مفهوم بهره‏ورى

نويسنده: مرضيه رضائيان



بهره‏ورى، يعنى بهره‏بردارى، كام‏يابى و با فايدگى؛ و در پژوهش‏ها به معناى راندمان، بازده، .... و بارورى به كار مى‏رود.بهره‏ورى عبارت است از استفاده مطلوب، مؤثر و بهينه از مجموعه امكانات، ظرفيت‏ها، پتانسيل‏ها، سرمايه‏ها، نيروها، منابع و ظرفيت‏ها؛ به عبارت ديگر بهره‏ورى، استفاده مؤثر و بهينه در زمان و ارزش حاصل از سرمايه، عمر، فكر، انديشه و استعدادها و استفاده مطلوب از همه لحظات است.

بهره‏ورى توسعه كرامت انسانى

اسلام، با دعوت به ايجاد تغيير و تحول در وضعيت موجود، بازداشتن از بى‏كارى و تنبلى، تشويق به پويايى و حركت، توجه به نيازهاى اساسى زندگى انسان و پاسخ‏گو بودن در برابر عملكردهايش، عدم تساوى دو روز انسان با يكديگر و مديريت بهينه زمان به انسان عزت و كرامت مى‏بخشد. در تمامى اين فرمان‏ها، كسب رضايت و قرب الهى و رسيدن به توسعه دنيوى و اخروى مدنظر است.
از اين‏رو، اسلام براى كرامت بخشى به انسان، افزون بر ظاهر اعمال، به اراده، انگيزه و انتخاب افراد نيز توجه مى‏كند. اين نگرش مى‏تواند در كميت و كيفيت اعمال افراد، تحول به وجود آورد و به آن جهت الهى يا مادى ببخشد و بر كارآيى آن بيفزايد.
«نباشد چو تدبير و عقل معاش
به جايى نخواهد رسيدن تلاش
توانگر نخواهى شدن هيچ گه
به عزّ و قناعت نيابى چو ره»

آيا مى‏دانيد...

آيا مى‏دانيد در ايران، سالانه45هزار تن زباله توليد مى‏شود كه هزينه حمل هر كيلوگرم زباله از منزل تا محل دفن، معادل175ريال است كه در تهران، سالانه بيش از سيصد ميليارد ريال مى‏شود و به علت رعايت نشدن ساعت تحويل زباله، به اين مقدار بايد صد ميليارد نيز اضافه كرد؟
آيا مى‏دانيد ميانگين مصرف سرانه آب در جهان در بخش‏هاى صنعت، كشاورزى و شهرى و روستايى، حدود 580متر مكعب براى هر نفر در سال است ولى اين رقم در ايران كه كشورى كم آب است، حدود 1300متر مكعب است؟
آيا مى‏دانيد براساس يك برآورد، عمر متوسط اسكناس در ايران حدود سه سال است؛ در حالى كه اين رقم در كشورهاى پيشرفته، هفت تا هشت سال است؟ سالانه در ايران، حدود شش ميليارد تومان بر اثر پارگى اسكناس به سرمايه ملى كشور خسارت وارد مى‏شود.
بُوَد بهترين شيوه‏ها اقتصاد
بدان بايدت بيشتر اعتماد
بدان باز گردد چو كس پيش‏رفت
هم آنجا رسد عاجز از پيشرفت
در جوامع سرمايه‏دارى، اساس انگيزه كارى افراد بر محور منفعت‏طلبى، منافع مادى، رفاه و آسايش فردى و اجتماعى در زندگى تشكيل مى‏شود و موتور حركتى نظام سرمايه‏دارى براساس منفعت بيشتر و سود بالاتر پى‏ريزى شده است؛ لذا معيارهاى سنجش بهره‏ورى نيز در جوامع غربى بر اساس معيارهاى مادى است و عمده انگيزه‏هاى مادى در زمينه حفظ امنيت شغلى و رسيدن به رفاه بيشتر است.
در مكتب انسان‏ساز اسلام، اهداف عالى‏ترى در طول هدف‏هاى شغلى و اقتصادى وجود دارد كه جهت اصلى حركت و تلاش انسان را مشخص مى‏كند. انگيزه‏هاى خدمت، مسئوليت‏پذيرى، عبادت، اداى وظيفه، قرب الى الله و... همه در طول كار و تلاش انسان قرار دارد.
در اسلام، بر حفظ، نگه‏دارى و استفاده مطلوب از نعمت‏ها تأكيد شده و همه به عنوان بستر حيات، زندگى، رشد و بالندگى، رفاه و معاش انسان‏ها به حساب مى‏آيد.
به راستى آيا مشكل مملكت اسلامى ما كار است، يا بى‏كارى؟ كارآيى است يا ضعف كارآيى؟ تعطيلات و تنبلى است يا كار و تلاش؟ اتلاف وقت و عمر است يا صرفه‏جويى در وقت و عمر؟ تلاش و زحمت است يا سرگرمى و بازى؟ توليد است يا مصرف صرفه؟ واردات است يا صادرات؟ جواب يك كلمه است و آن بهره‏ورى از نيروى انسانى... .
انجام دادن كار به نحو احسن، مطلوب و بهينه است. انجام دادن كار به هر شكل و به هر نحو و با هر كيفيت متصور نيست بلكه انجام دادن كار به نحو احسن و نيكو مطرح است.
جامعه جوان ايرانى با اتكا به عزم و اراده ملّى و با كوششى خستگى‏ناپذير و بهره‏ورى بهينه در علم و دانش و فن مى‏تواند دريچه‏هاى نوينى از علم را به روى جهانيان بگشايد.

شعر

جهد را بسيار كن، عمر اندكى است
كار را نيكو گزين، فرصت يكى است
كاردانان چون رفو آموختند
پاره‏هاى وقت را هم دوختند
عمر را بايد رفو با كار كرد
وقت كم را با هنر بسيار كرد
كار را از وقت چون كردى جدا
ين يكى گردد تباه، آن يك هبا
گرچه اندر ديده و دل، نور نيست
تا نفس باقى است، تن معذور نيست
منبع: حوزه نت