لکه هاي پوستي

مقدمه:

تغيير رنگدانه هاي صورت به اشکال مختلف ممکن است رخ دهد. از لک و مک (freckel) گرفته تا خال و لک هاي حاملگي (ملاسما) و لکه هاي در اثر آفتاب و افزايش سن (Actinic Keratosis) حتي برخي سرطان هاي پوست همگي مي توانند به صورت لکه هاي پوستي تظاهر يابند. بنابراين به کار بردن يک درمان واحد براي لکه هاي پوستي کار مناسبي نيست.

لک و مک ها:

در اثر آفتاب ايجاد و پر رنگ تر مي شود در افراد با پوست هاي سفيد يا موهاي قرمز اين لک و مک ها جزو ژنتيک بيمار است و در کشورهاي اروپايي به عنوان يک نوع تيپ پوستي شناخته شده است. در ايران چون اين نوع تيپ پوستي کم است لک و مک براي افراد مسئله اي ناراحت کننده است.
براي جلوگيري از ايجاد و پررنگ شدن لک و مک ها بايد ضد آفتاب ها را مرتب استفاده کرد. و در ساعات اوج آفتاب (10 صبح تا 3 بعد از ظهر) در معرض آفتاب قرار نگرفت.
براي از بين بردن لک و مک ها بايد به اين نکته توجه داشت که اينها به طور کامل ممکن است برطرف نشود. با درمان ها کم رنگ تر مي شود و مجددا احتمال عود آنها بالاست. از روش هاي درمان هاي موضعي استفاده از کرم هاي لايه بردار و حاوي هيدروکينون براي کم رنگ شدن آنها مي توان استفاده کرد. روش هاي ديگر مثل Peeling و ميکرودرم ابرشن و نهايتا ليزر نيز در مرحله بعدي درمان قرار دارند. قابل ذکر است که از بين رفتن و کم رنگ شدن لک ها در يک جلسه امکان پذير نمي باشد و بايد اين روش هاي فيزيکي براي دادن نتيجه مطلوب چندين جلسه انجام شوند.

لک هاي حاملگي (ملاسما يا کلواسما):

همان طور که در مقالات قبلي اشاره شد اين لکه ها در اثر هورمون هاي زمان بارداري يا مصرف قرص ها و هورمون ها و يا وجود کيست هاي تخمدان ايجاد و در اثر تابش اشعه آفتاب تشديد مي شود. در برخي افراد اختلالات هورمون وجود ندارد و تنها در اثر تابش آفتاب ايجاد مي شوند که اين لکه ها در قسمت هاي برجسته صورت مثل گونه ها، تيغه بيني، پيشاني و چانه ديده مي شوند. جهت از بين بردن آنها در اولين قدم درمان بايد بيماري هورموني زمينه اي برطرف شده قطع مصرف قرص هاي ضد بارداري و هورمون ها قطع شود. همچنين استفاده از کرم هاي لايه بردار و حاوي هيدروکينون با نسبت هاي مختلف تحت نظر پزشک متخصص پوست مي توان استفاده کرد.
Peeling و ميکرودرم ابريش روش هاي کمکي براي از بين بردن لکه هاست ولي بايد توجه داشت که اين لکه هاي خيلي دير خوب مي شود و بايد درمان تا 6 ماه ادامه يابد و خيلي زود احتمال بازگشت وجود دارد پس بايد پس از بهبودي هم تحت نظر باشند تا از عود آنها جلوگيري شود. ضد آفتاب بايد حتما با دقت مصرف شود. نکته قابل ذکر آن است که چون خود کرم هيدروکينون در برخي موارد باعث ايجاد لک مي شود. بنابراين حتما بايد با تجويز پزشک متخصص پوست درمان با اين داروها (داروهاي حاوي هيدروکينون) انجام شود و قطع اين داروها هم به تدريج و زير نظر پزشک باشد.
ليزر در درمان لکه هاي حاملگي جايي ندارد و نه تنها باعث رفع اين لکه ها نمي شود بلکه در برخي موارد باعث افزايش رنگدانه ها هم مي شود. در نهايت قابل ذکر است که جهت رفع لکه هاي پوستي بايد درمان هاي طبي به همراه Peeling و ميکرودرم ابريش و استفاده مرتب از ضد آفتاب ها از SPF بالا توامان و زير نظر متخصص مربوطه انجام شود.

لکه هاي در اثر آفتاب و افزايش سن Actinic Keratosis:

اين لکه ها در افراد با سن بالا و پوست هاي روشن و چشمان رنگي ايجاد مي شود و ممکن است متعدد يا منفرد بدن و رنگ لکه ها از قرمز تا قهوه اي متغير است چون اين لکه ها در دراز مدت احتمال بدخيمي دارند نبايد سهل انگاري شده و از کرم هاي ضد لک بدون مشورت با پزشک متخصص نبايد استفاده شود و بايد حتما بررسي شود و بررسي انجام شود و گاهي لازم است به طور کامل توسط جراحي برداشته شود تا از احتمال ايجاد کانسر جلوگيري شود.

لکه هاي شيرقهوه Cafe - au - Laitmacule:

اين لکه ها روي پوست اگر به تعداد زياد ( بالاي 6 عدد) همراه با يک سري علائم ديگر باشد نشانه يک بيماري ژنتيکي به نام نوروفيبروماتوزيس مي باشد.
اما در برخي افراد به تعداد کمتر حتي يک عدد ممکن است باشد که در نواحي مختلف بدن اين لکه ها مادرزادي بوده و حداکثر تا سن 5 سالگي ايجاد مي شود درمان آن ليزر در تعداد جلسات بالا لازم است.
Nevus of ota / Nevus of Ito: نوعي خال مادرزادي است که به رنگ ته رنگ آبي در اطراف چشم و گونه مي باشد در برخي نژادها اين نوع خال ها بيشتر است. که توسط ليزر در تعداد جلسات بالا مي توان آنها را از بين برد اين نوع خال ها در اصطلاح عوام به ماه گرفتگي معروف است.

لنتيگو Lentigo Maligna:

در پوست آسيب ديده از آفتاب در افراد در صورت و گردن ديده مي شود. بيشتر در دهه 5 عمر ديده مي شود به صورت رنگدانه قهوه اي با حاشيه نامنظم است. پس از چند سال سايز آن افزايش يافته و شکل آن نامنظم تر مي شود ممکن است روي آن برجستگي هايي ايجاد شود که اين برجستگي ها نشانه شروع تهاجم سلول ها به لايه هاي پايين تر پوست بوده که بدخيم است و نياز به درمان سريع دارد.
بنابراين هر لکه و تغيير رنگي روي پوست را نبايد يک لکه ساده در نظر گرفت و خود درماني توسط کرم هاي موجود انجام نشود بلکه حتما با پزشک متخصص پوست مشورت شده چون گاهي نياز به نمونه برداري از لکه ها و درمان هاي جراحي دارد .
منبع: مجله دنياي سلامت شماره 27
/س