باطری

باطری :

باطری یا منبع ذخیره الکتریسیته که برای استفاده از ان در کارهای مختلف بشکل های گوناگون ساخته شده که یکی از انواع ان مانند پیل ولتا می باشد که در اثر فعل و انفعالات شیمیایی نیروی محرکه الکتریکی تولید می کند و پس از مدتی در اثر همین فعل و انفعالات شیمیایی که داخل پیل صورت می گیرد فاسد یا پلاریزه شده و کاملا دشارژ می شود و دیگر قابل استفاده نمی باشد این نوع باطری را باطری خشک می گویند که در چراغ قوه استفاده استفاده می شود در اتومیبل از باطری تر استفاده می شود که این باطری ها پس از استفاده زمانی که دشارژ می شود می توان بوسیله شارژ انرا شارژ کرد باطری های تر از لحاظ ولتاژ دو نوع می باشند 6 و 12 ولت البته برای وسایل نقلیه سنگین که از باطری 24 ولت استفاده می شود از سری کردن دو باطری 12 ولت استفاده می کنند در اتومبیل وظیفه باطری در زمان شروع کار موتور زمانی که استارت نیروی اولیه را باید به میل لنگ بدهد و انرا بگرداند عمل می کند و ان زمان امپر زیادی از باطری گرفته می شود وظیفه دیگر باطری در وسیله نقلیه زمانی که موتور خاموش می باشد می باشد قسمت روشنائی وصوتی اتومبیل را بکار می اندازد در ضمن زمانی که می خواهد شروع به کار کند سیستم جرقه اتومبیل را بکار می اندازد البته زمانی که اتومبیل روشن می شود کلیه کارهای باطری بعهده الترناتور یا دینام می باشد بطور کلی بیشتر کار باطری در زمان راه اندازی انجام می شود

ساختمان باطری :

پوسته باطری در قدیم از قیر سفت و حالا از پلاستیکهای فشرده و به کمک ریخته گری یکپارچه ساخته می شود در قسمت داخل پوسته باطری بوسیله تیغه هائی به خانه های کوچکتری تقسیم می کند که تعداد این خانه ها 3 یا 6 عدد می باشد کف این خانه های باطری چهار لبه برامده وجود دارد بنام پل که صفحات روی این پلها قرار می گیرد و زمانیکه در اثر ریزش صفحات به کف خانه ها از اتصال کوتاه صفحات جلوگیری می کند در قسمت بالای پوسته زمانی که در اثر ریزش صفحات به کف خانه ها ازاتصال کوتاه صفحات جلوگیری می کند در قسمت بالای پوسته باطری برای هر خانه یک درب وجود دارد از این محل برای ریختن الکترولیت باطری استفاده می کند در قسمت بالا دو قطب مثبت و منفی باطری قرار دارد در ضمن روی بدنه پوسته پلاکی وجود دارد که مشخصات باطری روی ان پلاک قید شده است مثلا (50A 11P 12 V) برای نگهداری پوسته باید انرا از ضربه یا مواد نفتی حفظ کرد

صفحات باطری :

داخل خانه های باطری سه نوع صفحه وجود دارد 1 - صفحات مثبت 2 - صفحه منفی 3- صفحه عایق
صفحات مثبت: اسکلت صفحات مثبت بصورت شبکه ای از الیاژ سرب و انتیموان می باشد (انتیموان دوام شبکه را در مقابل ضربه و خورندگی اسید بیشتر می کند ) داخل شبکه را از پراکسید سرب pbo2 پر می کند و رنگ این صفحات قهوه ای شکلاتی می باشد و صفحات مثبت یک خانه تماما بوسیله یک شانه به یکدیگر متصل می باشد البته تعداد صفحات مثبت یک خانه همیشه یک عدد کمتر ازصفحات منفی ان خانه می باشد صفحات منفی :اسکلت صفحات منفی هم بصورت شبکه ای از الیاژ سرب و انتیموان می باشد و داخل شبکه را از سرب pb پر می کند و رنگ این صفحات خاکستری یا سربی می باشد و مانند صفحات مثبت بوسیله یک شانه کلیه صفحات منفی یک خانه به یک دیگر وصل می باشند در ضمن صفحات منفی هر خانه یکی بیشتر از صفحات مثبت ان خانه می باشد بخاطر اینکه صفحات مثبت مبین دو صفحه منفی قرار دارد

صفحات عایق :

مابین صفحات مثبت و منفی صفحات عایق قرار می گیرد و این صفحات را کاملا نسبت به همدیگر عایق می کند و جنس این صفحات بیشتر از پلاستیک مخصوص یا پشم شیشه بوده و متخلخل می باشد که الکترولیت کاملا داخل ان نفوذ کند این صفحات از طرفی که بسمت صفحات منفی می باشد صاف و از طرف دیگر که با صفحات مثبت تماس دارد دارای شیارهای می باشد که هم الکترولیت براحتی بتواند با صفحه مثبت تماس داشته باشد و زمان ریزش صفحات مثبت براحتی ذرات جدا شده بتواند از شیارها عبور کرده و بداخل عمق (پل) ته نشین می شوند و از اتصال صفحات به یکدیگر جلوگیری شود تعداد صفحات یک خانه معرف قدرت باطری می باشد و همیشه روی پلاک باطری این تعداد صفحات مشخص شده است مثلا روی پلاک نوشته شده 13 پلیت یعنی 6 عدد صفحه مثبت و 7 عدد صفحه منفی می باشد

الکترولیت یا اب باطری :

مایع باطری محلولی است از اسید سولفوریک و اب مقطر که این دو را با درصدر وزنی 73% اب و 27% اسید می باشد یا از لحاظ حجمی با پیمانه اسید سه پیمانه اب می باشد طریقه ساختن محلول که باید در ظرف پلاستیکی انجام شود ابتدا سه پیمانه یا 73% اب داخل ظرف می ریزیم سپس یک پیمانه یا 27% اسید سولفوریک را بصورت خیلی ارام از کنار ظرف بداخل اب می ریزیم در ضمن بوسیله یک تکه پلاستیک یا شیشه محلول را به ارامی هم می زنیم تا اولا محلول کاملا مخلوط شود و به خنک شدن ان هم کمک می شود درا نتها وقتی محلول خنک شد بوسیله هیدرومتر یا اسید سنج محلول را ازمایش می کنیم که غلظت محلول بحد نرمال باشد

هیدرومتر:

هیدرومتر یا اسید سنج شامل یک لوله شیشه ای و یک لاستیک مکنده است که روی هم یک سرنگ برای بالا کشیدن الکترولیت باطری درست می کند یک عدد شناور در داخل این سرنگ کار گذاشته شده که روی ان مدرج شده و می تواند داخل لوله بالا و پایین برود و بخاطر اینکه شناور بطور عمودی داخل سرنگ شیشه ای قرار بگیرد داخل ان مقداری گلوله های سربی قرار می دهند تا مقداری سنگین شود وزن مخصوص این ظرف شیشه ای برابر با وزن مخصوص اب شده سپس ان رابا مایعات دیگر مقایسه و علامت گذاری می نمایند و بطور عمودی قرار بگیرد هیدرومتر را طوری ساخته اند که می تواند چگالی الکترولیت را از 1/150 تا 1/300 گرم بر سانتیمتر مکعب اندازه گیری کند مقدارعمق که شناور هیدرومتر در الکترولیت فرو می رود وزن نسبی الکترولیت را مورد مقایسه با اب نشان می دهد و چگالی الکترولیت را معین می کند اگر چگالی الکترولیت زیاد باشد قسمت بیشتری از شناور هیدرومتر از سطح مایع بالا می ماند در مایعی که چگالی ان کم باشد قسمت کم تری از شناور از سطح مایع بیرون می ماند و در بعضی از هیدرومترها روی کپسول را با سه رنگ قرمز در بالا سفید در وسط و زرد در پایین می باشد هر گاه تا منطقه سفید شناور باشد باطری تقریبا نیمه شارژ و در منطقه زرد علامت دشارژ و منطقه قرمز نشانه شارژ باطری می باشد هر خانه باطری 2/2 ولت برق تولید می کند که 0.2 ان صرف فعل و انفعالات شیمیایی ان خانه می شود و دو ولت برق تولید می کند

پیدا کردن قطبهای باطری :

1-قطب مثبت از قطب منفی بزرگتر است
2-واشر قرمز زیر قطب مثبت و واشر سیاه یا ابی زیر قطب منفی
3-علامت + برای مثبت و علامت - برای منفی
4-بوسیله یک قطعه سیم که روی یکی از قطبها قرار می دهیم و سر دیگر سیم را به خانه دوم نزدیک ان قطب داخل الکترولیت ان خانه می کنیم اگر اطراف سیم حباب ایجاد شد ان قطب منفی و قطب دیگر مثبت می باشد
5-بوسیله دو تکه سیم و یک سیب زمینی که سیب زمینی را نصف کرده به یکی از قطبها و یک سیم دیگر به قطب دیگر وصل کرده و دو سر دیگر سیم ها را لای سیب زمینی دو تکه قرار می دهیم بعد از چند دقیقه اطراف سیمی که در لای سیب زمینی قرار دارد اگر سبز شده باشد ان سیم به قطب مثبت وصل می باشد
6-یک سیم به یک قطب باطری و سیم دیگر به قطب دیگر وصل می کنیم و به دو سر هر یک از دو سیم یک فلز اهن و یک فلز مس اویزان می کنیم و هر دو فلز را داخل لیوان که دارای محلول اب نمک می باشد می کنیم ان سیمی که اطراف ان ایجاد حباب زیاد شود قطب مثبت است
منبع: سایت تخصصی مقالات اتومبیل www.khodroha.com
/خ