مترجم: سهیلا حاجی‏زاده
منبع:راسخون
 

اندازه گیری سطوح گلوکز قبل و بعد از وعده‌های غذایی به تشخیص برخی بیماری‌ها کمک می‌کند. این مقاله برخی اطلاعات مهم در رابطه با تغییر سطوح گلوکز خون بعد از غذا خوردن ارائه می‌دهد. در این مقاله با نحوه‌ی کنترل نوسان در سطوح قند خون آشنا می‌شوید.
گلوکز موجود در خون قند خون و یا گلوکز خون نامیده می‌شود. این گلوکز انرژی مورد نیاز همه‌ی سلول‌های بدن را فراهم می‌آورد. سلول‌ها می‌توانند با دسترسی به سطوح کافی گلوکز موجود در خون، فعالیت‌های روزانه‌ی خود را به صورت منظم انجام دهند. گلوکز منبع اصلی انرژی بدن ما می‌باشد. سطح گلوکز بالا و یا پایین‌تر از محدوده‌ی نرمال ممکن است منجر به بروز برخی بیماری‌های جدی گردد، که شایع‌ترین این بیماری‌ها دیابت می‌باشد. قند خون ناشتا نشان دهنده‌ی سطح قند در خون، بعد از نخوردن هیچ غذایی برای مدت 8 ساعت می باشد. قند خون دو ساعت بعد از نهار، قند خون اندازه گیری شده دو ساعت بعد از خوردن غذا می‌باشد.
سطوح قند خون معمولا در صبح پایین می‌باشد. معمولا بعد از خوردن غذا این سطح افزایش خواهد یافت. در صورتی‌که سطوح قند خون به زیر 70 میلی‌گرم یا دسی لیتر برسد، گفته می‌شود که فرد دارای قند خون پایینی بوده و به بیماری هیپوگلیسمی مبتلاست. سطح بالاتر از 150 میلی‌گرم یا دسی لیتر خطرناک بوده و در این شرایط فرد مبتلا به قند خون بالا می‌باشد و به بیماری هیپر گلیسمی مبتلاست. قند خون نرمال ناشتا باید بین 70 تا 99 میلی‌گرم باشد. محدوده‌ی نرمال سطوح گلوکز خون بعد از غذا خوردن 70 تا 145 میلی‌گرم می‌باشد. هنگامی‌که سطح گلوکز در هر زمانی از روز صرفنظر از مصرف غذا، مورد آزمایش قرار گیرد، تست قند خون تصادفی نامیده شده و 70 تا 125 میلی‌گرم محدوده‌ی نرمال این تست می‌باشد.
هورمون انسولین که توسط غده‌ی پانکراس تولید می‌شود، میزان سطوح قند خون بدن را بررسی می‌کند. انجمن دیابت آمریکا بیان کرد که سطوح قند خون نرمال هنگامی که دو ساعت بعد از غذا مورد تست قرار می‌گیرد، نباید بالاتر از 180 میلی‌گرم باشد، و این سطح بعد از دو ساعت وعده‌های غذایی باید بین 70 تا 130 باشد. رژیم غذایی مناسب و انجام تمرینات روزانه‌ی ورزشی به کنترل سطوح نرمال قند خون کمک می‌کند. مانیتورهای دستی و قابل حمل گلوکز خون در بازار موجود بوده و شما می‌توانید به راحتی قند خون خود را در خانه اندازه گیری کنید.
علائم سطوح غیر نرمال گلوکز خون
در زیر برخی از علائم دیابت و یا سطوح غیر نرمال قند خون ارائه شده است.
خشک شدن و خارش پوست
ضعف قدرت بینایی
کاهش ناگهانی وزن بدن
تکرر ادرار
میل بالا به نوشیدن آب
بهبود بسیار آهسته‌ی زخم‌ها
احساس خستگی مداوم در طول روز
احساس سستی و بی‌حالی در پاها
احساس خارش در پاها
سطوح گلوکز بعد از غذا
اندازه گیری سطح گلوکز ناشتا شایع‌ترین روش سنتی مورد استفاده به منظور تشخیص دیابت می‌باشد.، اما از آن‌جا که همه‌ی ما زمان زیادی را در حالت بعد از صرف غذا می‌گذارنیم، قند خون در طول این زمان نیز باید مورد نظارت قرار گیرد. سطوح گلوکز خون بعد از صرف غذا برای افرادی که تنها صبحانه ی سبک میل می‌کنند، بسیار متفاوت از سطح گلوکز بعد از ناهار فردی است که ناهار سنگینی را میل کرده است. انجمن غدد درون ریز آمریکا به تست سطوح قند خون بعد از ناهار به شدت اهمیت می‌دهد.
بعد از مقایسه‌ی داده‌های سطوح گلوکز در افراد دیابتی و غیر دیابتی، انجمن غدد درون ریز آمریکا سطح 140 میلی‌گرم را به عنوان سطح نرمال قند خونی در نظر گرفت که معمولا نباید بعد از خوردن غذا در افراد بدون دیابتی از این حد تجاوز کند. افراد معمولی به ندرت سطوح قند خون ناشتای آن‌ها از حد نرمال تجاوز می‌کند. افرادی که دارای سطوح قند خون ناشتای نرمالی هستند، ممکن است دارای سطوح قند خون بالا بعد از مصرف غذا باشند. تست گلوکز بعد از فعالیت نیز یکی دیگر از تست‌های گلوکز خون بوده که بعد از این که مقدار گلوکز خون در حالت مایع تثبیت شد، تجویز می‌گردد. تست بعد از ناهار گلوکز به اختلال در گلوکز ناشتا و مقاومت به گلوکز مختل شده که به عنوان شرایط پیش دیابت شناخته می‌شوند، کمک می‌کند. سطوح بالا و یا پایین قند خون بعد از خوردن مواد غذایی و یا آشامیدنی‌ها نیز می‌تواند در افرادی که دیابتی نیستند، تشخیص داده شود.
نحوه‌ی کنترل سطوح قند خون
اجتناب از خوردن هر نوع قند، مالت جو، ساکارز، مالتوز، گلوکز، عسل، شربت ذرت و شربت افرا. شما می‌توانید از به جای خوردن چنین شیرینی‌های مضری از شیرینی‌های طبیعی میوه‌ها و سبزیجاتی مانند سیب زمینی شیرین و هویج استفاده کنید.
از مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان‌ها و پاستا که از آرد سفید و یا برنج سفید حاصل شده‌اند، نیز باید اجتناب گردد، دلیل این امر این است که این‌ها مواد غذایی بوده که قند به راحتی در بدن ما شکسته شده و منجر به افزایش ناگهانی سطوح گلوکز خون می‌گردند.
مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده‌ای مانند نان غلات، برنج قهوه‌ای، میوه‌ها، سبزیجات، لوبیات و غیره که منجر به بروز نوسانات شدید در سطوح قند خون نمی‌گردد.
افرادی که مبتلا به دیابت هستند، باید از خوردن غذاهای حاوی قند بالا خودداری کنند. شاخص گلوکز غذاها به درک این که چه نوع غذاهایی می‌توانند باعث بروز نوسانات شدید در سطوح قند خون شوند، به ما کمک می‌کنند.
مکمل‌هایی حاوی کروم به افزایش نوسان در انسولین کمک می‌کنند.
دارچین، عصاره‌ی دانه‌ها و برگ‌های گیاه شنبلیله، ریشه‌ها و ساقه‌های سالسیا به طور موثری به منظور تثبیت سطوح قند خون مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی داروهای گیاهی نیز کمک زیادی به کاهش بروز دیابت می‌کنند.
کافئین اغلب به عنوان یک محرک مورد استفاده قرار می‌گیرد، چون انرژی موقتی را ارائه می‌دهد، اما این ماده توانایی غده‌های آدرنالین را به منظور حفظ سطوح گلوکز بعد از مصرف غذا تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین، مصرف از بیش از حد کافئین باید خودداری گردد.
متخصصین تغذیه توصیه به خوردن وعده‌های غذایی کوتاه و مکرر به جای تنها خوردن دو وعده‌ی غذایی دارند، چون این کار به حفظ سطوح نرمال قند خون کمک می‌کند، پس بهتر است که در فواصل معین غذا صرف شود . نباید بین دو وعده‌ی غذایی بیش از 2 تا 3 ساعت فاصله باشد. این امر به حفظ سطوح نرمال گلوکز بعد از صرف غذا کمک می‌کند.
از مواد غذایی حاوی فیبر بالا استفاده کنید. رژیم‌های غذایی غنی از فیبر حاوی میوه‌ها و سبزیجات باعث کند سازی فرایند جذب کربوهیدرات‌ها شده و بنابراین از افزایش ناگهانی سطوح گلوکز بعد از صرف غذا جلوگیری می‌کند. مصرف روزانه حداقل 35 تا 50 میلی‌گرم فیبر توصیه می‌شود. حبوبات، آجیل و غلات منابع عمده‌ی فیبر می‌باشند. مکمل‌های فیبر نیز می‌توانند به عنوان منبع اضافی فیبر مورد استفاده قرار گیرند.
مصرف مقادیر متوسط چربی‌های موجود در غذاهایی مانند آووکادو، آجیل خام و دانه‌ها، روغن بذر کتان و یا روغن زیتون نیز به منظور حفظ سطوح نرمال گلوکز خون بعد از مصرف غذا ضروری می‌باشد. این مواد غذایی به کاهش میل خوردن کربوهیدرات‌ها کمک می‌کنند.
پروتئین‌ها باعث عملکرد مناسب اندام‌هایی مانند کبد، پانکراس و غده‌های آدرنالین می‌گردند. رژیم غذایی حاوی پروتئین بالا می‌تواند به پیشگیری از میل به خوردن غذاهای حاوی کربوهیدرات بالا کمک کند. مصرف روزانه 3 تا 4 اونس پروتئین در وعده‌ی نهار و شام ضروری می‌باشد.