عوارض سوء افزودني هاي مجاز به مواد غذايي

افزودني هاي مجاز به مواد غذايي

حدس مي زنيد چند نوع ماده مختلف به غذاهايي که امروز در بازاد عرصه مي گردد افزوده مي شود؟ ده نوع؟ پنجاه نوع؟ صد نوع يا بيشتر؟ آيا باور مي کنيد که بين دو تا چند هزار نوع مواد افزودني (به غذاها) مختلف وجود دارد؟ اين مواد به عنوان چاشني و يا براي شکل دادن، شيرين و خوشرنگ کردن و ... به غذاهايي (غذاهاي آماده) که هر روز مي خوريم اضافه شده است. نکته جالب توجه اين که تا کنون عوارض سوء تغذيه تعداد کمي از مواد افزودني به غذاها گزارش شده است و آن هم بيشتر در بعضي افرادي بوده که استعداد ابتلا به آلرژي ها را داشته اند. در جدول زير نام تعدادي از مواد افزودني که اغلب سوء از مصرف آنها گزارش شده آمده است:
خواص: شيرين کننده ، نام ماده افزودني: آسپارتام
خواص: ضد اکسيد کننده، نام ماده افزودني: BHA/BHT
خواص:خوشرنگ کننده، نام مواد افزودني: مواد رنگي FD&C
خواص: چاشني، نام ماده افزودني: MSG
خواص: نگهدارنده، نام ماده افزودني: نيترات ها و نيتريت ها
خواص: نگهدارنده، نام ماده افزودني: پارابنز
خواص: نگهدارنده، نام ماده افزودني: سولفيت ها
در اينجا توضيح بيشتري درباره تعدادي از افزودني هاي غذايي که باعث ايجاد و واکنش ها و عوارض سوء در بدن شده اند ارائه مي شود. هر چند که همه عوارض گزارش از نظر علمي مورد بررسي دقيق نگرفته اند.
آسپارتام (Aspartame): اين ماده که بيشتر به نوتراسوئيت (NutraSweet) معروف است يک شيرين کننده با کالري کم است که در بسياري از غذاها و آشاميدنيها به جاي شکر به کار مي رود.
مطالعات جديد نشان مي دهد که اين ماده به ندرت در افرادي که نسبت به آن حساسيت دارند کهير غول آسا، ورم پلک ها و لب ها، دست ها و پاها ايجاد مي نمايد و تحقيق در اين زمينه ادامه دارد.
BHA/BHT
(Butylated hydroxyanisoie & Hydroxytoluene)
اين دو ماده ضد اکسيد کننده هستند و از جذب اکسيژن به مواد غذايي جلوگيري مي کنند و بيشتر در غذاهاي حاوي حبوبات و غلات به کار مي روند. اين مواد در افرادي که نسبت به آنها حساسيت دارند کهير و ساير تظاهرات پوستي ايجاد مي کنند.
مواد رنگي FD&C : در ميان مواد رنگي مختلف که به غذاها و آشاميدني ها افزوده مي شود ماده تارترازن (FD&C yellow NO.5) ممکن است در افرادي که به آن حساسند باعث کهير و ديگر تظاهرات پوستي و يا حتي آسم شود.
Monosodium glutamate) MSG): اين ماده که به عنوان چاشني غذا (خوشبو و خوش طعم کننده) به کار مي رود، به دليل استفاده زياد در کشورهاي ژاپن، چين و آسياي جنوب شرقي، به واکنش هاي ناشي از آن، عنوان «بيماري رستوران چيني» داده شده است. البته اين عنوان گمراه کننده است چون اين ماده فقط در غذاهاي مشرق زمين مصرف نمي شود بلکه توليد کنندگان مواد غذايي و رستوران ها در کشورهاي مختلف از آن استفاده مي کنند. عوارض سوئي که از مصرف نسبتا زياد اين ماده گزارش شده عبارت است از سردرد، تهوع، اسهال، عرق کردن زياد، گرفتگي سينه و احساس سوزش در پشت گردن از عوارض آن است مصرف اين ماده توسط افراد مبتلا به آسم مي تواند به تشديد بيماري منجر شود.
نيترات ها و نيتريت ها (Nitrates/Nitrites): اين دو ماده در سطح گسترده اي به عنوان گسترده اي به عنوان نگهدارنده مواد غذايي به کار مي روند. هر چند که به عنوان چاشني و خوشرنگ کننده نيز محسوب مي شوند. از اين مواد بيشتر در گوشت به عمل آمده مانند هات داگ و سالامي استفاده مي شود. مصرف زياد نيترات ها و نيتريت ها مي تواند عوارضي مانند سردرد و کهير در بعضي افراد ايجاد نمايد.
پارابنز (Parabens): پارابنز به عنوان نگهدارنده در مواد غذايي و دارويي به کار مي رود. نمونه هايي از اين مواد شامل اتيل، پروپيل، و بوتيل پارانبز و بنزوات سديم است. در افراد حساس مصرف اين مواد باعث درماتيت تماسي شديد يا قرمزي، ورم، درد و خارش پوست شود.
سولفيت ها (Sulfites): سولفيت ها که شامل ترکيباتي مانند دي اکسيد سولفور، سولفيت سديم يا پتاسيم، بي سولفيت و متابي سولفيت هستند به عنوان نگهدارنده مواد غذايي و آشاميدني به کار مي رود.
مصرف اين دارو در افراد حساس باعث ايجاد گرفتگي سينه، کهير، دل پيچه، اسهال، کاهش فشار خون، سرگيجه، ضعف و افزايش تعداد نبض مي شود. سولفيت ها همچنين مي توانند حملات آسم را در افراد حساس ايجاد کنند. غذاهاي بسته بندي شده اي که غلظت سولفيت ها در آنها از حد خاصي (10 قسمت در ميليون) بيشتر باشد بايد با علامت ويژه اي مشخص شود تا افراد حساس به سولفيت ها بتوانند از مصرف آنها خودداري کنند.

درمان حساسيت نسبت به مواد افزودني به غذاها

مؤثرترين نحوه علاج، پرهيز از موادي است که نسبت به آن حساسيت داريد و به کمک پزشک متخصص آلرژي مي توانيد نسبت به شناسايي حذف مواد حساسيت زا از برنامه غذايي خود اقدام کنيد.
منبع:ماهنامه ي دنياي سلامت 31
/س