معرفی اقاقیا و خواص درمانی آن

نام علمی:

Robina Pseudo acacia، نام فرانسه Carouge و نام انگلیسی آن Locust tree می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، اقاقیا و شجرة الجراد نامیده شده است.

تیره گیاه:

پروانه واران Leguminosae

نوع گیاه:

درخت

مشخصات ظاهری:

درختی است خاردار به ارتفاع حدود 15 متر گاهی موارد بیشتر، ساقه‌های آن دارای شکاف‌های عمیقی است و رنگ پوست ساقه‌ها خاکستری می‌باشد. برگ‌های آن متناوب و مرکب از برگچه‌های بیضویِ کوچک، متقابل و شانه‌ای فرد و سطح فوقانی برگ‌ها سبز تیره و سطح تحتانی برگ‌ها خاکستری رنگ است. گلهایش مجتمع به صورت خوشه‌های پرگل و آویزان، خوشبو و به رنگ سفید می‌باشند. میوه آن نیام (غلافی شکل) و محتوی حدود 10 دانه کلیوی شکل و قهوه‌ای رنگ است.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم است.

رویش جغرافیایی:

در تمام نواحی معتدله و معتدله سرد کشورهای اروپایی، آسیایی، آمریکای شمالی و در ایران در نواحی معتدله خصوصاً در نواحی جنگلی استان‌های شمالی، غربی، مرکزی و شمال شرقی روییده و کاشته نیز می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن:

پروتئین، گلوکوزید، روبین، مواد روغنی، انواع صمغ‌ها، کاروتین، فسفات کلسیم، یک ماده رنگی و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

گل. در ضمن برگ، دانه، ریشه و پوست درخت نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

معمولاً گل را به صورت دم کرده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند. در ضمن گل درخت اقاقیا در صنایع مختلف دیگری نیز کاربرد دارد.

خواص درمانی گل:

آرام کننده و مسکن سردردهای با منشأ مسمومیت، ضد اسپاسم و صفرابر، افزاینده قدرت بینایی و قابض، ضد اسکوربوت و نرم کننده، خارج کننده سموم از بدن و مفید برای بیماری‌های کبدی، خنک کننده و تهوع‌آور، قاعده‌آور و ضد کرم، معالج زخم‌های مزمن و برطرف کننده پیدایش لکه‌های آبله می‌باشد. در ضمن برای دیابت، لک و پیس، دردهای گلو، آسم، جوش‌های داخل چشم و سستی مفاصل نیز مفید است.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف قسمت‌های مختلف درخت اقاقیا ایجاد مسمومیت کرده و مضر است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول. ایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: حافظ نوین، اول.