بیماری‌های چشم

برای رفع ناراحتی‌های چشم آلو را بر چشم بكشید.
• رُب غوره را بخشكانید و با آن سرمه تهیه كنید و به چشم بكشید.
• یك تكه آهن تمیز را در آتش سرخ كنید بعد در ظرف شیر بیندازید آن‌گاه شیر دلمه خواهد شد. سپس آن را بر پشت چشم ضماد كنید.

تنبلی چشم

یكی از علل شایع نابینایی یا كم بینایی یك چشم و گاهی اوقات هر دو چشم تنبلی آن‌ها می‌باشد.
باید دانست این عارضه بسیار مهم غالباً در زمان كودكی قابل درمان و قابل پیشگیری است. اما با بالا رفتن سن امكان درمان و بازگشت سلامتی برای بینایی تقریباً غیرممكن خواهد بود. چشم مبتلا به عارضه‌ی تنبلی، از نظر ظاهر طبیعی است ولی فاقد دید كامل بوده و گاهی اوقات به كلی فاقد دید (نابینا) می‌باشد. در این گونه شرایط، وضعیت دید و بینایی به وسیله‌ی هیچ نوع عینكی بهبود نمی‌یابد، در حالی كه درمان و جلوگیری از وقوع این عارضه در زمان كودكی به خوبی امكان پذیر خواهد بود. به طور طبیعی قدرت بینایی در نوزادان و در آغاز زندگی بسیار كم است ولی به تدریج تا سن 2 تا 3 سالگی با فعالیت چشم‌ها به تكامل خود یعنی به بیست بیستم یا ده دهم می‌رسند. هر عامل و علتی كه از فعالیت و كار چشم‌ها جلوگیری كند می‌تواند باعث تنبلی و سلب توانایی آن‌ها در دیدن برای همیشه شود. به عبارت دیگر چشم نیز مانند هر عضو دیگری از بدن باید مرتباً كار و فعالیت انجام دهد تا از نظر بینایی قوی شود و بتواند به حد طبیعی برسد.

علت تنبلی چشم

علل زیادی وجود دارند كه در اثر آن‌ها ممكن است چشم‌ها دچار تنبلی شوند. مجدداً یادآور می‌شوم كه چشم‌های مبتلا به تنبلی، پس از سن كودكی هرگز بهبود نخواهند یافت و به وسیله‌ی هیچ نوع عینك، لنز تماسی و یا سایر اقدامات پزشكی وضعیت دید و بینایی اصلاح نخواهد شد. در هر حال هر یك از عیوب شكست نور در چشم شامل: دوربینی، نزدیك بینی، آستیگماتیسم، مخصوصاً اختلالات نمره، دو چشم نسبت به یكدیگر می‌توانند موجب تنبلی چشم و عواقب نامطلوب آن شوند. در این شرایط فقط چشم قوی، كار خود را انجام خواهد داد و بینایی كامل پیدا خواهد كرد. ولی چشم ضعیف كار نخواهد كرد و بینایی آن به مرور ضعیف‌تر خواهد شد و یا در حدود ضعیفی زمان نوزادی باقی خواهد ماند.
علل دیگر تنبلی چشم عبارتند از: لوچی یا انحراف چشم و یا وارد شدن ضربه به چشم در سنی كه لازم است چشم كار و فعالیت كند تا بینایی آن تكامل یابد. و هم چنین بستن یا پوشاندن چشم به مدت طولانی، مصرف بعضی از داروها در سنین پایین، ابتلا به بعضی بیماری‌های مادرزادی مانند آب مروارید، بیماری آب سیاه، كدری قرنیه و پایین افتادگی پلك فوقانی به طوری كه باعث عدم كار چشم شود.

پیش‌گیری و درمان تنبلی چشم

در اینجا نیز یادآور می‌شوم كه در كودكان، شناسایی و تشخیص علل تولید تنبلی چشم، بدون معاینه و آزمایش توسط چشم پزشك و یا توسط یك فرد متخصص در بینایی سنجی امكان پذیر نیست. بنابراین حتی كودكانی كه ظاهراً دارای چشم‌های سالم هستند نیز باید در سن 3 تا 5 سالگی حتماً توسط افراد متخصص مورد معاینه‌ی چشم قرار گیرند زیرا چه بسا ممكن است یكی از چشم‌های كودك دچار مشكل باشد و در آینده باعث ناراحتی و خطر گردد. با این وجود كودكان كوچك‌تر كه از نظر وضعیت ظاهری چشم یا بینایی به طور مشخص مشكل دارند و والدین آن‌ها احساس می‌كنند كه اطفالشان از قدرت بینایی مناسبی برخوردار نیستند و یا این كه ظاهر چشم‌ها نشان می‌دهد وضعیت آن‌ها طبیعی نیست، باید در اسرع وقت برای معاینه‌ی دقیق به یكی از مراكز چشم پزشكی مراجعه كنند. علاوه بر آن‌ها كودكانی كه والدین و یا افراد خانواده‌ی آن‌ها از نظر چشم و بینایی مشكل داشته و یا از عینك استفاده می‌كنند نیز باید در سنین پایین توسط چشم پزشك مورد معاینه قرار گیرند تا از بروز خطر در آینده جلوگیری شود.
برای درمان تنبلی چشم بهترین سن 3 تا 5 سالگی است و تا سن 7 سالگی نیز امكان بهبودی و اصلاح چشم وجود دارد. اما از سن 7 تا 12 سالگی اقدامات درمانی نتیجه‌ی كمتری خواهد داشت.
متأسفانه از سن بالاتر از 12 سالگی نتیجه‌ی درمان و بهبودی تقریباً منفی خواهد بود. در هر حال برای اینكه چشم وظیفه‌ی دیدن را انجام دهد و از ضعف و تباهی آن جلوگیری شود لازم است وادار به كار شود. به این جهت طبق یك برنامه‌ی صحیح، برای مدت معین جلوی دید چشم قوی‌تر یا سالم را می‌پوشانند تا چشم ضعیف مجبور به كار و فعالیت شود، تكامل یابد و بتواند وظیفه دیدن را با قوت انجام دهد، البته برای جلوگیری از ایجاد ضعف در چشم قوی‌تر نیز لازم است آن هم با قاعده و با اصول صحیح وادار به كار شود. به این جهت طبق برنامه‌ی معین برای هر فرد، به تناوب از بینایی هر دو چشم استفاده می‌شود تا توانایی دید برای هریك از آن‌ها به طور كامل اصلاح شود.

خشكی چشم

خشكی چشم عبارت است از خشكی پایدار چشم به علت تولید ناكافی اشك (1) كه چشم خشك هم نامیده می‌شود، كه در نتیجه‌ی آسیب به غدد اشكی ایجاد می‌شود. این بیماری موجب تحریك چشم و در نهایت منجر به عفونت آن می‌شود. در موارد شدید، ممكن است زخم قرنیه ایجاد شود. خشكی چشم زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌كند و در سن بالای 35 سال شایع‌تر است.
این بیماری با اختلالات خود ایمنی (مانند سندرم شوگرن) كه در آن بدن به بافت خودی حمله می‌كند در ارتباط است. پزشك برای بازیابی رطوبت چشم، اشك مصنوعی را تجویز می‌كند. او ممكن است علت زمینه‌ای را جستجو كرده و درصدد درمان آن برآید. برخی اوقات برای انسداد مجرای تخلیه‌ی طبیعی اشك، انجام می‌شود. خشكی چشم به طور عمده در كشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد. این بیماری در اثر كمبود غذایی ویتامین A ایجاد می‌شود و بیشتر در كودكان رخ می‌دهد. اگر درمان صورت نگیرد خشكی منجر به عفونت مزمن (طولانی مدت) می‌شود. قرنیه شفاف كه در جلوی چشم قرار دارد ممكن است نرم و سوراخ شود، ممكن است عفونت به درون چشم گسترش یافته و كوری ایجاد شود. قطره‌های مصنوعی، خشكی چشم را بهبود می‌بخشند ولی درمان اصلی دریافت مقادیر بالای ویتامین A می‌باشد.

خشكی چشم به علت كاهش تولید اشك و بیماری:

خشكی چشم‌ها ممكن است به علت كاهش اشك باشد. در این نوع خشكی غده‌های اشكی به اندازه‌ی لازم اشك تولید نمی‌كنند تا بتوانند به طور كامل ملتحمه و قرنیه چشم را با رطوبت بپوشانند و آن‌ها را حفظ كنند. این نوع خشكی بیشتر در بین خانم‌ها بعد از سن یائسگی (پس از قطع دوره های قاعدگی) ‌شایع می‌باشد.
هم‌چنین خشكی چشم‌ها ممكن است به علت وجود نواقص و عیوبی در ساختمان اشك و در تركیبات آن باشد كه باعث تبخیر سریع اشك از چشم می‌گردد. در این وضعیت اگرچه غدد اشكی به مقدار كافی اشك تولید می‌كنند ولی غیرطبیعی بودن تركیبات آن سبب می‌شود كه میزان تبخیر آن زیاد باشد. به ویژه در موقع فعالیت‌های زیاد چشم شامل مطالعه، تماشای تلویزیون و یا در موقع كار با كامپیوتر، به خصوص در بعضی محیط‌ها و شرایط آب و هوایی، تمام قسمت‌های قرنیه و ملتحمه نمی‌توانند به طور كامل از غشاءهای اشك پوشیده و مرطوب نگهداشته شود. گاهی اوقات و به ندرت خشكی چشم می‌تواند نشانه‌ای از وجود بیماری‌های مربوط به اختلالات سیستم خود ایمنی از قبیل بیماری مفصلی شبه روماتیسمی (2)، بیماری لوپوس (3) و یا سندرم شوگرن (4) باشد. این نوع بیماری‌ها با اختلالات سیستم خودایمنی كه در اثر آن بدن به بافت‌های خودی حمله می‌كند در ارتباط است. هر یك از این نوع بیماری‌ها می‌توانند به غدد اشكی آسیب وارد نمایند و در موارد شدید ممكن است باعث كدری قرنیه، زخم در آن و خطرات اساسی گردند.
سندرم شوگِرن كه یك بیماری ناشی از اختلال در سیستم خود ایمنی است باعث كاهش ترشح اشك، كاهش بزاق و كاهش ترشح سایر غدد بدن شده و در نتیجه باعث خشكی چشم، خشكی دهان و سایر مخاطات می‌گردد.

علایم و نشانه‌های خشكی چشم‌ها

علائم خشكی چشم‌ها عبارتند از: تحریك، سوزش، خارش، تیركشیدگی، احساس وجود جسم خارجی در چشم و... در موقع پیشرفت و آسیب رسیدن به سطح چشم، این نوع ناراحتی‌ها و حساسیت به نور درخشان افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر این علائم به خصوص موقعی كه چشم‌ها را زیاد به كار می‌گیرند یعنی در موقع مطالعه‌ی طولانی، تماشای تلویزیون و رانندگی و غیره، بیشتر احساس می‌شود. علائم خشكی چشم در بعضی از محیط‌ها از قبیل نقاطی كه دود سیگار و یا گرد و خاك وجود دارد و یا در محیط‌های خشك به علت تهویه هوا مانند هواپیما، اتومبیل و فروشگاه‌های بزرگ شدت می‌یابد. این مسئله در روزهایی كه رطوبت كم است و یا در اماكنی كه از پنكه و یا از بخاری استفاده می‌كنند بیشتر احساس می‌شود. مصرف بعضی داروها نیز شامل آرام‌بخش‌ها، ادرارآورها، پایین آورنده‌های فشارخون، ضد حاملگی‌های خوراكی، و ضد هیستامین‌ها یا مواد ضد حساسیت نیز باعث تشدید علائم خشكی چشم می‌شوند.
اما برعكس در مواقع سردی هوا، در محیط‌های بارانی و مه آلود و یا در محیط‌های حاوی بخارآب و مرطوب مثل حمام، نشانه‌های خشكی چشم برطرف می‌گردد. در هر حال حتی در شدیدترین خشكی‌های چشم به ندرت ممكن است بینایی وجود نداشته باشد. گاهی اوقات افراد مبتلا احساس می‌كنند كه بینایی‌شان تار، مه آلود و یا نامشخص می‌شود و یا این كه تحریك و ناراحتی به اندازه‌ای زیاد است كه استفاده از چشم و دیدن دشوار می‌شود. سطح قرنیه در بعضی افراد كه شدیداً دچار خشكی چشم هستند ضخیم یا زخم‌دار و یا دارای جای زخم و لك‌دار می‌گردد. گاهی اوقات نیز رگ های خونی در تمام قسمت‌های قرنیه منتشر می‌شود... وجود آثار زخم و لك در قرنیه و یا وجود رگ‌های خونی در آن باعث مزاحمت در دیدو تخریب بینایی می‌گردد.

خشكی چشم به علت بدی تغذیه:

گاهی خشكی چشم به علت بدی تغذیه ناشی از كمبود ویتامین A، پروتئین و كالری در رژیم غذایی می‌باشد كه به آن گزروفتالمی (5) می‌گویند.
كمبود مصرف ویتامین A و كمی استفاده از مواد پروتئینی و مواد كالری‌زا در رژیم غذایی باعث التهاب ملتحمه و قرنیه و خشكی در چشم‌ها می‌گردد. این نوع عارضه اگر بدون درمان و بدون اصلاح تغذیه رها شود می‌تواند به نرم شدگی قرنیه (6) سوراخ و عفونی شدن آن منجر شود. عفونت می‌تواند به درون چشم گسترش یافته و باعث كوری شود. این نوع خشكی چشم ناشی از بدی تغذیه به طور گسترده در كشورهای توسعه نیافته و مناطق محروم و فقیر وجود دارد. این عارضه بیش از همه در كودكان مشاهده می‌شود. اگرچه در هر سن دیگری نیز می‌تواند ایجاد شود. خشكی چشم ناشی از سوءتغذیه و كمبود ویتامین A می‌تواند باعث شب كوری یا ضعف بینایی در تاریكی گردد. استفاده از قطره‌های اشك مصنوعی، خشكی چشم را رفع می‌كند ولی در این مورد علاج اصلی آن بهبود تغذیه و استفاده از مقادیر لازم از ویتامین A می‌باشد.

حساسیت به نور

این بیماری در سنین بالای 50 سال بیشتر شایع است. هنگام انسداد ورید شبكیه (ورید مسدود در شبكیه حساس به نور چشم) به طور معمول یك لخته‌ی خونی در ورید ایجاد می‌شود كه از تخلیه‌ی خون شبكیه جلوگیری می‌كند. این وضعیت ممكن است موجب تركیدن ورید مسدود شده شود. یا افزایش فشار داخل چشم باعث خون‌ریزی در شبكیه گردد. ممكن است انسداد یك ورید كوچك علائمی ایجاد نكند ولی اگر یك ورید بزرگ گرفتار شود در طی چند ساعت بینایی خراب می‌شود. انسداد ورید شبكیه بیشتر افراد سالمند كه دارای عروق نازك و آرترواسكلروزی هستند را گرفتار می كند. هم‌چنین در افراد مبتلا به آب سیاه، فشار خون بالا و بیماری‌های لخته‌ساز بیشتر دیده می‌شود. انسداد یك ورید كوچك در طی معاینات منظم چشم توسط افتالموسكوپی تشخیص داده می‌شود اما اگر به طور ناگهانی بینایی شما بدتر شد سریعاً به پزشك مراجعه كنید. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما درمان علت زمینه‌ای می‌تواند بروز بیماری را متوقف كند. بینایی شما ممكن است بهبود یابد ولی ندرتاً به حالت طبیعی برمی‌گردد.

استحاله‌ی ماكولا (7)

عبارت است از آسیب پیشرونده به ماكولا (ناحیه‌ای در نزدیكی مركز شبكیه حساس به نور است كه مسئول دید دقیق می‌باشد). لازم به ذكر است كه سیگار كشیدن و بیش از حد در معرض نور آفتاب بودن در این مورد به عنوان عوامل خطر محسوب می‌شوند. بدتر شدن تدریجی ماكولا كه حساس‌ترین ناحیه شبكیه حساس به نور در پشت چشم است به عنوان استحاله‌ی ماكولا نامیده می‌شود. این بیماری منجر به فقدان پیشرونده‌ی دید مركزی و دقیق می‌شود. افراد مبتلا قادر به خواندن و تشخیص چهره‌ها نمی‌باشند. اما دید حاشیه‌ای (دید محیطی) آن‌ها به صورت واضح باقی می‌ماند، به طوری كه هنوز می‌توانند به راحتی حركت كنند. معمولاً هر دو چشم گرفتار می‌شود. استحاله‌ی ماكولا در زنان شایع‌تر است و گاهی به صورت خانوادگی رخ می‌دهد. این بیماری بعد از سن 70 سالگی پیشرفت می‌كند اگرچه اَشكالی نیز وجود دارند كه افراد جوان‌تر را مبتلا می‌كنند.

انواع آن كدامند:

دو نوع اصلی از استحاله‌ی ماكولا وجود دارد ولی علل آن شناخته شده نیست. در استحاله‌ی خشك ماكولا سلول‌های حساس به نور موجود در ماكولا و سلول‌های حمایت كننده‌ی موجود در لایه زیرین، می‌میرند. در استحاله‌ی مرطوب ماكولا، عروق خونی جدید و شكننده در زیر ماكولا رشد می‌كنند. اگر مایع یا خون از این عروق خونی نشت كند، سلول‌های حساس به نور در ماكولا آسیب می‌بینند.
استحاله‌ی ماكولا موجب از دست رفتن پیشرونده‌ی بینایی در طی چند ماه می‌شود، علائم آن عبارتند از:
• اشكال در خواندن، تماشای تلویزیون و درست تشخیص ندادن چهره‌ها
• اشكال در بینایی به صورتی كه اشیاء كوچك‌تر یا بزرگ‌تر از حد طبیعی به نظر می‌رسند، یا خطوط صاف به صورت موج‌دار دیده می‌شوند.
به طور اتفاقی استحاله‌ی مرطوب ماكولا موجب فقدان ناگهانی دید مركزی می‌شود كه به علت پارگی یك رگ خونی غیرطبیعی است. اگرچه مایع یا خون ایجاد شده از رگ پاره شده به تدریج از بین می‌رود، ولی اثر خود را در ماكولای آسیب دیده به جا می‌گذارد و موجب اختلال دائمی بینایی می‌شود.

رتنیتیت پیگنمتوزا (8)

رتنیتیت پیگنمتوزا یك اختلال شایع است كه سلول های موجود در شبكیه حساس به نور در چشم، به صورت پیش رونده از دست می‌روند. لكه‌های تیره‌ی رنگ دانه بر روی شبكیه تشكیل شده و بینایی تخریب می‌شود. این اختلال در مردان بیشتر دیده شده و به صورت ارثی می‌باشد كه بیشتر به صورت اتوزوم مغلوب منتقل می‌شود. ممكن است تا اوایل بلوغ علائمی نداشته باشد. هر دو چشم به میزان مساوی گرفتار می‌شوند. اگر مبتلا به رتنیتیت پیگنمتوزا باشید اولین علامتی كه امكان دارد توجه شما را به خود جلب كند بینایی ضعیف در نور كم است. بعدها بینایی حاشیه‌ای كه به نام بینایی محیطی نامیده می‌شود از دست می‌رود و بینایی به سمت داخل به صورت پیش رونده تخریب شده تا این كه فقط ناحیه‌ی كوچكی از بینایی مركزی باقی می‌ماند. این حالت به نام دید تونلی نامیده می‌شود. به ندرت دید تونلی می‌تواند موجب كوری شود. رتنیتیت پیگنمتوزا با معاینه‌ی شبكیه توسط افتالموسكوپ (ابزاری است كه باریكه‌ی نور را بر روی چشم می‌تاباند) تشخیص داده می‌شود. اگرچه این بیماری غیرقابل درمان است اما عینك‌های ویژه‌ای وجود دارند كه می‌توانند به عریض شدن میدان بینایی كمك كنند.

توجه:

اگر شما قصد بچه دار شدن دارید باید مشاوره‌ی ژنتیك انجام دهید تا خطر به ارث رسیدن ژن غیرطبیعی ارزیابی شود.

التهاب عصب بینایی

عصب بینایی كه از پشت چشم به سوی مغز می‌رود، سیگنال‌ها را از شبكیه‌ی حساس به نور انتقال می‌دهد. در این بیماری عصب بینایی ملتهب شده، كه باعث ایجاد درد و دید مات می‌شود. معمولاً فقط یك چشم گرفتار می‌شود. غالباً التهاب عصب بینایی در نتیجه‌ی تخریب غلاف چربی محافظ در اطراف رشته‌های عصب بینایی ایجاد می‌شود. این فرآیند كه از بین رفتن میلین نامیده می‌شود در اثر طیف وسیعی از بیماری‌ها مانند اسكلروز متعدد (M.S) ایجاد می‌شود. هم‌چنین التهاب عصب بینایی در اثر مسمومیت با مواد شیمیایی مانند سرب و متانول و برخی عفونت‌های ویروسی مانند آبله مرغان نیز ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند بدون علت مشخصی رخ دهد كه بیشتر در زنان در حوالی بیست سالگی رخ می‌دهد.

علائم آن كدامند؟

التهاب عصب بینایی به طور معمول موجب تخریب بینایی در طی چند ساعت تا چند روز می‌شود. ممكن است متوجه شوید كه علائمی به شرح زیر وجود دارند:
• از دست رفتن دقت بینایی كه خواندن و تشخیص چهره‌ها را مشكل می‌كند.
• فقدان ناحیه مركزی بینایی.
• درد در پشت چشم كه با حركت چشم بدتر می‌شود.
اگر شما بدتر شدن سریع بینایی را تجربه كردید، باید سریعاً با پزشك خود مشورت كنید.

ادم پایی

عبارت است از تورم دیسك بینایی، كه ناحیه‌ای است بر روی شبكیه حساس به نور كه عصب بینایی در آن قسمت وارد چشم می‌شود. وقتی كه چشم سیگنالی را به مغز می‌فرستد سیگنال در طول عصب بینایی طی مسیر می‌كند. نقطه‌ای بر روی شبكیه حساس به نور كه در آنجا عصب بینایی وارد چشم می‌‌شود دیسك بینایی نامیده می‌شود كه اگر فشار درون جمجمه افزایش یابد متورم می‌شود. علل متعددی وجود دارد؛ از جمله افزایش فشارخون، آسیب‌های سر، تومور مغزی یا التهاب غشاهای احاطه كننده‌ی مغز را می‌توان نام برد. این اختلال به تنهایی نمی‌تواند موجب درد شود ولی فشار خون افزایش یافته درون سر معمولاً موجب سردرد و استفراغ می‌شود. ادم پایی با افتالموسكوپ تشخیص داده می‌شود می‌توان از CT اسكن و MRI برای جستجوی علت زمینه‌ای بیمار استفاده كرد. در میان مدت می‌توان از كورتون برای كاهش فشار درون جمجمه و جلوگیری از آسیب پایدار به عصب بینایی استفاده كرد.

شستشو هنگام درد چشم:

برای شستشوی چشم هنگام درد، محلول اسیدبوریك 3% یا 2% (2 یا 3 گرم اسید بوریك در 100 گرم آب مقطر) یا اگر آب مقطر میسر نشود عرق بید یا عرق كاسنی یا آب جوشیده شده كه كاملاً میكروب‌های آن كشته شده باشد مخلوط و در بطری كه درب آن بسته شود (دور از گرد و غبار) بریزید و روزی 8 تا 12 مرتبه با آن چشم را بشویید.
• یا با محلول اكسی سیانوردومركور یك در ده هزار، روزی سه مرتبه چشم را بشویید.

برای تقویت كردن چشم:

گاهی برگ ترب سیاه یا برگ تربچه‌ی تازه را آب بگیرید و پس از صاف كردن در چشم بچكانید.

جهت درخشندگی و جلای چشم:

برای درخشندگی و جلای چشم آب ساقه‌های تازه‌ی رازیانه را بگیرید و در چشم بكشید.
• شب‌ها یك قطره آب لیمو در چشم بچكانید.

درمان ضعف بینایی هنگام شب و روز:

شیر زن یا روغن بنفشه بادام یا روغن بادام شیرین یا روغن كدو در بینی بچكانید.
• گاهی صورت را در آب زلال و صاف و پاك فرو برده و چشم‌ها را باز نگه دارید.
• آب انار شیرین را با لعاب اسپرزه و قند یا شربت بنفشه یا سكنجبین مخلوط و میل كنید.
• روغن بنفشه بر سر بمالید و زیره و گل نیلوفر را بسایید و با آب جگر میل كنید.
• گه گاهی آش حلیم، گوشت گاو، پاچه‌ی گوسفند، زیره، گشنیز، كاهو و هویج بخورید.

كوررنگی

كوررنگی معمولاً از بدو تولد وجود دارد. اما معمولاً در اثر ژن غیرطبیعی به ارث رسیده از مادر ایجاد می‌شود. كوررنگی به كاهش توانایی افتراق رنگ‌های ویژه‌ای اطلاق می‌شود. این بیماری در اثر اختلال موجود در سلول‌های مخروطی كه سلول‌های تخصصی موجود در شبكیه حساس به نور در پشت چشم هستند ایجاد می‌شود. سه نوع سلول مخروطی وجود دارد كه هركدام به یكی از نورهای آبی، سبز یا قرمز حساس می‌باشند. اگر یك یا چند نوع از این سلول ها مشكل داشته باشند كوررنگی ایجاد می‌شود. شایع‌ترین كوررنگی، كوررنگی قرمز و سبز بوده و ممكن است دو نوع باشد. در یك نوع افراد قادر به افتراق بین سبز، نارنجی و قهوه‌ای و قرمز كم رنگ نیستند. شكل دیگر به این صورت است كه رنگ قرمز را به صورت مبهم و غیرقابل تشخیص درمی‌آورد. كوررنگی قرمز- سبز توسط یك ژن غیرطبیعی بر روی كروموزوم به ارث می‌رسد. این بیماری معمولاً مردان را مبتلا می‌سازد. زیرا زنان یك كروموزوم دیگر نیز دارند كه اثر ژن معیوب را می‌پوشاند، اگرچه ممكن است زن‌ها ژن غیرطبیعی را به كودكان خود انتقال دهند. نوع دیگر كوررنگی كه بسیار نادرتر است شكلی از كوررنگی است كه افتراق آبی و زرد را مشكل می‌كند. این شكل از این بیماری می‌تواند ارثی باشد ولی وابسته به كروموزوم نیست و مردان و زنان را به نسبت مساوی مبتلا می‌كند. استحاله‌ی ماكولا و اختلالات چشمی دیگر ممكن است موجب كوررنگی شوند. هم‌چنین اثرات سمی برخی داروها مثل كلروكین ممكن است موجب كوررنگی شود.

چه باید كرد؟

كوررنگی، در طی آزمون‌های بینایی معمول در دوران كودكی، خود را نشان می‌دهد. هم چنین ممكن است در طی آزمون‌های طبی جهت اشتغال، مثل خلبانی هواپیما كه نیاز به دید رنگی طبیعی دارد كشف شود. آزمون كوررنگی توانایی شما را برای دیدن اعداد در طرحی از نقاط رنگی، بررسی می‌كند. كوررنگی به ندرت یك عارضه‌ی جدی است. انواع ارثی آن غیرقابل درمانند. اما اگر توسط اختلالات چشمی یا داروها ایجاد شده باشد، گاهی می‌توان علت زمینه‌ای را درمان كرد.

دوبینی

دوبینی عبارت است از دیدن دو تصویر جدا از هم از یك شیء واحد. افراد دوبین از یك جسم واحد دو تصویر می‌بینند. تصاویر از هم جدایند ولی اغلب به طور واضح متمركز شده‌اند. این اختلال چندین علت دارد و معمولاً با بستن یك چشم از بین می‌رود.
اگر در شما دوبینی ایجاد شد باید سریعاً با پزشك تماس بگیرید، زیرا ممكن است مشكل زمینه‌ای خطرناكی داشته باشید.

علل آن كدامند؟

شایع‌ترین علت دوبینی ضعف یا فلج یك یا چند عضله‌ی كنترل كننده‌ی حركات یكی از چشم‌هاست. حركت چشم مبتلا مختل شده و در نتیجه باعث ایجاد چشم‌های متقاطع (9) می‌شود دو تصویر مختلف از یك شیء واحد توسط سیستم بینایی دریافت می‌شود و مغز نمی‌تواند آن‌ها را تركیب كند. چرخش یا خم كردن سر ممكن است این مشكل را به صورت مختصر مرتفع سازد. البته تمامی انواع چشم‌های متقاطع موجب دوبینی نمی‌شوند. بسیاری از بیماری‌های جدی خطرناك كه بر مغز و سیستم عصبی اثر می‌گذارند ممكن است موجب مختل شدن حركات چشمی و منجر به دوبینی شوند. علل بالقوه شامل اسكلروز متعدد (M.S)، آسیب‌های سر، تومورهای مغز و برجسته شدن یك شریان به داخل سر به دلیل ضعف دیواره‌اش (آنوریسم) می‌باشند. در افراد پیرتر ممكن است اختلال حركتی چشم كه منجر به دوبینی می‌شود در نتیجه‌ی مرض قند (دیابت) رخ داده باشد و به ندرت نیز با تصلب شرایین (سخت شدن سرخرگ ها) و فشار خون بالا در ارتباط است. به ندرت نیز دوبینی در نتیجه‌ی تومور یا لخته‌ خونی در پشت یكی از چشم‌ها، با تأثیر بر حركات آن چشم ایجاد می‌شود.

تشخیص چگونه صورت می‌گیرد؟

پزشك از شما خواهد خواست كه یك چشم خود را ببندید تا مشخص شود كه آیا دوبینی از بین می‌رود یا خیر، ممكن است از شما بخواهد تصاویر دوتایی را توصیف كرده یا بپرسد آیا آن‌ها در كنار هم یا بر روی یكدیگر دیده می‌شوند یا با كج شدن پدیدار می‌گردند. احتمالاً پزشك به دقت چشم‌های شما را معاینه كرده تا ببیند آیا عضلات چشم‌هایتان ضعیف یا فلج هستند یا خیر. ممكن است تست‌های بینایی ویژه‌ای را به منظور مشخص كردن حركت چشم ضعیف انجام دهد. اگر دوبینی به صورت ناگهانی رخ دهد یا هیچ‌گونه علت مشخصی یافت نشود لذا باید سی تی اسكن فوری یا ام آر آی (MRI)، به منظور بررسی اختلالات كاسه‌ی چشم یا مغز كه می‌توانند بر جهت قرارگیری چشم‌ها تأثیر بگذارند انجام شود. ممكن است معاینه‌ی اعصاب نیز از شما به عمل آید.

درمان چیست؟

درمان دوبینی به وسیله‌ی درمان علت زمینه‌ای انجام می‌شود. یك اختلال جدی مانند آنوریسم احتیاج به درمان در بیمارستان دارد. دوبینی ایجاد شده در اثر مرض قند (دیابت) با مصرف انسولین و تنظیم آن در طول زمان برطرف می‌شود. اگر دوبینی برطرف نشد به شما توصیه می‌شود پوششی روی یك چشم بگذارید تا تصویر دوم را حذف كند. جراحی برای تطبیق عضلات چشمی، در صورتی كمك كننده است كه دوبینی مدت‌ها تداوم داشته باشد.

نزدیك‌بینی

نزدیك‌بینی عبارت است از عدم توانایی واضح دیدن اشیاء دور. این بیماری معمولاً در حوالی بلوغ آشكار می‌شود. گاهی ژنتیكی است و گاهی به صورت خانوادگی نیز دیده می‌شود. برای این كه بتوانیم به طور واضح ببینیم باید شعاع‌های نور توسط قرنیه شفاف جلوی چشم و عدسی به گونه‌ای متمركز شوند كه تصویر واضحی را بر روی شبكیه غشاء حساس به نور در پشت چشم تشكیل دهند. در افرادی كه نزدیك بین هستند كره‌ی چشم در مقایسه با قدرت متمركز كننده‌ی قرنیه و عدسی بزرگ است. شعاع‌های نور حاصل از اشیاء دور پس از خم شدن زیاد و بیش از حد در جلوی شبكیه متمركز می‌شوند كه در نتیجه دید مختل می‌شود. نزدیك‌بینی یك بیماری شایع است كه گاه به صورت خانوادگی دیده می‌شود و معمولاً می‌توان آن را اصلاح كرد.

علائم آن كدامند؟

معمولاً علائم نزدیك‌بینی در حوالی بلوغ آشكار می‌شوند، ولی معمولاً از چند سال قبل از آن شروع به پیشرفت می‌كنند. هرچه نزدیك بینی زودتر شروع شود شدیدتر خواهد بود. به هر حال معمولاً در اوایل بزرگسالی با توقف رشد تثبیت می‌شود.
علائم اصلی عبارتند از:
• مشكل در دیدن واضح اجسام دور.
• در كودكان، نقصان كارهای مدرسه به علت دید ناواضح.
اگر شما به شدت نزدیك‌بین باشید مستعد كند شدن شبكیه می‌باشید و آب سیاه مزمن و استحاله‌ی موكولا در شما بیشتر رخ می‌دهد. تمامی این بیماری‌ها به شدت بینایی را مختل می‌كنند. اگر نمی‌توانید اجسام دور را به صورت واضح ببینید باید به چشم پزشك مراجعه كنید. چشم پزشك آزمون‌های بینایی را برای بررسی نزدیك بینی انجام می‌دهد. نزدیك بینی را می‌توان با عینك های مقعر و یا در كودكان بزرگ‌تر و بزرگسالان با لنزهای تماسی درمان كرد. در موارد خفیف شكل قرنیه را می‌توان با جراحی به گونه‌ای تغییر داد تا بینایی اصلاح شود.

دوربینی

دوربینی عبارت است از عدم توانایی واضح دیدن اجسام نزدیك. این بیماری بیشتر در حدود 5 سالگی تشخیص داده می‌شود و ممكن است تا میانسالی مشكلی ایجاد نكند. گاهی ژنتیكی است و به صورت خانوادگی رخ می‌دهد. قرنیه شفاف و عدسی هر دو به منظور متمركز كردن اشعه‌ی نور و ایجاد تصویر واضح بر روی شبكیه حساس به نور در پشت چشم همكاری دارند. دوربینی در صورتی رخ می‌دهد كه كره‌ی چشم در مقایسه با قدرت مجموع تمركزی قرنیه و عدسی كوچك باشد. وقتی تصویر در پشت شبكیه می‌افتد دید ناواضح شده و هنگام نگاه كردن به اشیاء نزدیك بدتر می‌شود. افراد جوان دوربین معمولاً اشیا دور را بسیار واضح می‌بینند زیرا عدسی انعطاف پذیر است و میزان تمركز را به آسانی تغییر می‌دهد اما با افزایش سن، قدرت تمركزكنندگی كاهش یافته و دید دور نیز مبتلا می‌شود.

علائم آن كدامند؟

دوربینی خفیف یا متوسط به طور معمول در افراد جوان تأثیر جوانی بر بینایی ندارد زیرا می‌توانند با قدرت تمركز عدسی آن را جبران كنند ولی در موارد شدیدتر ممكن است علائم در سن پایین‌تری آغاز شوند. علائم دوربینی شدید كه ممكن است از دوران نوزادی آشكار باشند شامل موارد زیر می‌باشند:
• فقدان علاقه به اشیاء كوچك
• مشكل در خواندن یا دنبال كردن داستان‌های تصویری.
اگر چشم‌ها به میزان مساوی دوربین نباشند ممكن است نتوانند با یكدیگر بر روی یك جسم، یكسان متمركز شوند. بچه‌های كوچك بدون درمان زودرس ممكن است مبتلا به لوچی چشم شده و در نهایت بینایی یك چشم از بین برود. اگر متوجه هركدام از علایم فوق شدید سریعاً فرزندتان را نزد پزشك ببرید. اگر در دیدن اشیاء نزدیك یا در خواندن و انجام كارهای ظریف دچار مشكل هستید باید به چشم پزشك مراجعه كنید تا آزمون‌های بینایی بر روی شما انجام شود. این اختلالات شاید نشان دهنده‌ی ابتلاء شما به پیرچشمی باشد كه در افراد دوربین زودتر از افراد عادی بروز می‌كند.

چه باید كرد؟

در این مورد پزشك با بررسی قدرت بینایی و سطح جزئیات دیده شده توسط شما شدت دوربینی‌تان را تعیین می‌كند. اگرچه این بیماری گاهی در آزمون‌های بینایی معمول در مدرسه تشخیص داده می‌شود ولی تمام كودكانی كه سابقه‌ی دوربینی شدید در خانواده دارند باید قبل از سن سه سالگی آزمایش شوند. زیرا درمان فوری بسیار مهم است. دوربینی را می‌توان با لنزهای تماسی یا عینك‌هایی با عدسی‌های محدب اصلاح كرد. قدرت متمركز كننده‌گی هر چشم با افزایش سن كاهش یافته و ممكن است با گذشت زمان نیاز به تعویض عینك داشته باشید. افرادی را كه مشكل دوربینی دارند می‌توان با لیزر كه قدرت تمركزكننده‌گی قرنیه را افزایش می‌دهد درمان كرد. دوربینی موجب عوارضی نمی‌شود اما افرادی كه مبتلا به آن هستند بیشتر مستعد آب سیاه حاد می‌باشند و باید سریعاً درمان شوند. بنابراین انجام آزمون‌های منظم آب سیاه بسیار مهم می‌باشد.

آستیگماتیسم

آستیگماتیسم عبارت است از اختلالی كه در اثر انحنای غیرطبیعی قرنیه‌ی شفاف جلوی چشم ایجاد می‌شود. در افراد مبتلا به آستیگماتیسم قرنیه‌ی شفاف جلوی چشم به صورت غیرطبیعی انحنا داشته و شعاع‌های نور را در قسمت‌های مختلف به میزان متفاوت خم می‌كند. بنابراین عدسی قادر نیست تمامی شعاع‌ها را بر روی شبكیه‌ی حساس به نور در پشت چشم متمركز كند لذا بینایی مختل می‌شود. آستیگماتیسم به صورت خانوادگی نیز دیده می‌شود و معمولاً به همراه دوربینی یا نزدیك بینی می‌باشد.

علل آن كدامند؟

شایع‌ترین شكل آستیگماتیسم از هنگام تولد وجود دارد كه علت، انحنای خفیف قرنیه در هر دو چشم است. قرنیه به جای این كه مانند توپ فوتبال گرد باشد به شكل توپ راگبی درآمده یك انحنای پر شیب در یك جهت و یك انحنای كم شیب در جهت دیگر دارد. كه در طول زندگی بدتر می‌شود. گاهی آستیگماتیسم به علت اختلالات چشمی مانند كراتوكونوس یا آسیب‌هایی كه باعث ایجاد زخم قرنیه می‌شوند رخ می‌دهد.

علائم آن كدامند؟

اكثر افراد به میزان اندكی آستیگماتیسم دارند. اگر فقط به میزان كمی آستیگماتیسم داشته باشید ممكن است متوجه خطای بینایی خود نشوید. اگر آستیگماتیسم شدیدتر باشد ممكن است به مسائل بینایی شدیدتری منجر شود. آستیگماتیسم به روش‌های گوناگونی بینایی را مختل می‌كند. علائم آن شامل موارد زیر می‌باشند:
• تار دیدن حروف چاپی كوچك كه موجب اشكال در خواندن می‌شود.
• عدم توانایی در دیدن واضح اجسام دور و نزدیك.
اگر شما در دیدن واضح اجسام در هر فاصله‌ای مشكل دارید باید در اولین فرصت برای آزمون بینایی به چشم پزشك مراجعه كنید.

درمان چیست؟

در افراد مبتلا به آستیگماتیسم معمولاً بینایی را می‌توان با عینك‌هایی كه عدسی های ویژه‌ای برای جبران شكل غیرطبیعی قرنیه دارند اصلاح كرد. لنزهای تماسی سخت معمولاً مؤثرند زیرا باعث صاف شدن سطح قرنیه می‌شوند. لنزهای تماسی نرم مرسوم، شكل قرنیه را به خود گرفته و معمولاً فقط آستیگماتیسم خفیف را اصلاح می‌كنند. اگرچه عدسی‌های تماسی نرمی به نام عدسی‌های توریك وجود دارند كه برای اصلاح این اختلال طراحی شده‌اند. در برخی افراد ممكن است آستیگماتیسم را به صورت دایمی با لیزر كه شكل قرنیه را تغییر می‌دهد و اسكار بسیار كمی بر جا می‌گذارد درمان كرد.

پیرچشمی

پیرچشمی عبارت است از كاهش تدریجی تمركز بر روی اشیاء نزدیك. پیرچشمی معمولاً در بالای چهل سال ایجاد می‌شود. بدین‌گونه كه بعد از چهل سالگی بیشتر افراد متوجه اشكال در خواندن خطوط ریز می‌شوند كه آغاز پیرچشمی است. فرد دارای بینایی طبیعی قادر است اشیا نزدیك را به وضوح ببیند. زیرا عدسی انعطاف‌پذیر چشم، شكل خود را تغییر داده و هنگام تمركز بر روی اشیاء نزدیك منحنی‌تر و كلفت‌تر می‌شود. عدسی ضخیم شده شعاع‌های نور حاصل از اشیاء نزدیك را به شكل دقیقی بر روی شبكیه‌ی حساس به نور در پشت چشم متمركز می‌كند كه این فرآیند تطابق نام دارد.
با افزایش سن، عدسی خاصیت انعطاف پذیری خود را از دست داده، قدرت تطابق كاهش یافته و در نهایت شعاع‌های نور اشیاء نزدیك را به خوبی بر روی شبكیه متمركز نمی‌كند. بنابراین اشیاء در چشم ما تار به نظر می‌رسند.

علائم آن كدامند؟

علائم معمول پیرچشمی عبارتند از:
• نیاز به نگه داشتن روزنامه و كتاب‌ها به فاصله یك بازو، جهت مطالعه.
• اشكال در تمركز بر اشیاء نزدیك در نور كم.
• نیاز به درآوردن عینك برای دیدن اشیاء نزدیك در افراد نزدیك بین.
اگر هریك از علائم فوق را دارید حتماً با پزشك مشاوره كنید.

درمان چیست؟

پیرچشمی را می‌توان با تجویز عینك‌های محدب كه شعاع‌های نور اشیاء نزدیك را بر روی شبكیه متمركز می‌كنند اصلاح كرد. اگر شما دوربین، نزدیك بین یا آستیگمات باشید ممكن است عینك‌های ویژه‌ای برایتان تجویز شود كه در قسمت‌های مختلف، عدسی دارای قدرت متفاوتی باشند. به عنوان مثال عینك‌های دارای دو عدسی، دارای یك عدسی فوقانی برای تصحیح دید دور و یك عدسی پایینی برای تصحیح پیرچشمی می‌باشند. عدسی‌های پیشرفته‌ای كه قدرت متمركزكننده‌ی آن‌ها از بالا به پایین به تدریج تغییر می‌كند نیز در دسترس است. پیرچشمی را گاه می‌توان با لنزهای تماسی درمان كرد ولی برای خواندن، عینك موردنیاز است.
پیرچشمی با افزایش سن بدتر شده و ممكن است هرچند سال نیاز به تعویض عینك با شیشه‌ی جدیدتری داشته باشید. برای انجام آزمون‌های بینایی پزشك خود را به طور منظم ملاقات كنید. این وضعیت در نهایت در حدود سن شصت سالگی كه در آن زمان قدرت تمركز طبیعی چشم به حداقل خود می‌رسد، تثبیت می‌شود. در این مرحله بیشترین كار تمركز توسط عینك انجام می‌شود نه توسط خود چشم.

تقویت بینایی

اگر میل دارید قدرت بینایی خود را حفظ كنید و یا آن را تقویت كنید، باید از كاهو، شوید، تره، شاهی، ریحان، شاهدانه، شیر، خرمای خشك، نمك، سنبل الطیب، شش گوسفند و جوجه كباب كمتر استفاده كنید و از فعالیت‌های جنسی، جماع در اول شب با شكم پُر پرهیز شود. و برای تقویت بینایی از خوراكی‌های زیر بیشتر استفاده كنید.
به، خرمای تازه، بادام، ماش، سیاه دانه با مغز گردو، قارچ، كندر، كاسنی، زردآلو، لوبیا، بامیه، شلغم، پیاز، كلم، عدس، گوشت پخته، آب هویج، گوجه فرنگی خام و خوراكی‌هایی كه دارای ویتامین A هستند.
• به عنوان درمان در سال چند مرتبه روی سر حنا بگذارید.
• سورمه‌ی بادام تلخ به چشم بكشید.
• گاهی گیلاس را له كنید و پشت چشم ضماد كنید.
• آب صاف كرده‌ی شاه تره را به چشم بكشید.
• از برگ‌های شاه تره سورمه بسازید و آن سورمه را به چشم بكشید.
• عناب را بجوشانید بعد آب آن را صاف كرده و در چشم بچكانید.
• رُب انار شیرین و كهنه را با میل در چشم بكشید ولی قبلاً باید معده پاك شده باشد.
• چهل شب موقع خواب هر شب سه مثقال هلیله‌ی سیاه كوبیده بخورید.
• آب ساقه‌های رازیانه را بگیرید و خشك كنید و مانند سورمه در چشم بكشید.
• پانزده تا سی گرم دانه‌های بادیان را نرم بكوبید و به مدت یك دقیقه بجوشانید، سپس ده دقیقه هم دم كنید بعد آب آن را صاف كرده و به طور نیم گرم چشم را با آن آب بشویید.
• چهل روز، همه روزه چهار مثقال مغز تخم گل آفتاب گردان را به طور خام بخورید.
• آب انار را در ظرف مسی سفید نكرده ریخته و بجوشانید تا قوام آید و گاهی یك قطره در چشم بچكانید.
• پوست هلیله‌ی زرد، هلیله‌ی سیاه، آمله‌ی مقشر، ریوند چینی، مصطكی رومی، جنطیانای رومی، انیسون، مرمكی، كندر، سنامكی، گل محمدی، فوفل، پوست هلیله‌ی كابلی، قرص كمر، مقل ازرق، سازج هندی،‌ ریشه‌ی اریسا، ریشه‌ی انجبار و زنیان از هركدام ده گرم مخلوط كرده و بسیار نرم بسایید. بعد با 250 گرم مویز بدون هسته مخلوط و باز هم بكوبید تا به صورت خمیر درآید و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه به اندازه‌ی یك پسته از آن میل شود.

رفع كم نوری چشم

به عنوان درمان به مدت ده شب هر شب 20 گرم هلیله‌ی سیاه كوبیده را در دهان ریخته و با كمی آب بخورید و سوخته‌ی آهن را بسیار نرم بسایید و مانند سورمه در چشم بكشید.

قرمزی یا خستگی چشم

اگر چشم از فرط خستگی، بی‌خوابی، سرما، سوز و باد، ضربه خوردگی، اصابت انگشت یا شیئی به چشم قرمز شود، هیچ ناراحت نشوید و به آن دست نزنید و دارویی در آن نریزید، فقط موقع خواب یك عدد زرده‌ی تخم مرغ خام را گرم كرده و روی پنبه یا گاز گذاشته و پس از بستن چشم آن را پشت پلك ضماد گذارید و بخوابید. در صورتی كه بهبودی كامل حاصل نشد و آثاری باقی ماند، تا سه شب آن كار را تكرار كنید.
• پنجاه گرم برگ گردو را پس از شستن در یك لیتر آب 15 دقیقه بجوشانید، آب آن را صاف كرده و پس از سرد شدن با آن چشم را شستشو دهید.
• پوست و برگ تیول را بجوشانید و با آب صاف كرده‌ی آن چشم را بشویید.
• ده گرم برگ خشك بارهنگ را در یك لیوان آب جوش بریزید و درب لیوان را بگذارید و پس از 20 دقیقه آب آن را صاف و چشم را شستشو دهید.
• كمی مرمكی را نرم بكوبید و در كمی آب جوش حل كنید و یك قطره در چشم بچكانید.
• دویست گرم ریشه‌ی شیرین بیان شسته و تمیز شده را نیم كوب و در یك لیتر آب 20 دقیقه بجوشانید. 15 دقیقه هم دم كنید سپس با آب صاف كرده‌ی آن چشم را شستشو دهید.
• سیب زمینی خام را ریز رنده كنید و پشت پلك چشم بگذارید و بخوابید.
• مغز ناخنك، بابونه‌ی شیرازی، چای معمولی خشك و گل بنفشه از هركدام به نسبت مساوی مخلوط كرده و هر روز صبح یك قاشق شربت خوری از آن را بجوشانید. آب آن را صاف و در طول روز چند مرتبه هر بار كمی از آن را در یك استكان تمیز بریزید و سر را بالا گرفته و استكان را روی چشم برگردانید بعد چشم را باز نگه داشته و خوب با آن چشم را شستشو دهید.

حساسیت چشم به نور یا سفیدی

به عنوان درمان سیدوكا را خشك كنید بعد بسوزانید و دود آن را هر روز به چشم بدهید.

آسیب چشم از برق گرفتگی یا برف

برای درمان اول چشم را با آب گرم بشویید بعد بادام تلخ را نرم بكوبید و آن را بر پشت پلك ضماد كنید سپس چشم و صورت را با پارچه‌ای سیاه رنگ ببندید. و در صورتی كه مشكل ادامه داشت هر شب سیب زمینی خام را ریز رنده كرده و پشت چشم ضماد كنید.

ضدعفونی كردن چشم

برای میكروب‌زدایی و ضدعفونی كردن چشم گه گاه پیاز را رنده كنید و بپزید و هنگام پختن بخار آن را به چشم بدهید.

قرمز شدن تخم چشم

شایع‌ترین تغییر در وضعیت ظاهری چشم‌ها قرمز شدن آن‌ها است. شرایط متعدد و مختلفی رگ‌های خونی در بافت ملتحمه‌ی چشم را گشاد می‌كنند و باعث می‌شوند كه سفیدی چشم قرمز به نظر آید. این قبیل حالات و شرایط شامل خستگی، آلرژی‌ها، عفونت‌ها، خراشیدگی یا زخم‌های قرنیه، هم چنین وارد شدن اجسام خارجی به چشم است. گاهی اوقات یك سرفه یا عطسه‌ی شدید و یا وزش مستقیم باد باعث پاره شده یك رگ در ملتحمه‌ی چشم می‌شود و تشكیل یك لكه‌ی قرمز شفاف در سفیدی چشم می‌دهد. هم‌چنین در اثر گل مژه و یا در اثر بیماری‌های میكروبی در پلك‌ها یا سینوس‌ها ممكن است پلك‌ها و نسوج اطراف چشم قرمز رنگ گردند.
اگر تخم چشم قرمز شده باشد، سولفات دو زنگ 10 سانتی، نئوكائین 10 سانتی و 40 گرم آب مقطر را مخلوط كرده و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه 2 قطره از آن را در چشم بچكانید قرمزی چشم به كلی مرتفع خواهد شد.
• سولفات دو زنگ 10 سانتی با 50 گرم عرق بید مخلوط و روزی 5 مرتبه در چشم بچكانید.
• محلول آرژیرل 1000 را داخل چشم بریزید.
• محلول پنیسیلین دو هزار واحدی را در چشم بچكانید.

قرمزی چشم از ضربه خوردگی:

اگر چشم در اثر اصابت ضربه قرمز شده باشد شب‌ها هنگام خواب زرده‌ی تخم مرغ خام را كمی گرم كرده و روی قطعه‌ای گاز استریل پهن كرده و پشت چشم قرار دهید سپس چشم را ببندید و استراحت كنید.

قرمزی چشم در اثر خستگی:

اگر چشم در اثر خستگی قرمز شده باشد، شب‌ها زرده‌ی تخم مرغ خام را كمی گرم كنید و روی یك قطعه گاز استریل پهن كرده و پشت چشم ضماد كرده، استراحت كنید.

قرمزی چشم در اثر سوز و سرما:

اگر در اثر سوز و سرما چشم قرمز شده است با آب گرم آن را بشویید و شب‌ها هنگام خواب زرده‌ی تخم مرغ خام را كمی گرم كنید و روی یك قطعه گاز استریل پهن كرده و بر پشت چشم ضماد گذارید. روی چشم را بسته و استراحت كنید.

خارش چشم

خارش چشم ممكن است ناشی از آلرژی یا حساسیت باشد كه معمولاً همراه با آب ریزش از چشم است. هم‌چنین التهاب پلك‌ها (10) ممكن است باعث خارش گردد. عفونت‌ها و انواع آلودگی‌های انگلی نیز می‌توانند تولید خارش كنند.
در صورتی كه مبتلا به خارش چشم شده‌اید، شاه دانه‌ی خام را همچون غبار نرم بسایید بعد با شیر زنی كه طفل دختر زاییده باشد مخلوط و در چشم بچكانید و عرق كاسنی هم بنوشید.

خارش چشم از گرمی و حرارت:

در صورتی كه خارش چشم در اثر گرمی و حرارت بدن باشد از خوراكی‌هایی كه طبیعت آن‌ها سرد است بیشتر استفاده كنید. عصاره‌ی زیره را با تخم مرغ مخلوط و خوب هم بزنید. یك قطره در چشم بچكانید و یا پشت چشم ضماد كنید.

درد چشم

اگر دچار چشم درد شده‌اید، باید از خوردن ترشی‌جات، سركه، زنجبیل، دارچین،‌ میخك، جوز هندی، هل، خرما، نارگیل، نخودچی و پیاز پرهیز و از خوراكی‌های زیر بیشتر استفاده كنید.
هویج، لیمو، گلابی، زالزالك، سیب درختی، ازگیل، گیلاس، گوشت گوساله، گوشت جوجه خروس، گوشت ماهیچه‌ی بز، پاچه‌ی گوسفند، آش‌های رقیق، شیربرنج.
• به عنوان درمان شیر مادری را كه طفل دختر زاییده باشد در چشم بچكانید.
• سیب زمینی خام را ریز رنده كنید و روی آن بگذارید.
• اشك مو را روی آن بمالید.
• برگ جعفری تازه را بكوبید و روی چشم ضماد كنید.
• مرزنجوش و قهوه را مخلوط كرده، بجوشانید و هنگام جوشیدن بخار آن را بر چشم بدهید.
• مرزنجوش و مرزه را بجوشانید و هنگام جوشیدن بخار آن را بر چشم بدهید.
• برگ تازه‌ی كاسنی را بكوبید و پشت چشم ضماد كنید.
• كاهوی پخته را له كنید و با كمی روغن زیتون پشت چشم ضماد كنید.
• به اندازه‌ی یك عدس از شیره‌ی خشخاش را با كمی زعفران نرم بسایید بعد با زرده‌ی تخم مرغ خام مخلوط و به چشم بمالید.
• پنج مثقال برگ خشك مو یا چند عدد برگ تازه آن را در یك لیتر آب بجوشانید و با آب صاف كرده‌ی آن چشم را بشویید.
• یك سیب درختی قرمز و شیرین را پوست كنده و دانه‌های آن را بیرون آورید. آن را در آب بپزید. پس از پخته شدن له كرده و پشت چشم ضماد كنید.
• آب ترنج را بگیرید و با شیر مادری كه طفل دختر زاییده باشد مخلوط و به چشم بمالید.
• پوست خشخاش را بجوشانید و آب صاف كرده‌ی آن را با گلاب و هلیله‌ی سیاه ساییده شده مخلوط و پشت چشم بمالید.
• گشنیز تازه را بكوبید و با نان خشك كوبیده شده مخلوط كرده و پشت چشم ضماد كنید.

چشم درد از غلبه‌ی رطوبت:

اگر درد چشم از غلبه‌ی رطوبت باشد باید از خوردن هل، دارچین، زنجبیل، فلفل، نخودچی، نارگیل، پیاز، غذاهای چرب و سنگین پرهیز كنید.
• برای درمان آن با شوید، بابونه و شنبلیله برنج را بپزید و بخورید.
• شوید و بابونه را مخلوط بجوشانید و آب آن را صاف و با عسل یا نبات شیرین كرده، بنوشید.
• پوست خشخاش، گل گاوزبان، بادرنجبویه و مرزنجوش از هركدام 5 گرم، را با 10 گرم گل بابونه‌ی شیرازی مخلوط و آن را 6 قسمت كنید. هر صبح و عصر یك قسمت از آن را بجوشانید و بخار آن را به چشم دهید، بعد آب آن را صاف و با عسل یا نبات شیرین كرده و بنوشید.

چشم درد از غلبه‌ی صفرا:

در هنگام درد چشم جلوی آن پرده‌ای احساس می‌شود كه در اثر مالش مرتفع می‌گردد. یا گاهی بدون اختیار از چشم آب می‌آید. یا گاهی حدقه‌ی چشم سنگین به نظر می‌رسد، مربوط به خود چشم نیست. در این موارد باید جهت رفع غلبه‌ی صفرا اقدام كنید. هم‌چنین به عنوان درمان باید از خوراكی‌های زیر بیشتر استفاده شود.
آش آب غوره، آش جو با آب غوره، آش با گشنیز تازه، آب لیموترش، آب هندوانه، آب پرتقال، آلبالو، آلو، اسفناج، كاهو، خرفه، تخم نیلوفر.

چشم درد از حرارت:

اگر چشم درد از حرارت باشد باید از خوردن خرما، دارچین، جوز بویا، فلفل، نارگیل، پیاز، ترشی‌جات و نخودچی پرهیز كنید.
به عنوان درمان نشاسته را در شیر مادری كه نوزاد دختر داشته باشد، مخلوط و سفیده‌ی تخم مرغ خام را به آن اضافه كرده و خوب هم بزنید و پشت چشم بمالید.

چشم درد از ضعف مزاج و كم بنیگی:

اگر چشم درد از ضعف مزاج و كم بنیگی باشد باید گنجشك را سر بُرید و تا بدن آن گرم است پَر كَنده و داخل آن را تمیز كنید. سپس آن را بكوبید، و با هویج بپزید و میل كنید. این عمل را از روز اول با یك گنجشك شروع و هر روز یك عدد اضافه كنید تا روز دوازدهم به دوازده عدد برسد. به كلی ضعف چشم مرتفع خواهد شد. هم چنین از خوراكی‌های زیر نیز بیشتر استفاده كنید.
پاچه‌ی گوسفند، گوشت ماهیچه‌ی بز، گوشت جوجه خروس، گوشت گوساله، آش‌های روان، شیربرنج، گلابی، هویج، گیلاس، ازگیل، زالزالك، سیب درختی، لیمو.
ضمناً بخور دادن چشم با جوشانده‌ی مخلوط قهوه و مرزنجوش نیز مفید می‌باشد. در این مورد بهتر است از خوردن ترشی‌جات، سركه و غذاهای چرب و سنگین هم پرهیز شود.

چشم درد از زكام و سرماخوردگی:

اگر درد چشم از زكام و سرماخوردگی باشد ابتدا از خوردن غذاهای چرب، سنگین، دیرهضم، ترشی‌جات، سركه، نخودچی، انواع فلفل و ادویه‌جات، زنجبیل، دارچین، جوز بویا، نارگیل، هل و میخك پرهیز شود. و در عوض از خوراكی‌های زیر بیشتر استفاده كنید.
آش‌های ساده، سبزی پلو، شش گوسفند، گوشت ماهیچه‌ی بز، گوشت گوساله، گوشت جوجه خروس، شیر برنج، پاچه‌ی گوسفند، سیب درختی، زالزالك، هویج، لیمو، گلابی، گیلاس، ازگیل، فرنی، شیر، شیربرنج.
• برگ تیول، اسطوخدوس هندی، تخم گشنیز، بادرنجبویه، برگ اكالیپتوس و قهوه‌ی خام نیم‌كوب شده از هركدام 5 گرم را مخلوط و بجوشانید. هنگام جوشیدن چشم را بخور داده و پس از آن تمامی سر را كاملاً ببندید. بعد یك استكان از آب صاف كرده‌ی آن را شیرین كرده، بنوشید.
• قهوه‌ی خام نیم كوب شده را بجوشانید و هنگام جوشیدن بخور دهید و آب آن را بنوشید.
• با جوشانده‌ی مخلوط قهوه و مرزنجوش بخور دهید و آب آن را هم بنوشید.
• تمام سر را بپیچید و گرم نگه دارید. گاهی با چایی تازه دم چشم را شستشو دهید. هر صبح، ظهر و شب آب دم كرده‌ی اسطوخدوس هندی را صاف و شیرین كرده و بنوشید.
• بخور كاه جو یا بخور اكالیپتوس یا بخور آهن را روزی سه بار بدهید.

چشم درد از ثقل معده:

اگر چشم درد در اثر ثقل معده ایجاد شده باشد، از خوردن غذاهای چرب و سنگین، ادویه‌جات، انواع فلفل و نخودچی پرهیز شود.
به عنوان درمان روز اول، ظهر آش تمرهندی بخورید اما شام نخورید. روزهای بعدظهرها آش آلوچه یا آش آب غوره یا آش نارنج خورده شود و شب به جای شام، كاهو یا یك نوع میوه بخورید. این كار را چند روز ادامه دهید.

چشم درد بر اثر جوشكاری:

كسانی كه به شغل جوشكاری اشتغال دارند و در اثر نگاه كردن به محل جوش در حین عمل جوشكاری دچار آسیب چشمی شده‌اند، از دست یا دستمال یا شیء كثیف برای ماساژ چشم خودداری كرده و شب‌ها سیب زمینی خام را ریز رنده كنند و پشت پلك ضماد كرده و استراحت نمایند. اگر سوزش یا قرمزی چشم مرتفع نگردید تا نتیجه‌ی كامل این كار را هر شب ادامه دهند.

چشم درد از ضربه خوردگی:

اگر شیء بر چشم اصابت كرده است سیب زمینی خام را ریز رنده كنید و روی آن بگذارید تا آثار ضربه خوردگی از بین برود و سلامت چشم را باز یابید.

چشم درد از آثار باد سوزاك:

اگر درد چشم از آثار و یا بعد از معالجه‌ی سوزاك باشد، دور چشم عفونت كرده و گوشه‌های چشم را قی می‌گیرد.
به عنوان درمان باید محلول نیترات دراژان یك در هزار در آن بچكانید.
نكات حایز اهمیت در این مورد این است كه محلول فوق را پس از تهیه، داخل شیشه‌ی قهوه‌ای یا مشكی رنگی بریزید كه از نور محافظت شود. نباید آن را در معرض نور، روشنایی و آفتاب قرار داد. در صورتی كه شیشه‌ی قهوه‌ای یا سیاه در دسترس نبود لااقل دور شیشه‌ی محتوی دارو را با پارچه یا كاغذ بپیچید و مسدود كنید.

درد و قرمزی چشم از ورم:

اگر چشم در اثر ورم قرمز شده و ایجاد درد كرده است، یك تخم مرغ خام را در ظرفی بیندازید و با وسیله‌ای نقره‌ای آن را آنقدر بهم بزنید تا كف كند. آن كف را به وسیله‌ی پنبه بر پشت چشم بگذارید تا ورم، درد و قرمزی آن به مرور مرتفع گردد.

تورم پلك چشم

هر چیز كه باعث تحریك چشم شود می‌تواند پلك‌ها را نیز تحریك كند و موجب آماس و تورم آن گردد. این تورم می‌تواند به صورت اِدم (11) یا تجمع غیرطبیعی مایع در فضای بین یاخته‌ای پلك باشد. شایع‌ترین علت تحریك، آلرژی یا حساسیت است. واكنش‌های آلرژی ممكن است در اثر یك ماده‌‌ی آرایشی، گرده‌ی گیاهان یا سایر اجرام معلق در هوا، فلزاتی از قبیل نیكل، یا قطره‌های دارویی كه به چشم می‌ریزند ایجاد شود. نیش یا گزش حشرات، عفونت‌های میكروبی، ویروسی و یا قارچی نیز می‌توانند موجب این عارضه گردند. هم‌چنین آلودگی به انگل تریشین (12)، آنژیومای ارثی (13) (بیماری ژنتیكی و ناشی از تومورهای خونی یا لنفی است) و خشكی چشم (14) از جمله عوامل این بیماری هستند.
اگر چشم در اثر عفونت، قی و چسبندگی پلك‌ها متورم شده باشد، اكسیدژن دومركور 2 سانتی گرم، اسید بوریك 4 سانتی گرم، وازلین 5 گرم، همه را مخلوط كرده و شب‌ها هنگام خوابیدن بر چشم بمالید.
• هر صبح، ظهر و شب محلول پنسیلین را بر چشم بمالید.

نرم كردن قرنیه چشم

خشكی و كدر شدن قرنیه (15) در اثر كمبود ویتامین A، ناكافی بودن پروتئین و كالری در رژیم غذایی ایجاد می‌شود. در این عارضه سطح قرنیه و ملتحمه‌ی چشم خشك می‌شود. سپس عفونت های میكروبی و زخم‌های قرنیه به وجود می‌آید. در اثر ابتلا به بیماری غده‌های اشكی نیز غشاء اشك یا میزان رطوبت روی قرنیه كاهش یافته و چشم خشك می‌گردد. به علت كمبود ویتامین A ممكن است شب كوری (16) یا ضعف بینایی در تاریكی ایجاد شود. تشخیص این عارضه در افرادی كه دچار سوءتغذیه هستند براساس وجود خشكی و زخم‌های قرنیه امكان پذیر است. برای درمان عفونت‌ها استفاده از قطره‌های چشمی یا پمادهای حاوی آنتی بیوتیك می‌توانند كمك كنند اما اصلاح رژیم غذایی و رفع كمبود ویتامین A با استفاده از مواد غذایی و یا استفاده از مكمل‌های غذایی نیز واجد اهمیت هستند.

التهاب نقطه‌ای در سطح قرنیه

التهاب نقطه‌ای در سطح قرنیه عبارت است از مرگ تعدادی از سلول‌ها در سطح قرنیه. علت این نوع اختلال ممكن است عفونت ویروسی، عفونت میكروبی مثل بیماری تراخم، خشكی چشم، پاشیده شدن یك ماده‌ی شیمیایی قوی به چشم، در معرض اشعه‌ی ماورای بنفش قرار گرفتن (به علت تابش نور آفتاب یا لامپ‌های خورشیدی یا نور متصاعد شده از انجام جوشكاری)، یا استفاده‌ی طولانی از لنزهای تماسی (17) و یا به علت تحریك یا حساسیت به یك ماده‌ی موجود در قطره‌های چشمی باشد. این عارضه هم‌چنین می‌تواند در اثر عوارض جانبی ناشی از بعضی داروهایی باشد كه به صورت خوراكی و یا تزریقی مصرف می‌شوند.
در این بیماری معمولاً چشم‌ها دردناك، دچار آب ریزش، نسبت به نور روشن حساس و قرمز رنگ می‌گردند و بینایی ممكن است مقداری تار شود. غالباً در چشم‌ها احساس سوزش می‌شود و مثل آن است كه شن و یا جسم خارجی دیگری در چشم گیر افتاده باشد. اگر عامل این اختلال، نور ماورای بنفش باشد معمولاً علائم و نشانه‌های عارضه تا چند ساعت بعد از تماس ظاهر خواهد شد و به مدت یك تا دو روز ادامه می‌یابد. اگر این اختلال به علت تأثیر ویروس باشد ممكن است یك غده‌ی لنفی موجود در جلوی گوش در سمت چشمی كه مبتلا شده متورم و حساس گردد.
تشخیص این نوع عارضه براساس وجود علائم و نشانه‌های آن و این كه فرد در معرض كدام یك از عوامل شناخته شده قرار داشته است می‌باشد. پزشك با استفاده از دستگاه اسلیت لامپ (18) به معاینه‌ی چشم می‌پردازد تا از آسیب‌های احتمالی وارد به آن آگاهی یابد. (اسلیپ لامپ عبارت است از یك میكروسكوپ نور دهنده كه برای بررسی قرنیه و ساختمان درون چشم به كار می‌رود. از این وسیله برای معاینه و رسیدگی به وضعیت شبكیه نیز استفاده می‌شود.)
اگر این عارضه ناشی از یك عفونت میكروبی و یا تحریك ناشی از مصرف لنزهای تماسی باشد آنتی بیوتیك یا داروی ضدمیكروبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. موقعی كه بروز این عارضه به علت خشكی چشم است استفاده از پمادها و اشك‌های مصنوعی (19) مفید و مؤثر هستند (اشك‌های مصنوعی قطره‌های چشمی ساخته شده‌ای هستند كه تركیبات آن‌ها شبیه اشك‌های واقعی می‌باشند). اگر در اثر اشعه‌ی ماورای بنفش این نوع سوزش قرنیه ایجاد شده باشد، استفاده از یك پماد آنتی بیوتیك و یك قطره‌ی چشمی گشادكننده‌ی مردمك چشم و پوشش دادن چشم می‌تواند باعث تسكین درد شود. اما موقعی كه بروز این عارضه به علت واكنش آلرژیكی یك دارو یا داشتن حساسیت نسبت به قطره‌های چشمی است، باید مصرف این نوع دارو و قطره‌ها قطع شود. تقریباً همه‌ی افرادی كه به علت التهاب سطحی قرنیه به سوزش چشم دچار می‌شوند می‌توانند به طور كامل بهبود یابند. مواد شیمیایی و هم‌چنین اشعه‌ی ماورای بنفش می‌توانند به لایه خارجی قرنیه آسیب وارد سازند. ممكن است این آسیب از نور خورشید و یا این كه از منابع مصنوعی از قبیل لامپ‌های خورشیدی و یا از نور مشعل‌ها و یا در اثر قلم‌های جوشكاری ایجاد شود. در اثر این‌گونه عوامل لایه‌‌ی سطحی قرنیه دچار آسیب و انهدام می‌گردد. انتهای اعصاب، بدون پوشش و لخت در معرض تحریك قرار گرفته و به شدت باعث درد می‌شود. اسكی بازان و كوهنوردان ممكن است دچار این نوع آسیب چشم‌ها كه معروف به كوری برف (20) است گردند. آسیب به قرنیه ممكن است با تماس های تحریكی به علت فقدان حمایت‌های طبیعی غشاء اشك روی قرنیه و یا اختلال در واكنش‌های پلك چشم ایجاد شود. این وضعیت هم‌چنین ممكن است به علت شرایط مختلفی كه پلك‌ها نمی توانند به طور كامل قرنیه را بپوشانند، ایجاد شود. این شرایط شامل برآمدگی غیرطبیعی كره‌ی چشم (21)، فلج عصب صورت (22) و برگشتگی لبه‌ی پلك پایین به خارج (23) می‌باشد.

التهاب روی قرنیه در اثر ویروس تب خال

موقعی كه التهاب قرنیه در اثر ویروس تب خال شروع می‌شود علایم آن ممكن است مشابه با یك عفونت میكروبی ملایم به نظر آید. به این ترتیب كه چشم‌ها تا حدودی دردناك، اشك آلود، قرمز و نسبت به نور روشن حساس می‌شوند. در این وضعیت، به ندرت ممكن است بیماری شدید شده و قرنیه متورم گردد و بینایی تار و نامشخص گردد. این بیماری در بیشتر موارد در مرحله‌ی اول تغییرات مختصری در قرنیه به وجود می‌آورد و بدون درمان رفع می‌شود. اما گاهی اوقات بیماری برگشت می‌كند و نشانه‌های بیماری با شدت بیشتری بروز می‌كند. بنابراین اگر این بیماری برگشت كند آسیب زیادتری به قرنیه وارد می‌شود. بازگشت این بیماری در چند نوبت باعث می‌شود كه رگ‌های خونی در قرنیه نشو و نما كنند و گاهی اوقات به طور مشخص باعث تخریب بینایی می‌گردند. برای تشخیص بیماری تب خال ویروسی، چشم پزشك به وسیله‌ی اسلیت لامپ به معاینه‌ی چشم می‌پردازد. گاهی اوقات پزشك ممكن است جهت تشخیص ویروس از ناحیه‌ی آلوده نمونه‌گیری كند و جهت كشت ویروسی به آزمایشگاه بفرستد.
برای درمان این نوع عارضه پزشك ممكن است یك داروی ضد ویروسی از قبیل قطره‌های چشمی‌تری فلوریدین (24) یا پماد ویدارابین (25) تجویز كند. از راه دهان و به صورت خوراكی نیز می‌توان داروی ضد ویروسی آسیكلوویر (26) را مورد استفاده قرار داد. درمان باید حتی الامكان هرچه زودتر شروع شود. گاهی اوقات چشم پزشك ممكن است برای كمك به تسریع بهبودی پس از بی حس كردن چشم با ملایمت به وسیله‌ی سوآب یا پنبه‌های نرم قسمت‌های عفونی و سلول‌های آسیب دیده را از قرنیه خارج كند.

تورم و تاول در قرنیه

بیماری قرنیه و تشكیل تورم و تاول در آن بیشتر در افراد سالمند شایع می‌باشد. گاهی اوقات تورم قرنیه بعد از عمل جراحی چشم از قبیل عمل آب مروارید (27) ‌به وجود می‌آید. این تورم باعث تشكیل تاول‌های پر از مایع در سطح قرنیه می‌شود. این تاول‌ها می‌توانند بتركند و باعث درد شوند. غالباً این طور احساس می‌شود كه یك جسم خارجی در چشم گیر افتاده و بینایی تخریب می‌شود. تشخیص این بیماری بر پایه‌ی نشانه‌های واضح آن شامل تورم قرنیه، كدر شدن قرنیه همراه با وجود تاول‌ها در سطح آن می‌باشد. برای تأیید تشخیص، استفاده از دستگاه پاچی متری (28) كه ضخامت قرنیه را به وسیله‌ی امواج ماورای صوت اندازه‌گیری می‌كند، مفید می‌باشد.
این نوع بیماری را كه تولید آماس و تاول در قرنیه می‌كند با كاهش مقدار مایعات در قرنیه درمان می‌كنند. برای خارج كردن مایعات از قرنیه می‌توان از قطره‌های چشم نمكی استفاده كرد. گاهی اوقات برای كاهش ناراحتی لنزهای تماسی نرم را مورد استفاده قرار می‌دهند. در مواردی كه بینایی برای انجام كارهای روزمره ناكافی باشد، احساس ناراحتی زیاد خواهد بود و استفاده از پیوند قرنیه ضروری می‌باشد.

زخم در قرنیه

زخم در قرنیه می‌تواند از یك جراحت سطحی و باز در قرنیه شروع شود و بعد به وسیله‌ی میكروب‌ها، قارچ‌های انگلی، موجودات تك یاخته‌ای كه در آب‌های آلوده زندگی می‌كنند، عفونی گردد. زخم‌های ویروسی می‌توانند در اثر فشارهای جسمی و یا به خودی خود عود نمایند. زخم قرنیه هم‌چنین می‌تواند در اثر یك جسم خارجی از جمله لنزهای تماسی (29) ‌باشد كه باعث تحریك چشم می‌گردد، این وضعیت به خصوص موقعی اتفاق می‌افتد كه هنگام خواب نیز لنزها را از چشم خارج نمی‌كنند و یا این كه آن‌ها را به خوبی و به طور مناسب ضدعفونی نمی‌كنند.
كمبود ویتامین A و پروتئین در بدن نیز می‌تواند منجر به زخم قرنیه شود. هم چنین اگر پلك‌های چشم به هر دلیل به طور كامل و مناسب بسته نشوند قرنیه ممكن است دچار خشكی شود. این قبیل تحریكات می‌توانند باعث جراحت قرنیه و تولید زخم در آن گردند. این زخم‌ها معمولاً عفونی خواهند شد.
گاهی اوقات نیز ممكن است مژه‌های نابجا در پلك ها روییده شوند كه تماس آن‌ها با قرنیه می‌تواند باعث خراشیدگی و ایجاد زخم در آن گردد. هم‌چنین برگشتگی لبه‌ی پلك به داخل چشم در اثر تماس با مژه‌ها باعث خراشیدن و زخم قرنیه می‌گردد.

نشانه‌های زخم در قرنیه

ایجاد زخم در قرنیه باعث درد شدید و ناراحتی می‌گردد. معمولاً چنین احساس می‌شود كه یك جسم خارجی به چشم وارد شده است. این عارضه همراه با درد و حساسیت نسبت به نور درخشان بوده و تولید و ترشح اشك افزایش می‌یابد. ممكن است نقطه‌ای سفید از عفونت روی قرنیه ظاهر شود. گاهی اوقات زخم قرنیه گسترش می‌یابد و می‌تواند عمیقاً نیز نفوذ كند. عفونت ممكن است در زیر قرنیه جمع گردد. شدت نشانه‌ها و اختلالات در زخم‌های عمیق بیشتر و خطرناك‌تر است. ملتحمه‌ی چشم معمولاً خونین رنگ، متورم و ملتهب می‌گردد.
زخم‌های قرنیه می‌توانند با درمان بهبود یابند اما ممكن است جای زخم به صورت لكه‌ای كدر مانند و ابری رنگ روی قرنیه بماند كه مزاحم بینایی خواهد بود. سایر اختلالات می‌توانند شامل: سوراخ شدن قرنیه، نفوذ عفونت به داخل چشم، جابه جایی عنبیه، و انهدام چشم باشد.

قرنیه‌ی قوزی (30)

تغییر شكل تدریجی قرنیه از حالت كروی به حالت مخروطی یا كله قندی (31) عارضه‌ای است كه نشانه‌های آن معمولاً از سن 15 تا 25 سالگی شروع می‌شود. در اثر این عارضه به تدریج یك رشد غیرطبیعی در قرنیه و معمولاً در هر دو چشم ایجاد می‌شود كه در اثر آن قرنیه به شكل مخروطی یا كله قندی درآمده و جدار آن نیز نازك می‌شود.
نشانه‌های كله قندی شدن قرنیه معمولاً در حدود سن بلوغ نمایان می‌شود و تقریباً دختران بیش از جنس مذكر به آن مبتلا می‌گردند. در اثر این عارضه نزدیك بینی (32) به طور پیش رونده ایجاد می‌شود به طوری كه به علت تغییرات سریع در شماره چشم نیاز به مراجعه‌ی مكرر به مطب چشم پزشك جهت تعیین شماره‌های جدید می‌باشد. در هر حال این بیماری ممكن است به تدریج اختلالات شدیدی در بینایی به وجود آورد به طوری كه حتی به وسیله‌ی هیچ نوع عینكی هم نتوان بینایی را اصلاح نمود.

كم سویی چشم در روز

اگر در طول روز بینایی ضعیف باشد. گاهی سرمه‌ی بنفشه در چشم بكشید و از تمام داروهای تقویت بینایی نیز استفاده كنید. برای داروهای تقویت چشم.

سنگینی چشم

برای درمان سنگینی چشم بهتر است هر روز آتش آب غوره به مقدار زیاد بخورید و روی آن نیز مقداری گل قند میل كنید.

درمان تاریك شدگی چشم

در این موارد باید از خوردن ریحان، تره، شوید، شاهی، كاهو، نمك، آب‌های گوگرددار، شیر، جگر سفید، جوجه كباب، خرمای خشك پرهیز كنید و از فعالیت‌های جنسی به خصوص در اول شب با شكم پر نیز پرهیز شود. آب غوره و آش آب غوره زیاد مصرف كنید. به عنوان درمان انغوزه خشك را بسیار نرم بسایید و مانند سرمه در چشم بكشید.

تاریكی چشم بعد از برخاستن از زمین

اگر هنگام برخاستن از زمین تاریكی چشم ایجاد شد بعد از تنقیه، 10 گرم جُند بیداستر ساییده شده را در دهان بریزید و با آب بخورید.

خروج اشیاء ریز داخل چشم

15 گرم برگ خشك بارهنگ را در یك لیوان آب جوش حدود 10 تا 15 دقیقه بخیسانید بعد صاف كنید و به وسیله‌ی پنبه یا دستمال كاغذی چشم را بشویید.
• با چای تازه دم صاف كرده چشم را شستشو دهید.

تصوّر شیء ریزی در چشم

اگر دائم احساس می‌كنید كه مو یا غبار یا شیء ریزی چشم شما را آزار می‌دهد باید هر صبح و شب هر مرتبه یك لیوان آب هویج بنوشید.

پرده‌ای جلوی چشم

در صورتی كه گاهی پرده‌ای را جلوی چشم خود تصور می‌كنید هر روز آب غوره و آش آب غوره بخورید و ادامه دهید تا مرتفع شود.

پرده‌ای سفید روی چشم

در صورتی كه بر روی چشم پرده‌ی سفیدی ظاهر شده باشد محلول آتروپین 1% را هر شب در چشم بچكانید تا به مرور مرتفع گردد.
• سولفات دوآطروپین 10 سانتی گرم، روغن وازلین، لالولین از هركدام 5 گرم را مخلوط و هر شب پشت چشم بمالید تا به مرور پرده‌ی سفید زایل گردد.
• پوست تخم لك لك را هم چون سرمه بسیار نرم بسایید و هر شب هنگام خواب در چشم بپاشید تا به مرور لك سفید برطرف گردد.
• پوست تخم لك لك را با كف دریا به نسبت مساوی مخلوط كرده مانند سرمه بسیار نرم بسایید و شب ها هنگام خواب در چشم بپاشید و تا نتیجه كامل این عمل را تكرار نمایید.

نقطه‌های تیره در عنبیه و در ملتحمه چشم

گاهی اوقات نقطه‌های تیره رنگی روی عنبیه (33) و یا روی ملتحمه‌ی چشم (34) ظاهر می‌شوند. در بعضی موارد این نقطه‌های تیره از زمان تولد وجود دارند و گاهی اوقات نیز ممكن است در اثر بالا رفتن سن و پیری ایجاد شوند. غالباً وجود این نوع نقطه‌های تیره اهمیتی ندارند ولی در هر حال اگر رشد كنند و بزرگ شوند باید به وسیله‌ی چشم پزشكان متخصص مورد بررسی قرار گیرد تا از عدم ابتلا به سرطان اطمینان حاصل شود.

مگسك چشم

در صورتی كه دچار مگسك چشم شده‌اید برای درمان آن توصیه می‌شود كه هر روز مقداری از قسمت سفید ریشه‌ی كنگر را بخورید.

شب كوری

اگر دچار شب كوری گشته‌اید، (شب‌ها قدرت دید ضعیف‌تر از روز می‌شود) باید از خوردن شُش گوسفند یا گاو هم‌چنین از خوردن غذاهای غلیظ و یا سرخ كرده و پرخوری هنگام شب پرهیز كنید. از خوراكی‌های مفید بیشتر استفاده كنید. مانند:
ویتامین A، زردآلو، گوجه فرنگی خام، آب شلغم پخته، آب شلغم خام، آب یونجه، آب هویج، كاهو، كلم، پیاز، اسفناج، كنگر، قارچ، خرما، عدس، زرده‌ی تخم مرغ، جگر، روغن ماهی، روغن كبد ماهی، لبنیات، بادیان، پسته‌ی وحشی، آویشن شیرازی. هم چنین می‌توانید با غذاهای روزانه انجدان یا آویشن شیرازی یا كاكوتی یا خردل یا انغوزه استفاده كنید.
و به عنوان درمان هر روز بادیان، بابونه‌ی شیرازی، شوید، سداب و مرزنجوش را مخلوط بجوشانید. بعد آب آن را صاف و سر و صورت مخصوصاً اطراف چشم‌ها را بشویید.
• شُش گوسفند را بدون نمك و ادویه بپزید و آبش را مانند سورمه به چشم بكشید و خود شُش پخته شده را در دهان بگیرید و با جویدن به مرور آب آن را بخورید و تفاله‌ی آن را از دهان بیرون اندازید. در صورتی كه بهبودی حاصل نشد روز بعد همین عمل را با جگر سیاه انجام دهید و سه روز در میان این كار را تكرار كنید.
• هر شب قلب گوسفند را كباب كرده و هنگام كباب آبی را كه از آن می‌چكد در چشم بكشید.
• هر شب خون تازه‌ی بال كبوتر را در چشم بكشید.
• هر شب آب مرزه‌ی تازه را بگیرید و در چشم بكشید.
• زهره‌ی كبوتر را خشك كنید و بسیار نرم بسایید و هر شب مانند سرمه در چشم بكشید.
• زنجبیل را نرم بسایید بعد الك كنید. هنگامی كه به صورت غبار درآمد هنگام خواب به چشم بكشید.
• جگر سیاه را روی آتش بیندازید و پتویی بر سر خود بكشید و چشم خود را باز نگه دارید تا دود آن به چشم برود و هر روز چند مرتبه این كار را انجام دهید.
• قدری حنا روی جگر سیاه گوسفند بپاشید و روی آتش یا روی ریگ‌های تنور نانوایی سنگكی بپزید تا كف كند و آن كف را گرفته و به وسیله‌ی میله سرمه‌دان در چشم بكشید.
• گل نرگس را بسیار نرم بسایید و هنگام خواب مانند سرمه در چشم بكشید.
• سر كبوتر را بسوزانید و خاكسترش را هر شب به چشم بكشید.
• شب‌ها پوست نازك جگر گوسفند یا پوست جگر ماهی را پشت چشم بگذارید و روی آن را ببندید و بخوابید.

كوری

عبارت است از نقصان شدید یا كامل بینایی كه با عدسی قابل اصلاح نباشد. فقدان كامل دید یا تقریباً نابینا شدن، معمولاً كوری نامیده می‌شود كه حداقل چهل میلیون نفر را در دنیا مبتلا كرده است. خطر كوری با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد ولی این بیماری می‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد.
كوری ممكن است در اثر اختلالات چشم‌ها، اعصاب مرتبط كننده‌ی چشم به مغز یا نواحی پردازش‌گر اطلاعات بینایی در مغز ایجاد شود. در كشورهای پیشرفته، كوری اغلب در اثر آسیب شبكیه، مرض قند (دیابت)، استحاله‌ی ماكولا، افزایش فشار مایع در چشم به علت آب سیاه و تار شدن عدسی (آب مروارید) ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علت كوری در كشورهای در حال توسعه آب سیاه همراه با عفونت تراخم و كمبود ویتامین A می‌باشد.
تشخیص زودرس می‌تواند در جهت درمان برخی علل زمینه‌ای كه موجب كوری می‌شوند كمك كرده تا بینایی حفظ شود. مثلاً اگر آب سیاه داشته باشید ممكن است داروهایی برای كاهش فشار داخل چشم دریافت كنید. وسایل كمك بینایی مانند عینك‌های بزرگ كننده می‌توانند انجام كارهای روزانه را آسان‌تر نمایند. اگر به عنوان كور یا معلول چشمی ثبت شده‌اید ممكن است واجد شرایط مزایا و سرویس‌های به خصوصی باشید.

درمان زردی چشم

برای رفع زردی چشم هر شب آب گشنیز تازه را بگیرید و یك قطره در چشم بچكانید.
• بالنگ خشك را بسیار نرم بسایید و شب‌ها هنگام خواب مانند سرمه در چشم بكشید.
• پودر عصاره‌ی شیرین بیان را شب‌ها هنگام خواب در چشم بكشید.

زردی چشم در اثر یرقان:

اگر زردی چشم در اثر یرقان ایجاد شده است عصاره‌ی براسیون را در چشم بكشید.

زردی چشم پس از بیماری یرقان:

در صورتی كه پس از درمان بیماری یرقان هنوز زردی چشم مرتفع نشده باشد، در روز چند مرتبه سركه بو كنید.
• شب‌ها هنگام خواب آب انار ترش را در چشم بچكانید.
• شب‌ها هنگام خواب كمی سركه را با كمی گلاب مخلوط كرده و در چشم بچكانید.
• آب برگ چغندر تازه را بگیرید و با نصف آن روغن زیتون خالص مخلوط و روی آتش ملایم بجوشانید تا آب آن بخار شود و روغن بماند و آن روغن را هر شب در بینی بچكانید.

درمان ورم چشم

اگر دچار ورم چشم شده‌اید، برای درمان آن گوشت خربزه را شب‌ها بر پشت چشم ضماد كنید.
• روزی چند مرتبه چشم را در معرض دود عنبرنسارا قرار دهید.
• به و برگ تازه‌ی درخت به را بكوبید و شب‌ها هنگام خواب پشت چشم ضماد كنید.
• تخمه‌های گرمك را كه تازه از آن خارج شده چرخ كنید و با آب بجوشانید و هنگام جوشیدن چشم را در معرض بخار آن قرار دهید.
• سی گرم برگ خشك مو را در یك لیتر آب بجوشانید و هنگام جوشیدن خوب بخور دهید.
• گل محمدی و بابونه را نرم بكوبید، با زرده‌ی تخم مرغ خام مخلوط و بر پشت چشم ضماد كنید.
• شاخ و برگ و جوانه سماق را بجوشانید و با آب صاف كرده‌ی آن چشم را بشویید.
• پانزده گرم برگ خشك بارهنگ را 20 دقیقه در یك لیوان آب جوش بخیسانید. و با آب صاف كرده‌ی آن، به وسیله‌ی پنبه یا گاز استریل تمیز چشم را شستشو دهید.

ورم حاد چشم

برای درمان ورم حاد چشم، مخلوط عدس پخته را له كنید بعد با روغن گل مخلوط كرده و بر پشت چشم ضماد نمایید.
• برگ تازه‌ی كاسنی را بكوبید و روی چشم ضماد كنید.
• پنجاه گرم گل گندم را در یك لیتر آب دم كرده و با آب صاف كرده‌ی آن روزی سه مرتبه چشم را شستشو دهید.

التهاب ملتحمه

در این بیماری غشای سخت سفید چشم كه درون پلك‌ها را می‌پوشاند ملتهب می‌گردد. ممكن است لنزهای تماسی، استفاده از مواد آرایشی و قطره‌های چشمی باعث التهاب ملتحمه گردند. التهاب ملتحمه كه چشم صورتی نیز نامیده می‌شود، بیماری شایعی است كه در آن ملتحمه غشای تمیز پوشاننده‌ی سفیدی چشم و مفروش كننده‌ی پلك‌ها دچار التهاب می‌گردد. چشم مبتلا شده، قرمز و زخمی می‌شود و ممكن است خطرناك به نظر برسد؛ ولی این وضعیت به ندرت جدی است. یك یا هر دو چشم ممكن است مبتلا شوند و در برخی موارد ممكن است از یك چشم شروع شده و به چشم دیگر گسترش یابد.
ممكن است التهاب ملتحمه در نتیجه‌ی عفونت باكتریال یا ویروسی یا در اثر واكنش حساسیتی یا تحریك ملتحمه در اثر موادی مانند دود، آلودگی، یا نور ماوراء بنفش به وجود آید. التهاب باكتریایی ملتحمه ممكن است به دلیل انواع مختلفی از باكتری‌ها ایجاد شود. ممكن است التهاب ویروسی ملتحمه در اپیدمی‌های ویروس‌های ایجاد كننده‌ی سرماخوردگی معمولی ایجاد شود.
نوعی از التهاب ملتحمه كه التهاب ملتحمه و قرنیه هرپسی خوانده می‌شود نیز در اثر عفونت تب خال ایجاد می‌شود. التهاب ملتحمه از طریق ویروس یا باكتری می‌تواند با تماس دست به چشم گسترش پیدا كند و بسیار مسری می‌باشد. نوزادان تازه متولد شده، برخی اوقات دچار التهاب ملتحمه می‌شوند. این امر در صورتی رخ می‌دهد كه در طی زایمان، عفونت از مهبل مادر به چشم‌های جنین (طفل) گسترش پیدا كند. این شكل از التهاب ملتحمه به طور معمول در اثر میكروارگانیسم‌های ایجاد كننده‌ی عفونت‌های منتقله از راه جنسی كه شامل عفونت كلامیدیا، سوزاك و هرپس تناسلی می باشد ایجاد می‌شود.
التهاب آلرژیك ملتحمه یك رخداد شایع در تب یونجه و حساسیت به گرد و غبار، گرده و سایر مواد منتقله از راه هوا می‌باشد. این مشكل می‌تواند با مواد شیمیایی موجود در قطره‌های چشمی، مواد آرایشی یا محلول‌های لنزهای تماسی شروع شود. التهاب آلرژیك ملتحمه معمولاً در افراد یك خانواده دیده می‌شود.
علائم التهاب ملتحمه به طور معمول در طی چند ساعت پیشرفت كرده و معمولاً هنگام بیدار شدن از خواب مورد توجه قرار می‌گیرند. علائم آن به طور كلی عبارتند از:
• قرمزی بر سفیدی چشم
• تورم و خارش پلك‌ها
• احساس ناراحتی و وجود شن در چشم
• ترشح كه ممكن است زرد و غلیظ یا آبكی و شفاف باشد.
ترشح ممكن است در طی خواب خشك شده، دلمه‌هایی بر روی مژه‌ها و لبه‌های پلك ایجاد كند. در نتیجه پلك‌ها ممكن است در حین بیدار شدن به هم چسبیده باشند.
علایم را می‌توان با شستشوی چشم با اشك مصنوعی كه بدون نسخه قابل دسترسی است تخفیف داد. برای اجتناب از گسترش عفونت، دست های خود را قبل و بعد از لمس چشم بشویید و از حوله‌ها و كاغذ خشك كن‌های مشترك استفاده نكنید. بعد از بهبود التهاب ملتحمه بینایی به ندرت گرفتار می‌شود: اگر مستعد به التهاب آلرژیك ملتحمه می‌باشید از قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت‌زا اجتناب كنید. قطره‌های چشمی ضد حساسیت موجب بهبود علائم می‌شوند. اگر یك چشم، دردناك و قرمز شود باید با پزشك خود برای بررسی وجود عارضه‌ی جدی‌تری مشورت كنید.

التهاب ملتحمه‌ی چشم به علت آلرژی:

التهاب ملتحمه‌ی چشم ناشی از آلرژی یا حساسیت عبارت است از تورم و سایر اختلالات در بافت ملتحمه در اثر یك واكنش آلرژیكی در ناحیه‌ی چشم‌ها.
در بافت ملتحمه‌ی چشم تعداد زیادی سلول از دستگاه ایمنی به نام قسمت سل (35) وجود دارد كه در پاسخ به محرك‌‌هایی از قبیل گرده‌ی گیاهان، مواد شیمیایی ویژه‌ای آزاد می‌سازند كه همین مواد باعث ایجاد تورم در چشم‌ها می‌گردند. این نوع واكنش یا تورم ممكن است مختصر باشد و یا این كه مدت طولانی ادامه یابد. در حدود 20% از مردم جهان دارای میزان متفاوتی از آلرژی بافت ملتحمه‌ی چشم هستند.

آلرژی فصلی و آلرژی دائمی:

شایع‌ترین واكنش‌های حساسیتی در چشم از نوع آلرژی فصلی و آلرژی دائمی هستند. التهاب ملتحمه‌ی چشم ناشی از آلرژی فصلی غالباً به علت وجود گرده‌ی درختان یا گرده‌ی علوفه و چمن‌ها ایجاد می‌شود. گرده‌ی گیاهانی هرزه نیز مسئول بروز واكنش‌های آلرژیكی در ملتحمه‌ی چشم در فصل تابستان و اوایل پاییز است. در آلرژی دایمی التهاب ملتحمه‌ی چشم ممكن است در تمام ایام سال ایجاد شود و علت آن در بیشتر موارد حساسیت به گرد و غبار، عنكبوتیان ریز (36)، شوره یا ذرات پوست بدن حیوانات و ذرات پر می‌باشد.

التهاب ملتحمه‌ی چشم بهاری:

التهاب ملتحمه‌ی چشم بهاری یك نوع حساسیت شدید است كه در آن ماده‌ی محرك ناشناخته می‌باشد. این وضعیت در بین پسرها به خصوص در پسر بچه‌های كمتر از 10 سال سن كه مبتلا به اگزما، آسم و یا آلرژی فصلی هستند بیشتر از سایرین شیوع دارد. التهاب ملتحمه‌ی بهاری در فصل بهار ظاهر می‌شود و در فصل پاییز و اوایل زمستان فروكش می‌كند. این عارضه در فصل‌های بعدی نیز مجدداً ظاهر می‌شود. التهاب ملتحمه‌ی چشم بهاری در بسیاری از كودكان تا ابتدای بلوغ ادامه می‌یابد.

علائم التهاب ملتحمه‌ی چشم به علت آلرژی:

افراد مبتلا به التهاب ملتحمه‌ی چشم ناشی از هر نوع آلرژی، شدیداً احساس خارش و سوزش در هر دو چشم می‌كنند. اما گاهی اوقات ممكن است شدت این عارضه در یك چشم بیشتر از چشم دیگر باشد. ملتحمه‌ی چشم قرمز و گاهی اوقات متورم می‌گردد به طوری كه سطح كره‌ی چشم پف كرده به نظر می‌آید و بسیاری از مردم متوجه وجود این ناراحتی می‌گردند. در التهاب ملتحمه‌ی فصلی و یا دائمی مقدار زیادی ترشحات رقیق و آبكی در چشم وجود دارد و بینایی به ندرت ممكن است مبتلا شود.
در التهاب ملتحمه‌ی بهاری ترشحات چشم، غلیظ و شبیه مواد بلغمی و حاوی سلول‌های ریزش كرده (37) هستند. برخلاف سایر انواع التهابات ملتحمه‌ی چشم ناشی از آلرژی‌ها، التهاب ملتحمه‌ی بهاری غالباً قرنیه چشم را مبتلا می‌كند و زخم های دردناك در آن ایجاد می‌شود (یادآوری می‌شود كه قرنیه یك پوشش شفاف در جلوی كره چشم است). این زخم‌ها در قرنیه باعث می‌شوند كه حساسیت و ناراحتی خیلی زیادی در مقابل نور درخشان ایجاد شود و گاهی اوقات ضعف بینایی به وجود می‌آید كه برای همیشه باقی می‌ماند.

خون‌ریزی زیر ملتحمه

عروق خونی پاره شده در ملتحمه كه موجب خون ریزی در زیر غشاء می‌شود، خون ریزی زیر ملتحمه نام دارد. شكننده بودن عروق ملتحمه مشكل شایعی است. خون ریزی باعث ایجاد ناحیه‌ای قرمز بر روی سفیدی چشم می‌شود. ممكن است این وضعیت در نتیجه‌ی یك آسیب خفیف چشمی در اثر عطسه، سرفه یا به ندرت در اثر اختلال خون ریزی دهنده ایجاد شود. در اغلب موارد به خصوص در سالمندان به صورت خود به خودی است. اگرچه خون ریزی به نظر خطرناك می‌رسد ولی معمولاً درد ندارد و بدون درمان در طی 2 تا 3 هفته بهبود می‌یابد. اگر چشم دردناك بود یا قرمزی آن ادامه داشت، باید با چشم پزشك مشاوره كنید.

خراش قرنیه

قرنیه در جلوی چشم قرار دارد و به آسیب جزیی هم حساس است. مثلاً اگر توسط لبه‌ی روزنامه یا شیئی خراشیده شود ممكن است آسیبی به نام خراش قرنیه ایجاد شود. افرادی كه از لنزهای تماسی استفاده می‌كنند و چشمشان را بیش از حد می‌مالند در معرض آسیب هستند زیرا قطعات كوچك می‌توانند در پشت لنز تجمع یافته و در سطح قرنیه خراشیدگی ایجاد كنند.
علائم خراش قرنیه عبارتند از:
- درد چشم- قرمزی و آب ریزش چشم
-دید مات - حساسیت به نور درخشان
- پلك زدن مداوم
خراش قرنیه به طور معمول جدی نمی‌باشد، البته این خطر وجود دارد كه خراش عفونی شده و زخم قرنیه ایجاد شود.
ضد دردها ممكن است ناراحتی خراش را كاهش دهند، اما شما باید با چشم پزشك مشاوره كنید یا برای درمان به مركز فوریت‌های طبی مراجعه كنید.

تیرگی قرنیه‌ی چشم

برای رفع تیرگی قرنیه‌ی چشم باید مغز ناخنك، بابونه‌ی شیرازی، چای معمولی خشك و گل بنفشه از هركدام به نسبت مساوی مخلوط كرده و هر روز صبح یك قاشق شربت خوری از آن را بجوشانید و آب آن را صاف كرده و در طول روز چند مرتبه هر بار كمی از آن را در یك استكان تمیز بریزید و سر را بالا گرفته و استكان را روی چشم برگردانید بعد چشم را باز نگهداشته و خوب با آن آب چشم را شستشو دهید.

زخم قرنیه

یك ناحیه خراشیده‌ی عمیق در بخش شفاف بیرونی جلوی چشم زخم قرنیه نامیده می‌شود. این زخم‌ها می‌توانند بسیار دردناك بوده و اگر درمان نشوند از خود اثری به جا گذاشته و موجب اختلال دائمی لایه و یا كوری شوند. افرادی كه از لنزهای تماسی استفاده می‌كنند، بیشتر در معرض خطر زخم‌های قرنیه هستند.
زخم‌های قرنیه ممكن است در اثر آسیب چشم، عفونت و یا تركیبی از هر دو ایجاد شوند. یك آسیب نسبتاً كوچك مانند خارش قرنیه در صورت عفونی شدن می‌تواند به صورت یك زخم قرنیه درآید. یك آسیب شدیدتر كه مثلاً توسط مواد قلیایی ایجاد می‌شود می‌تواند در غیاب عفونت موجب ایجاد زخم شود. یك زخم عفونی شده می‌تواند بزرگتر شده و در قرنیه بیشتر نفوذ كند. به ندرت در غیاب آسیب قبلی عفونت‌ها موجب زخم‌های قرنیه می‌شوند. شایع‌ترین موارد این‌گونه عفونت‌ها، هرپس زوستر یا شینگل و عفونت با هرپس ساده می‌باشند.

التهاب یووه (38)

نوار یووه شامل چند ساختار مرتبط با یكدیگر است: عنبیه (بخش رنگی چشم)، جسم مژگانی (حلقه‌ی عضلانی در پشت عنبیه)، مشیمیه (لایه بافتی كه شبكیه حساس به نور را حمایت می‌كند). التهاب هر قسمتی از نوار یووه به نام التهاب یووه (یوواتیس) نامیده می‌شود. این بیماری ممكن است عنبیه و جسم مژگانی را درگیر كند. (التهاب عنبیه یا التهاب یووه قوامی) یا این كه مشیمیه را درگیر كند (كه التهاب یووه خلفی نامیده می‌شود). اگر التهاب یووه درمان نشود بینایی به صورت جدی تهدید می‌شود.
التهاب یووه بیشتر در اثر بیماری خود ایمنی ایجاد می‌شود كه در این بیماری‌ها بدن به بافت‌های خودی حمله می‌كند كه از آن جمله می‌توان آرتریت مزمن جوانی را نام برد. ممكن است ارتباطی بین برخی بیماری‌های التهابی مانند ساركوئیدوز، اسپوندیلیت آنلیكوزان، بیماری كرون و كولیت اولسروز با این بیماری وجود داشته باشد. این بیماری در برخی بیماری‌های عفونی به خصوص همانند سل نیز رخ می‌دهد.
التهاب یووه قدامی و خلفی هر دو ممكن است فقط یك چشم را مبتلا كند. در التهاب یووه قدامی علائم ممكن است به تدریج در طی چند ساعت تا چند روز پیشرفت كنند. علایم آن عبارتند از:
-قرمزی و آب ریزش چشم
- حساسیت چشم به نور
-مختل شدن دید
- درد چشم
-مردمك كوچك و دارای شكل نامنظم
علائم التهاب یووه خلفی به سرعت پیشرفت می‌كند و عبارتند از:
- دید مختل شده
- لكه‌ها یا كدورت در میدان بینایی
به محض این كه چشم شما قرمز یا دردناك شد و یا اختلال بینایی پیدا كردید باید با پزشك تماس بگیرید. خطر اصلی در التهاب یووه قدامی این است كه عنبیه‌ی ملتهب به عدسی بچسبد. این كار از تخلیه طبیعی مایع از طریق مردمك جلوگیری كرده و موجب افزایش فشار داخل چشم می‌شود. اگر این افزایش فشار سریعاً درمان نشود می‌تواند باعث كوری شود. این بیماری ممكن است خطر ایجاد آب مروارید را افزایش دهد، حملات تكرار شونده می‌تواند منجر به آسیب دائمی عنبیه و بدتر شدن بینایی شود. به طور اتفاقی ممكن است قسمت‌هایی از شبكیه در اثر التهاب یووه خلفی به صورت برگشت ناپذیر آسیب ببیند كه در نتیجه در چشم مبتلا فقدان كلی یا نسبی بینایی رخ می‌دهد.

ورم چشم از گرمی و حرارت

اگر ورم چشم در اثر گرمی و حرارت بدن باشد باید كاسنی تازه را بكوبید و آب آن را بگیرید و به مرور پشت چشم كمپرس كنید.

ورم ناشی از چركی چشم

برای درمان آن باید برگ جعفری تازه را بكوبید و روی پلك ضماد كنید.

التهاب كیسه‌ی اشكی چشم

كیسه‌ی اشكی شامل یك حفره‌ی كوچك در گوشه‌ی چشم نزدیك بینی است كه اشك و ترشحات اضافی برای انتقال به حفره‌ی بینی به درون آن ریخته می‌شود. التهاب كیسه‌ی اشكی، معمولاً به علت انسداد مجرای اشكی بینی (39) به وجود می‌آید. این مجرا اشك را از كیسه‌ی اشكی به داخل بینی هدایت می‌كند. التهاب كیسه‌ی اشكی ممكن است به طور ناگهانی و به صورت حاد و شدید بروز كند. یا این كه به حالت نسبتاً خفیف و مزمن ظاهر شود. در عفونت حاد، ناحیه‌ی كیسه‌ی اشكی دردناك، قرمز و متورم می‌شود. چشم نیز قرمز و اشك آلود می‌گردد و عفونت تراوش می‌كند. در این وضعیت اگر به كیسه‌ی اشكی فشار مختصری وارد كنیم ممكن است عفونت از دهانه‌ی آن از گوشه‌ی داخلی چشم خارج شود. در این نوع عفونت عموماً تب نیز وجود دارد.
این عارضه در بیشتر موارد به صورت نسبتاً خفیف ظاهر می‌شود و بیشتر علایم گفته شده وجود ندارد. گاهی اوقات یك عفونت و یا رشد میكروب‌ها باعث التهاب مجرای خروج اشك می‌شوند و مایعات در كیسه‌ی اشكی راكد باقی می‌مانند و در نتیجه كیسه‌ی اشكی متسع و گشاد گردیده و مواد بلغی ترشح می‌كند و یا ممكن است تشكیل یك آبسه (40) یا كیسه‌ی چركی داده كه برای خروج مواد فاسد می‌تركد و داخل پوست راهی به خارج باز می‌كند.
در نوزادان انسداد مجرای اشكی بینی شیوع زیادی دارد، زیرا تا سن یك سالگی این مجاری هنوز به اندازه‌ی كافی تكامل نیافته و وسیع نیستند. افراد سالمند نیز ممكن است بدون علت مشخصی دچار انسداد این مجرا گردند. اگرچه، این مشكل می‌تواند نتیجه‌ی التهاب و آسیب‌های قبلی نیز باشد. معمولاً التهاب كیسه‌ی اشكی در ابتدا با علائم قرمزی، اشك آلودگی و ریزش آب از چشم تظاهر می‌یابد. در اثر این عارضه ناحیه‌ی بالای بینی كه دقیقاً در زیر چشم واقع است حساس، قرمز و متورم می‌گردد. ممكن است عفونت به داخل چشم تخلیه شود. التهاب كیسه‌ی اشكی معمولاً فقط یكی از چشم‌ها را مبتلا می‌كند ولی ممكن است در چشم دیگر نیز تكرار شود.

بیرون زدگی چشم

عبارت است از برجسته شدن یك یا هر دو چشم كه آن‌ها را به صورت غیرطبیعی بیرون زده نشان می‌دهد. تورم بافت درون كاسه‌ی چشم باعث بیرون زدگی كره‌ی چشم شده و حالت خاصی را در ظاهر فرد ایجاد می‌كند كه بیرون زدگی چشم نامیده می‌شود. این بیماری معمولاً هر دو چشم را مبتلا كرده و در زنان شایع‌تر است. معمولاً با پركاری تیروئید در ارتباط می‌باشد. گاهی اوقات علت خون ریزی یا عفونت در پشت چشم، یك تومور یا كیست است. در این موارد معمولاً یك چشم گرفتار می‌شود.
بیرون زدگی شدید چشم به علت فشار بر روی چشم موجب كدر شدن دید می‌شود. حركت غیرطبیعی چشم می‌تواند به تغییر در وضعیت چشم منجر شده و باعث دوبینی شود. بیرون زدگی چشم امكان دارد مانع بسته شدن مناسب پلك‌ها شده و در نتیجه جلوی چشم خشك شود كه این موضوع خطر آسیب به قرنیه را افزایش می‌دهد.
بیرون زدگی چشم را می‌توان با درمان عامل زمینه‌ای تصحیح كرد كه می‌توان به درمان عفونت باكتریایی با آنتی بیوتیك اشاره كرد. اگر بیرون زدگی چشم به علت پركاری تیروئید باشد حتی بعد از درمان عامل زمینه‌ای باز هم باقی می‌ماند لذا باید به درمان پركاری تیروئید پرداخت و باز هم اگر بیرون زدگی چشم ادامه داشت شما نیاز به جراحی برای بازسازی اتاق چشم دارید كه با برداشتن بخشی از كاسه‌ی چشم انجام می‌شود.

برآمدگی غیرطبیعی چشم از حدقه (41)

برآمدگی یا بیرون‌زدگی كره‌ی چشم از حدقه عارضه‌ای است كه ممكن است در یك و یا در هر دو چشم وجود داشته باشد. شرایط و عوامل مختلفی می‌توانند باعث برآمدگی غیرطبیعی كره‌ی چشم از حدقه شوند. در بعضی از انواع بیماری‌های تیروئید به خصوص بیماری گریو (42) نسوج داخل كاسه‌ی چشم ورم می‌كند. تجمع بعضی از سلول‌های خون شامل گویچه‌های سفید (43) كره‌ی چشم را به جلو می‌رانند. همچنین تومور (44) یا غده‌های غیرطبیعی خواه سرطانی یا غیرسرطانی نیز می‌توانند در عقب كره‌ی چشم تشكیل شوند و آن را به جلو برانند. آماس‌های غیرسرطانی نسوج، تجمع مواد یا فساد نسوج و تومورهای غیرواقعی (45) ممكن است باعث بیرون زدگی كره‌ی چشم از حدقه همراه با درد و تورم گردند.
تشكیل لخته‌ی خون در سینوس یا مجرای غاری (46) نیز باعث تورم می‌گردد، زیرا كه خون از سیاهرگ‌های موجود در عقب چشم نمی‌تواند خارج شود. ساختار و ارتباط غیرطبیعی بین سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌های موجود در عقب چشم ممكن است تولید برآمدگی چشم تپنده نمایند. در این حالت چشم به جلو برآمدگی پیدا می‌كند و همراه با ضربان قلب می‌تپد.
برای درمان آن گل محمدی و كندر را نرم بسایید بعد با آب باقلای پخته و سفیده‌ی تخم مرغ مخلوط كرده و پشت چشم ضماد كنید.

جوش چشم

برای درمان جوش چشم روزی چند بار آب جوشانده‌ی برگ گردو را روی آن كمپرس كنید.

لك سفید چشم

اگر چشم لك سفید آورده است باید از خوراكی‌های زیر بیشتر استفاده كنید. فرنی، شیر، شیربرنج، آش‌های رقیق و سبك، پاچه گوسفند، جگر سفید گوسفند.
• جگر سفید گوسفند را بپزید و هنگام پختن بخور دهید.
• یك مشت عناب را با هسته‌هایش بكوبید و یك شبانه روز بخیسانید و پس از خیساندن بجوشانید تا آب آن بسیار كم شود. آن‌ها را در پارچه‌ای تمیز بریزید و با فشار آبش را بگیرید و آب صاف كرده‌ی آن را به وسیله‌ی قطره چكان روزی سه مرتبه در چشم بچكانید و به طور خوابیده استراحت كنید و این كار را چندین روز ادامه دهید.
• زاج سفید را در ظرفی بریزید و مختصری اب روی آن ریخته و بجوشانید تا زاج‌ها حل شود و پس از سردشدن بسایید. شب با زرده‌ی تخم مرغ خام مخلوط كرده و بر روی پنبه یا گاز استریل بگذارید و پشت چشم ضماد اندازید و بخوابید. هفته‌ی بعد در همان شب كه فاصله‌ی آن یك هفته بیشتر نشود این عمل را تكرار كنید و تا هفت هفته بدین‌گونه تكرار شود. لك سفید مرتفع می‌گردد.
• پوست تخم لك لك را با چشُم مخلوط بسایید و داخل چشم بپاشید سفیدی برطرف خواهد شد.
• چشُم، كف دریا، مامیران و پوست تخم لك لك از هركدام به میزان مساوی را بسیار نرم بسایید و از الك یا پارچه‌ای نرم رد كنید. هر صبح، ظهر و شب كمی از آن را داخل چشم بپاشید و استراحت كنید، سفیدی چشم برطرف خواهد شد.
• پوست هلیله‌ی زرد را بسیار نرم بسایید و با گلاب مخلوط و هر صبح و شب هر بار 5 قطره در چشم بچكانید لك از بین خواهد رفت.
• پودر عصاره‌ی شیرین بیان را با میل سورمه‌دان در چشم بكشید.
• هر صبح و شب چشم را با چای تازه دم و صاف كرده و نیم گرم بشویید.
• شب‌ها هنگام خواب آب مرزه‌ی تازه را بگیرید و در چشم بچكانید.
• چشُم را بسیار نرم بسایید بعد با اشك مو، كه در هنگام هرس كردن درخت مو از ته شاخه‌های قطع شده ترشح می‌شود مخلوط و پشت پلك ضماد گذارید.
• زنجبیل را همچون غبار نرم بسایید و در چشم بكشید.
• كتیرا، اسپرزه، تخم بزرك و گل خطمی سفید از هركدام 5 گرم مخلوط كرده و بسیار نرم بسایید. بعد در مقداری شیر گاو ریخته و بپزید و پس از خنك شدن با صافی یا پارچه‌ای تمیز آن را صاف كنید. سپس، یك تخته نقره یا قطعه نقره‌ای را در آن بیندازید و سفیده‌ی یك عدد تخم مرغ هم بر آن افزوده و خوب هَم بزنید تا كف كند و آن را بر چشم بمالید. این عمل را چند شب هنگام خواب تكرار كنید.
• شش نخود مامیران و 10 گرم چشُم را بسیار نرم بسایید. با مقدار كمی آب دریا خمیر و پشت چشم بمالید. (مواظب باشید داخل چشم نرود)

برطرف نمودن هر نوع لك داخل چشم

هر نوع لك كه داخل چشم ایجاد شده باشد، برای برطرف كردن و درمان آن یكی از دستورات زیر را انجام دهید.
هنگام متولد شدن نوزاد بر روی بدن آن پوستی وجود دارد كه باید از قابله یا ماما كه طفل را از مادر جدا می‌كند خواهش كنید كه آن را به شما بدهد. پوست را تمیز بشویید و به آرامی باد دهید تا خشك شود. سپس آن پوست خشك شده را به همراه 10 گرم نبات مصری و 10 گرم گل گندم بسیار نرم بسایید و با آب مقطر مخلوط كرده و هر صبح، ظهر و شب در چشم بچكانید. به مرور لك مرتفع خواهد شد.
• تخم بزرك، به دانه، گل ختمی، كتیرا پیچ و اسپرزه از هركدام 5 گرم، مخلوط و بسیار نرم بسایید. بعد با شیر گاو مخلوط كرده و بپزید. پس از خنك شدن با صافی ریز یا پارچه‌ای نرم و تمیز صاف كنید. یك تخته نقره یا یك قطعه نقره را داخل آن بیندازید. سپس 1 عدد سفیده‌ی تخم مرغ بر آن افزوده و خوب هَم بزنید تا كف كند. شب‌ها هنگام خواب بر چشم بمالید. به مرور لك چشم برطرف خواهد شد.

لكه‌های شناور در چشم

لكه‌های شناور لكه‌هایی هستند كه به نظر می‌رسد در جلوی چشم حركت می‌كنند. دیدن لكه‌های كوچك به نام اجسام شناور كه در میدان بینایی شناورند مسأله‌ی شایعی است. اگرچه به نظر می‌رسد كه اجسام شناور در جلوی چشم قرار می‌گیرند ولی در حقیقت قطعاتی از بافت ژله‌ای مایع زجاجیه هستند كه پشت چشم را پر می‌كنند. این قطعات سایه‌هایی را بر روی شبكیه حساس به نور در پشت چشم ایجاد می‌كنند. آن‌ها به سرعت با هر حركت چشم تكان می‌خورند اما وقتی چشم بی حركت باشد كمتر تكان خواهند خورد. به عبارت دیگر این خال‌های ریز عبارتند از رشته‌ای میكروسكوپی كه تشكیل مایع زلالیه را داده و اطاقك جلویی كره‌ی چشم را پُر می‌كنند. وجود این نوع خال‌های ریز غوطه‌ور در بینایی به تدریج در افراد مسن عمومیت می‌یابد و معمولاً طبیعی تلقی می‌شود. به ندرت ممكن است باعث اختلال در بینایی گردد. اما در صورت افزایش ناگهانی تعداد آنها، به خصوص اگر همراه با درخشش نور و برق زدن در بینایی باشد‌ ممكن است وجود یك اختلال مهم از قبیل جدا شدگی لایه‌ی شبكیه را خاطرنشان سازد. هر فرد با این نوع علایم لازم است توسط یك پزشك متخصص چشم مورد بررسی قرار گیرد.
لازم به ذكر است كه علت دیدن این اجسام شناور تاكنون شناخته نشده است. آن‌ها به ندرت بر بینایی اثر سوء دارند ولی در صورتی كه ناگهان تعداد زیادی از آن‌ها ایجاد شوند و یا بینایی را تحت تأثیر قرار دهند باید سریعاً با چشم پزشك مشورت كنید. ممكن است افزایش ناگهانی تعداد اجسام شناور نشان دهنده‌ی بیماری‌های چشمی خطرناكی باشد كه نیاز به درمان فوری دارد كه می‌توان به عنوان مثال از جدا شدن شبكیه از بافت زیرین آن، یا نشست خون به داخل زجاجیه نام برد.

درمان طرفه

طرفه نقطه‌ای سرخ یا كبود یا سیاه رنگی است كه روی سفیدی چشم پیدا می‌شود كه برای درمان آن باید اول تنقیه و پس از آن مُسهل بخورید. سپس از بازوی چپ خون كم كنید. بعد لعاب اسپرزه یا سفیده‌ی تخم مرغ خام یا آب گشنیز تازه را در چشم بچكانید و پس از ان زرده و سفیده‌ی تخم مرغ خام را مخلوط و پشت چشم ضماد اندازید و به پشت بخوابید.

ناخنه‌ی چشم

برای درمان ناخنه‌ی چشم اول با تنقیه معده را پاك كنید. بعد از بازوی چپ خون كم كنید سپس ریشه‌ی سوسن را بسیار نرم بسایید و در چشم بكشید.
• پس از تنقیه و خون كم كردن از بازوی چپ، عسل را با زهره‌ی گوسفند حل كرده و در چشم بچكانید و همزمان صمغ عربی اصل و سوخته‌ی مس را به نسبت مساوی بسیار نرم بسایید و با كمی آب جوشانده‌ی غلیظ بادیان خمیر كرده و شیاف درست كنید و از پشت به خود برگیرید.

تراخم چشم

تراخم نوعی عفونت پایدار چشمی است كه معمولاً موجب آسیب به قرنیه (47) می‌شود. این بیماری خصوصاً در كودكان شایع است و در این نوع بیماری زندگی در نواحی كم آب و با سطح پایین بهداشتی یك عامل خطر محسوب می‌شود. به طور كلی تراخم عفونت پایدار و جدی چشمی می‌باشد كه معمولاً موجب اثر دائمی بر روی قرنیه می‌شود. اگرچه این بیماری در كشورهای پیشرفته نادر است ولی تراخم یكی از علل اصلی كوری در جهان می‌باشد. تاكنون این بیماری بیش از چهارصد میلیون نفر را مبتلا كرده است كه از این تعداد حدود شش میلیون نفر كور هستند. تراخم در نتیجه‌ی باكتری كلامیدیاتراكوماتیس (48) ‌به وجود می‌آید كه از طریق تماس مستقیم با دستان آلوده یا مگس‌ها به چشم منتقل می‌شود. تراخم در نواحی فقیر جهان شایع است، به خصوص در كشورهای گرم و خشك كه بهداشت ضعیف و منابع آبی محدود دارند. شلوغی و تراكم جمعیت نیز موجب گسترش عفونت می‌شود. برای جلوگیری از ابتلا به بیماری در یك ناحیه‌ی پر خطر باید دست‌ها و صورتتان را به طور منظم شسته و از لمس چشم‌ها با دستان كثیف اجتناب كنید.

نشانه‌های بیماری تراخم

در اثر بیماری تراخم بافت ملتحمه‌ی چشم به طور حاد و شدید دچار التهاب شده و همراه با آن درد، حساسیت شدید یا ترس از نور و ریزش فراوان آب از چشم ایجاد می‌گردد. چشم‌ها قرمز رنگ و متورم می‌شوند و بافت ملتحمه كه سطح داخلی پلك را می‌پوشانند ضخیم، زبر، خشن و ناهموار می‌گردد. این وضعیت به علت نسوج اضافه‌ای است كه در محل زخم‌ها پدید می‌آید و با تكمه‌های كوچكی به نام فولیكول (49) یا غده‌های كوچك، پر می‌شوند. در اثر تراخم، آسیب‌های اساسی به سلول‌های ترشحی در بافت ملتحمه‌ی چشم و هم چنین به غدد اشكی وارد خواهد شد كه نتیجه‌ی آن خشكی چشم (50) می‌باشد. رشد غیرطبیعی رگ‌های خونی در ملتحمه‌ی چشم ممكن است باعث نفوذ آن به داخل قرنیه شود كه در نتیجه شفافیت قرنیه و بینایی آسیب می‌بیند. بعد از آن، آسیب بیشتر به قرنیه موقعی اتفاق می‌افتد كه پلك‌ها از قسمت لبه به داخل چشم برگشتگی پیدا می‌كنند و صدمات زیادتری به قرنیه وارد می‌سازند.
علت ایجاد این اختلال نیز جای زخم‌های ملتحمه‌ی چشم هستند كه در اثر جمع شدن نسوج باعث كشیده شدن پلك‌ها به داخل چشم می‌گردند. به این ترتیب خراشیدگی‌هایی كه مژه‌ها روی قرنیه ایجاد می‌كنند باعث جراحت قرنیه و رشد میكروب های متفرقه بر روی آن خواهد شد. این نوع عفونت ناشی از میكروب‌های ثانوی ممكن است منتهی به زخم گسترده‌ی قرنیه و حتی سوراخ شدن آن شود. در این صورت عفونت به داخل چشم گسترش می‌یابد و بینایی برای همیشه از بین می‌رود.
• تراخم چشم هر روز صبح، ظهر و شب پماد اكسیدژن دومركور 1% را به چشم بكشید.
• سولفات دوكوئیور (كات كبود) 20سانتی، پودر سوبلمه 2 سانتی و گلسیرین 20 گرم همه را مخلوط كرده و به دانه‌های تراخم كه پشت چشم درمی‌آید بمالید.
• محلول بلودومتیل 1% را روزی سه مرتبه در چشم بچكانید.
• محلول پیلوكارپین را در چشم بچكانید.
• خرمای سبز و كال را در آب غوره بجوشانید تا غلیظ شود بعد آب غلیظ آن را به چشم بكشید.
• شش نخود مامیران و 10 گرم چشُم را هم چون غبار نرم بسایید و با 10 گرم آب دریا مخلوط كرده و هفت روز صبح و شب چشم‌ها را بسته و بر پلك‌ها بپاشید و مواظب باشید داخل چشم نرود.
در مراحل اولیه، تراخم با قطره‌های چشمی یا پماد آنتی بیوتیكی درمان می‌شود. اگر قرنیه دارای اسكار شود، ممكن است بتوان با عمل پیوند قرنیه، آن را بازسازی كرد كه در این عمل، قرنیه فرد اهداكننده برای جایگزینی قرنیه‌ی دارای اسكار به كار می‌رود.

پیش‌گیری از آبله و حصبه در چشم

جهت پیش گیری از آبله و حصبه در چشم گه گاه آب گشنیز تازه را بگیرید و یك قطره در چشم بچكانید.

فرورفتگی جسم داخل چشم

در صورتی كه جسم یا شیء ریزی داخل چشم افتاده باشد بدون این كه دست و پای خود را گم كنید، چشم را در حال بسته نگه دارید كه مدام بر هم نخورد و آزاری به چشم نرساند یا آن جسم بیشتر داخل جسم فرو نرود. به هیچ عنوان دست یا دستمال آلوده و كثیف را بر چشم نمالید. در این حالت دهان را باز نگه دارید تا بلكه اشك بیشتری از چشم خارج شود. كه اگر اشك زیاد از چشم ترشح كند ممكن است كمكی باشد برای خارج شدن شیء از چشم.
برای خارج كردن آن جسم نیز پنبه‌ای سر یك سُك كبریت یا میله‌ای بپیچید (بهتر است از گوش پاك كن استفاده كنید) و به آرامی آن شیء كه داخل چشم است را به طرف كنار چشم هدایت و از چشم خارج كنید. در صورتی كه به چشم آزار چندانی نرسانده باشد دهان را باز نگهداشته و پشت هم پلك بزنید تا اشك از چشم سرازیر شود و یا آن شیء از چشم خارج گردد. سپس قدری شیر زن در آن بچكانید و كمی صبر كنید بعد با آب نیم گرم چشم را بشویید. اما در صورتی كه در خود چشم فرو رفته باشد یا زخم یا خراش ایجاد كرده باشد بدون دست كاری و اتلاف وقت، فوراً به چشم پزشك مراجعه كنید.

پی‌نوشت‌ها:

1.كراتوكنژكتیویت سیكا Keratoconjunctivitis sicca
2.Rheumatoid Arthritis
3.Erythematosus Systemic Lupus
4.Sjogrens Syndrome
5.Xerophthalmia
6.Keratomalacia
7.Macular degeneration
8.Retinitis Pigmentosa
9.Crosscd cyes
10.Blepharitis
11.Edema
12.Trichinasis
13.Hereditary Angioedema
14.Dry Eyes
15.Xerophthalmia
16.Night Blindness
17.Contact lenses
18.Slit lamp
19.Artificial Tears
20.Snow Blindness
21.Exophthalmos
22.Facial Palsy
23.Ectropion
24.Trifluridine
25.Vidarabine
26.Acyclovir
27.Cataracts
28.Pachimetry
29.Contact Lens
30.تغییر شكل قرنیه به حالت كله قندی.
31.Keratoconus
32.Myopia
33.Iris
34.Conjunctive
35.Mast Cells
36.Mites
37.Mucuslike
38.Uveitis
39.Masolacrimal
40.Abscess
41.Exophthalmos
42.Graves Disease
43.Lymphocytes
44.Tumors
45.Pseudotumor
46.Cavernous Sinus Thrombosis
47.بخش شفاف جلوی چشم.
48.Chlamydia trachomatis
49.Follicles
50.Dry Eye

منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.