پا به پاي آفتاب

«مهدي » از معروفترين القاب حضرت صاحب الزمان عليه السلام . (1)
خداي متعال انسان را آزاد و مختار آفريد تا خود آزادانه و بدون اجبار راه ايمان يا کفر را بپيمايد «انا هديناه السبيل اما شاکرا و اما کفورا» (2)
انبياء مانند ساير مردم مختار و آزاد آفريده شده اند آنها نيز مانند ساير مردم مأمور پيمودن راه خدا، يکتا پرستي و انجام تکاليف هستند، آنان از متن جامعه برخاسته و نخستين کساني هستند که در اين زمينه گوي سبقت را ربوده اند، آيات زير اين مطلب را به خوبي بيان مي کند:
حضرت ابراهيم عليه السلام به قوم خود فرمود: «اني ذاهب الي ربي سيهدين» (3)
حضرت لوط فرمود: «فامن له لوط و قال اني مهاجر الي ربي انه هو العزيز الحکيم» (4)
قرآن به رسول خدا صلي الله عليه و آله دستور مي دهد که به مردم بگو: «قل اني أمرت ان أعبد الله مخلصا له الدين، و امرت لأن اکون اول المسلمين». (5)
آري! آنان نخستين ره يافتگان راه خدايند، آنان شاگردان مکتب الهي اند که آموزگار دانا، خداوند حکيم خود، به آنها درس توحيد آموخت و در آن مکتب پرورش يافتند. آنان پيش از آنکه هادي و هدايتگر باشند، خود به واسطه ي خدا هدايت يافتند و راه هاي رسيدن به خدا و حقيقت براي آنها واضح و آشکار و واضح گشت و اين است معناي «مهدي»، - البته جايگاه رسول خدا اميرالمؤمنين علي عليه السلام فاطمه زهرا و فرزندان معصومش عليهم السلام در بين انبياء محفوظ است -. امام صادق عليه السلام در ضمن نيايشي معناي «مهدي» را اين گونه روشن ساخت: خداوندا، مهدي و ره يافته کسي است که تو او را هدايت کني.
خدا به رسولش فرمان مي دهد که به مردم بگو: من اگر هدايت يافتم به برکت وحي خدا بوده و او خود مرا هدايت کرده و من ره يافته اويم «و ان اهتديت فبما يوحي الي ربي» (7).
حضرت ابراهيم عليه السلام به قومش فرمود: آن کسي که مرا آفريد او خود مرا هدايت نمايد «الا الذي فطرني فانه سيهدين» (8). پس از آن که انسان در زمين پا به عرصه وجود گذارد، خداوند سبحان انبياء - مهدي و ره يافتگان - را فرستاد و کتابهاي آسماني را نازل کرد، تا انسان را در انتخابي درست و شايسته ياري دهند و نموداري روشن از راه خدا و سرانجام کار را براي او ترسيم کنند و همگان بايد براي هدايت خويشتن گوش جان به رهنمون چنين راه يافتگاني، بسپارند، قرآن کريم در اين گستره ، وظيفه انسان را معين فرموده: «افمن يهدي الي الحق احق ان يتبع امن لا يهدي الا ان يهدي» (9).
رسول اکرم و پيشوايان معصوم عليهم السلام در سر سلسله ره يافتگان هستند و خداوند حکيم، هادي و پرورش دهنده آنها است. در زيارت جامعه کبيره گواهي مي دهيم؛ «اشهد انکم الائمه ي الراشدون المهديون - شهادت مي دهم که شما امامان، راهنما و هدايت يافته ايد» (10) . اميرالمؤمنين علي عليه السلام در ضمن خطبه اي خطاب به مردم فرمود : اي مردم، ما راهبر و خود راه يافته ايم - «فنحن الهداه ي المهديين». (11)
رسول خدا صلي الله عليه و آله در شب معراج خداوند به من فرمود : از صلب علي عليه السلام دوازده مهدي و هدايت يافته قرار داده ام که همه آنها فرزندان تو هستند از فرزندت بتول سلام الله عليها به دنيا مي آيند. (12)
پيشوايان آيين مقدس اسلام، نيز چون جد بزرگوارشان ، رسول اکرم صلي الله عليه و آله در مکتب آموزگار مطلق، خداي عالم، زانو زده و از او درس توحيد گرفته و تربيت يافتند و در مکتب انساني درس نخواندند.
خداي دانا امام زمان مهدي عليه السلام را نيز همچون نياکان پاکش، خود تعليم و هدايت نمود و به او درس توحيد آموخت بدين جهت او مهدي و ره يافته خداوند است و انسان در هدايت و تعليم او هيچ گونه نقشي ندارد. خدا و رسولش و امامان معصوم عليهم السلام آن حضرت را با نام مهدي خواندند و با اين نام از وي ياد مي کردند. رسول اکرم صلي الله عليه و آله اوصياء پس از خود را يکايک با نام و صفاتشان معرفي نمود، تا به دوازدهمين جانشين و نماينده اش رسيد و در وصف ويژگي هايش فرمود: «و الهادي المهدي شفيعکم يوم القيامه»، - آخرين جانشين من رهنما و رهنمونگر است که در واپسين ، شفيع مردمان باشد ، زماني که خدا اجازه شفاعت ندهد مگر به کسي که خود بخواهد و به او رضايت دهد - (13).
رسول کرم صلي الله عليه و آله: زماني بيايد که ميان امتم تفرقه و اختلاف پيدا شود و مردم در دين و عقايد خود متزلزل شوند و در اين هنگام فرزندم مهدي قيام نمايد. (14)
رسول خدا صلي الله عليه و آله: فرزندم مهدي قيام مي کند و بر فرازش فرشته اي بانگ مي زند اين است «مهدي»، از او پيروي کنيد. (15)
اميرالمؤمنين علي عليه السلام در قسمتي از يک روايت به يکي از اصحابش - اصبع بن نباته - فرمود: من در فکر يازدهمين فرزند از نسل خود بودم که نام او مهدي است و پس از آنکه ظلم و ستم زمين را فراگرفت، رستاخيز کند و عدل و داد را حاکم کند. (16)
امام باقر عليه السلام در قسمتي از زيارت عاشورا، از خداي متعال درخواست مي نمايد که در دولت فرخنده و پايدار حضرت مهدي عليه السلام حضور پيدا کند و انتقام خون به ناحق ريخته شده جد بزرگوارشان حضرت اباعبدالله الحسين عليه السلام را بستاند و حضرت حجه بن الحسن (عجل الله تعالي فرجه الشريف) را با اين لقب و اسم خواند «و ان يرزقني طلب ثاري مع امام هدي مهدي، ظاهر ناطق بالحق» (17).
از توضيحات و رواياتي که بيان شد واضح گشت که واژه «مهدي» چون لباس زيبا و آراسته بر قامت مبارک و دلرباي حضرت حجه ي بن الحسن المهدي زيبنده مي باشد.

پي نوشتها:

1- نجم ثاقب، باب 2، ص 106، نام شماره 139 و عبقري الحسان، ج 1، باب بيان القاب و اسامي، ص 31.
2- انسان/ 3: ما راه را به او نشان داديم خواه شاکر باشد (و پذيرا گردد) يا ناسپاس!
3. صافات/ 99: من به سوي پروردگارم مي روم، او مرا هدايت خواهد کرد!
4. صافات / 99: و لوط به او [=ابراهيم] ايمان آورد، و (ابراهيم) گفت : «من به سوي پروردگارم هجرت مي کنم که او صاحب قدرت و حکيم است!»
5. زمر/11-12: و مأمورم که نخستين مسلمان باشم! بگو: «من اگر نافرماني پروردگارم کنم، از عذاب روز بزرگ (قيامت) مي ترسم!»
6. وسائل الشيعه 24/6 کتاب الصلاه ابواب تکبيره الاحرام باب 8 استحباب تفريق التکبيرات ح 1 ش 7247.
7. سبا/50: و اگر هدايت يابم، به وسيله آنچه پروردگارم به من وحي مي کند هدايت مي يابم.
8. زخرف/27: مگر آن کسي که مرا آفريده، که او هدايتم خواهد کرد!
9. يونس/35: آيا کسي که هدايت به سوي حق مي کند، براي پيروي شايسته تر است ، يا آن کس که خود هدايت نمي شود مگر هدايتش کنند؟
10- مفاتيح الجنان .
11. بحارالانوار 260/26 کتاب الامامه باب 5 جوامع مناقبهم و فضائلهم عليهم السلام ح 37 .
12. همان، 69/51 تاريخ الامام الثاني عشر باب ماورد من الاخبار بالقائم عليه السلام ح 11.
13. همان، 270/36 تاريخ اميرالمؤمنين عليه السلام باب 41 في نصوص الرسول (ص) علي الامه ح 91.
14. همان ، 74/51 تاريخ الامام الثاني عشر باب 1 ماورد من الاخبار بالقائم عليه السلام ح 23.
15. همان، 369/51 تاريخ اميرالمؤمنين عليه السلام باب 41 في نصوص الرسول (ص) علي الامه.
16. کافي 338/1 کتاب الحجه باب في الغيبه ح 7 .
17. مفتاتيح الجنان .

منبع: ماهنامه ي خلق
/خ