حاصلخيزي خاک

نويسنده:مجتبي ولي شريعت پناهي



خاک به عنوان بستر پرورش گياه مهم ترين عاملي است که بايد قبل از هر چيز به آن توجه شود.
براي داشتن يک باغچه ايده آل اولين موردي که در نظر قرار مي گيرد ترکيب بافت خاک است.

بافت خاک

بهترين خاک خاکي است که داراي ترکيب مناسبي از ماسه ، رس و کود باشد. در خاک هاي ماسه اي يا سبک ، نگهداري آب به سختي صورت مي گيرد. از طرفي در خاک هاي رسي که ظرفيت بالايي براي نگهداري آب دارند زهکشي يا خروج آب هاي اضافي با مشکل روبه رو مي شود. مخلوط مناسب اين دو نوع خاک ( شني و رسي) و استفاده از کود حيواني يا خاکبرگ ترکيب ايده آلي است که موجب حاصلخيزي زمين مي شود.

بهداشت خاک

اولين قدم براي حفط سلامت گياهان باغچه و پيشگيري از خسارت آفات و بيماري ها توجه به بهداشت خاک و نظافت باغچه است. حداقل هر دو هفته يک بار بايد باغچه را تميز کنيم.

تقويت خاک

گياهان باغچه همزمان با رشد و گلدهي به مواد غذايي کافي احتياج دارند. معمولا کود حيواني يا خاکبرگ به تنهايي جوابگوي نيازهاي غذايي گياه نيست به همين دليل ضرورت دارد از کودهاي شيميايي نيز به مقدار کم استفاده شود.

عناصر مورد نياز گياه

سه عنصر فسفر ، ازت و پتاسيم به مقدار زياد مورد نياز گياهان است اما در کنار اينها عناصري چون آهن ، روي ، موليبدن ، منيزيم ، منگنز و ... نيز به مقدار کم بايد استفاده شود.

علايم کمبود مواد غذايي

گياهاني که با کمبود مواد غذايي رو به رو هستند علايمي از خود آشکار مي کنند که از روي آن مي توان به کمبودهاي غذايي گياه پي برد. معمولا زردي و تغيير رنگ برگ ها ، کوتاه ماندن گياه و ريزش و کوچک شدن گل و ميوه آثاري از فقر مواد غذايي هستند.

برنامه کودپاشي

کود فسفات به سختي در آب حل مي شود و جذب آن نيز توسط ريشه به کندي صورت مي گيرد. به همين دليل بهتر است در اواخر زمستان همراه با کودهاي پتاسه به زمين داده شود تا به تدريج در آب حل شده و در بهار توسط ريشه جذب گردد. اوايل بهار در دو نوبت به وسيله کود اوره گياهان را تقويت کنيد. خوشبختانه کود اوره به آساني در آب حل و توسط ريشه جذب مي شود. اما گر خوب با خاک مخلوط نشده باشد متصاعد شده و از دسترس ريشه خارج مي شود.
سه نوع کود فسفات ، پتاس و اوره را به دو يا سه قسمت مساوي تقسيم نموده و در دو يا سه نوبت به زمين بدهيد اما فسفات و پتاس يک بار در طول کشت ( ابتداي کاشت ) کافي است.

عناصر کم مصرف

گياهان به عناصر ديگري چون آهن ، مس ، منگنز، روي و موليبدن هم احتياج دارند اما نياز گياهان به اين عناصر به مقدار زياد نيست به همين دليل اينها را عناصر کم مصرف ناميده اند.
در صورتي که گياهان ، علايم کمبود را از خود نشان داده و دچار ضعف شوند هر دو هفته يک بار از کودهاي کم مصرف استفاده کنيد.

روش مصرف کودهاي شيميايي

1- کود شيميايي را ابتدا روي زمين پاشيده سپس با چنگک يا بيلچه زير و رو کنيد تا در اعماق زمين قرار بگيرد.
2- بعد از کودپاشي حتما زمين را آبياري کنيد.
3- در صورتي که کود را در آب حل کنيد و با آبپاش پاي بوته ها بريزيد بهتر جذب مي شود
4- يکي ديگر از روش هاي استفاده از کودهاي شيميايي محلول پاشي روي برگ هاست.
براي اين منظور بايد کود را به دقت در آب حل نموده و روي برگ ها اسپري کنيد.
در اين روش اگر غلظت کود زياد باشد ، برگ ها دچار سوختگي شديد مي شوند.

چال کود

چال کود روشي براي تغذيه درختان ميوه است. در حالت چال کود ابتدا در اطراف ريشه ( نزديک به سايه انداز درخت) چهار چاله به عمق يک متر حفر نموده بعد از اينکه کود را در اين چاله ها ريختيم درخت را آبياري مي کنيم.
منبع: ماهنامه ي پيام زن 193