درمان خستگی و ضعف

رفع خستگی

به جز استراحت که بسیار مفید است، خوراکی هایی که خستگی تن را برطرف می‌کنند عبارتند از: انگور زرد و رسیده، آب لیمو، توت‌فرنگی، خرمای خشک، گوجه‌فرنگی، کدو، شاهی، کشمش، عسل، چای، قهوه، آب دم کرده‌ی نعناع، عرق آویشن و عرق نعناع.
هم چنین می‌توانید زیرفون را دم کنید و یک فنجان از آب صاف کرده‌ی آن را بنوشید و بقیه‌ی آب را هم با آب وان مخلوط و در آن آب استراحت کنید و بدن را هم زمان ماساژ دهید.
* سی گرم از ساقه‌های گلدار آویشن شیرازی خشک را در یک لیتر آب جوش 12 دقیقه دم کنید، بعد آب آن را صاف کرده و با عسل شیرین سازید و در طول روز 5 فنجان از آن را در 5 نوبت بنوشید.
* با هر وعده‌ی غذا یک عدد پیاز مصرف کنید.
* در یک فنجان دم کرده‌ی قهوه‌ی غلیظ یک برش لیمو بیاندازید و میل کنید.
* یک عدد پیاز را قاچ قاچ کرده و در دو لیوان آب آن قدر بجوشانید تا یک فنجان از آب آن باقی بماند و آن آب را بنوشید.
* یک مشت اسفناج تازه و یک مشت شاهی تازه را بکوبید یا چرخ کنید و آب آن را بگیرید و بنوشید.
* سیر رنده شده را با روغن زیتون مخلوط کنید و بر ستون فقرات مالش دهید و یا روغن سیر را بر ستون فقرات مالش دهید و پس از یک ساعت حمام کنید.

خستگی دست و پا:

برای رفع خستگی و کوفتگی دست یا پاها می‌توانید روغن گل را بر تمامی محل درد خوب ماساژ دهید و پس از ماساژ بسیار، موضع را گرم کنید و یا به وسیله‌ی پیچیدن آن را گرم نگه دارید.
* برگ‌های سبز و تازه‌ی باباآدم را بکوبید و بر آن ضماد کنید.
* گوشت کدو یا برگ‌های تازه‌ی بوته‌ی کدو را بکوبید و ضماد کنید.  

بی حسی اعضاء

خوراکی‌هایی که برای بی‌حسی اعضاء بدن یا ایستادن عضو یا فالج‌القوه مفید هستند و به درمان آن کمک می‌کنند عبارتند از: خرما، پسته‌ی وحشی، والک، دارچین، زنجبیل تازه، نخود، شوید، گوشت جوجه‌ی مرغ، گوشت شتر، روغن برگ ترب و شربت یا مربای گل محمدی؛ اما خوراکی‌هایی که مصرف آن‌ها به شدت به بیماری می‌افزاید و مصرف‌شان مضر است عبارتند از: لبنیات و خوراکی‌هایی که طبیعت آن‌ها سرد است مانند: خیار، هندوانه، بادنجان، کاهو و غیره، هم چنین مصرف ترشی‌جات، حمام و شستشو با آب سرد، زندگی در هوای سرد و جماع در اول شب نیز بسیار در بی‌حسی اعضاء اثرگذار می‌باشند.
به عنوان درمان اقاقیا، عاقرقرها، اگیر ترکی و بسبایج را نرم بکوبید و با روغن کنجد مخلوط کنید و روزی سه مرتبه بمالید.
* گوگرد را در آب گرم حل کنید و هر روز موضع را با آن شستشو دهید.
* شوید، بابونه، بسبایج، سنامکی، تخم کرفس، قنطریون و انیسون از هرکدام 10 گرم و شهم حنظل 5 گرم، همه را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف شده‌ی آن را 14 قسمت کنید و صبح و شب، هر مرتبه یک قسمت از آن را بنوشید.
* هر روز مقداری فلفل سیاه ساییده شده را با روغن بادام یا روغن گل مخلوط کنید و بمالید، یا روغن فلفل بر موضع بمالید.
* تخم یونجه را در روغن زیتون خوب بجوشانید و هر روز آن روغن را بر بدن بمالید و در آفتاب بنشینید تا بهبود یابید.
* روغن سداب، روغن زیتون، روغن زنجبیل، روغن گردو و پیه آب کرده‌ی خروس را با هم مخلوط کرده و هر روز بمالید و در آفتاب بنشینید و مسهل هم میل کنید تا بیماری برطرف شود.

قولنج

برای درمان قولنج باید دانه‌های اسفند، انزروت، جاوشیر، شحم حنظل، مقل ازرق و صمغ کما از هرکدام 5 گرم، تخم مورد و پوست هلیله‌ی زرد از هرکدام 10 گرم و سکبینج 15 گرم، همه را بسیار نرم بسایید، بعد با گل قند عسلی مخلوط کنید و هر صبح، ظهر و شب یک قاشق چای‌خوری از آن را میل کنید. ضمناً مصرف کمی عاقرقرها یا اسطوخدوس و یا سنبل‌الطیب نیز مفید می‌باشد.
* مقل ازرق، شهم حنظل، جاوشیر خشک، انزروت، دانه‌های اسفند و اوشق از هرکدام 10 گرم، تخم مورد و پوست هلیله‌ی زرد از هرکدام 20 گرم، سکبینج 30 گرم و عاقرقرها، سنبل‌الطیب و اسطوخدوس هندی از هرکدام 5 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با گل قند عسلی مخلوط کرده تا به صورت خمیری درآید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق چای‌خوری از آن را میل کنید.
* گل گاوزبان، صندل سفید، عودالصلیب و پرسیاوشان از هرکدام 5 گرم، بادیان و گل محمدی از هرکدام 10 گرم و تخم خطمی 30 گرم، همه را نیمکوب کرده، بعد با 5 گرم پودر شیرین بیان مخلوط و به ده قسمت مساوی تقسیم کنید، سپس 100 گرم مویز را به وسیله‌ی قیچی قطعه قطعه و روی آن ده قسم تقسیم کنید و هر قسمت از آن را شب در یک و نیم لیوان آب جوش بخیسانید و صبح در همان آب بجوشانید و بعد آب آن را صاف و شیرین کرده، بنوشید و تفاله‌ی آن را نیز مجدداً در یک و نیم لیوان آب بخیسانید و شب باز جوشانده و آب آن را میل کنید.
* زیره‌ی کرمانی و افتیمون شامی از هرکدام 20 گرم و کرویا 10 گرم، همه را نرم بسایید و هر روز صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را کفلمه کنید.  

قولنج شکمی:

برای درمان این بیماری باید دارچین، زنجبیل، هلیله‌ی سیاه، شیطرج، فلفل سیاه، بابونه‌ی شیرازی و نخود الوند از هرکدام 5 گرم و آمله‌ی مقشر، ثعلب و تخم‌های مغز میوه‌ی کاج از هرکدام 10 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 20 گرم پودر نارگیل و یک کیلو مویز بی‌دانه‌ی کوبیده شده و یک کیلو عسل مخلوط کرده و هر روز صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.

قولنج روده‌ای:

برای درمان این بیماری باید دارچین، زنجبیل، بسبایج، جوز هندی، فلفل سیاه، هل قرابی و تربد مجوف از هرکدام 1 مثقال، آمله‌ی مقشر 2 مثقال و نبات زرد 250 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 500 گرم عسل مخلوط کرده و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق غذا‌خوری از آن را بخورید.  

بی حسی و خواب رفتگی دست و پا:

برای رفع بی‌حسی یا خواب‌رفتگی دست و پا باید روزی سه مرتبه روی آن روغن ترب بمالید و هر روز نخود سیاه را بپزید و آب آن را صاف کرده و بنوشید.

از بین رفتگی حس لمس

به علت منع ورود روح نفسانی در اعصاب حس لمس از بین می‌رود، اگر عامل بی‌حسی در مرکز یعنی در جمجمه باشد؛ حس و حرکت همه‌ی تن زایل می‌شود و اگر عامل بی‌حسی در نخاع باشد؛ بیماری به وجود آمده و اثر آن بستگی به محل ضایعه دارد که در این جا بیشتر اندام‌های پایین بدن مانند پاها بی‌حس می‌شوند ولی حس اندام‌های فوقانی سلامت باقی می‌مانند.
برای درمان این بیماری باید هر روز 10 گرم انغوزه و 1 گرم سکبینج را با کمی عسل خمیر کرده و نیمی از آن را صبح و نیم دیگر آن را شب میل کنید و مدتی ادامه دهید.
* عود بلیسان، جدوار، زرمباد، سنبل‌الطیب، دارچین، درونج، هیل قرابی و فرنجمشک از هرکدام 10 گرم و پیله‌ی ابریشم، عودالصلیب، بادرنجبویه، بوزیدان، مصطکی و گل گاوزبان از هرکدام 20 گرم، همه را بسیار نرم بسایید، بعد با 250 گرم عسل یا نبات یا شکر مخلوط کرده و صبح، ظهر و شب، هر بار یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.
* سورنجان 20 گرم، بهمن سرخ و بهمن سفید از هرکدام 40 گرم و نبات 100 گرم، همه را نرم بسایید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.
هلیله‌ی سیاه 20 گرم و تاج‌ریزی،‌گل نیلوفر، شاه‌تره و پوست هلیله‌ی زرد از هرکدام 10 گرم، همه را بسیار نرم بسایید، بعد با 500 گرم عسل مخلوط کرده و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید و روی آن نیز یک لیوان شیر بنوشید.
ضمناً در مورد این بیماری خوردن خوراکی‌های گرم، شربت‌های گرم و گل قند عسلی توصیه می‌شود، هم چنین بهتر است به طور مرتب موضع را با آب گرم شستشو داده و آن را گرم نگه دارید و به عنوان مالشی نیز از روغن قسط یا روغن سورنجان یا روغن بابونه یا روغن فرفیون استفاده کنید.

تقویت حواس پنج‌گانه

برای تقویت حواس پنجگانه باید گِل مختوم، طباشیر هندی، درونج، زرنباد، زعفران، پوست هلیله‌ی کابلی، ابریشم مقرض، صندل سفید، پوست بیرونی پسته، هیل قرابی، مروارید، عود، کهربا و بسد از هرکدام 5 گرم، بهمن سرخ و سفید، گل گاوزبان، شاه تره، بادرنجبویه و کبابه‌ی چینی از هرکدام 10 گرم و قند یا شکر یا نبات 250 گرم، همه را بسیار نرم بسایید، بعد با آب طلا، آب نقره، آب به، آب سیب درختی قرمز، آب انار شیرین و آب لیمو مخلوط کرده، در یخچال نگه دارید و از مخلوط آن هر روز صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری میل کنید.

فلج یا استرخاء

پیش‌گیری از فلج شدن:

اگر می‌خواهید فلج نشوید، پس از خوردن ماهی در آب سرد نروید و خوراکی‌هایی که طبیعت سرد دارند را زیاد از حد نخورید، در زیرزمین یا مکان‌های سرد و رطوبتی زندگی نکنید و با شکم پر به خواب نروید.
ضمناً خوردن خوراکی‌هایی مثل آب لیمو، جوانه‌ی گندم، سمنو و انگور زرد و رسیده از فلج شدن پیش‌گیری می‌کند.

درمان فلج:

فلج یا استرخاء یعنی حس و حرکت عضوی ناقص شده و یا کاملاً از بین رفته باشد و گاهی حس برقرار است ولی حرکت زایل می‌شود. این بیماری بستگی به نوع گرفتاری عضو دارد که مرکزی باشد یا محیطی. مرکزی مربوط به اعصاب مغز و محیطی مربوط به اعصاب نخاع شوکی است.
در مورد فلج یا استرخاء باید از خوردن خوراکی های سرد و رطوبتی، رفتن به استخر و یا حمام آب سرد، استراحت در مکان‌های سرد و نمناک، نشستن جلوی پنکه و کولر خودداری کرده و در عوض از خوراکی‌هایی مانند: سیر، والک، آب لیمو، مربای وج، زنجبیل و عسل زیاد استفاده کنید.
برای درمان آن باید روزی سه مرتبه روغن ریحان و یا روغن فلفل سیاه را بر عضو فلج مالش دهید.
* برگ‌های سفت کلم را له کرده، بعد کمی بپزید و روی عضو فلج بگذارید و این کار را روزی سه مرتبه تکرار کنید.
* هر بار که به حمام می‌روید مغز گردوی کوبیده شده را با زیره‌ی سیاه ساییده شده و مقداری عسل مخلوط کنید و در حمام گرم بر سر و بدن مخصوصاً موضع فلج شده بمالید و مدتی صبر کنید تا خوب عرق کنید (هرچه بیشتر صبر کنید بهتر است)، بعد بدن را بشویید و از حمام خارج شوید و پس از خارج شدن موضع را گرم نگه دارید.
مقداری شفتالوی خشک را در آب گرم بخیسانید و آب آن را مرتب بنوشید و هنگامی که تمام شد مجدداً بخیسانید و مصرف کنید و گِل گوگرد را نیز در آب حل کنید و هر روز موضع را در آن آب نگه دارید و مالش دهید و هر دو دستور را تا بهبودی کامل ادامه دهید.
* پیه بز آب کرده را گرم کنید و بر موضع فلج مالش دهید، بعد پارچه‌ای پشمی را روی آن ببندید، سپس یک قطعه سنگ یا یک آجر آب ندیده را خوب گرم کنید و روی موضع قرار دهید تا بیش از حد گرم شود (هرچه بیشتر بتوانید گرمی آن را تحمل کنید بهتر است).
* سداب و گل همیشه بهار کوهی را با هم بجوشانید و آب آن را مرتب بر موضع فلج بمالید.
* مقداری وج را نرم بسایید، بعد با کمی عسل مخلوط کرده و خارج از یخچال نگه دارید و صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.
* ناردین، سازج هندی، جنطیانا، زاج سفید، هوفاریقون، اگیر ترکی، فلفل سفید، اذخرمکی، زعفران، دارفلفل، حب القار، جعده، کندر تلخ، قردمانا، سکبینج، اقاقیا، زرآوند و جاوشیر خشک از هرکدام 5 گرم، قنطوریون، رازیانه، صمغ عربی، انیسون، جندبیداستر، فطراسیون، سنبل، فلفل سیاه، عصاره‌ی شیرین بیان و قسط شیرین از هرکدام 10 گرم، زنجبیل و تخم کرفس از هرکدام 15 گرم، مروارید و فراسیون از هرکدام 15 گرم، پودینه و مشک ترامشیع از هرکدام 20 گرم، اسطوخدوس هندی 30 گرم، دارچین و گل محمدی از هرکدام 110 گرم و تخم شلغم و ریشه‌ی اریسا از هرکدام 120 گرم، همه را نرم بسایید، سپس در آب جوش بریزید تا به مدت یک شبانه روز بماند، بعد 5 گرم سقز و یک کیلو عسل اضافه کرده و روی آتش ملایم گذارده و خوب درهم بیامیزید، بعد در جایی خنک نگه‌داری کرده و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق غذاخوری از آن را میل کنید.
* فلفل سیاه، هل قرابی، تربد، زنجبیل، دارچین، جوز هندی و بسبایج از هرکدام 10 گرم و آمله‌ی مقشر 20 گرم همه را نرم بسایید، بعد با 500 گرم نبات ساییده شده و 500 گرم عسل مخلوط کرده و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.
* دارچین، زنجبیل، هلیله‌ی سیاه، شیطرج، فلفل سیاه، بابونه‌ی شیرازی و نخود الوند از هرکدام 5 گرم و آمله‌ی مقشر، ثعلب و تخم‌های مغز میوه‌ی کاج از هرکدام 10 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 20 گرم پودر نارگیل و یک کیلو مویز بی‌دانه‌ی کوبیده شده و یک کیلو عسل مخلوط کرده و هر روز صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.  

فلج در افراد بلغمی:

اگر بلغمی مزاج هستید و دچار بیماری فلج شده‌اید؛ لااقل به مدت 4 روز و حداکثر 14 روز نباید داروهای قوی مصرف کنید و بعد از آن مدت شروع به درمان نمایید، بدین طریق؛ گل محمدی 25 گرم، انیسون و بادیان از هرکدام 50 گرم و بادرنجبویه 75 گرم، همه را نیمکوب کرده و بیست قسمت کنید، هر قسمت از آن را شب در یک و نیم لیوان آب بخیسانید و صبح در همان آب بجوشانید، بعد آب آن را صاف و شیرین سازید و بنوشید، سپس تفاله‌ی آن را نیز مجدداً بخیسانید و شب دوباره بجوشانید و آبش را مصرف کنید.
* زیره‌ی سیاه، تخم کرفس و زنیان از هرکدام 10 گرم، انیسون، بادیان و رب سوس از هرکدام 20 گرم و ریشه‌ی کبر و ریشه‌ی کرفس از هرکدام 40 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با گل قند عسلی مخلوط کرده و صبح و عصر، هر مرتبه یک قاشق غذاخوری از آن را میل کنید.
* جاوشیر و سکبینج را به نسبت مساوی کوبیده و با عسل مخلوط کرده و روزی یک قاشق چای‌خوری از آن را میل کنید و یا داخل کپسول‌های خالیِ 500 را پر کرده و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک عدد قبل از غذا میل کنید.
* انغوزه را در کپسول خالی 500 پر کنید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک عدد قبل از غذا میل کنید.
* در حمام خشک یعنی در حرارت خشک حمام بنشینید و آهک گرم را روی پارچه‌ای ریخته یا داخل کیسه‌ای بریزید و روی عضو بگذارید، به طوری که خود آهک با عضو تماس نداشته باشد ولی حرارت و گرمی آن به عضو برسد.
* در چشمه‌هایی که آب آن گوگرد دارد بروید و مدتی در آن بمانید و گه گاهی این کار را انجام دهید.
* پودینه و گل بومادران را مخلوط بجوشانید و آب آن را در آب گرم وان حمام بریزید و در آن بنشینید و با لیف یا پارچه‌ای بدن را ماساژ دهید، بعد بدن را خشک کرده و روغن قسط یا روغن شبت یا روغن سداب یا روغن سیاه‌دانه یا روغن سیر بمالید.
عاقرقرها و جند بیداستر را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد در روغن سیاه‌دانه حل کنید، سپس کمی بوره‌ی ارمنی اضافه کرده و بر عضو معیوب مالش دهید.
* برگ درخت نارنج، گل بابونه‌‌ی شیرازی، برگ سداب، مرزنجوش، دانه‌های اسفند، مغز ناخنک، اسطوخدوس هندی، سوسنبر، بادرنجبویه، قیصوم، برگ خطمی و‌ آویشن شیرازی را به نسبت مساوی بجوشانید و در آب آن بنشینید یا موضع معیوب را در آن قرار دهید.
* عودالصلیب و دانه‌های اسفند از هرکدام 10 گرم، رازیانه و بوزیدان از هرکدام 20 گرم و اسارون، حب بلیسان، ریشه‌ی کبر، ریشه‌ی کرفس، دارچین و جنطیانا از هرکدام 30 گرم، همه را نرم بسایید، بعد 250 گرم مویز را جداگانه بکوبید تا به صورت خمیر درآید، سپس پودرها را با آن خمیر مخلوط کرده و قرص‌هایی به اندازه‌ی یک فندق درست کنید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک عدد میل کنید.
* فلج در اندام تحتانی:
اگر فلج در اندام تحتانی بوده و مربوط به ورم نخاع یا عامل، فشار دیگری باشد که باعث تورم نخاع شده؛ برای درمان آن باید به دستور زیر عمل کنید:
در صورتی که فربه و پر خون باشید بهتر است اول فصد کنید و در مورد کم کردن وزن بکوشید. اما در مورد درمان نیز باید گل مامیثا، اقاقیا، صندل و فوفل را به نسبت مساوی بسایید، بعد با آب تاج‌ریزی مخلوط کرده و محل معیوب را با آن مالش دهید.
* مقداری موم را در مقداری روغن گل، روی حرارت حل کنید، سپس برگ‌های چغندر تازه را بکوبید و با آن مخلوط کرده و ضماد کنید.

فلج در اثر ضربه:

اگر فلج در اثر ضربه بوده و بلافاصله پس از وارد شدن ضربه به وجود آمده باشد لاعلاج است. اما اگر بعد از ضربه خوردگی به تدریج ایجاد شده باشد باید جاوشیر، فرفیون، مرمکی و جند بیداستر را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد با روغن گل و مقداری موم مخلوط و ضماد کنید.
* صد گرم دانه‌های اسفند را نیمکوب کرده و 48 ساعت (دو شبانه روز) در آب جوش بخیسانید، بعد در همان آب بجوشانید تا آبی که روی آن ریخته شده است به نصف برسد، سپس به اندازه‌ی نصف آن مقدار آب، روغن کنجد اضافه کرده و روی حرارت ملایم بجوشانید تا آب تمام شود و روغن بماند و آن روغن را روزی سه مرتبه بر محل فلج مالش دهید.
* دارچین نرم شده را در روغن کنجد بریزید و بجوشانید یا آن را چند روز در مقابل آفتاب قرار داده و روزی سه مرتبه بر محل معیوب مالش دهید.
* فلج عصب صورت:
برای درمان فلج عصب صورت باید جوز هندی، فلفل سیاه، بسبایج، تربد مُجوّف، هل قرابی، دارچین و زنجبیل از هرکدام 10 گرم و آمله‌ی مقشر 20 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 250 گرم نبات ساییده شده و یا 500 گرم عسل مخلوط کنید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را بخورید.
* تخم کتان، تخم شنبلیله و جوزهندی را نرم بسایید، بعد با پیه آب کرده‌ی مرغ و روغن زیتون و مغز حرام گاو مخلوط کنید و روزی سه مرتبه با آن پشت گردن و محل فلج را مالش دهید.
* یک عدد جوز هندی کوچک را به طور دایم در دهان نگه دارید و آب دهان را بلع کنید و 2/5 گرم مرزنجوش و 1 گرم سکبینج را بسایید، بعد با یک قاشق روغن زیتون مخلوط کنید و هر بار، یکی دو قطره در بینی بچکانید.
* گل بابونه، آویشن شیرازی و پودینه را بجوشانید و با آب آن سر را بشویید، بعد با روغن بابونه یا روغن آویشن و یا روغن پودینه پشت سر، گردن، شقیقه، صورت و محل فلج را هر 1 ساعت یک مرتبه مالش دهید و روغن گردو را روزی سه مرتبه در بینی بچکانید و لااقل به مدت 7 روز این عمل را تکرار کنید.
* روغن قسط یا روغن سداب یا روغن گردو را بر سر و گردن مالش دهید و فلفل سیاه را نرم بسایید و با یکی از همان روغن‌های نسخه‌ی قبلی مخلوط کنید و بر محل فلج ضماد کنید و مرتب میخک را در دهان قرار داده و بمکید و شربت عسل بنوشید و عضلات پشت گردن را گرم نگه دارید.
* گل بنفشه را بپزید و جلوی سر ضماد کنید و ماءالاصول را در سکنجبین یا گل قند عسلی حل کرده و روزی سه مرتبه، هر بار یک قاشق از آن را میل کنید.
* روزی سه مرتبه را ایارج فیقرا بخورید.
* آویشن شیرازی، سداب، عاقرقرها، دانه‌های اسفند، گل بابونه‌ی شیرازی، مرزنجوش و مغز ناخنک را به نسبت مساوی بجوشانید و با آب آن سر را بشویید و صورت را نیز با آب جوشانده‌ی خردل، آویشن و بابونه که با سرکه مخلوط شده باشد شستشو دهید.
* اگیر ترکی را مکرراً در دهان بگذارید و بمکید و سندروس را به صورت بخور به کار برید.

درمان لاغری و ضعیفی

اگر لاغر و ضعیف هستید و میل دارید که برطرف شود؛ از گرمک، توت‌فرنگی، موز، آب انگور زرد و رسیده، ذرت، خرما، کلم قرمز، سیب‌زمینی، نخود، کته‌ی برنج، کته‌ی برنج با پرتقال، نان سبوس‌دار برشته، قند، مرباها، تخم شنبلیله، شیر گاو و نان با پنیر و مرزه زیاد استفاده کنید. هم چنین می‌توانید هر صبح ناشتا مقداری خاکشیر را با آب هویج میل کنید.
به عنوان درمان قبل از هر حمام روغن سیر را به ستون فقرات خود بمالید.
* کندر، صمغ عربی، کتیرا پیچ، ثعلب و مصطکی رومی را به نسبت مساوی نرم بسایید و هر روز صبح قبل از صبحانه یک قاشق چای‌خوری از آن را با یک لیوان آب گرمک یا یک لیوان شیر مخلوط کرده و بنوشید.
* آب کلم قرمز را بگیرید و با دو برابر آن شکر بجوشانید تا قوام آید و صبح، ظهر و شب، هر بار مقداری از آن شربت را با دو برابر آن آب گریپ فوروت مخلوط کرده و بنوشید.
* یک هفته روزی یک لیتر شیر بنوشید و به جای تمام غذاهای روزانه انواع میوه بخورید و پس از یک هفته مقدار شیر را به مرور زیاد کنید تا به سه لیتر برسد و چند هفته این رژیم را ادامه دهید.

لاغری بدن از مرض قند:

در صورتی که لاغری و ضعیفی بدن از اثر مرض قند (دیابت)‌باشد باید ضمن پرهیز از خوردن هر خوراک شیرین و مصرف به موقع داروی مربوط به درمان دیابت؛ باید از قلقاسی (سیب‌زمینی ترشی) هر روز استفاده کنید.

لاغری که از مرض سیل باشد:

اگر ضعیفی و لاغری بدن در اثر بیماری سیل باشد باید از کلم زیاد استفاده کنید.

رشد و تقویت اندام:

بهترین خوراکی که برای تقویت اندام بسیار مفید است لیمو می‌باشد.

رشد قد:

خوراکی‌هایی که به افزایش رشد قد کمک می کنند عبارتند از: آب هویج‌فرنگی، آب زردک، کلم، شیر، میگو،، قند، سرکه، چربی‌جات، کله‌پاچه، سیرابی و ژلاتین.

رشد کودکان:

برای رشد کودکان باید هر روز اسفناج چرخ کرده را با روغن بادام شیرین مخلوط کنید و به او بخورانید. ضمناً خوراکی‌هایی که به رشد کودک کمک می‌کنند عبارتند از: آب انگور زیاد، آب پرتقال، آب انار، آب سیب درختی، آب هویج فرنگی، آب زردک، هلو، زردآلو، آلو، توت‌فرنگی، کلم، قلقاسی (سیب‌زمینی ترشی)، پیاز، شیر بلغور، تخم جعفری و یونجه‌ی پخته شده یا عرق یونجه.

جهت قوی شدن:

عسل و کنجد انسان را قوی می‌سازند.

تقویت عضلات:

کشمش برای تقویت عضلات بسیار مفید است.

تقویت نیرو:

برای تقویت نیروی جسمانی باید خصی‌الثعلب، زرآوند مدهرج، آمله‌ی مقشر، شیطرج، جلقوزه، دارچین، زنجبیل، گل بابونه‌ی شیرازی، فلفل سیاه و پوست هلیله‌ی کابلی از هرکدام 20 گرم را بسایید، بعد با 500 گرم عسل مخلوط کرده و صبح و عصر، هر مرتبه یک قاشق چای‌خوری از آن را میل کنید.

تقویت عمومی بدن

خوراکی‌های مفید جهت تقویت عمومی بدن عبارتند از: توت، لیمو، انگور، هویج، زردک، پیاز، اسفناج، لوبیا سبز، رب غوره،‌آب جوشانده‌ی بهار نارنج، عرق ینجه، تخم کرفس، تخم شاهی، تخم ترب، تخم شلغم، تخم زردک، تخم هویج فرنگی، تخم پیاز، تخم‌کتان، تخم کلم، تخم یونجه، تخم ریحان، تخم شوید، ثعلب، جوزهندی، خولنجان، سیاه‌دانه، بادیان، زنیان، هیل قرابی، میخک، شکوفه‌ی خرمای نر (طلع)، مغز تخم زبان گنجشک، زنجبیل، دارچین، قسط شیرین، انجره، عود هندی، سعد کوفی، قرفه، تخم هلیون یا مارچوبه، تخم شنبلیله، بهمن سرخ، بهمن سفید، بوزیدان، نارگیل، مغز بادام، مغز پسته، مغز فندق، مغز گردو، هسته‌ی خرما، دار فلفل، قدومه‌ی شیرازی، زعفران، عودالصلیب، قرص کمر، اگیر ترکی، زیره‌ی کرمانی، نعناع خشک، مصطکی رومی، سورنجان، فوفل، شاهدانه و کنجد.
ضمناً می‌توانید زیره‌ی سیاه، سورنجان مصری، عاقرقرها، بهمن سرخ، مصطکی رومی، عودالصلیب، صبر زرد، ثعلب و تخم هویج از هرکدام 15 گرم را نرم بسایید، بعد با 500 گرم عسل مخلوط کرده و صبح،‌ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق چای‌خوری از آن را میل کنید.
* زنجبیل، آمله‌ی مقشر، پوست هلیله‌ی زرد، پوست هلیله‌ی کابلی و هلیله‌ی سیاه از هرکدام 10 گرم، شقاقل، بهمن سرخ و سفید و تودری سرخ و سفید، از هرکدام 20 گرم و مغز تخم زبان گنجشک 40 گرم، همه را بسیار نرم بکوبید، بعد کنجد، مغز بادام شیرین و مغز پسته‌ی خام از هرکدام 200 گرم را نرم کوبیده، بعد همه را با یک کیلو عسل مخلوط کرده و هر روز صبح، ظهر و شب، هر بار یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.
* تخم گشنیز و شاه‌تره از هرکدام 5 گرم، گل گاوزبان، بادرنجبویه، بسفایج، ابریشم مقرض، هلیله‌ی سیاه، پوست هلیله‌ی زرد و پوست هلیله‌ی کابلی از هرکدام 10 گرم و اسطوخدوس هندی و مصطکی از هر کدام 20 گرم، همه را بسیار نرم بسایید، بعد با نیم کیلو عسل مخلوط کرده و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را میل کنید.  

تقویت کودکان:

برای تقویت کودکان شربت کاسنی مفید می‌باشد.
منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرة‌المعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.