدوم‌ بخواهيد كه‌ نفس‌ عميقي‌ بكشد و دقت‌ كنيد كه‌ آيا قفسه‌ سينه‌ به‌طور يكنواخت‌، راحت‌ و يكسان‌ در دو طرف‌، باز مي‌شود يا خير. قفسه‌ سينه‌ را براي‌ بررسي‌ وجود تغيير شكل‌، نامنظمي‌ يا حساسيت‌ و درد، لمس‌ كنيد. از مصدوم‌ بپرسيد كه‌ آيا ضمن‌ تنفس‌، احساس‌ غژغژ دارد و صداهاي‌ غيرطبيعي‌ را سمع‌ كنيد. دقت‌ كنيد كه‌ آيا مصدوم‌ ضمن‌ تنفس‌ درد دارد يا خير. به‌ دنبال‌ خونريزي‌ بگرديد.
9) با ملايمت‌ هر دو استخوان‌ ترقوه‌ و شانه‌ها را لمس‌ كرده‌، هرگونه‌ تغيير شكل‌، نامنظمي‌ يا حساسيت‌ در لمس‌ را مدنظر قرار دهيد.
10) از مصدوم‌ بخواهيد كه‌ اندام‌ بالايي‌ خود را در هريك‌ از مفاصل‌ آرنج‌، مچ‌ و مفاصل‌ انگشتان‌، تا و سفت‌ كندو از اين‌ طريق‌ حركات‌ اين‌ مفاصل‌ را بررسي‌ كنيد. حس‌ انگشتان‌ مصدوم‌ را از نظر طبيعي‌ بودن‌ كنترل‌ كنيد و دقت‌ كنيد كه‌ آيا وي‌ احساس‌ غيرطبيعي‌ در اندام‌هايش‌ دارد يا خير. به‌ رنگ‌ انگشتان‌ توجه‌ كنيد: اگر نوك‌ انگشتان‌ رنگ‌پريده‌ يا خاكستري‌ ـ آبي‌ باشند، احتمالاً مشكلي‌ در گردش‌ خون‌ وجود دارد. محل‌هاي‌ تزريق‌ با سوزن‌ را در روي‌ ساعد جستجو كنيد و به‌ دنبال‌ دستبند حاوي‌ هشدار طبي‌ بگرديد. نبض‌ مصدوم‌ را در ناحيه‌ مچ‌ يا گردن‌ بگيريد.
11) اگر حركات‌ اندام‌ها مختل‌ شده‌ يا حس‌ آنها از بين‌ رفته‌ است‌، براي‌ معاينه‌ ستون‌ فقرات‌ مصدوم‌ را جابه‌جا نكنيد زيرا اين‌ نشانه‌ها به‌ معناي‌ آسيب‌ نخاع‌ هستند. در غير اين‌ صورت‌، دست‌ خود را به‌ ملايمت‌ به‌ پشت‌ مصدوم‌ برده‌، با لمس‌ ستون‌ فقرات‌ در طول‌ آن‌، به‌ دنبال‌ تورم‌ يا حساسيت‌ در لمس‌ بگرديد.
12) براي‌ يافتن‌ شواهدي‌ از خونريزي‌ و تشخيص‌ سفتي‌ ديواره‌ عضلاني‌ شكم‌ يا وجود حساسيت‌ در لمس‌ آن‌، به‌ آرامي‌ شكم‌ مصدوم‌ را لمس‌ كنيد.
13) دو طرف‌ استخوان‌ لگن‌ را لمس‌ كرده‌، با حركت‌ دادن‌ لگن‌ به‌طور ملايم‌، به‌ دنبال‌ نشانه‌هاي‌ شكستگي‌ بگرديد. لباس‌هاي‌ مصدوم‌ را از نظر وجود شواهدي‌ از بي‌اختياري‌ ادرار يا مدفوع‌ يا خونريزي‌ از سوراخ‌هاي‌ بدن‌، كنترل‌ كنيد.
14) از مصدوم‌ بخواهيد كه‌ هريك‌ از اندام‌هاي‌ پاييني‌ خود را به‌ نوبت‌ بلند كند و مچ‌ پا و زانوي‌ خود را حركت‌ دهد. با مشاهده‌ اندام‌ و لمس‌ آن‌، به‌ دنبال‌ خونريزي‌، تورم‌، تغيير يا حساسيت‌ در لمس‌ بگرديد.
15) حركات‌ و حس‌ انگشتان‌ پا را بررسي‌ كنيد. به‌ رنگ‌ پوست‌ انگشتان‌ نگاه‌ كنيد: پوست‌ خاكستري‌ ـ آبي‌ مي‌تواند نشانه‌اي‌ از مختل‌ شدن‌ گردش‌ خون‌ يا آسيب‌ ناشي‌ از سرما باشد.

ارزيابي‌ ثانويه‌

پس‌ از آنكه‌ مطمئن‌ شديد مصدوم‌ در معرض‌ خطر فوري‌ نيست‌ و ارزيابي‌ اوليه‌ به‌ پايان‌ رسيد ، ارزيابي‌ ثانويه‌ را آغاز كنيد. اين‌ عمل‌، شامل‌ پي‌ بردن‌ به‌ ماجرا (اخذ شرح‌ حال‌) و انجام‌ معاينه‌ فيزيكي‌ است‌. شرايط‌ موجود مشخص‌ خواهد كرد كه‌ در معاينه‌ چقدر بايد به‌ جزييات‌ بپردازيد. به‌ عنوان‌ مثال‌، در شرايط‌ سرما و رطوبت‌ كه‌ منتظر رسيدن‌ آمبولانس‌ هستيد، تنها لازم‌ است‌ به‌ آسيب‌هاي‌ عمده‌ رسيدگي‌ كنيد؛ گرم‌ و خشك‌ نگه‌ داشتن‌ مصدوم‌ در اولويت‌ قرار دارد. اگر شخص‌ توانست‌ علايمي‌ را توصيف‌ كند ، بر درمان‌ همان‌ مشكلات‌ تمركز كنيد.

گرفتن‌ شرح‌ حال‌

- شرح‌ حال‌ در واقع‌ توصيفي‌ است‌ از نحوه‌ وقوع‌ حادثه‌، نحوه‌ ادامه‌ پيدا كردن‌ آسيب‌ يا نحوه‌ شروع‌ و تداوم‌ بيماري‌. براي‌ اخذ شرح‌ حال‌، از مصدوم‌ سؤال‌ كنيد و با ناظراني‌ كه‌ شاهد حادثه‌ بوده‌اند، گفتگو كنيد. سعي‌ كنيد تصوير كاملي‌ از موقعيت‌ بسازيد.
به‌عنوان‌ مثال‌:
- مصدوم‌، آخرين‌ بار در چه‌ زماني‌ غذا خورده‌ يا چيزي‌ نوشيده‌ است‌؟
- آيا مصدوم‌ بيماري‌ خاصي‌ دارد يا داروي‌ خاصي‌ مصرف‌ مي‌كند؟
- نيروي‌ ايجادكننده‌ آسيب‌ چقدر شديد بوده‌ است‌ و چگونه‌ اعمال‌ شده‌ است‌؟
- درباره‌ شرايط‌ محيط‌ سؤال‌ كنيد (آيا مصدوم‌ در يك‌ اتاق‌ گرم‌ و دمدار قرار داشته‌ يا در يك‌ اتاق‌ سرد و يا با وزش‌ باد يا باران‌ مواجه‌ شده‌ است‌؟)
- در مورد سن‌ و وضعيت‌ سلامت‌ مصدوم‌ تحقيق‌ كنيد: لغزيدن‌ و افتادن‌ يك‌ جوان‌ كه‌ بدني‌ آماده‌ دارد، ممكن‌ است‌ منجر به‌ پيچ‌ خوردن‌ مچ‌ پا يا دست‌ وي‌ شود اما همين‌ حادثه‌ در مورد يك‌ زن‌ سالخورده‌، احتمالاً منجر به‌ شكستگي‌ بازو يا لگن‌ وي‌ خواهد شد.
- هويت‌ مصدوم‌ و در صورت‌ امكان‌، محل‌ زندگي‌ وي‌ را شناسايي‌ كنيد. از اين‌ اطلاعات‌ يادداشت‌ برداشته‌، زمان‌ حادثه‌ و زمان‌ معاينه‌ خود را در آن‌ درج‌ كنيد تا بتوانيد آن‌ را در اختيار پزشك‌ يا گروه‌ خدمات‌ اورژانس‌ قرار دهيد.

سرنخ‌هاي‌ بيروني‌

اگر مصدوم‌ قادر به‌ همكاري‌ نيست‌ و يا بي‌هوش‌ است‌، براي‌ تعيين‌ وضعيت‌ وي‌ به‌ دنبال‌ سرنخ‌هاي‌ بيروني‌ بگرديد (اگر مشكوك‌ به‌ سوءمصرف‌ مواد هستيد، مراقب‌ سوزن‌ها و سرنگ‌هاي‌ همراه‌ مصدوم‌ باشيد). ممكن‌ است‌ با يك‌ كارت‌ ملاقات‌ براي‌ رفتن‌ به‌ بيمارستان‌ يا درمانگاه‌ و يا كارتي‌ كه‌ بر روي‌ آن‌ سابقه‌اي‌ از آلرژي‌، ديابت‌ يا صرع‌ درج‌ شده‌ است‌، مواجه‌ شويد. اسب‌سواران‌ يا دوچرخه‌سواران‌ ممكن‌ است‌ اين‌ كارت‌ را در داخل‌ كلاه‌ يا كلاه‌ ايمني‌ خود قرار دهند. داروها يا غذاها نيز مي‌توانند سرنخ‌هاي‌ ارزشمندي‌ از حادثه‌ در اختيار شما بگذارند؛ به‌ عنوان‌ مثال‌، بيماران‌ مبتلا به‌ ديابت‌ ممكن‌ است‌ چند حبه‌ قند با خود همراه‌ باشند. به‌ علاوه‌، افرادي‌ كه‌ دچار اختلال‌ شناخته‌ شده‌اي‌ هستند، ممكن‌ است‌ بر روي‌ گردن‌بند، دستبند، مدال‌ يا جاكليدي‌ ويژه‌اي، اطلاعات‌ هشداردهنده‌ طبي‌ داشته‌ باشند. اين‌ اشياء را در كنار مصدوم‌ نگه‌ داريد يا آنها را به‌ دو گروه‌ خدمات‌ اورژانس‌ تحويل‌ دهيد. تزريق‌كننده‌ خودكار: اين‌ وسايل‌ محتوي‌ اپي‌نفرين‌ (آدرنالين‌) بوده‌، براي‌ افرادي‌ كه‌ در معرض‌ شوك‌ آنافيلاكتيك‌ هستند، كاربرد دارند. دستبند هشداردهنده‌: ممكن‌ است‌ روي‌ آن‌ شماره‌ تلفني‌ براي‌ دريافت‌ اطلاعات‌ درباره‌ سابقه‌ پزشكي‌ بيمار درج‌ شده‌ باشد.اسپري‌ استنشاقي‌: وجود يك‌ اسپري‌ استنشاقي‌ معمولاً به‌ اين‌ معني‌ است‌ كه‌ مصدوم‌ مبتلا به‌ آسم‌ است‌. داروها: مثل‌ تري‌نيتريت‌ گليسرين‌ براي‌ آنژين‌ صدري يا فني توئين در صرع

نحوه‌ ايجاد آسيب‌

شما مي‌توانيد با مشاهده‌ شرايطي‌ كه‌ آسيب‌ در آن‌ رخ‌ داده‌ و نيروهاي‌ دخيل‌ در آسيب‌، سرنخ‌هاي‌ بيشتري‌ در مورد آسيب‌هاي‌ احتمالي‌ و شدت‌ آنها به‌ دست‌ آوريد. اين‌ اطلاعات‌ مفيد هستند زيرا به‌ فرد كمك‌ مي‌كنند تا نوع‌ و شدت‌ آسيب‌ را پيش‌بيني‌ كند. در اكثر موارد، افرادي‌ كه‌ در صحنه‌ حادثه‌ يا در زمان‌ آسيب‌ با مصدوم‌ سرو كار دارند (اغلب‌، ارايه‌كنندگان‌ كمك‌هاي‌ اوليه‌) مي‌توانند اين‌ اطلاعات‌ را به‌دست‌ آورند.

شرايط‌ آسيب‌

نوع‌ و شدت‌ آسيب‌ ناشي‌ از ضربه‌ (مثلاً سقوط‌ از ارتفاع‌ يا ضربه‌ ناشي‌ از تصادف‌ اتومبيل‌) را در صورت‌ اطلاع‌ داشتن‌ دقيق‌ از نحوه‌ وقوع‌ حادثه‌، مي‌توان‌ پيش‌بيني‌ كرد. به‌عنوان‌ مثال‌، آسيب‌هاي‌ جدي‌ وارد بر سرنشين‌ يك‌ اتومبيل‌، احتمالاً در ضربه‌ ناشي‌ از تصادم‌ پهلو بيش‌ از تصادم‌ از روبه‌رو با همان‌ سرعت‌ است‌. علت‌ اين‌ مطلب‌ آن‌ است‌ كه‌ بدنه‌ جانبي‌ اتومبيل‌، محافظت‌ كمتري‌ ايجاد مي‌كند و نمي‌تواند به‌ انداه‌ قسمت‌ جلوي‌ اتومبيل‌، انرژي‌ را جذب‌ كند. در راننده‌اي‌ كه‌ كمربند ايمني‌ بسته‌ و از ناحيه‌ جلو يا عقب‌ اتومبيل‌ تصادف‌ كرده‌ است‌، مي‌توان‌ به‌ نوع‌ خاصي‌ از آسيب‌ مشكوك‌ شد. بدن‌ به‌طور ناگهاني‌ به‌ يك‌ سمت‌ حركت‌ مي‌كند اما سر براي‌ يك‌ لحظه‌ قبل‌ از حركت‌، عقب‌ مي‌ماند. اين‌ حالت‌ منجر به‌ حركت‌ «شلاقي‌» گردن‌ مي‌شود (شكل‌ مقابل‌). همچنين‌ مصدوم‌ ممكن‌ است‌ آسيب‌هايي‌ ناشي‌ از اثر مهاري‌ كمربند ايمني‌ (مثل‌ كوفتگي‌ يا شكستگي‌ استخوان‌ جناغ‌ سينه‌ و احتمالاً كوفتگي‌ قلب‌ و ريه‌ها) داشته‌ باشد. ممكن‌ است‌ برخي‌ از آسيب‌هاي‌ صورت‌ ناشي‌ از برخورد با فرمان‌ اتومبيل‌ يا كيسه‌ هواي‌ باد شده‌ باشد.

نيروهاي‌ اعمال‌ شده‌ روي‌ بدن‌

نيروهاي‌ پرانرژي‌ وارد شده‌ در يك‌ ضربه‌، از ديگر عوامل‌ مهم‌ در تعيين‌ نوع‌ و شدت‌ آسيب‌ها هستند. به‌عنوان‌ مثال‌، اگر شخصي‌ از ارتفاع‌ يك‌ متري‌ به‌ روي‌ زمين‌ سخت‌ سقوط‌ كند، احتمالاً دچار كوفتگي‌ خواهد شد ولي‌ آسيب‌ جدي‌ نخواهد ديد. با اين‌ حال ، سقوط از ارتفاع بلندتر از 2متر احتمالاً آسيب‌هاي‌ جدي‌تري‌ (مثل‌ شكستگي‌ دنده‌ يا لگن‌ و خونريزي‌ داخلي‌ ناشي‌ از آسيب‌ به‌ اعضاي‌ داخلي‌) ايجاد مي‌كند.

چه‌ سؤال‌هايي‌ بايد پرسيد؟

وقتي‌ بر سر يك‌ مصدوم‌ حاضر مي‌شويد، از مصدوم‌ يا شاهدان‌ سؤالاتي‌ را براي‌ پي‌ بردن‌ به‌ نحوه‌ ايجاد آسيب‌ بپرسيد. سؤالات‌ احتمالاً مي‌توانند به‌ صورت‌ زير باشند:
- آيا مصدوم‌ از وسيله‌ نقليه‌ به‌ بيرون‌ پرتاب‌ شده‌ است‌؟
- آيا مصدوم‌ كمربند ايمني‌ را به‌طرز صحيح‌ بسته‌ بود؟
- آيا وسيله‌ نقليه‌ واژگون‌ شد؟
- آيا مصدوم‌ كلاه‌ ايمني‌ بر سر داشت‌؟
- مصدوم‌ از چه‌ ارتفاعي‌ سقوط‌ كرد؟
- مصدوم‌ روي‌ چه‌ سطحي‌ سقوط‌ كرد؟
- آيا شواهدي‌ از برخورد مصدوم‌ به‌ يك‌ شي‌ء سخت‌ (مثل‌ كف‌ زمين‌ و يا داش‌بورد يا شيشه‌ جلوي‌ اتومبيل‌) وجود دارد؟
اين‌ سؤالات‌ به‌ ويژه‌ در مواردي‌ كه‌ خود مصدومان‌ قادر نيستند كه‌ اطلاعات‌ را در اختيار شما بگذارند، بسيار مهم‌ هستند. تمام‌ اطلاعاتي‌ را كه‌ جمع‌آوري‌ كرده‌ايد، به‌ گروه‌ خدمات‌ اورژانس‌ انتقال‌ دهيد . نحوه‌ ايجاد آسيب‌ «شلاقي‌» در يك‌ تصادف‌ اتومبيل‌، به‌ دليل‌ نيروهاي‌ ناگهاني‌ كه‌ به‌ بدن‌ وارد مي‌شوند، ممكن‌ است‌ سر به‌ عقب‌ رفته‌، سپس‌ به‌ سرعت‌ به‌ جلو حركت‌ كند (يا برعكس‌). اين‌ حركت‌ به‌ آسيب‌ «شلاقي‌» همراه‌ با كشيدگي‌ عضلات‌ و رباط‌هاي‌ گردن‌ منجر مي‌شود

اولويت‌هاي‌ كمك‌هاي‌ اوليه‌

وضعيت‌ را ارزيابي‌ كنيد. به‌ سرعت‌ و با حفظ‌ خونسردي‌، آنچه‌ را كه‌ رخ‌ داده‌ تحت‌ نظر بگيريد و به‌ دنبال‌ هرگونه‌ خطر تهديدكننده‌ خود يا مصدوم‌ بگرديد. هرگز خود را در معرض‌ خطر قرار ندهيد. محل‌ را از خطر عاري‌ كنيد. در حد توان‌، مصدوم‌ را از خطر محافظت‌ كنيد اما به‌ محدوديت‌هاي‌ خودتان‌ هم‌ واقف‌ باشيد. كمك‌هاي‌ اورژانس‌ را ارايه‌ دهيد. وضعيت‌ تمام‌ مصدومان‌ را ارزيابي‌ كنيد تا بتوانيد اولويت‌ها را مشخص‌ كنيد و اول‌ آنهايي‌ را كه‌ دچار وضعيت‌هاي‌ تهديدكننده‌ حيات‌ هستند درمان‌ كنيد. از ديگران‌ كمك‌ بگيريد. به‌ سرعت‌ مطمئن‌ شويد كه‌ هرگونه‌ كمك‌ طبي‌ ضروري‌ يا كمك‌هاي‌ تخصصي‌ درخواست‌ شده‌اند و در راه‌ هستند.
فوريت - درد سينه : اگر شخص به سينه اش چنگ زده است و مي گويد « سينه ام گرفته است و ناراحت است به حمله قلبي فکر کنيد . درد سينه ، حمله قلبي است مگر خلافش ثابت شود . « اين روش نگريستن به دنياي اورژانس هاست . يک فرد ۱۷ ساله نيز مي تواند حمله قلبي داشته باشد ، هر کس ممکن است روش کار : با ۱۱۵ تماس بگيريد . سپس راه هوايي تنفس و گردش خون را چک نماييد . ( ABC ). آيا نفس مي کشد ؟ آيا نبض دارد ؟ اگر نه ، CPR را شروع نماييد . موضوع ناراحت کننده اين است که مردم اگر CPR را بلد نباشند ، مي ترسند آنرا انجام دهند ، زيرا نمي خواهند کار اشتباهي انجام دهند . مهمترين چيز آن است که اگر شخص نفس نمي کشد ، او را در وضعيت چانه به سمت بالا قرار دهيد ، تا زبانش از مسير راه هوايي خارج شود . ( پس راه هوايي باز مي شود ) و سپس ماساژ سينه را شروع کنيد .
فوريت -پرش جسم خارجي به گلو :سر ميز شام مشغول غذا خوردن هستيد که شخص شروع به سرفه مي کند . چه زماني اين مسئله يک فوريت محسوب مي شود ؟ تا زماني که سرفه مي کند خوب است ، زيرا هوا جابه جا مي شود و او نفس مي کشد . اگر هيچ صدايي از او در نمي آمد ، صورتش قرمز شده بود ، او نياز به انجام مانور همليش Heimlich دارد . « يعني در همان لحظه اي که او نفس نمي کشد . »
احتياط : اگر او سرفه مي کند ، انجام مانور همليش ممکن است بدترش کند . هم چنين ضربه پشت نيز ممکن است وضع را بدتر کند . چرا که غذا ممکن است به راه هوايي برگردد . لازم است آنها را به حال خود رها سازيد تا به لحظه اي برسد که هيچ صدايي از راه هوايي شنيده نمي شود . یک دست را مشت کرده و با دست دیگر آن را گرفته و محکم بداخل قفسه سینه فرو برده و با قدرت زیاد فرد را بلند کنید .
فوريت - خونريزي : زماني که يک نفر انگشتش را مي برد ، فکر مي کند از خونريزي خواهد مرد . مردم نمي دانند که نه واحد خون در بدن دارند . بخشهايي از بدن که مي توانند خونريزي فراوان داشته باشند عبارتند از پوست سر ، انگشتان دست و پاها ،‌خونريزي از بيني نيز مي تواند زياد باشد . بريدگي در واژن نيز مي تواند خونريزي زياد داشته باشد اما از خونريزي نخواهند مرد . خونريزي از بيني مي تواند علت جدي مانند فشار خون داشته باشد و يا به علت انگولک کردن مزمن بيني ايجاد شده باشد . اگر فردي با فشار خون بالا يک خونريزي بيني شديد داشته باشد ، ما با يک خطر پنهان مواجهيم .
قاعده انگشتي : هنگامي که چيزي سبب ترس شما مي گردد با ۱۱۵ تماس بگيريد يا به بيمارستان مراجعه نماييد . « آنگاه آنها به شما مي گويند که اين يک اورژانس بوده است يا نه ! بريدگي تاندون مي تواند مشکل سازتر از خونريزي باشد . ممکن است نياز به بخيه باشد و ممکن است هرگز نتواند دوباره از انگشتان خود استفاده نمايد . اغلب مي شنويم مردم مي گويند « من خوبم ، من خوبم » اما بايد زخم بررسي گردد . از تورنيکه استفاده نکنيد ، ما از تورنيکه به هيچ وجه استفاده نمي کنيم . زيرا مي تواند به بافتها آسيب برساند . توصيه مي کنيم که بر روي محل فشار مستقيم وارد کنيد . حتي اگر قطع شدگي ناقص نيز وجود دارد ، دستمالي به دورش بپيچيد و محکم نگهش داريد .
فوريت - تشنج : نشانه هاي صرع متفاوت است . شخص ممکن است بيافتد و حرکات نامنظمي انجام دهد . سرش ممکن است سفت شود چشمهايش پرش داشته باشد . مي تواند در بچه هاي داراي تب بالا رخ دهد يا در فردي که صرع دارد و يا دچار سکته مغزي شده است اتفاق افتد . هر تشنجي به توجه پزشکي نياز دارد . با ۱۱۵ تماس بگيريد . تا رسيدن فوريتها ، مطمئن شويد که شخص به خودش آسيبي نمي رساند . اگر افتاد ، اشخاص را از او دور نماييد . به آنها نزديک نشويد ، ممکن است به شما نيز آسيب برسانند . سعي نکنيد چيزي را در دهان شخص فرو کنيد ، بسيار خطرناک است . به ساعتتان نگاه کنيد که چقدر تشنج طول مي کشد ؟!

اورژانس های چشم پزشکی
سوختگي هاي ناشي از اشعه

سوختگي قرنيه با اشعه ماوراء بنفش به طور شايع و مکرر در جوشکاراني که از حفاظ استفاده نمي کنند ديده مي شود . اسکي بازان ، کوهنوردان و کسانيکه در معرض لامپ هاي خورشيدي قرار مي گيرند نيز دچار اين آسيب مي شوند . در اثر آسيب ناشي از تشعشع ، سلولهاي پوشاننده سطح قرنيه آسيب مي بيند . علائم بيماري معمولاً چند ساعت پس از تماس با اشعه شروع مي شود . بيماران دچار درد شديد چشم ها ، ترس از نور ،‌اشک ريزش و احساس جسم خارجي در چشم ها مي شوند . در صورت آسيب مکرر ، ممکن است حدت بينايي کاهش يافته و فرد دچار تاري ديد شود. درمان : جهت درمان بايد چشم آسيب ديده يا هر دو چشم (‌ در صورت آسيب هر دو چشم ) به مدت ۲۴ ساعت با پانسمان بسته شود . استفاده از قطره هاي بي حس کننده به بيماران توصيه نمي شود چرا که منجر به تأخير ترميم آسيب قرنيه مي شود

سوختگي هاي شيميايي

تمامي سوختگي هاي شيميايي چشم يک اورژانس چشم پزشکي محسوب مي شوند . و اقدام درماني قبل از هر کاري شستن چشم با آب است . سوختگي هاي شيميايي چشم معمولاً در اثر آسيب شغلي بوجود مي آيند . سوختگي هاي شيميايي به دو گروه قليايي و اسيدي تقسيم مي شوند . که در بين اين دو گروه آسيب ناشي از مواد قليايي شديدتر از مواد اسيدي است . و در بين مواد قليايي آمونياک از همه خطرناکتر است . اساس درمان ، پاک کردن چشم ها از ماده شيميايي است . براي اين کار به محض وقوع حادثه بايد چشم ها را با آب شستشو داد . مهم نيست که آب استريل باشد يا نباشد تنها شستشوي فوري چشم ها آنهم به مدت طولاني است که اهميت دارد . گاهي براي شستشوي چشم ها به چندين ليتر مايع نياز است ، در صورت در دسترس بودن سرم نرمال سالين يا رينگر بهتر است چشم ها را با آنها شستشو داد . در هنگام شستشو ممکن است بيمار درد داشته باشد . مي توانيد چشم ها را ابتدا با قطره بي حس کننده بي حس کنيد . در هنگام شستشوی چشم ها دقت کنيد که حتماً پشت پلک ها را نيز شستشو دهيد .

هشدار :

هيچ گاه براي شستشوي چشم ها از محلول هاي اسيدي يا قليايي استفاده نکنيد . پس از شستشوي چشم ها در اولين فرصت به چشم پزشک مراجعه کنيد .

فرآورده‌هاي چشمي

بدليل ارزش ويژه و حساسيت و ظرافت چشمها، تشخيص و درمان ناراحتيهاي مربوط به آنها از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار است و به همين دليل داروهاي چشمي غالباً بصورت داروهاي نسخه‌اي مطرح هستند زيرا بايد تحت نظر پزشك متخصص چشم تجويز شوند.بطور طبيعي چشم از مكانيسمهاي ويژه دفاعي بهره مي‌گيرد. پلك و مژه‌ها از ورود اشياء خارجي به آن جلوگيري مي‌كنند. اشك چشم غبار و ذرات خارجي را از سطح آن شسته، خاصيت ضد عفوني كننده نيز دارد. ولي با اين وجود برخي اوقات مشكلاتي بروز مي‌كنند كه تنها با درمان داروئي مرتفع مي‌گردند.

ناراحتيهاي چشمي شايع و عوامل آنها:

الف - پلك چشم :
از مناقطي است كه التهاب و قرمزي آن بسيار شايع است. در اين شرايط، دچار خارش يا پوسته پوسته مي‌شود. ممكن است اين علائم بدليل حساسيت نسبت به رنگها و مواد مختلف موجود در محصولات آرايشي چشم بروز كنند. چنين حساسيتهايي معمولاً‌ بصورت دو طرفه هر دو چشم را گرفتار مي‌سازند.براي جلوگيري از بروز اين مسئله، پيشنهاد مي‌شود كه محصولات آرايشي چشم را بيشتر از سه ماه مصرف نكرده و آنها را با محصولات جديد جايگزين نمائيد. زيرا احتمال آلودگي آنها در اثر تماس با موضع يا هوا وجود دارد. همچنين از مصرف هرگونه محصول آرايشي يا بهداشتي كه به حساسيت نسبت به آن مشكوك هستيد، جداً بپرهيزيد.
كمپرس سرد يا مصرف ضد هيستامينهاي خوراكي (رجوع به مبحث كلي ضد هيستامينها) در بهبود علائم اين نوع حساسيتها مؤثر هستند.
ب- التهاب لبه پلك چشم (Blepharitis):
نيز از مشكلات مزمن و عود كننده‌اي است كه پلك را گرفتار مي‌سازد. از علائم آن قرمزي، خارش و پوسته پوسته شدن پلك است كه مي‌تواند به ريزش مژه‌ها نيز منجر گردد.در اين شرايط، كمپرس گرم براي مدت 15 تا 20 دقيقه به همراه درمان داروئي مناسب مي‌تواند مؤثر باشد. البته منظور از درمان داروئي غالباً استفاده از آنتي بيوتيكهاي موضعي است كه با تجويز پزشك توصيه مي‌شوند.
ج- التهاب قرنيه:
نيز از ناراحتيهاي چشمي است كه مي‌تواند ويروسي، ميكروبي و يا آلرژيك باشد ولي شايعترين شكل آن نوع ويروسي است.التهاب ويروسي قرنيه اغلب با « چشم صورتي» شناخته مي‌شود زيرا چشم ظاهري صورتي رنگ به خود مي‌گيرد. علائم ديگر آن، تاري ديد، احساس ناراحتي و درد در چشم يا چشمها، احساس وجود جسم خارجي در چشم يا چشمها و گاهي اوقات تب و آبريزش از چشم يا چشمها هستند. در صورتيكه ترشحات چشم بصورت غليظ يا مخاطي درآيد، خود درماني نكرده و با پزشك تماس بگيريد.چشم صورتي شده بشدت آلوده مي‌باشد بنابراين بهداشت چشم در اين مواقع بسيار مهم است. هرگز قطره يا پماد چشمي ديگران را استفاده نكنيد. حالت صورتي چشم معمولاً خودبخود ظرف دو هفته برطرف خواهد شد. اما در حالت كلي درمان آن شامل مصرف اشك مصنوعي (رجوع به تك‌نگار اين دارو) يا فرآورده‌هاي ضد احتقان چشمي است. اگر نشانه‌هاي بيماري برطرف نشده و حتي بدتر شده، با پزشك تماس بگيريد، زيرا گاهي اوقات درمان قطعي اين شرايط، تجويز آنتي بيوتيكها همراه يا بدون استروئيدهاي موضعي است كه تنها تحت نظر پزشك توصيه مي‌شوند.
د- شايد بتوان
خشكي چشم را بعنوان شايعترين ناراحتي چشم مطرح كرد.اين مشكل مي‌تواند بواسطه مصرف برخي داروها، پيري، بيماري يا بسياري عوامل ديگر بروز نمايد. كه بهترين درمان آن، استفاده از اشك مصنوعي (به بخش داروهای خرید آزاد مراجعه نمایید) است. البته از آنجائيكه براي جلوگيري از آلودگي اين فرآورده، ماده محافظ به آن افزوده مي‌شود، همين مسئله مي‌تواند به واكنشهاي حساسيتي (آلرژيك) منجر شود. در اين صورت بايد مصرف دارو را قطع نموده بجاي آن فرآورده‌اي عاري از ماده محافظ بكار برد كه اينگونه فرآورده‌ها بصورت يكبار مصرف عرضه مي‌شوند.و اگر ازلنزهاي تماسي چشم (خصوصاً نوع نرم) استفاده مي‌كنيد، در صورت بروز هرگونه تاري ديد يا حساسيت نسبت به نور، فوراً با پزشك تماس بگيريد.توجه داشته باشيد كه رعايت بهداشت محلول نگهدارنده لنز و جالنزي، تعويض مرتب و بموقع آنها و انتخاب محلولهاي نگهدارنده‌اي كه با نوع لنز و چشم شما سازگاري كامل داشته باشند، در آسايش و آرامش شما نقش بسزايي دارند.هرگز در هنگاميكه لنز روي چشم قرار دارد، از داروهاي چشمي استفاده نكنيد و بين مصرف داروهاي چشمي و استفاده از لنز فاصله بگذاريد. هر چند اصولاً با توجه به اينكه استفاده از لنز در شرايط ناراحتي چشم منع مي‌شود، اين موضوع خودبخود رعايت خواهد شد.

نكات قابل توجه قبل از مصرف داروهاي چشمي:

- نحوه ريختن قطره چشمي در چشم:
سر را رو به بالا و عقب نگهداريد، پلك پائين را پائين بكشيد بطوريكه از كره چشم فاصله بگيرد. قطره چشمي را در اين حفره و در دورترين فاصله نسبت به بيني در چشم بچكانيد. سپس چشمها را براي چند لحظه ببنديد تا دارو بخوبي در چشم پراكنده شود.
- نحوه استعمال پماد چشمي:
سر را رو به بالا و عقب نگهداريد. يك لايه نازك از پماد را روي لبه داخلي پلك پائين قرار دهيد. سپس چشمها را براي چند لحظه ببنديد و كمي ماساژ دهيد تا دارو بخوبي در چشم پراكنده شود. اصولاً قطره‌هاي چشمي براي مصرف روزانه و پمادهاي چشمي براي مصرف شبانه توصيه مي‌شوند، زيرا پمادهاي چشمي در روز تاري ديد ايجاد مي‌كنند اما در شب علاوه بر اينكه اين مسئله را ندارند، مدت زمان بيشتري در تماس با چشم هستند.

محل مناسب براي ريختن قطره چشمي

محل مناسب براي قراردادن پماد
- هنگام مصرف مراقب باشيد كه سرقطره چكان يا تيوپ پماد با سطوح خارجي تماس پيدا نكند و پس از مصرف بلافاصله درب آنها را ببنديد.
- هرگز از قطره يا پماد چشمي ديگران استفاده نكنيد زيرا احتمال آلودگي اين فرآورده‌ها در حين مصرف بسيار بالاست.
- تاريخ انقضاء مصرف فرآورده‌هاي چشمي از اهميت خاصي برخوردار است، بطوريكه از زمان بازشدن درب و شروع مصرف تا تاريخ مشخصي مي توان از آن محصول استفاده كرد و اين تاريخ حتما در بسته بندي درج مي شود.
- هرگز از فرآورده هاي چشمي كه كدر شده يا تغيير رنگ داده يا حاوي رسوبات كريستالي مي باشند، استفاده نكنيد.
- فرآورده هاي چشمي براي مصرف بيش از سه روز توصيه نمي شوند. در صورتيكه پس از سه روز، هنوز هم ناراحتي چشم ادامه دارد، حتما به پزشك مراجعه كنيد.
- اگر مبتلا به بيماريهايي نظير ديابت، فشارخون بالا، گلوكوم و ... هستيد، هرگز خوددرماني نكرده و هرگونه فرآورده چشمي را فقط با تجويز پزشك مصرف نمائيد.
هشدار: قطره‌هاي چشمينفازولين (ضد احتقان) ونفازولين- آنتازولين (ضد احتقان و ضد حساسيت)، داروهاي نسخه‌اي هستند كه براي رفع قرمزي احتقاني چشم بدون منشاء عفوني كاربرد دارند. بنابراين تجويز آنها پس از تشخيص صحيح تنها تحت نظرپزشك مجاز مي‌باشد. ضمناً مصرف اين داروها بيش از 3 روز متوالي، باعث بازگشت شديدتر حالت احتقاني چشم خواهد شد و احتمال حساسيت نسبت به اين داروها نيز وجود دارد.
هـ- در صورت
ورود غبار و ذرات خارجي به چشم ، اشك چشم آنرا شسته و خارجي مي‌كند. اگر اشك براي اين منظور كفايت نكند، مي‌توان از آي-باس Eye-Bath يا فرآورده‌هاي مشابه جهت شستشوي چشم استفاده كرد. البته توجه داشته باشيد كه اگر محل شستشوي چشم هرگونه آلودگي داشته باشد، خود بعنوان يك عامل ايجاد عفونت عمل خواهد كرد. پس بهداشتي بودن وسيله و محلول مورد استفاده براي شستشوي چشم بسيار اهميت دارد. اگر بعد از شستشو،‌ بهبودي حاصل نشد، حتماً با پزشك تماس بگيريد.
http://www. emdadgar.ir/
http://www.tbzmed.ac.ir/
http://www.iran4me.com