مترجم: مهناز مزارعی
منبع:راسخون
 

بهداشت ضعیف دهان و دندان، بیماری‌های لثه و همچنین کمبود ویتامین و مواد معدنی باعث عفونت و عوامل ایجاد کننده درد لثه‌ها هستند. مقاله فعلی خلاصه‌ای از دلایلی را برای درد لثه و همچنین گزینه‌های درمان عمومی را ارائه می دهد.
درد لثه یک بیماری شایع است که اغلب با تورم لثه‌ها و بافت‌ها در اطراف فک و دندان همراه است. که در اثر اسیب به ریشه دندان، ایجاد حفره های دندانی و همچنین کمبود‌های تغذیه ای فک اسیب می‌بیند.
درد لثه هنگام مسواک زدن، خوردن و جویدن غذا افزایش می‌یابد اگرچه درد لثه بیماری حادی نیست ولی توجه را به بیماری های خاص جلب می‌کند.

علل

التهاب و درد در لثه‌ها ممکن است در نتیجه یک مسمومیت باشد، یا ممکن است نشانه‌ای از عفونت لثه، التهاب لثه، جرم دندان و کمبود ویتامین باشد. و یا ممکن است ناشی از پلاک‌ها و حفره‌های دندانی، بیماری‌های فکی و روش‌های کشیدن دندان باشد

حفره های دندانی

حفره دندان یکی از رایج ترین علل درد دندان‌ها و لثه است. حفره‌ها سوراخ های کوچک را در مینا و زیر مینای دندان ایجاد می‌کنند، لایه‌های بیرونی دندان سطح خارجی و سفید رنگ مینای دندان است؛ در حالی که لایه زیر مینای دندان نرم و زرد است. این لایه‌ها از بافت‌های داخلی که شامل اعصاب و رگ‌های خونی دندان هستند محافظت می‌کنند.
میکرو فلور دهان شامل برخی از باکتری هایی است که ظرفیت تغییر قندها به اسید را دارند. عاج و مینای دندان توسط این اسید‌ها ازبین می‌روند که منجر به تشکیل حفره‌ها می‌شود. اکثر اوقات حفره‌ها بسیار کوچک است که مورد توجه قرار نمی‌گیرد اگر حفره‌ها بزرگ باشد مواد غذایی در آنها جمع شده و باعث درد می‌شود.

بیماری لثه

بیماری لثه یا التهاب لثه علت رایج درد است که حدود 15-20٪ جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورت بیماری لثه، بافت نرم دردناک می‌شود و به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، تشکیل پلاک و عفونت رخ می‌دهد. لکه‌های چسبنده بر روی سطح دندان به علت اسیدهای موجود دربزاق و سایر مواد ترشح شده توسط باکتری موجود در دندان به‌وجود می‌ایند. مراحل اولیه درد لثه ممکن است با درد و خونریزی لثه مشخص شود. با این حال، اگر نادیده گرفته شود ممکن است به مرحله پیشرفته‌ای که شامل تخریب استخوان های فک می‌باشد تبدیل ‌شود.

التهاب لثه

التهاب لثه که جرم دندان هم نامیده می‌شود، شامل ملتهب شدن بافت‌های حمایتی است که در اطراف دندان قرار دارند. که در نتیجه بهداشت ضعیف دهان است که باعث ایجاد واکنش ایمنی شدید که بر لثه و استخوان آلوئولار تاثیر می گذارد می‌شود. که ممکن است منجر به از دست رفتن دندان، درد لثه، بوی بد تنفس شود.

حساس شدن دندان‌ها

ریشه دندان شامل قسمت پایین‌تر از دندان است و با لثه و استخوان پوشیده شده است. اسیدهای آزاد شده توسط باکتری ممکن است استخوان ریشه را از بین ببرند، به همین علت استخوان شروع به فروپاشی می‌کند و در نتیجه آن ریشه‌ها از بین می‌روند. از آنجایی‌که استخوان و لثه دیگر از ریشه دندان محافظت نمی‌کنند، باعث ایجاد حساسیت به مواد ترش، غذای سرد و گرم می‌شود. چنین حساسیتی ممکن است باعث ایجاد حساسیت لثه و فک شود.

تحلیل مفصل فک

این اختلالات شامل درد و اختلال در مفصل اتصالی(مفصل بین فک بالا و پایین) و همچنین عضلات مرتبط شود. درد مفاصل فک می‌تواند در اثر ضربه به صورت، التهاب مزمن لثه ویا هنگام جویدن و بلع احساس شود. به غیر از درد فک و لثه در هنگام جویدن، قفل شدن فک و غیره نیز ممکن است رخ دهد.

فقر تغذیه‌ای

کمبود ویتامین‌های حیاتی که برای رشد مناسب لثه ها و دندان‌ها ضروری است، ممکن است باعث درد لثه شود. کمبود ویتامین B5، B6، D، K باعث ایجاد درد شدید در لثه‌ها می‌شود. کمبود شدید ویتامین C موجب خونریزی لثه‌ها، خستگی و ایجاد لکه‌هایی روی پوست می‌شود. علاوه بر این، کمبود مواد معدنی مانند آهن، کلسیم و روی نیز ممکن است از طریق لثه ظاهر شود.

کشیدن دندان

کشیدن دندان به جراحی و حذف دندان‌هایی که به شدت اسیب دیده‌اند اشاره دارد. در بعضی موارد، دندان‌های آسیب دیده دندان‌های دیگر را از بین می برند، (به‌خصوص دندان‌های عقل). درد و زخم پس از کشیدن دندان یک پدیده شایع است و در عرض چند روز بهبود می‌یابد.

درمان

درمان به علت زمینه‌ای بستگی دارد و ممکن است شامل مصرف داروهای ضد درد و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای کاهش درد دندان‌ها باشد.
اگر درد لثه ناشی از حفره‌های کوچک که در دندان ایجاد شده باشد، با پر کردن این حفره‌ها ممکن است درمان شود. در صورتی‌که حفره‌های بزرگ، ایجاد شده باشند تاج باید نصب شود. اگر حفره به طور قابل توجهی نفوذ کرده و عروق خونی و اعصاب دندان را در معرض انقباض قرار دهد، دندان استخراج می‌شود یا یک روش ریشه ای انجام می‌شود. در این روش کانال ریشه مسدود شده و با جایگزین کردن مواد بی اثر می‌شوند.
ژل فلوراید موضعی و خمیر دندان مخصوص که حاوی فلوراید هستند ممکن است برای کمک به حفظ مینای دندان و برای جلوگیری از بین رفتن مینای دندان تجویز شود.
استفاده از آنتی بیوتیک‌ها و دهان شویه‌های ضد باکتریایی برای کاهش و جلوگیری از عفونت های لثه توصیه می‌شود.
علت‌های مختلفی باعث ایجاد درد می‌شود. شایع‌ترین آن شرایط غیربهداشتی دهان و دندان است که به‌راحتی می‌توان از آن اجتناب کرد. با این حال، مشاوره پزشکی مناسب در زمان مناسب برای مقابله با مشکلات دندانی بسیار ضروری است و از عوارض احتمالی اجتناب می‌کند.