مترجم: سهیلا حاجی‏زاده
منبع:راسخون
 

سیستم ایمنی مکانیزم دفاعی بدن در برابر بیماری‌ها و عفونت‌های متعدد می‌باشد. به طور طبیعی، عملکرد نامناسب سیستم ایمنی باعث بروز انواعی از اختلالات سیستم ایمنی می‌گردد.
سیستم ایمنی بدن قوی‌ترین و کارامد ترین مکانیزم دفاعی بدن در برابر همه‌ی انواع عوامل بیماریزا می‌باشد. به محض این که سیستم ایمنی بدن با عوامل خارجی مواجه شد، شروع به عمل کرده و همه‌ی این عوامل را به طور کامل نابود می‌سازد. چندین باکتری، ویروس و دیگر اجسام خارجی مضر وجود دارد که باعث الفاء عفونت‌های کشنده در بدن انسان می‌گردند. سیستم ایمنی بدن ما آنتی بادی‌های خاصی را برای هر یک از این میکروارگانیزم‌ها تولید می‌کند. بنابراین، در صورتی‌که سیستم ایمنی وجود نداشت، ما همگی قربانی برخی از عفونت‌ها می‌شدیم. با این‌حال، عملکرد نامناسب سیستم ایمنی می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌ها و اختلالات زیادی در بدن گردد.

فهرستی از بیماری‌های سیستم ایمنی

بیماری‌ها و اختلالات سیستم ایمنی بسته به فعالیت سیستم ایمنی طبقه بندی می‌شوند. یک سیستم ایمنی پرکار به طور بالقوه باعث ایجاد خطرات زیادی برای بدن می‌گردد. در زیر فهرستی از اختلالات سیستم ایمنی، بسته به فعالیت این سیستم شرح داده شده است.
فعالیت پایین سیستم ایمنی
بیماری‌های نقض سیستم ایمنی
نقش سیستم ایمنی ترکیبی شدید
ایدز

سیستم ایمنی بیش از حد فعال

انواع آلرژی‌ها
آنافیلاکسی
آسم
بیماری‌های خود ایمنی

دیگر اختلالات سیستم ایمنی

ﺳﻨﺪرم ﭼﺪﻳﺎك ﻫﻴﮕﺎﺷﻲ
نقض ایمنی متغیر رایج
تب یونجه
کهیر
نقض IgA انتخابی
حساسیت‌های پوستی
بیماری های نقض سیستم ایمنی
این‌ها بزرگترین گروه بیماری‌های سیستم ایمنی بوده که از انواعی از بیماری‌ها تشکیل شده که باعث سرکوب سیستم ایمنی می‌گردند.

نقص ایمنی شدید

نقص ایمنی شدید یک اختلال سیستم ایمنی بوده که ارثی می‌باشد. علت بروز نقص ایمنی شدید مجموعه‌ای از اختلالات ژنتیکی به ویژه اختلال در کروموزوم X می‌باشد. چندین نوع از عفونت‌های مکرر در افرادی که از بیماری نقص ایمنی شدید رنج می‌برند، مشاهده می‌شود. علاوه بر این، این بیماران مستعد ابتلا به بیماری‌هایی همچون مننژیت، پنومونی، سرخک، کاندیدای دهان، اختلالات خونی و غیره می‌باشند. بیماری‌های سیستم ایمنی در کودکانی که از نقص ایمنی شدید رنج می‌برند، در سه ماه اول بعد از تولد مشهود می‌باشد.

ایدز

ایدز یک نارسایی جدی سیستم ایمنی بدن بوده و علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان می‌باشد. ایدز در مراحل اخر پیشرفت ویروس اچ آی وی رخ داده و باعث تخریب کامل سیستم ایمنی بدن می‌شود. ایدز به عنوان یک بیماری خطرناک و تهدید کننده‌ی زندگی در نظر گرفته شده که از طریق مقاربت جنسی، انتقال خون، استفاده از سوزن مشترک به فرد سالم انتقال می‌یابد. در صورتی‌که این بیماری در مراحل آخر تشخیص داده شود، شانس زنده ماندن بیماران ایدزی ناچیز است. علائم ابتلا به ایدز شامل سرماخوردگی معمول و آنفولانزا، پنومونی و سرطان می‌باشد.

آلرژی

آلرژی می‌تواند به عنوان یک واکنش شدید سیستم ایمنی به برخی مواد بی‌ضرر و معمولی تعریف شود. مواد حساسیت‌زای فراوانی مانند دانه‌های گرده، اسپورهای کپک‌ها، برخی از مواد غذایی مانند بادام زمینی یا داروهایی مانند پنیسیلین وجود داشته که می‌توانند باعث بروز حساسیت در افراد گردند. در بسیاری موارد، بیش از یک آلرژن مسئول ایجاد واکنش آلرژیک می‌گردند. در حالی‌که علائم آلرژی اغلب عواقب خفیفی را به همراه دارد، اما برخی مواقع باعث بروز مشکلات مزمنی برای فرد می‌گردد.

آنافیلاکسی

آنافیلاکسی یک نوع جدی و شدید آلرژی می‌باشد. در این بیماری، آلرژن‌هایی مانند مواد غذایی، داروها و یا نیش حشرات به عنوان یک محرک عمل کرده و باعث بروز مجموعه‌ای از علائم ناخوشایند فیزیکی در فرد می‌گردند. بثورات پوستی، گلودرد و افت فشار خون برخی از علائم شایع آنافیلاکسی می‌باشد. در صورت عدم تشخیص به موقع، آنافیلاکسی ممکن است منجر به ایجاد یک وضعیت اورژانسی در فرد بیمار گردد.

آسم

آسم یک اختلال مزمن ریوی بوده که به واسطه‌ی التهاب مجاری هوا ایجاد می‌گردد. آلرژن‌ها، تحریک کننده‌ها و یا حتی برخی از محرک‌هایی مانند فعالیت فیزیکی بدن می‌توانند باعث بروز التهاب شده و انواعی از اختلالات را در فرد بیمار ایجاد کنند. علائم آسم شامل خس خس سینه، سرفه، تنگی نفس، تنگی قفسه‌ی سینه و غیره می‌باشد.

بیماری‌های خود ایمنی

بیماری‌های خود ایمنی گروهی از اختلالات سیستم ایمنی بوده که در ان سلول‌های سیستم ایمنی سیگنال‌های اشتباهی را فرستانده و به خود سلول‌های بدن حمله می‌کنند. بیماری‌های خود ایمنی باعث بروز عوارض جدی برای سلامتی فرد می‌گردند. این بیماری‌ها می‌توانند به عنوان دسته‌های متفاوتی از اختلالات ایمنی در نظر گرفته می‌شوند.

ﺳﻨﺪرم ﭼﺪﻳﺎك ﻫﻴﮕﺎﺷﻲ

ﺳﻨﺪرم ﭼﺪﻳﺎك ﻫﻴﮕﺎﺷﻲ یک اختلال اتوزومی نادر بوده که توسط جهش در ژن LYST ایجاد می‌گردد. این سندروم همه‌ی اندام‌های اصلی بدن را تحت تاثیر قرار داده و عملکرد آن‌ها را مختل می‌سازد. این بیماری به سلول‌های سیستم ایمنی آسیب وارد کرده و عملکرد آن‌ها را در برابر میکروارگانیزم‌ها و دیگر مهاجمان خنثی می‌سازند. افرادی که از این بیماری رنج می‌برند، به عفونت‌های مکرری مبتلا می‌شوند. پیوند مغز استخوان موثرترین و موفق‌ترین روش درمانی برای این بیماران می‌باشد. علاوه بر این، در صورتی‌که بیماری شدید نباشد، برخی ویتامین‌ها به منظور کمک به تقوسیت سیستم ایمنی بدن تجویز می‌گردد.

نقض ایمنی متغیر شایع

هنگامی‌که تعداد آنتی بادی در بدن پایین باشد، بیماری نقض ایمنی متغیر شایع ایجاد می‌شود. این اختلال عمدتا در بزرگسالان یافت می‌شود. این بیماری ممکن است در زمان تولد نیز وجود داشته باشد و تا زمانی‌که فرد به سن بیست سالگی نرسد خود را بروز نمی‌دهد. علائم این بیماری شامل عفونت‌های باکتریایی گوش‌ها، سینوس‌ها و ریه‌ها می‌باشد. همچنین تورم دردناک در ناحیه‌ی مفاصل در قسمت‌های زانو، مچ پا، آرنج و مچ دست نیز از علائم شایع این بیماری می‌باشد. برخی از بیماران ممکن است تورم در غدد لنفاوی یا طحال را نیز گزارش دهند.

تب یونجه

تب یونجه بسیار شبیه آلرژی می‌باشد و توسط برخی از ذرات هوازی مانند دانه‌ی گرده و اسپورهای کپک‌ها ایجاد شود. این بیماری رینیت آلرژیک نیز نامیده شده و بیش از 35 میلیون نفرد از مردم آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است که علائمی نسبتا مشابه با سرما خوردگی دارد. علائم این بیماری تا زمانی‌که فرد در تماس با آلرژن‌ها قرار دارد، ادامه می‌یابد.

کهیر

کهیر یک واکنش پوستی به آلرژن می‌باشد. آلرژن در این مورد می‌تواند یا مواد غذایی و یا تماس با برخی از گیاهان خاص باشد. این بیماری باعث توسعه‌ی زخم‌هایی بر روی پوست می‌شود و اغلب منجر به بروز علائمی مانند خارش می‌گردد.

آلرژی‌های پوستی

آلرژی‌های پوستی مشابه با هر نوع آلرژی دیگری بوده که در آن تنها واکنش ایمونولوژیک از طریق پوست بیان می‌شود. آلرژی‌های پوستی یک واکنش شدید سیستم ایمنی به برخی از مواد بی‌ضرر می‌باشد. این آلرژی‌ها باعث بروز علائمی مانند قرمزی و خارش پوست در محل ضایعه می‌گردد.

نقش IgA انتخابی

این بیماری یک نوع نقض ایمنی خاص بوده که در آن سیستم ایمنی توانایی تولید آنتی بادی‌ها‌ی نوع IgA را ندارد. این آنتی بادی‌ها بدن را در برابر عفونت‌های غشای مخاطی که دهان و دستگاه گوارش محافظت می‌کنند. بدیهی است که، در غیاب این آنتی بادی‌ها، بدن با عفونت‌های متعددی روبرو خواهد شد.
فهرست بالا تنها برخی از اختلالات عمده‌ی سیستم ایمنی می‌باشد. به غیر از این اختلالات، چندین بیماری نقض ایمنی اکتسابی و ژنتیکی مختلف دیگر نیز وجود دارد که میلیون‌ها نفر از مردم در سراسر دنیا به آن‌ها مبتلا هستند. از آن‌جا که سیستم ایمنی ما را از انواع عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کند، تلاش‌های ویژه‌ای در جهت تقویت آن‌ها باید صورت گیرد.