مترجم: سهیلا حاجی‏زاده
منبع:راسخون
 

شوک سپتیک یک عفونت خونی تهدید کننده‌ی زندگی می‌باشد. از آن‌جا که در طی این بیماری هر کدام از اندام‌های بدن می‌توانند تحت تاثیر قرار بگیرند، و واکنش التهابی سیستمیک را ایجاد کنند، نیاز به توجه پزشکی در این زمینه وجود دارد. در این مقاله اطلاعاتی در رابطه با علل، علائم و روش‌های درمانی بروز این بیماری ارائه شده است.
اصطلاح سپیس اشاره به نوعی از عفونت شدید خونی دارد که توسط عوامل عفونی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و دیگر میکروارگانیزم‌ها به وجود می‌آیند. افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، در معرض خطر بیشتر ابتلا به عفونت‌های سپتیس قرار دارند. در این زمان، سیستم ایمنی به عفونت‌ها توسط ایجاد التهاب در کل بدن پاسخ می‌دهد. هنگامی‌که لخته‌های کوچک خون به دلیل التهاب در رگ‌های خونی ایجاد شوند، عرضه‌ی اکسیژن به بافت‌ها و اندام‌های مختلف بدن کاهش می‌یابد، که این امر می‌تواند در نهایت منجر به بروز بیماری مرگباری مانند شوک سپتیک گردد.
افرادی که در معرض شوک سپتیک قرار دارند:
هنگامی‌که سیستم ایمنی بدن قوی باشد، عفونت ناشی از چنین میکروب‌هایی معمولا به جریان خون انتشار نمی‌یابد، اما زمانی‌که سیستم ایمنی بدن به واسطه‌ی بروز بیماری‌های مزمن تضعیف گردد، چنین عفونتی می‌تواند به جریان خون انتشار یابد. بنابراین، یک عفونت واقع در یک اندام می‌تواند در نهایت به بخش‌های دیگر نیز گسترش یابد. هنگامی‌که عوامل عفونی به روش‌های مختلف وارد جریان خون می‌شوند، بیماری سپتیس رخ می‌دهد. در این‌جا برخی از بیماری‌ها ارائه شده که ممکن است باعث بروز خطر بیشتر این بیماری گردد.
سرطان، دیابت، سلولیت، پنومونی، عفوت های مجاری ادراری، عفونت کلیوی
افرادی که ممکن است در معرض خطر بالایی قرار داشته باشند شامل بیمارانی بوده که اخیرا تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند. افرادی که در معرض شیمی درمانی قرار دارند نیز ممکن است مستعد ابتلا به این بیماری باشند. مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک‌ها، پیوند عضو و استفاده‌ی اخیر از داروهای استروئیدی نیز ممکن است خطرناک باشند.

علائم بروز شوک سپتیک

شوک سپتیک توسط کاهش پرفیوژن بافت و کاهش عرضه‌ی اکسیژن و مواد غذایی به بافت‌ها رخ داده که منجر به نارسایی و و اختلال در چندین عضو گردد. شایع‌ترین علائم مشاهده شده شامل تب همراه با لرز، افزایش ضربان قلب، نرخ تنفس سریع، سوزش پوست، بثورات پوستی یا لکه‌های تیره، لکه‌های قرمز در سراسر بدن، درد مشترک، ادرار کم و یا بدون ادرار، فشار خون پایین، سرما خوردگی، گیجی، تنگی نفس
در مراحل آخر بیماری، این علائم می تواند بسیار شدیدتر شده و دمای بدن بیمار به زیر حد نرمال کاهش یابد. بافت‌های موجود در اندام‌هایی مانند کبد، کلیه‌ها و روده‌ها شروع به از بین رفتن کرده و پوست به دلیل فقدان وجود اکسیژن به رنگ آبی تغییر می‌کند و تنفس این بیماران دچار مشکل می‌شود.
تشخیص و درمان

آزمایشات

این بیماری به کمک آزمایش خون و کشت خون به منظور بررسی حضور عوامل عفونی، سطح اکسیژن و تعداد سلول‌های سفید خون تشخیص داده می‌شود. علاوه بر این، ادرار، خلط و مایع اسپینال بیماران نیز به منظور تشخیص بیماری می‌تواند مورد تست قرار گیرد. سی تی اسکن و اشعه‌ی ایکس از قفسه‌ی سینه نیز به تشخیص عفونت در اندام‌های دیگر کمک می‌کند.

گزینه‌های درمانی

درمان فوری شامل تهویه‌ی مکانیکی و یا تزریق اکسیژن به کمک دستگاه تنفس، تجویز آنتی بیوتیک‌ها، تجویز داخل وریدی مایع و داروهایی بوده که می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. برخی مواقع، پزشک دروتروکژین آلفا که می‌تواند هر دوی التهاب و لختگی خون را درمان کند، نیز به بیمار توصیه می‌کند. این دارو معمولا در موارد شدید نارسایی اندام‌های اصلی تجویز می‌گردد. در برخی موارد، جراحی ممکن است به منظور برداشتن بافت مرده و یا آسیب دیده جهت تخلیه‌ی آبسه‌های اضافی انجام شود. مرگ بافت ممکن است باعث فساد بافت شده که یک پدیده‌ی نادر بوده، اما دارای عوارض شدیدی می‌باشد که در این شرایط ممکن است نیاز به بریدن لوب‌های آسیب دیده باشد.
اثر بخشی روش‌های درمانی وابسته به تشخیص سریع و درمان بیماری می‌باشد. بنابراین، درک صحیح از علائم و علت بروز شوک سپتمیک بسیار مهم می‌باشد. به طور معمول، احتمال بهبود بیماران شوک سپتمیک که مبتلا به برخی بیماری‌های خاص مانند سرطان و ایدز نیز می‌باشند، نسبتا کمتر می‌باشد. بنابراین، شرایط بهداشت عمومی و همچنین سن افراد بیمار ممکن است برخی از عوامل مهمی باشد که شانس بهبودی بیمار را تعیین می‌کنند.