پول فیزیکی و پول مجازی در هزاره سوم
پول اصلی‌ترین عامل در اقتصاد یک جامعه یا کشور است و حجم پول آثار کاملاً بارزی در اقتصاد داشته و بر نرخ تورم، بیکاری و تولید تأثیرگذار است. در مفهوم اقتصادی پول واحدی برای اندازه‌گیری تولید اقتصادی و
تهیه و تنظیم : راسخون
پول اصلی‌ترین عامل در اقتصاد یک جامعه یا کشور است و حجم پول آثار کاملاً بارزی در اقتصاد داشته و بر نرخ تورم، بیکاری و تولید تأثیرگذار است. در مفهوم اقتصادی پول واحدی برای اندازه‌گیری تولید اقتصادی و نیز واحدی برای ذخیره ارزش اقتصادی می‌باشد. پول مسئله بزرگ زندگانی روزمره همه ماست و ما به ندرت به فکر ماهیت پول و معنای آن هستیم. می توانیم ادعا کنیم که پول هم ، مانند هر کالای اقتصادی دیگر به دو عامل زمان و مکان بستگی دارد.
در حال حاضر تقریباً تمام پول مورد استفاده در تمامی کشورهای دنیا اصطلاحاً پول فیات است که به پولی اطلاق می‌شود که دارای ارزش ذاتی نبوده و کنترل ارزش آن در اختیار حکومت است. پول ظاهراً کلمه یونانی است. الفاظی شبیه پول در انگلیسی داریم. در بیشتر کشورهای دنیا پول در گردش دارای دو بخش پول مسکوک و پول بانکی است که پول بانکی اکثریت مقدار پول در گردش را تشکیل می‌دهد.
اولاً به صورت غیرفیزیکی بوده و تنها یک عدد در دفترچه حساب صاحب حساب است
دوماً اینکه در صورت از بین رفتن آن مؤسسه بانکی، پول ذخیره شده در آن نیز از بین می‌رود.
سیستم بانکداری ذخیره کسری دارای خطرات تورمی زیادی است زیرا در هر بار پول جدیدی به پول در گردش هر کشور اضافه می‌شود. در تمامی کشورها بانک مرکزی میزان ذخیره مورد نیاز بانک را مشخص می‌کند. پول در گردش هر کشور معمولاً مجموع پول مسکوک و پول درون حسابهای بانکی است.
این‌ها محصولاتی هستند که به مصرف کننده این امکان را می‌دهند تا از وسایل ارتباطی الکترونیکی استفاده کرده و به این ترتیب به خدمات پرداخت قراردادی دسترسی داشته باشند. به عنوان مثال: استفاده از یک کامپیوتر شخصی یا شبکۀ کامپیوتری (نظیر اینترنت) برای پرداخت کارت الکترونیکی یا ارسال دستوری برای انتقال وجوه بین حسابهای بانکی. از آنجایی‌که پول الکترونیکی همچنان در مراحل اولیۀ پیشرفت است، هنوز تعریف واحدی از پول الکترونیکی وجود ندارد و اشخاص مختلفی پول الکترونیکی را به روش‌های متفاوتی تعریف کرده و توضیح داده‌اند.
جامعۀ اروپا در پیش نویس دستورالعمل خود، پول الکترونیکی را بدین‌گونه توصیف نموده است:
• بر روی قطعه‌ای الکترونیکی همانند تراشۀ کارت یا حافظه‌کامپیوتر به صورت الکترونیکی ذخیره شده.
• به عنوان یک وسیلۀ پرداخت برای تعهدات اشخاصی غیر از مؤسسۀ صادر کننده، پذیرفته شده‌است.
• بدین منظور ایجاد شده است که به عنوان جانشین الکترونیکی برای سکه و اسکناس در دسترس و اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد.
• به منظور انتقال الکترونیکی وجوه و پرداخت‌های با مقدار محدود ایجاد شده‌است.
مشاور امور مصرف کنندگان آمریکا، پول الکترونیکی را به این عنوان توصیف نموده است: پولی است که به صورت الکترونیکی حرکت کرده و به گردش در می‌آید و می‌تواند به صورت کارت هوشمند یا کارت‌هایی که در آن‌ها ارزش ذخیره شده، یا کیف پول الکترونیکی ارایه شود. همچنین می‌تواند در پایانۀ فروش استفاده شده یا بدون دخالت هیچ شخص دیگری و مستقیماً به صورت شخص به شخص مورد استفاده قرار گیرد و نیز می‌تواند از طریق خطوط تلفن به سوی بانک‌ها یا دیگر ارائه دهندگان خدمات یا صادرکنندگان (پول الکترونیکی) به حرکت درآمده یا خرج شود.
• ارزش موجود در پول الکترونیکی به چند طریق و به صورت الکترونیکی منتقل می‌شود. برخی از انواع پول الکترونیکی امکان انتقال موازنه‌های الکترونیکی را مستقیماً از یک مصرف کننده به دیگری و بدون دخالت شخص ثالث (همانند صادر کنندۀ پول الکترونیکی) فراهم می‌آورند و آنچه که بیشتر متداول و مرسوم است آن است که تنها پرداخت‌های مجاز و ممکن، پرداخت از مصرف کننده به تاجر و همچنین امکان بازخرید ارزش پول الکترونیکی برای تجار است.
• قابلیت انتقال، محدود به معاملاتی است که سابقۀ آن‌ها ثبت و ضبط شده باشد. در اکثر روش‌ها و رویه‌های محصول، برخی از جزییات معاملات بین تاجر و مصرف کننده در یک پایگاه دادۀ مرکزی ثبت و ضبط می‌شود که قابل نمایش دادن و ارایه هستند. در مواردی که معاملات به طور مستقیم بین مصرف کنندگان امکان‌پذیر باشد، این اطلاعات بر روی دستگاه شخصی مصرف کننده ضبط می‌شود و تنها هنگامی می‌تواند از طریق دستگاه مرکزی نمایش داده شده و ارایه شود که مصرف کننده از طریق اپراتور (عامل طرح) پول الکترونیکی قرارداد بسته باشد.
• تعداد شرکا و طرفینی که به نحو کار کردی و مؤثر در معاملات پول الکترونیکی دخیل و درگیر هستند، بسیار بیشتر از معاملات قراردادی است. عموماً در معاملۀ پول الکترونیکی، چهار دسته از افراد دخیل هستند: صادر کنندۀ ارزش پول الکترونیکی، اپراتور شبکه، فروشندۀ سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای خاص و ویژه، نقل و انتقال دهنده و تسویه کنندۀ معاملات پول الکترونیکی. صادر کنندۀ پول الکترونیکی مهمترین شخص در این میان است در حالیکه اپراتور شبکه و فروشنده، ارایه کنندگان خدمات فنی هستند و نهادهای انتقال دهنده و تسویه کنندۀ پول الکترونیکی، بانک‌ها یا شرکت‌هایی با ماهیت بانک هستند که خدماتی را ارایه می‌دهند که مشابه با خدماتی است که برای دیگر ابزارهای پرداخت بدون پول نقد نیز ارایه می‌شود.
• موانع فنی و اشتباهات انسانی می‌تواند اجرای معاملات را مشکل یا غیرممکن سازد درحالی‌که در معاملات مبتنی بر کاغذ چنین مشکلی با این حجم وجود ندارد.
2-3-5) پول الکترونیکی غیرقابل شناسایی (بی‌نام و نشان)
این نوع پول الکترونیکی خصوصیت مخفی بودن هویت فرد دارنده‌اش، را در بردارد، و از این لحاظ درست مانند پول کاغذی سنتی عمل می‌کند. هنگامی که پول الکترونیکی از حسابی برداشت شد بدون باقی گذاشتن هیچ اثری می‌توان آن را خرج نمود و با توجه به این نکته که هنگام ایجاد کردن پول الکترونیکی از امضاهای نامشخص استفاده می‌شود امکان پی‌گیری آن برای هیچ بانکی وجود ندارد. هر کدام از پولهای الکترونیکی یادشده به دو دسته پول الکترونیکی پیوسته و پول الکترونیکی ناپیوسته تقسیم می‌شود.
پولهای مجازی و رمزپول‌ها (به انگلیسی: cryptocurrency ) هر دو از نمونه‌های پولهای دیجیتال هستند اما برعکس این عبارت صحیح نیست.
پولهای دیجیتال مانند پولهای فیزیکی، برای خرید کالا و سرویس مورد استفاده قرار می‌گیرند اما می‌توانند به استفاده در مجامع خاص نیز محدود شوند. مثلاً می‌توان یک پول مجازی مخصوص یک بازی یا شبکۀ اجتماعی داشت.
پولهای دیجیتال مانند بیت‌کوین به‌عنوان «پولهای غیرمتمرکز دیجیتال» شناخته می‌شوند؛ به این معنی که مرکزی برای تولید این پول وجود ندارد.
• بیت‌کوین
بیت‌کوین ( Bitcoin ) یک نوآوری اینترنتی با کارکردهای مشابه «پول بی‌پشتوانه» یا پول حکومتی است. نوآوری بودن بیت‌کوین به این معناست که خالقان آن توانسته‌اند آنرا در مدت کوتاهی از یک ایده به یک واقعیت اثرگذار بر دنیای اقتصاد و مراکز سیاست پژوهی مبدل کنند. زیرا در چندسال گذشته ارزش بیت‌کوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار به چندهزار دلار افزایش یافته‌است اما پول بودن یک جایگاه حقوقی است و پول بودن بیت‌کوین منوط به پذیرش جایگاه حقوقی آن از سوی دولت‌ها است.
البته از لحاظ فنی و کارکردی این عبارت صحیح است که بیت‌کوین نوعی پول دیجیتال بر پایه شبکه همتا به همتا، امضای دیجیتال و اثبات دانایی صفر است و به کاربران امکان می‌دهد که بدون هیچ واسطه‌ای، انتقال پول غیرقابل بازگشت انجام دهند. گره‌های شبکه هر معامله را در شبکه اعلام می‌کنند که پس از تأیید در یک سیستم اثبات کار، در یک تاریخچه عمومی به نام زنجیره بلوکی ذخیره می‌شود.
بیت‌کوین امکان پرداخت‌های بسیار کم هزینه را فراهم می‌کند. شبکه بیت‌کوین سیستم کنترل کننده متمرکز ندارد و توسط هیچ سازمان، مؤسسه یا نهاد دولتی اداره نمی‌شود. زمان متوسط تأیید هر انتقال بیت‌کوین، تقریباً ده دقیقه است. انتقال پول از یک نقطه به نقطه دیگر در تمام شبکه اطلاع‌رسانی شده و تمام نقاط از آن آگاه خواهند شد.
قبل از ابداع بیت‌کوین، سیستم‌های مالی آنلاین برای امنیت به یک سیستم کنترل‌کننده مرکزی احتیاج داشتند. ساتوشی ناکاموتو با ابداع یک شیوه اثبات کار در شبکه همتا به همتا، راهی جایگزین پیشنهاد کرد. بیت‌کوین پروژه‌ای نسبتاً جدید و شدیداً تحت توسعه است. به همین دلیل توسعه دهندگان آن به کاربران توصیه می‌کنند که به آن به عنوان یک نرم‌افزار آزمایشی نگاه کنند.
• اتریوم
در دنیای ارزهای دیجیتال و رمزپایه (Digital Currency) اگر بیت‌کوین را پادشاه بدانیم، بدون شک اتریوم (Ethereum) ملکه این قلمرو خواهد بود. بیت‌کوین، که تقریبا از سال ۲۰۰۹ میلادی فعالیتش شروع شد ،حالا به خوبی جای خود را در بازار پیدا کرده است و یکی یکی سر و کله رقبا پیدا می‌شود؛ شاید بتوان گفت مهمترین رقیب بیت‌کوین کسی نیست جز اتریوم.
در واقع اتریوم یک پلتفرم نرم‌افزاری قابل برنامه‌ریزی غیر متمرکز، بر پایه بلاک چین (Blockchain) است که به توسعه‌دهندگان امکان ساخت و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز را می‌دهد. این پلتفرم فوق العاده در کنار ارزهای رمز پایه‌ای به نام اتر (Ether) و اترکلاسیک قرار گرفته و شبکه اتریوم را ایجاد کرده است. این شبکه به شما امکان می‌دهد تا بتوانید قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و نرم‌افزارهای مستقل توزیع شده (Distributed Autonomous Applications) را بدون هیچ سانسور، تاخیر و دخالت شخص سوم اجرایی کنید.
به زبان ساده اتریوم چیزی بیشتر از یک ارز دیجیتال است. طبق گفته نیویورک تایمز و وکس، اتریوم یک پلتفرم محاسبه مجازی است و نرم‌افزار آن قادر خواهد بود یک بازار آنلاین و تراکنش‌های قابل برنامه‌ریزی، که با نام قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) شناخته می‌شوند، را پشتیبانی کند. در واقع اتریوم یک دنیای کامپیوتری یا همان پلتفرم محاسبه غیرمتمرکز مانند لینوکس و سیستم عامل مک است. در حالی که بیت‌کوین در واقع یک وسیله برای نقل و انتقال یا ذخیره ارزش به شمار می‌رود.
یک برنامه‌نویس جوان روسی به نام ویتالیک باترین، اتریوم را در اواخر سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی و در ژانویه ۲۰۱۴ به صورت رسمی آن را معرفی کرد. در واقع اتریوم ساخته شد تا کارهایی را انجام دهد که بیت‌کوین نتوانسته بود انجام دهد. نه اینکه صرفا یک ارز دیجیتال و رقیبی برای بیت‌کوین باشد، بلکه هدف اصلی ایجاد یک محیط برای تبادلات مالی بدون دخالت انسان بود. به زبان ساده ارزهای اتر و اتر کلاسیک تنها برای کمک به اجرای اهداف پلتفرم اتریوم عرضه شدند.
در شبکه اتریوم دو نوع ارز وجود دارد. توکن شبکه اتریوم اتر (Ether) نام دارد که با نام اختصاری ETH شناخته می‌شود و برای داد و ستد و پرداخت کارمزدها و خدمات محاسباتی در شبکه اتریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اتریوم کلاسیک، که به اختصار به آن ETC گفته می‌شود، بلاک چین جدا شده‌ای است که در نتیجه هاردفورک DAO (سازمان توسعه مستقل) ایجاد شد و قصد داشت تا یک ابزار بر پایه شبکه اتریوم طراحی کند که توسط آن، پروژه‌ای دیگر در این اکوسیستم بتوانند با توافق جمعی سرمایه جذب کنند.
• لایت‌کوین
لایت‌کوین ( Litecoin ) به اختصار LTC یا Ł یک ارز رمزپایه همتا همتا و پروژه نرم‌افزاری منبع باز منتشر شده تحت مجوز MIT/X11 است. از بیت‌کوین الهام گرفته شده و از لحاظ فنی تقریباً یکسان به بیت‌کوین (BTC), است. ایجاد و انتقال لایت کوین بر اساس یک پروتکل منبع باز است و توسط هیچ قدرت مرکزی مدیریت نمی‌شود.
لایت کوین توسط چارلز لی کارمند سابق گوگل از طریق یک کلاینت منبع باز در GitHub در ۷ اکتبر ۲۰۱۱ ایجاد شد. این یک انشعاب از کلاینت Bitcoin-Qt تفاوتش با بیت‌کوین در درجه اول داشتن کاهش زمان ساخت زنجیره قالب و افزایش حداکثر تعداد سکه ها و الگوریتم هش کردن (scrypt به جای SHA-256) متفاوت و کمی تغییر رابط کاربری گرافیکی بود.
در ماه نوامبر سال ۲۰۱۳ در مجموع ارزش لایت کوین رشد عظیمی تجربه کرد که شامل ۱۰۰ درصد جهش در عرض ۲۴ ساعت می شود.
• مونرو
مونرو ( Monero ) یک ارز مجازی منبع باز رمز نگاری شده بر اساس ارز رمزپایه است که در مارس سال 2014 با تمرکز بر حفظ حریم خصوصی با تمرکززدایی و مقیاس پذیری ایجاد گردید. این ارز مجازی در سیستم عامل های Windows, MacOS, Linux, Android و FreeBSD قابل اجرا می باشد.
مونرو با استفاده از یک دفتر کل به ثبت معاملات می پردازد در حالی که واحدهای جدید از طریق یک فرآیند به نام استخراج، ایجاد شده است. مونرو قصد دارد با هدف بهبود وضعیت موجود ارز رمز پایه، از طریق گمنام کردن فرستنده، گیرنده و مقدار هر معامله ایجاد شده و همچنین شرایط برابر برای فرآیند استخراج این ارز، گام بردارد.
برخلاف بسیاری از ارزهای رمز پایه معروف که مشتق شده از بیت‌کوین هستند، مونرو بر اساس پروتکل CryptoNote بوده و دارای تفاوت های الگوریتمی قابل توجهی در ارتباط با مسدود کردن زنجیره بلوکی است. با ارائه سطح بالایی از حریم خصوصی، مونرو قابل تعویض است، به این معنی که هر واحد پول را می توان با واحد دیگری جایگزین کرد. این واحدها از یکدیگر قابل تشخیص نیستند، این باعث می شود که مونرو از سایر ارزهای رمز پایه عمومی مانند بیت‌کوین متفاوت باشد، که در آن آدرس هایی که قبلا با فعالیت های ناخواسته همراه بوده وارد لیست سیاه شده و توسط اعضای شبکه رد می شد.
2-1-6) جدیدترین پولهای مجازی
منابع :
1. سایت fa.wikipedia.org
2. سایت arzdigital.com
3. سایت bitcoin.org
4. سایت whattomine.com
5. سایت coiniran.com
6. سایت irancryptomarket.com
تعریف پول
پول یا پیسه در تعریف ابتدایی آن وسیله، قطعه، شی، یا چیزیست که انسان‌ها برای تبادل خواسته‌ها، خدمات، کالاها و نیازها از آن استفاده می‌کنند. به صورت کلّی هر چیزی می‌تواند به عنوان پول مورد استفاده قرار گیرد. در زمان‌های قدیم کالاها معمولاً به عنوان پول مورد استفاده قرار می‌گرفتند و در بسیاری کشورهای جهان طلا و نقره به عنوان پول رایج بودنددر حال حاضر تقریباً تمام پول مورد استفاده در تمامی کشورهای دنیا اصطلاحاً پول فیات است که به پولی اطلاق می‌شود که دارای ارزش ذاتی نبوده و کنترل ارزش آن در اختیار حکومت است. پول ظاهراً کلمه یونانی است. الفاظی شبیه پول در انگلیسی داریم. در بیشتر کشورهای دنیا پول در گردش دارای دو بخش پول مسکوک و پول بانکی است که پول بانکی اکثریت مقدار پول در گردش را تشکیل می‌دهد.
انواع پول
در بیشتر تاریخ پول مورد استفاده در تمامی کشورهای دنیا، پول کالایی بوده است. حال آنکه اکنون در تمامی کشورهای دنیا پول فیات مورد استفاده قرار می‌گیرد.1) پول کالایی
در این نوع پول هر کالایی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. کالاهای رایج مورد استفاده فلزات نایاب مانند طلا و نقره یا مس بوده ولی گاهی مواد دیگری نظیر مواد غذایی، سنگ، سیگار و غیره نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند.2) پول فیات
پول فیات پولی است که فاقد هرگونه ارزش ذاتی بوده و ارزش آن تنها وابسته به حکومت است. در این نوع سیستم با از بین رفتن حکومت پول ضرب شده توسط آن حکومت نیز بی‌ارزش می‌شود. در زمان قدیم پول تمامی کشورها معمولاً به فلزات گرانبها نظیر طلا و نقره متصل بود؛ ولی بعد از لغو یک جانبه پیمان برتون وودز (Bretton Woods system) از سوی آمریکا در سال ۱۹۷۱، در تمامی کشورهای دنیا پول مورد استفاده «پول فیات» است. به‌طور مثال در پشت اسکناس‌های دلار آمریکا نوشته شده‌است که این پولlegal tender است که معنی آن این است که قبول نکردن این پول برای مبادلات، غیرقانونی می‌باشد. پول فیات دارای این برتری نسبت به پول کالایی است که در صورت مخدوش شدن آن دولت صادر کننده پول هنوز آن را قبول می‌کند. به‌طور مثال می‌توان اسکناس دارای پارگی را با اسکناس نو تعویض نمود ولی مشابه چنین کاری در مورد پول کالایی وجود ندارد.3) پول ضرب شده (مسکوکات)
مسکوکات در واقع پول ضرب شده توسط حکومت می‌باشد که می‌تواند به صورت سکه یا اسکناس باشد. اولین سکه‌ای که در ایران رواج یافت، در زمان داریوش اول (٥١٦ ق.م) ضرب شد و نام آن دریک با وزن 35/8 تا 42/8 گرم بود. هرودوت در مورد ضرب سکه دریک می‌گوید: "او شاهی بود که از خود یادبودی گذارد که هرگز هیچ شاهی از خود باقی نگذاشته بود." بیت‌کوین ( Bitcoin ) یک نوآوری اینترنتی با کارکردهای مشابه «پول بی‌پشتوانه» یا پول حکومتی است. نوآوری بودن بیت‌کوین به این معناست که خالقان آن توانسته‌اند آنرا در مدت کوتاهی از یک ایده به یک واقعیت اثرگذار بر دنیای اقتصاد و مراکز سیاست پژوهی مبدل کنند. زیرا در چندسال گذشته ارزش بیت‌کوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار به چندهزار دلار افزایش یافته‌است اما پول بودن یک جایگاه حقوقی است و پول بودن بیت‌کوین منوط به پذیرش جایگاه حقوقی آن از سوی دولت‌ها است. و سکه دیگری به نام " سیگل یا شِکِل" که وزن آن 6/5 گرم نقره بود رواج داشت.4) پول بانکی
پول بانکی پولی است که در یک حساب بانکی بوده و قابل برداشت از شعب بانک یا دستگاه‌های خودپرداز است. در تقریباً تمامی بانکهای دنیا بانک از سیستم بانکداری ذخیره کسری استفاده می‌کند که در آن بانک تنها بخشی از سپرده‌ها را به عنوان ذخیره نگه می‌دارد. پول بانکی دارای این تفاوت با پول مسکوک است که:اولاً به صورت غیرفیزیکی بوده و تنها یک عدد در دفترچه حساب صاحب حساب است
دوماً اینکه در صورت از بین رفتن آن مؤسسه بانکی، پول ذخیره شده در آن نیز از بین می‌رود.
سیستم بانکداری ذخیره کسری دارای خطرات تورمی زیادی است زیرا در هر بار پول جدیدی به پول در گردش هر کشور اضافه می‌شود. در تمامی کشورها بانک مرکزی میزان ذخیره مورد نیاز بانک را مشخص می‌کند. پول در گردش هر کشور معمولاً مجموع پول مسکوک و پول درون حسابهای بانکی است.
5) پول الکترونیکی
امروزه این مسئله پذیرفته شده‌است که بانکداری الکترونیکی می‌تواند به دو جریان مجزا تقسیم شود: یکی عبارت است از محصولات پول الکترونیکی، به ویژه در شکل محصولاتی که ارزش را ذخیره می‌کنند و دیگری عبارت است از تحویل یا دسترسی الکترونیکی به محصولات.این‌ها محصولاتی هستند که به مصرف کننده این امکان را می‌دهند تا از وسایل ارتباطی الکترونیکی استفاده کرده و به این ترتیب به خدمات پرداخت قراردادی دسترسی داشته باشند. به عنوان مثال: استفاده از یک کامپیوتر شخصی یا شبکۀ کامپیوتری (نظیر اینترنت) برای پرداخت کارت الکترونیکی یا ارسال دستوری برای انتقال وجوه بین حسابهای بانکی. از آنجایی‌که پول الکترونیکی همچنان در مراحل اولیۀ پیشرفت است، هنوز تعریف واحدی از پول الکترونیکی وجود ندارد و اشخاص مختلفی پول الکترونیکی را به روش‌های متفاوتی تعریف کرده و توضیح داده‌اند.
جامعۀ اروپا در پیش نویس دستورالعمل خود، پول الکترونیکی را بدین‌گونه توصیف نموده است:
• بر روی قطعه‌ای الکترونیکی همانند تراشۀ کارت یا حافظه‌کامپیوتر به صورت الکترونیکی ذخیره شده.
• به عنوان یک وسیلۀ پرداخت برای تعهدات اشخاصی غیر از مؤسسۀ صادر کننده، پذیرفته شده‌است.
• بدین منظور ایجاد شده است که به عنوان جانشین الکترونیکی برای سکه و اسکناس در دسترس و اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد.
• به منظور انتقال الکترونیکی وجوه و پرداخت‌های با مقدار محدود ایجاد شده‌است.
مشاور امور مصرف کنندگان آمریکا، پول الکترونیکی را به این عنوان توصیف نموده است: پولی است که به صورت الکترونیکی حرکت کرده و به گردش در می‌آید و می‌تواند به صورت کارت هوشمند یا کارت‌هایی که در آن‌ها ارزش ذخیره شده، یا کیف پول الکترونیکی ارایه شود. همچنین می‌تواند در پایانۀ فروش استفاده شده یا بدون دخالت هیچ شخص دیگری و مستقیماً به صورت شخص به شخص مورد استفاده قرار گیرد و نیز می‌تواند از طریق خطوط تلفن به سوی بانک‌ها یا دیگر ارائه دهندگان خدمات یا صادرکنندگان (پول الکترونیکی) به حرکت درآمده یا خرج شود.
1-5) ویژگی‌های پول الکترونیکی
• ارزش بر روی قطعه یا وسیلۀ الکترونیکی و به صورت الکترونیکی ذخیره می‌شود. محصولات گوناگون از لحاظ اجرای تکنیکی متفاوت هستند. در پول الکترونیکی مبتنی بر کارت، یک قطعۀ سخت‌افزاری کامپیوتری که مخصوص بدان و قابل حمل بوده و نوعاً یک ریزپردازنده‌است، در یک کارت پلاستیکی جای داده شده در حالیکه در پول الکترونیکی مبتنی بر نرم‌افزار، از یک نرم‌افزار تخصصی و مخصوص که بر روی کامپیوتر شخصی نصب شده، استفاده می‌شود.• ارزش موجود در پول الکترونیکی به چند طریق و به صورت الکترونیکی منتقل می‌شود. برخی از انواع پول الکترونیکی امکان انتقال موازنه‌های الکترونیکی را مستقیماً از یک مصرف کننده به دیگری و بدون دخالت شخص ثالث (همانند صادر کنندۀ پول الکترونیکی) فراهم می‌آورند و آنچه که بیشتر متداول و مرسوم است آن است که تنها پرداخت‌های مجاز و ممکن، پرداخت از مصرف کننده به تاجر و همچنین امکان بازخرید ارزش پول الکترونیکی برای تجار است.
• قابلیت انتقال، محدود به معاملاتی است که سابقۀ آن‌ها ثبت و ضبط شده باشد. در اکثر روش‌ها و رویه‌های محصول، برخی از جزییات معاملات بین تاجر و مصرف کننده در یک پایگاه دادۀ مرکزی ثبت و ضبط می‌شود که قابل نمایش دادن و ارایه هستند. در مواردی که معاملات به طور مستقیم بین مصرف کنندگان امکان‌پذیر باشد، این اطلاعات بر روی دستگاه شخصی مصرف کننده ضبط می‌شود و تنها هنگامی می‌تواند از طریق دستگاه مرکزی نمایش داده شده و ارایه شود که مصرف کننده از طریق اپراتور (عامل طرح) پول الکترونیکی قرارداد بسته باشد.
• تعداد شرکا و طرفینی که به نحو کار کردی و مؤثر در معاملات پول الکترونیکی دخیل و درگیر هستند، بسیار بیشتر از معاملات قراردادی است. عموماً در معاملۀ پول الکترونیکی، چهار دسته از افراد دخیل هستند: صادر کنندۀ ارزش پول الکترونیکی، اپراتور شبکه، فروشندۀ سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای خاص و ویژه، نقل و انتقال دهنده و تسویه کنندۀ معاملات پول الکترونیکی. صادر کنندۀ پول الکترونیکی مهمترین شخص در این میان است در حالیکه اپراتور شبکه و فروشنده، ارایه کنندگان خدمات فنی هستند و نهادهای انتقال دهنده و تسویه کنندۀ پول الکترونیکی، بانک‌ها یا شرکت‌هایی با ماهیت بانک هستند که خدماتی را ارایه می‌دهند که مشابه با خدماتی است که برای دیگر ابزارهای پرداخت بدون پول نقد نیز ارایه می‌شود.
• موانع فنی و اشتباهات انسانی می‌تواند اجرای معاملات را مشکل یا غیرممکن سازد درحالی‌که در معاملات مبتنی بر کاغذ چنین مشکلی با این حجم وجود ندارد.
2-5) مزایای پول الکترونیکی
انتقال پول الکترونیکی، نگهداری و جا به جایی آن بسیار راحت تر از پول کاغذی (پول سنتی) است، به سبب این موضوع خرید و فروش الکترونیکی، تجارت الکترونیک و سرمایه‌گذاری الکترونیکی از شکل قدیمی خود راحت تر و سریع تر است. این مفاهیم موجب می شود تا استفاده از آن ها به کسب و کار شرکت ها و بنگاه های اقتصادی رونق دهد، حتی در سطح کلان باعث رونق اقتصاد کشورها وتجارت جهانی شود.3-5) انواع پول الکترونیکی
پول الکترونیکی را به شیوه‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌نمایند، در یکی از تقسیم‌بندی‌ها پول الکترونیکی را به دو دسته تقسیم می‌نمایند:1-3-5) پول الکترونیکی شناسایی شده
این نوع پول الکترونیکی حاوی اطلاعاتی دربارة هویت مالک آن می‌باشد که تا حدودی مانند کارتهای اعتباری است. این پولها دارای قابلیت ردگیری می‌باشند و هویت دارنده آن قابل شناسایی است. قابلیت استفاده این پول در دو روش پیوسته و ناپیوسته امکان‌پذیر است.2-3-5) پول الکترونیکی غیرقابل شناسایی (بی‌نام و نشان)
این نوع پول الکترونیکی خصوصیت مخفی بودن هویت فرد دارنده‌اش، را در بردارد، و از این لحاظ درست مانند پول کاغذی سنتی عمل می‌کند. هنگامی که پول الکترونیکی از حسابی برداشت شد بدون باقی گذاشتن هیچ اثری می‌توان آن را خرج نمود و با توجه به این نکته که هنگام ایجاد کردن پول الکترونیکی از امضاهای نامشخص استفاده می‌شود امکان پی‌گیری آن برای هیچ بانکی وجود ندارد. هر کدام از پولهای الکترونیکی یادشده به دو دسته پول الکترونیکی پیوسته و پول الکترونیکی ناپیوسته تقسیم می‌شود.
6) پول دیجیتال
پول دیجیتال (به انگلیسی: Digital currency) یک واسطه تبادل برپایه اینترنت است (جدا از واسطه‌های فیزیکی مانند اوراق بانکی یا سکه) که ویژگی‌هایی مشابه با پول فیزیکی را داراست، اما تراکنش‌های انتقال سرمایه را بصورت آنی و بدون مرز بین افراد انجام می‌دهد.پولهای مجازی و رمزپول‌ها (به انگلیسی: cryptocurrency ) هر دو از نمونه‌های پولهای دیجیتال هستند اما برعکس این عبارت صحیح نیست.
پولهای دیجیتال مانند پولهای فیزیکی، برای خرید کالا و سرویس مورد استفاده قرار می‌گیرند اما می‌توانند به استفاده در مجامع خاص نیز محدود شوند. مثلاً می‌توان یک پول مجازی مخصوص یک بازی یا شبکۀ اجتماعی داشت.
پولهای دیجیتال مانند بیت‌کوین به‌عنوان «پولهای غیرمتمرکز دیجیتال» شناخته می‌شوند؛ به این معنی که مرکزی برای تولید این پول وجود ندارد.
1-6) پول مجازی
پول مجازی یا ارز مجازی در سال ۲۰۱۲ میلادی توسط بانک مرکزی اروپا به عنوان ارز بدون تبعیت از قانون‌گذاری و معمولاً کنترل‌شده توسط تولیدکنندگان یعنی هیچ حکومتی روی این پول نظارت و کنترل ندارد و پذیرفته شده در میان اعضای یک جامعه مجازی خاص تعریف شده است. ارزهای دیجیتالی‌هایی که مالک آن هستید، در کامپیوتر شما ذخیره می‌شوند. می‌توانید این ارزهای دیجیتالی را بفروشید و یورو یا ریال دریافت کنید. پول کامپیوتری یا پول دیجیتال یا پول اینترنتی نام‌هایی هستند که به این پول مجازی گفته می‌شود یکی از بزرگترین علاقه‌مندی‌های گیک‌ها و خوره‌های دنیای دیجیتال است. عده‌ای دیگر هم آن را ابزاری برای مبارزه بر ضد نظام سرمایه داری جهانی و بانکهای بزرگ می‌دانند. شرکت‌ها و افرادی که کارهای تجاری و بازرگانی انجام می‌دهند، اغلب به دنبال راه حل‌هایی برای دریافت پول و سود بیشتر هستند، مشتریان هم در مقابل خدمات مناسب و شیوه‌های پرداختی معقول و مطمئنی را طلب می‌کنند. شاید ایده‌های مختلفی برای جابجا کردن پول و اعتبار به صورت اینترنتی به ذهن شما هم رسیده باشد. بانکداری الکترونیکی و استفاده از روش‌های سنتی‌تر هم مشکلات و محدودیت‌های فیزیکی و قانونی متعددی دارند؛ بنابراین تلاش‌ها برای آفریدن نوعی پول دیجیتال از همان آغاز کسب و کارهای الکترونیک شکل گرفته بود.1-1-6) رایج‌ترین پولهای مجازی
تعداد کل |
الگوریتم رمزنگاری شده |
نام سکه (ارز) مجازی |
|
21 Million |
SHA-256 |
بیت‌کوین Bitcoin |
|
13.5 Billion |
Ethash |
اتریوم Ethereum |
|
84 Million |
Scrypt |
لایت‌کوین Litecoin |
|
No Limit |
SHA-256 |
پیرکوین Peercoin |
|
100 Billion |
Scrypt |
داج کوین Dogecoin |
|
21 Million |
SHA-256 |
نیم‌کوین Namecoin |
• بیت‌کوین
بیت‌کوین ( Bitcoin ) یک نوآوری اینترنتی با کارکردهای مشابه «پول بی‌پشتوانه» یا پول حکومتی است. نوآوری بودن بیت‌کوین به این معناست که خالقان آن توانسته‌اند آنرا در مدت کوتاهی از یک ایده به یک واقعیت اثرگذار بر دنیای اقتصاد و مراکز سیاست پژوهی مبدل کنند. زیرا در چندسال گذشته ارزش بیت‌کوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار به چندهزار دلار افزایش یافته‌است اما پول بودن یک جایگاه حقوقی است و پول بودن بیت‌کوین منوط به پذیرش جایگاه حقوقی آن از سوی دولت‌ها است.
البته از لحاظ فنی و کارکردی این عبارت صحیح است که بیت‌کوین نوعی پول دیجیتال بر پایه شبکه همتا به همتا، امضای دیجیتال و اثبات دانایی صفر است و به کاربران امکان می‌دهد که بدون هیچ واسطه‌ای، انتقال پول غیرقابل بازگشت انجام دهند. گره‌های شبکه هر معامله را در شبکه اعلام می‌کنند که پس از تأیید در یک سیستم اثبات کار، در یک تاریخچه عمومی به نام زنجیره بلوکی ذخیره می‌شود.
بیت‌کوین امکان پرداخت‌های بسیار کم هزینه را فراهم می‌کند. شبکه بیت‌کوین سیستم کنترل کننده متمرکز ندارد و توسط هیچ سازمان، مؤسسه یا نهاد دولتی اداره نمی‌شود. زمان متوسط تأیید هر انتقال بیت‌کوین، تقریباً ده دقیقه است. انتقال پول از یک نقطه به نقطه دیگر در تمام شبکه اطلاع‌رسانی شده و تمام نقاط از آن آگاه خواهند شد.
قبل از ابداع بیت‌کوین، سیستم‌های مالی آنلاین برای امنیت به یک سیستم کنترل‌کننده مرکزی احتیاج داشتند. ساتوشی ناکاموتو با ابداع یک شیوه اثبات کار در شبکه همتا به همتا، راهی جایگزین پیشنهاد کرد. بیت‌کوین پروژه‌ای نسبتاً جدید و شدیداً تحت توسعه است. به همین دلیل توسعه دهندگان آن به کاربران توصیه می‌کنند که به آن به عنوان یک نرم‌افزار آزمایشی نگاه کنند.
• اتریوم
در دنیای ارزهای دیجیتال و رمزپایه (Digital Currency) اگر بیت‌کوین را پادشاه بدانیم، بدون شک اتریوم (Ethereum) ملکه این قلمرو خواهد بود. بیت‌کوین، که تقریبا از سال ۲۰۰۹ میلادی فعالیتش شروع شد ،حالا به خوبی جای خود را در بازار پیدا کرده است و یکی یکی سر و کله رقبا پیدا می‌شود؛ شاید بتوان گفت مهمترین رقیب بیت‌کوین کسی نیست جز اتریوم.
در واقع اتریوم یک پلتفرم نرم‌افزاری قابل برنامه‌ریزی غیر متمرکز، بر پایه بلاک چین (Blockchain) است که به توسعه‌دهندگان امکان ساخت و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز را می‌دهد. این پلتفرم فوق العاده در کنار ارزهای رمز پایه‌ای به نام اتر (Ether) و اترکلاسیک قرار گرفته و شبکه اتریوم را ایجاد کرده است. این شبکه به شما امکان می‌دهد تا بتوانید قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و نرم‌افزارهای مستقل توزیع شده (Distributed Autonomous Applications) را بدون هیچ سانسور، تاخیر و دخالت شخص سوم اجرایی کنید.
به زبان ساده اتریوم چیزی بیشتر از یک ارز دیجیتال است. طبق گفته نیویورک تایمز و وکس، اتریوم یک پلتفرم محاسبه مجازی است و نرم‌افزار آن قادر خواهد بود یک بازار آنلاین و تراکنش‌های قابل برنامه‌ریزی، که با نام قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) شناخته می‌شوند، را پشتیبانی کند. در واقع اتریوم یک دنیای کامپیوتری یا همان پلتفرم محاسبه غیرمتمرکز مانند لینوکس و سیستم عامل مک است. در حالی که بیت‌کوین در واقع یک وسیله برای نقل و انتقال یا ذخیره ارزش به شمار می‌رود.
یک برنامه‌نویس جوان روسی به نام ویتالیک باترین، اتریوم را در اواخر سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی و در ژانویه ۲۰۱۴ به صورت رسمی آن را معرفی کرد. در واقع اتریوم ساخته شد تا کارهایی را انجام دهد که بیت‌کوین نتوانسته بود انجام دهد. نه اینکه صرفا یک ارز دیجیتال و رقیبی برای بیت‌کوین باشد، بلکه هدف اصلی ایجاد یک محیط برای تبادلات مالی بدون دخالت انسان بود. به زبان ساده ارزهای اتر و اتر کلاسیک تنها برای کمک به اجرای اهداف پلتفرم اتریوم عرضه شدند.
در شبکه اتریوم دو نوع ارز وجود دارد. توکن شبکه اتریوم اتر (Ether) نام دارد که با نام اختصاری ETH شناخته می‌شود و برای داد و ستد و پرداخت کارمزدها و خدمات محاسباتی در شبکه اتریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اتریوم کلاسیک، که به اختصار به آن ETC گفته می‌شود، بلاک چین جدا شده‌ای است که در نتیجه هاردفورک DAO (سازمان توسعه مستقل) ایجاد شد و قصد داشت تا یک ابزار بر پایه شبکه اتریوم طراحی کند که توسط آن، پروژه‌ای دیگر در این اکوسیستم بتوانند با توافق جمعی سرمایه جذب کنند.
• لایت‌کوین
لایت‌کوین ( Litecoin ) به اختصار LTC یا Ł یک ارز رمزپایه همتا همتا و پروژه نرم‌افزاری منبع باز منتشر شده تحت مجوز MIT/X11 است. از بیت‌کوین الهام گرفته شده و از لحاظ فنی تقریباً یکسان به بیت‌کوین (BTC), است. ایجاد و انتقال لایت کوین بر اساس یک پروتکل منبع باز است و توسط هیچ قدرت مرکزی مدیریت نمی‌شود.
لایت کوین توسط چارلز لی کارمند سابق گوگل از طریق یک کلاینت منبع باز در GitHub در ۷ اکتبر ۲۰۱۱ ایجاد شد. این یک انشعاب از کلاینت Bitcoin-Qt تفاوتش با بیت‌کوین در درجه اول داشتن کاهش زمان ساخت زنجیره قالب و افزایش حداکثر تعداد سکه ها و الگوریتم هش کردن (scrypt به جای SHA-256) متفاوت و کمی تغییر رابط کاربری گرافیکی بود.
در ماه نوامبر سال ۲۰۱۳ در مجموع ارزش لایت کوین رشد عظیمی تجربه کرد که شامل ۱۰۰ درصد جهش در عرض ۲۴ ساعت می شود.
• مونرو
مونرو ( Monero ) یک ارز مجازی منبع باز رمز نگاری شده بر اساس ارز رمزپایه است که در مارس سال 2014 با تمرکز بر حفظ حریم خصوصی با تمرکززدایی و مقیاس پذیری ایجاد گردید. این ارز مجازی در سیستم عامل های Windows, MacOS, Linux, Android و FreeBSD قابل اجرا می باشد.
مونرو با استفاده از یک دفتر کل به ثبت معاملات می پردازد در حالی که واحدهای جدید از طریق یک فرآیند به نام استخراج، ایجاد شده است. مونرو قصد دارد با هدف بهبود وضعیت موجود ارز رمز پایه، از طریق گمنام کردن فرستنده، گیرنده و مقدار هر معامله ایجاد شده و همچنین شرایط برابر برای فرآیند استخراج این ارز، گام بردارد.
برخلاف بسیاری از ارزهای رمز پایه معروف که مشتق شده از بیت‌کوین هستند، مونرو بر اساس پروتکل CryptoNote بوده و دارای تفاوت های الگوریتمی قابل توجهی در ارتباط با مسدود کردن زنجیره بلوکی است. با ارائه سطح بالایی از حریم خصوصی، مونرو قابل تعویض است، به این معنی که هر واحد پول را می توان با واحد دیگری جایگزین کرد. این واحدها از یکدیگر قابل تشخیص نیستند، این باعث می شود که مونرو از سایر ارزهای رمز پایه عمومی مانند بیت‌کوین متفاوت باشد، که در آن آدرس هایی که قبلا با فعالیت های ناخواسته همراه بوده وارد لیست سیاه شده و توسط اعضای شبکه رد می شد.
2-1-6) جدیدترین پولهای مجازی
تعداد کل |
الگوریتم رمزنگاری شده |
نام سکه (ارز) مجازی |
|
1.2 Billion |
Scrypt |
Coin |
|
1.35 Million |
Scrypt |
Litebar |
|
13.5 Billion |
Scrypt |
Earthcoin |
|
200 Million |
Multi-Algo |
YbCoin |
|
2 Million (+inflation) |
Momentum |
Protoshares |
منابع :
1. سایت fa.wikipedia.org
2. سایت arzdigital.com
3. سایت bitcoin.org
4. سایت whattomine.com
5. سایت coiniran.com
6. سایت irancryptomarket.com
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}