14 خرداد 1388 / 10 جمادی الثانی 1430 / 4 ژوئن 2009


حضرت امام خميني(ره) رهبر كبير انقلاب اسلامي و بنيانگذار نظام جمهوري اسلامي در ايران با ارتحال جانگداز خويش جهان اسلام را در ماتم و عزا فرونشاند . به همين مناسبت يك هفته در سراسر كشور تعطيل عمومي اعلام شد و مردم تهران و شهرستانهاي كشور با قلوبي دردمند در مساجد، تكايا و خيابانها به عزاداري بزرگ مرد تاريخ معاصر پرداختند . ميزان تأثيرات و تألمات مسلمانان ايران و جهان به جدي بود كه رسانه ها و مطبوعات سراسر دنيا رحلت حضرت امام خميني(ره) را بزرگترين فاجعه و رويداد تاريخ معاصر جهان ذكر كردند . نشريه الكفاحُ العربي، در اين باره نوشت امام خميني آخرين تاريخ ساز قرن حاضر بود كه قدرت غرب را درهم شكست . بنا به تأييد كليه رسانه هاي خبري ميليونها انسان در سوگ پرافتخارترين و مردمي ترين رهبر جهان به ماتم نشسته بودند . شايان ذكر است كه در پي رحلت حضرت امام اين بزرگ مرد تاريخ ايران ، حضرت آيت الله خامنه اي مجاهدعظيم الشأن به مقام رهبري و هدايت امت اسلام برگزيده شدند .
وصيت نامه عبادي ـ سياسي حضرت امام خميني(ره) در مجلس خبرگان قرائت شد . درپي ارتحال جانسوز حضرت امام، مجلس خبرگان به رياست آيت الله مشكيني و باحضور رئيس جمهور و مقامات كشوري و لشكري در ساعت 9 صبح تشكيل جلسه داد و وصيت نامه امام توسط رئيس مجلس از مهر و موم باز و آن گاه متن آن توسط حضرت آيت الله خامنه اي قرائت گرديد . اين وصيت نامه شامل يك مقدمه شش صفحه اي ، بيست و نه صفحه متن اصلي و يك برگ ضميمه مي باشد .
آيت الله اديب حبيب آبادي عالم جليل القدر و چهره شناس حوزه هاي علميه اصفهان درگذشت . ايشان تدريس را پس از اجتهاد از حوزه هاي علميه اصفهان آغاز كرد و ازجمله فعاليتهاي علمي و فقهي وي تعيين ساعات شرعيه در اصفهان بود كه به صورت اَحسنُ التقويم موجود است . همچنين ديگر اثر او قطبيه نام دارد كه درآن شرايط نماز و روزه در مناطقي كه خورشيد چند روز درآنجا غروب نمي كند مشخص شده است .
شيخ خزعل خان ملقب به مُعِزُّ السَّلطَنه و سردار اقدس در حدود سال 1240 ش به دنيا آمد. وي در 1280 ش به جاي برادرش كه گويا به دست او از بين رفته بود، از طرف مظفرالدين شاه به حكمراني خرمشهر (مُحَمَّرِه) و نواحي اطراف تعيين گرديد. وي بر خلاف برادرش، مردي باهوش و سياستمدار بود و با ازدواج‏هاي متعددِ مصلحتي، توانست به صاحبان قدرت و مقامات درجه اول كشور در دربار نزديك شود. شيخ خزعل، كم كم نفوذ فراواني در منطقه خوزستان به دست آورد و مدت‏ها، فرمانروايي آن جا را به عهده داشت. او با برانداختن ساير رقيبان و مطيع ساختن آنها، چنان قدرت و امكاناتي به چنگ آورد كه خود را اميرِ عربستان ناميد و پس از صدور فرمان مشروطه كه اوضاع ايران آشفته بود، داعيه سلطنتِ خوزستان پيدا كرد. وي با برقراري روابط بسيار نزديك با انگليسي‏ها، موقعيت خود را در برابر دولت ايران تضمين شده مي‏ديد و در رديف شيوخ درجه اول خليج فارس به شمار مي‏رفت. اما با روي كار آمدن رضاخان ميرپنج و حمايت پنهاني انگليس از او، انگلستان از خزعل روي بر تافت و او را تنها گذاشت. خزعل كه وضعيت جديد را ديد، خوزستان را بدون كمترين مقاومت به سردار سپه واگذار كرد و از رضاخان عذرخواهي نمود. او خود را ناتوان‏تر از آن مي‏ديد كه بدون ياري انگليس از عهده رضاميرپنج برآيد، بنابراين پس از يكبار نافرماني، خود را تسليم نمود. در نهايت او و خاندان و سران قبيله او را به تهران فرستادند تا اين كه شيخ خزعل در چهاردهم خرداد 1315 ش در حدود 75 سالگي توسط عده‏اي ناشناس كه ظاهراً از مأموران امنيتي بودند خفه شد و درگذشت. شيخ خزعل مردي فوق‏العاده عياش و خوشگذران بود و تعداد همسرانش در حرمسرا از يكصد نفر تجاوز مي‏كرد. او در مكر و حيله نظير نداشت و در جاه‏طلبي از هيچ كاري فروگذار نمي‏كرد.
آيت‏اللَّه سيد جعفر شاهرودي در سال 1294ش (1333ق) در خاندان فضل و دانش به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات، براي ادامه تحصيل راهي مشهد و قم شد و از محضر حضرات آيات ميرزا جواد ملكي تبريزي و شيخ عبدالكريم حائري يزدي و ديگر استادان بهره جست. ايشان همچنين در نجف در درس آيات عظام: ميرزاي نائيني، آقا ضياءالدين عراقي و سيدابوالحسن اصفهاني استفاده نمود و به مقام اجتهاد رسيد. وي در سال 1324 ش به ايران بازگشت و ابتدا در شهر ري و سپس در تهران رحل اقامت افكند و به اقامه جماعت و خدمات ديني و نشر معارف اسلامي پرداخت. اين عالم سترگ سرانجام در چهاردهم خرداد 1352ش برابر با دوم جمادي‏الاول 1393 ق در 58 سالگي دعوت حق را اجابت كرد و جنازه‏اش را با تجليل به قم حمل كرده و در قبرستان شيخان مدفون گرديد. آيت‏اللَّه سيدجعفر شاهرودي از جمله عالماني بود كه به زيور علم و حلم آراسته و داراي معنويت و صفاي قلب و تزكيه نفس و بر كنار از هواهاي نفساني بود.
روابط ايران و عراق كه از سال 1975 م (1354 ش) بر اساس مفاد قرارداد الجزاير متكي بود. پس از برپايي نظام جمهوري اسلامي ايران، بر اساس اصل وفاي به عهد ادامه يافت و دولت انقلابي ايران، مفاد آن را دقيقاً رعايت كرد. اما علي‏رغم اين پايبندي ايران، رژيم بعث عراق در چهاردهم خرداد 1358، روستاهاي مرزي ايران را توسط جنگنده‏هاي خود بمباران نمود. دولت ايران براي نشان دادن حُسن نيت خود، بدون اقدام متقابل و به منظور كاهش تشنج، استاندار آذربايجان غربي را جهت مذاكره با استاندار سليمانيه به عراق اعزام كرد. اما عراق در هفته‏هاي آينده نيز به اين اعمال ادامه داد تا اين كه جنگ خونين هشت ساله را در 31 شهريور 1359 به ايران تحميل نمود.
پس از ارتحال جانسوز رهبر كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني(ره)، خبرگان ملت، طي اجلاس ويژه‏اي، تصميم تاريخي و تعيين كننده خود را درباره جانشيني حضرت امام و انتخاب رهبر جديد اتخاذ كردند و حضرت آيت‏اللَّه خامنه‏اي را به اين سمت خطير برگزيدند. بينش روشن درباره اسلام و علوم اسلامي، قدرت استنباط در فقه و حقوق اسلامي، آگاهي و شناخت وسيع در مورد مسائل زمان و مقتضيات عصر حاضر و نيز شجاعت، تدبير و مديريت قوي در حضرت آيت‏اللَّه خامنه‏اي، موجب اين انتخاب مجلس خبرگان بود. ايشان از مبارزان نخستين انقلاب از سال 42 و عضو شوراي انقلاب بوده و پس از پيروزي نهضت در شوراي عالي دفاع، حزب جمهوري اسلامي، امامت جمعه تهران، نمايندگي مجلس خبرگان و رياست جمهوري و... مسؤوليت داشتند. با اعلام خبر رهبري معظم له، دل‏هاي مسلمانان شاد و دشمنان اسلام و انقلاب مأيوس شدند.
آيت‏اللَّه شيخ محمدباقر كمره‏اي خميني در سال 1281 ش (1320 ق) در كمره خمين متولد گرديد. وي پس از خواندن مقدمات نزد پدر، راهي اراك شد و پس از تاسيس حوزه علميه قم وارد اين شهر گرديد. ايشان از پرورش يافتگان حوزه درس آيات عظام شيخ عبدالكريم حائري يزدي در قم و سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني، شيخ محمد حسين غروي اصفهاني، سيدعلي شهرستاني، شيخ مهدي خالصي و آقا ضياء عراقي در نجف بود و پس از سالياني، از استادان خود اجازه اجتهاد و روايت گرفت. آيت‏اللَّه محمدباقر كمره‏اي علاوه بر تدريس و تأليف و ترجمه، به راهنمايي مردم پرداخته و در زندگي، بسيار زاهد و قانع بود و به نوافل يوميه، تهجد و شب زنده‏داري، رعايت مستحبات و بي‏اعتنايي به زخارف دنيا جديت مي‏نمود و دوبار پياده به زيارت خانه خدا شتافت. از ايشان بيش از پنجاه كتاب ارزشمند برجاي مانده است كه: ترجمه جلد چهاردهم بحارالانوار در ده جلد، تقريرات فقه و اصول استادان خود، الدين في طَورِ الاجتماع، مرواريد حكمت، حكمت قرآن و... از آن جمله‏اند. سال‏هاي پاياني عمر آيت‏اللَّه كمره‏اي در شهر ري گذشت تا سرانجام اين عالم فرزانه در چهاردهم خرداد 1374 ش برابر با5 محرم‏الحرام 1416 ق در 93 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن مطهر حضرت عبدالعظيم(ع) به خاك سپرده شد.
آيت‏اللَّه شيخ صادق احسان بخش در سال 1309 ش (1349 ق) در يكي از روستاهاي توابع رشت به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس مقدماتي، به تحصيل علوم حوزوي روي آورد و در سال 1327 راهي حوزه علميه قم گرديد. آيت‏اللَّه احسان بخش پس از پشت سر گذاشتن دروس سطح در درس فقه و اصول آيات عظام سيد حسين بروجردي، لنگرودي و امام خميني(ره) حاضر شد و همزمان، از دانشگاه تهران به اخذ سه ليسانسِ الهيات، حقوق و علوم سياسي نائل آمد. وي در سال 1340 با همكاري جمعي از دوستان به كارهاي فرهنگي روي آورد و بسياري از جوانان مسلمان را با فرهنگ اسلامي آشنا و تربيت نمود. آيت‏اللَّه احسان بخش در جريان نهضت اسلامي مردم ايران، به تبليغ مباني حضرت امام در مسجد و مدرسه خويش در رشت پرداخت و بر اثر فعاليت‏هاي ضد رژيم او، بارها به ساواك احضار و ممنوع المنبر و ممنوع الخروج شد. او پس از پيروزي انقلاب، نقش اساسي در حفظ امنيت و اداره شهر و كمك‏رساني به مردم را بر عهده داشت و به نمايندگي امام در استان گيلان و امامت جمعه رشت و نيز نمايندگي مردم استان گيلان در مجلس خبرگان رهبري انتخاب شد. آيت‏اللَّه احسان‏بخش در سال 1361، مورد سوءقصد منافقين قرار گرفت و بر اثر جراحات سنگين آن، افتخار جانبازي هفتاد درصد را از آن خود كرد. او علاوه بر فعاليت‏هاي اجتماعي و انقلابي خويش به خدمات ديني همت گماشت و گروه بسياري از فضلا را پرورش داد. برخي از آثار چاپ شده ايشان عبارتند از: آثار الصادقين در حديث، خوارج و علل پيدايش آن در 3 جلد، نقش دين در خانواده در 2 جلد و تفسير سوره‏هاي مختلف قرآن. سرانجام اين عالم مجاهد و نستوه در 14 خرداد 1380ش برابر با 11 ربيع الاول 1422 ق در 71 سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشكوه، در مصلاي امام خميني(ره) رشت به خاك سپرده شد.
« فريدُ الدّين عطارنيشابوري » شاعر و عارف بلند آوازه ايران زمين درحمله مغول به ايران بدست يكي از مغولها به قتل رسيد. شيخ فريدالدين محمد بن ابراهيم عطار نيشابوري از بزرگان عُرفا و مشاهير مشايخ صوفيه و شعرا، در سال 513 هجري قمري در نيشابور به دنيا آمد. وي در ابتدا شغل عطاري داشت و صاحب ثروت شده بود. بعدها بر اثر حادثه‏اي، قدم به دايره‏ي سير و سلوك گذاشت و تا آخر عمر در اين وادي پَر گشود. عطار، به حقّ، از شاعران بزرگ مُتِصّوفه بود كه كلام ساده و گيرنده‏ي او با عشق و شوقي سوزان همراه است. زبان نرم و گفتار دل انگيزش كه از دلي سوخته و عاشق و شيدا برمي‏آيد، حقايق عرفاني رابه نَحوي خاص در دلها جايگزين مي‏سازد. عطار از تمثيلات گوناگون و بيان حكايت‏هاي مختلف در هنگام طرح يك موضوع عرفاني استفاده مي‏كند تا مقاصد مُعتكِفان خانقاه‏ها و نكات عرفاني را براي مردم عادي، بيشتر و بهتر روشن و آشكار سازد. عطار به داشتن آثار متعدد در ميان شاعران متصوف ممتاز است. در آثار نظمي و نثري عطار، نكات دقيقي درباره‏ي توحيد و معارف الهي يافت مي‏شود. تاليفات او را تا يكصد و چهارده و بيشتر وده‏ها هزار بيت شعر، گفته‏اند. اِخوانُ‏الصَّفا، اسرار نامه، الهي نامه، بلبل نامه، پند نامه، ديوان اشعار، مَنطِقُ الطّير، تَذكرةُالاولياء و جواهر نامه از آن جمله‏اند. عطار به سال 627 يا 628 هجري در فتنه‏ي مغول در سن 114 سالگي وفات يافت و بعضي او را مقتول مي‏دانند. آرامگاه عطار نيشابوري درنزديكي شهر نيشابور در استان خراسان واقع است و محفلِ دوستداران زبان و ادب فارسي مي‏باشد.
عباس ميرزا نايبُ‌ السّلطنه وليعهد فتحعلي شاه قاجار درشهر مشهد ازدنيا رفت. عباس ميرزا دردوران حكومتش درصدد تقويت ارتش و بهره گيري از پيشرفتهاي نظامي اروپاييان بود. به همين علت براي ساختن چندين قلعه نظامي و بناي كارخانه هاي ساخت باروت، مربيان نظامي و مهندسان فرانسوي را به ايران دعوت كرد. اما با وجود اين عباس ميرزا درجنگهاي ايران و روس شكست خورد و ضعف سياسي قاجارآشكارشد. شكست دراين جنگها به انعقاد قرارداد تركمانچاي منجرشد كه براساس اين قرارداد ننگين بخشي ازخاك ايران ضميمه روسيه تزاري شد و خاطره تلخ آن براي هميشه بنام قاجار درتاريخ ايران ثبت شد.
نخستين اسكلت كامل يك دايناسور كشف گرديد. براساس اطلاعات بدست آمده از مطالعه بر روي اين اسكلت مي توان نتيجه گرفت كه اين حيوانات عظيم الجثه در دوران مزوزوئيك مي زيسته اند بعضي از انواع اين حيوان، گياهخوار و برخي ديگر گوشتخوار بوده اند . بنا بر تحقيقات به عمل آمده، دانياسورها حيواناتي تخم گذار بودند و هم اكنون هزاران سال است كه نسل اين حيوانات منقرض گرديده است.
آلكسي كلود كلرو، رياضي‏دان فرانسوي در 29 ژانويه سال 1713م در شهر پاريس به دنيا آمد. وي از كودكي داراي هوش و استعداد فراوان بود به طوري كه در ده سالگي رياضيات مي‏خواند و در سيزده سالگي رسالات و مباحثي درباره رياضي نگاشت. كلرو در شانزده سالگي مقاله‏اي در رياضيات نوشت كه باعث تعجب بسيار رياضي‏دانان گرديد. تاليف اين رساله، آغاز ترقي علمي او بود كه باعث شد، وي به عضويت آكادمي علوم فرانسه انتخاب شود. كلرو از آن پس به طور جدي به كارهاي علمي روي آورد و تحقيقات مثمر ثمري را به نتيجه رساند وي راهي براي تعيين و تثبيت شكل زمين از راه آزمايش به دست آورد كه نيروي گرانش يا جاذبه زمين را در نقاط مختلف با اندازه‏گيري زمانِ نوسان آونگ اندازه‏گيري كرد. كلرو هم‏چنين در باب حركات ماه نيز تحقيقات جالبي به عمل آورد. وي تاثيرات كشش جاذبه سياره زهره بر زمين را نيز حساب كرد و آن را با نيروي جاذبه و كشش ماه مقايسه نمود. آن‏گاه از تلفيق اين نظر با نتايج تحقيقاتي يكي از دانشمندان هم عصر خود، نخستين رقم نسبتاً صحيح را براي جرم سياره زهره و ماه را به دست آورد. پيروزي بزرگي كه نصيب كلرو شد، محاسبه تاثير جاذبه سياره مشتري و زحل بر ستارگان دنباله‏دار بود و پس از محاسبات طولاني، چنين نتيجه گرفت كه هر دو سياره عظيم زحل و مشتري، باعث كندي حركت ستارگان دنباله‏دار مي‏شوند. آلكسي كلود كلرو سرانجام در 4 ژوئن 1765م در 52 سالگي درگذشت.
ناتانيل هاثْورْن، داستان‏نويس امريكايى در 4 ژوئن سال 1804م در ايالت نيوانگلند امريكا به دنيا آمد. وي در كودكي يتيم شد و به گوشه‏نشيني و انزوا روي آورد. با اين حال، تمام وقت خود را مصروف مطالعه ادبيات و پرورش قدرت خلاقه در خود نمود. هاثورن از آن پس، در طي سال‏هاي متمادي، در مجلات و روزنامه‏هاي امريكايى گاهي با نام و زماني بدون نام، داستان‏ها و آثار خود را منتشر مي‏كرد. وي تا 46 سالگي همانگونه كه خود درباره خويشتن گفته است، گمنام‏ترين مرد ادبي امريكا به شمار مي‏رفت، اما در آن سال با انتشار كتاب نامه ارغواني و داغ ننگ، شهرت فراواني كسب كرد. هاثورن هم‏چنين پس از انتشار كتاب رب‏النوع مرمرين كشتزار، بيش از پيش بر شهرت خود افزود. وي با توجه به محيط زندگي و روحيه مذهبي حاكم بر آن، در داستان‏هاي كوتاهش به مساله گناه و مقولاتي چون نخوت و خودبيني پرداخت. اين مسئله در كتابهاي هاثورن نيز تجلي يافته و در اغلب آنها، مبحث گناه را مورد تجزيه و تحليل قرار داده است به نحوي كه به عنوان عالم علم اخلاق شناخته شده است. وي دربيش از يك‏صد داستان كوتاه و چهار رمان بزرگ خود، دو نكته را مدنظر داشته و تلاش نموده به بهترين صورت به آنها شكل بخشد: اول آن‏كه تيزبيني و قدرت توصيف را تقويت نموده و از نيروي تخيل و القائات شاعرانه و تمثيلات، بهره گرفته است. دوم آنكه در نهايت استادي، مسائل و عناصر اخلاق را در همه مظاهر زندگي مطرح نموده و برجسته مي‏سازد. هاثورن افكار و عقايد اجتماع خود را در آثارش با سبكي انتقادآميز منعكس مي‏سازد و مدار غالب آثار او، بر گرد مبارزه با تعصب‏هاي مذهبي مي‏چرخد. وقوع جنگ‏هاي داخلي امريكا و بيماري طولاني او، وي را در سال‏هاي آخر عمر از هر نوع فعاليت ادبي باز داشت. بااين حال هاثورن قبل از مرگ، كليه آثار خود شامل داستان‏ها، نامه‏هاي خصوصي و يادداشت‏هاي سفر و... را چاپ و منتشر كرد. او به خاطر نوع داستان‏ها و كميت آنها، از بزرگ‏ترين نويسندگان زمان خود به شمار مي‏رفت. ناتانيل هاثورن، سرانجام در 19 مه 1864م در 60 سالگي درگذشت.
پيِر لوئيس، اديب و نويسنده فرانسوي در دهم دسامبر 1870م در بلژيك به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، براي ادامه تحصيل در رشته فلسفه به پاريس رفت و پس از آشنايى با ادباي آن شهر، مجله ادبي لاكونك را بنيان نهاد. لوئيس از همين زمان نخستين اشعارش را در اين مجله منتشر كرد كه مورد تحسين قرار گرفت. وي در سال‏هاي بعد آثار متعدد ديگري به نگارش درآورد كه با به نمايش درآمدن برخي از آنها، شهرت فراواني نصيب لوئيس نمود. پير لوئيس مدتي نيز به كارهاي تحقيق و تفسير متون پرداخت كه بعضي از آنها را منتشر كرد و بعضي را در نامه‏هايي براي دوستان فرستاد. وي در اشعار خود، درخشان‏ترين رنگ و جلاي نوشته‏هاي مكاتب زمان را جمع كرده و توجه به زيبايي و قالب را در درجه اول اهميت قرار داده است. پيِر لوئيس ده سال آخر عمر را در عُزلت گذراند و سرانجام در چهارم ژوئن 1925م، در 55 سالگي درگذشت.
نظريه سوسياليسم گرچه در نيمه اول قرن نوزدهم توسط كارل ماركس فيلسوف و نظريه‏پرداز آلماني تشريح گرديد و طرفداراني پيدا كرد، با اين حال نظريه‏پردازان ديگري در فرانسه، نقشه‏هايى براي ايجاد جوامع اشتراكي تهيه كرده بودند. در نهايت نيم قرن پس از مرگ ماركس، در پي پيروزي جبهه خلق فرانسه در انتخابات ماه مه سال 1936م در فرانسه، اولين دولت سوسياليست اين كشور در چهارم ژوئن آن سال شكل گرفت. در اين زمان، لئون بلوم، سياست‏مدار و نويسنده فرانسوي، نخستين دولت خود را كه متشكل از سوسياليست‏ها، راديكال سوسياليست‏ها و كمونيست‏ها بود تشكيل داد و قوانيني را در جهت اصلاح اوضاع كارگري تصويب كرد. علاوه بر آن، بلوم دست به اصلاحات اقتصادي و اجتماعي بسياري زد كه به سبب مخالفت گروه‏هاي رقيب و مخالفِ دولت ناكام ماند. بلوم در بعد سياسي نيز به تفاهم با هيتلر اميدوار بود و در مذاكرات خود با مقامات آلمان، بر پيشنهاد دوستي و نزديكي دو كشور تاكيد نمود. با اين حال، پس از شروع جنگ جهاني دوم و سقوط فرانسه، لئون بلوم توسط يك دولت دست نشانده آلمان دستگير و تا پايان جنگ در زندان آلمان‏ها به سر برد.
پس از آنكه بنيتو موسوليني رهبري حزب فاشيست ايتاليا و پس از آن، نخست‏وزيري اين كشور را برعهده گرفت، فرمان‏رواي مطلق العنان ايتاليا شد و پادشاه اين كشور، درتمام مدت حكومت او، تنها يك نقش تشريفاتي برعهده داشت. با آغاز جنگ جهاني دوم و اتحاد ايتاليا با آلمان، نيروهاي دو كشور در جنگ‏هاي شمال افريقا در كنار يك‏ديگر با متفقين جنگيدند. نيروهاي متفقين پس از بيرون راندن سربازان آلمان و ايتاليا از شمال افريقا، در تابستان سال 1944م، به ايتاليا حمله‏ور شدند. مقاومت نيروهاي ايتاليايى در برابر متفقين ديري نپاييد و شهر رم پايتخت اين كشور در چهارم ژوئن 1944م به تصرف متفقين درآمد. در اين حال، فرماندهان نظامي ايتاليا كه شكست خود را در جنگ حتمي مي‏دانستند، پادشاه ايتاليا را به بركناري و بازداشت موسوليني تشويق كردند. با بركناري موسوليني از قدرت، ايتاليا از اتحاد با آلمان دست برداشت و همراه با متفقين به جنگ آلمان شتافت. اين مسئله، شكست وسقوط حتمي آلمان را به دنبال آورد.
جزاير تونگا با 750 كيلومتر مربع وسعت در مركز قاره اقيانوسيه در اقيانوس كبير و در جنوب جزاير ساموآ و شرق جزاير فيجي واقع شده‏اند. تونگا متشكل از 169 جزيره آتشفشاني و مرجاني است كه 36 جزيره آن، قابل سكونت مي‏باشد. جمعيت تونگا 100 هزار نفر و از نژاد تونگايى (پُلي نزي) و اكثراً پروتستان و داراي زبان رسمي تونگايى و انگليسي مي‏باشند. پايتخت اين كشور، نوكوآلوفا و داراي واحد پول پاآنگا است. جزاير تونگا به تدريج در قرن هفدهم توسط هلنديان كشف شد و در سال 1862م، در آن حكومت سلطنتي مشروطه برقرار گرديد. تونگا در سال 1900م با حفظ رژيم مشروطه، تحت الحمايه انگلستان شد و سرانجام در سال 1970م به استقلال رسيد. روز 4 ژوئن به مناسبت تولد پادشاه اين كشور، به عنوان روز ملي تونگا نام‏گذاري شده است.
در سال 1986م دانشجويان ايالت شانگهاي چين، طي راهپيمايى و تظاهرات آرام خود، خواهان آزادي مطبوعات و دگرگوني‏هاي سياسي شدند كه اين تظاهرات، با عكس‏العمل شديد نيروهاي امنيتي روبرو شد و سركوب گرديد. در پي اين حادثه، هويائو بانگ، دبير كل حزب كمونيست چين، به اتهام حمايت از تظاهركنندگان و ترويج عقايد غربي از كار بركنار شد. در مارس 1989م تبّتي‏ها دست به تظاهرات زدند و عليه فشارهاي فرهنگي و محدوديت‏هاي مذهبي قيام نمودند و حقوق سياسي بيشتري درخواست كردند. اين تظاهرات نيز با واكنش مسلحانه پليس روبرو شد و در طي آن عده زيادي دستگير و اعدام شدند. در آوريل 1989م هم‏زمان با مرگ هويائوبانگ، هزاران تن از دانشجويان چيني در ميدان "تيان آن مَن" كه به معني صلح آسماني است، گرد آمده و خواستار فضاي باز سياسي، توقف ارتشاء و فساد اداري، آزادي‏هاي اجتماعي و سياسي، دگرگوني در حزب كمونيست و كاهش قدرت اين حزب، افزايش قدرت مجلس و انتخابي بودن نمايندگان آن شدند. علي‏رغم هشدار دولت، تظاهرات دانشجويان چندين روز ادامه يافت. به دنبال اجتماع چند روزه دانشجويان، صدها هزار كارگر و شهروند پكني به پشتيباني از دانشجويان و خواسته‏هاي آنان به پا خاستند و مسير خيابان‏ها و راه‏ها و معابر را بستند تا از حمله پليس به دانشجويان جلوگيري كنند. عين همين تظاهرات در ديگر شهرهاي مهم چين نيز به وجود آمد تا اينكه در روز چهارم ژوئن 1989م حمله شديد و كوبنده نيروهاي امنيتي عليه تظاهركنندگان آغاز گرديد. در نهايت، با كشته شدن صدها تن و بر جاي ماندن هزاران زخمي، تظاهرات سركوب شد و رهبر شورشيان و مهره‏هاي اصلي تظاهرات دستگير و محاكمه شدند. مقابله شديد دولت چين با دانشجويان و كشتار آن‏ها، بهانه لازم را به دست دولت‏هاي غربي داد تا با تبليغات گسترده عليه پكن و متهم كردن اين دولت به نقض حقوق بشر، چين را تحت فشار قرار دهند.
/س