نظم در کلام امام علي(عليه السلام) (قسمت دوم و پاياني)





نظم و دقّت حتي در نوشتن

قال علي (ع):الق داوتک و اطل جلفه قلمک ،و فرج بين السطور،و قرمط بين الحروف ،فان ذلک اجدربصباحه الخطّ.
در دواتت ليقه بگذار ،شکاف سر قلم را طولاني کن،ميان سطرها را فاصله بگذار ،حروف را به يکديگر بچسبان ،زيرا اين کار براي زيبايي خط بهتر است.(1)

بهره برداري از فرصتها

قال علي (ع):کل معاجل يسال الانطار ،و کل موجل يتعلّل باالتسويف!
هرکس که وقتش به پايان رسيده ،مهلت مي خواهد ،و آنکسي که فرصت داردبهانه جوئي مي کند که وقت کم دارم!(2)

فرصتها مي گذرد

قال علي عليه السلام :الفرصه سريعهُ الفوت و بطئيه العور.
فرصتها خيلي زود مي گذرد و دير به دست مي آيد.(3)

خدا رحمت کند منظم را

قال علي عليه السلام:رحمکم الله ،علي الاعلام بينه ،فالطريق نهج ،يدعوا الي دار السّلام
خدا رحمت کند شمارا ،بايد کارهايتان روي مقرّرات روشن باشد ،زيرا راه صحيح (و منظّم)شما را به خانه ئ امن مي رساند.(4)

توصيه به نظم

قال علي عليه السلام:...اوصيکم بتقوي الله و نظم امرکم.
شمارا به تقواي الهي ونظم در کارهايتان توصيه مي کنم.(5)

الگو براي برنامه ريزي

قال علي عليه السلام:ذلک القران...دوائ دائکم ،ونظم ما بينکم.
اين قرآن دواي درهايتان و برنامه نظم در کارهايتان است.(6)

نظم وتکامل

قال علي عليه السلام:ان المومن لا يصبح ولا يمسي الا ونفسه ظنون عنده ،فلا يزال زارياًعليها و مستزيداً لها
بدانيد که مؤمن شب و روز نسبت به خودش ترديد دارد،و هميشه خود را ناقص مي داند براي همين دنبال تکميل کردن خود مي رود.(7)

برنامه ريزي در سايه نظم

قال علي عليه السلام:العمل العمل:
ثم النهايه النهايه ،ولا ستقامه الاستقامه ...ان لکم نهايه فانتهوا الي نهايتکم
عمل صالح !عمل صالح!سپس آينده نگري !آينده نگري!و استقامت!استقامت !به درستي که براي هرکدام از شما مهلت و پاياني تعيين شده پس با نيکو کاري به آن پايان برسيد!(8)

برنامه ريزي شخصي

قال علي عليه السلام:ايها الناس من سلک الطريق الواضح ورد المائ.
اي مردم،هر کس که راه معلوم و روشن را بپيمايد (از قبل تعيين شده و منظم)به مقصود مي رسد.(9)

تنظيم وقت خواب

قال علي عليه السلام:..ما انقض النوم لعزائم اليوم.
خواب بيش از حد،تصميم هايي را که براي روز در نظر گرفته ايد ،از بين مي برد.(10)

راههاي منظم

قال علي عليه السلام:..يردها الاکياس.
..راههاي منظم مسير هوشياران است.(11)

در بند کردن زمان به وسيله نظم

قال علي عليه السلام:...مااسرع الساعات في اليوم ،و اسرع الايام في الشّهر ،و اسرع الشهور في السنه ،و اسرع السنين في العمر!
چقدر ساعتهاي روز،روزهاي ماه،ماههاي سال،و سالهاي عمر سريع مي گذرد!(12)

همه چيز منظم

قال علي عليه السلام:فان لکل شي ئ مدهً و اجلاً.
هر چيز وقتي وزماني دارد.(13)

نظم و استفاده از فرصتها

قال علي عليه السلام:بادر الفُرصه ،قبل ان تکون غصهً.
از فرصت خود پيش از آنکه غصّه شود،استفاده کن.(14)

اخلاق منظم

قال علي عليه السلام:..وما يعتذرمنه،ولا تکن عند النعمائ بطراً،ولا عند الباسائ فشلاً.
مواظب باش کاري نکني که نياز به عذر خواهي باشد،در موقع خوشحالي و نعمت خوشگذراني نکن و به هنگام سختي هراسان مباش.(15)

وقت شناسي

قال علي عليه السلام:لابطوه عما الا سراعُ اليه احرم ،ولا اسراعه الي ماالبط ئ عنه امثل.
نه آنجا که فرصت مفيد است سستي کنيد ،نه آنگاه که کوتاهي ثمربخش است سرعت به خرج دهبد.(16)

منظم بودن مشکل است

قال علي عليه السلام:ان الدنيا دار بليه، لم يفرغ صاحبهافيما قط ساعه الاکانت فرغته عليه حسره يوم القيامه.
مهمانا دنيا خانه ئ مشکلات است واگر انسان يک ساعت در مشکلات نباشد ،روز قيامت افسوس مي خورد که چرا لحظه اي در آسايش بودم.(17)

پي نوشت

1-نهج البلاغه ،حکمت ش 315،ص980.
2-نهج البلاغه،حکمت ش285،ص968.
3-الحياط ج1،ص568.
4-نهج البلاغه خ94.ص139.
5-نهج البلاغه نامه 47،ص977.
6-نهج البلاغه خ158،ص371
7-نهج البلاغه خ176،ص427.
8-نهج البلاغه ،خ 176،ص427.
9-نهج البلاغه ،خ201.
10-نهج البلاغه ،حکمت ش 440،ص1035.
11-نهج البلاغه نامه ش30،ص689.
12-نهج البلاغه ،خ188.
13-نهج البلاغه ،خ 190.
14-نهج البلاغه ،نامه 31،ص719.
15-نهج البلاغه نامه ش33،ص722.
16-نهج البلاغه نامه ش13،ص653.
17-نهج البلاغه ،نامه 59،ص809.