معرفی بادام شیرین و خواص درمانی آن

درخت بادام واریته‌های مختلفی دارد. دو واریته از آن، یکی درخت بادام شیرین و دیگری درخت بادام تلخ می‌باشد که از نظر شکل ظاهری تقریباً شبیهِ یکدیگر می‌باشند به طوری که تمیز دادن آنها از یکدیگر مشکل است. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به درخت بادام شیرین اشاره شده است. (بادام‌ها انواع مختلفی دارند که نام تعدادی از آنها بادام شیرین، تلخ، کاغذی، کوهی، درختی، هندی، زمینی، بلوچی، سنگی، بخورک، ارژن، بادامچه، تنگرس و وامچک می‌باشد.)

نام علمی درخت:

Prunus amygdalus var dulcis، نام فرانسه Amandier doux و نام انگلیسی آن Sweet almond tree می‌باشد. نام‌های دیگر میوه آن (بادام) به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بادام معمولی، بادام آجیلی، بادام شیرین و لَوز نامیده شده است.  

تیره گیاه:

گل سرخ Rosaceae

نوع گیاه:

درخت

مشخصات ظاهری:

درختی است قدیمی به ارتفاع حدود 6 متر با ریشه‌بندی قوی و عمودی، برگ‌های آن ساده، منفرد، بیضی، دراز، نوک تیز، دندانه‌دار و به رنگ سبز و گل‌های درخت سفید و مایل به صورتی می‌باشند. به صورت جوشانده، رفع کننده درد گلو و برای سرفه‌های پیاپی، التهاب مجاری تنفسی و سیاه سرفه نیز مفید می‌باشد. منحصراً عمل تسکین دهنده دارد ولی بیماری را معالجه نمی‌کند. میوه‌اش پس از ریختن گل‌ها به صورت شفت ظاهر شده که قشر خارجی آن را گوشتی سبز و کرکدار تشکیل می‌دهد و پس از رسیدن میوه زیر پوست کرکدار، بادام با پوست سختی وجود دارد که محتوای آن یک مغز نوک تیز و پوستدار می‌باشد که به آن مغز بادام می‌گویند. میوه سبز و نرسیده درخت بادام را چغاله بادام می‌گویند.

طبیعت مغز بادام:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

اغلب در نواحی معتدل و معتدله سرد آسیا، نواحی معتدل آفریقا و در ایران بیشتر در استان‌های فارس، کرمان، یزد، اصفهان، خراسان، تهران و لرستان کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مغز بادام شیرین:

آب، روغن ثابت، مواد آلبومینوئیدی، امولسین، قند، صمغ، موسیلاژ، املاح معدنی (فسفر، آهن، کلسیم و پتاسیم)، ویتامین‌های B3, B2, B1 و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

مغز بادام. در ضمن برگ، گل و پوست میوه نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

در طب سنتی مغز بادام را به صورت آسیاب شده استفاده می‌کنند و در صنایع مختلف خصوصاً در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد.

خواص درمانی مغز دانه:

مغذی و شیرافزا، نرم کننده سینه و خارج کننده اخلاط سینه، مولد اسپرم و تقویت کننده قوای جنسی، برطرف کننده زخم مثانه و خارج کننده سنگ‌های کلیه، مثانه و مجاری ادراری، کاهنده اوره خون و تقویت کننده معده، آنتی اکسیدان و افزاینده قوه بینایی، برطرف کننده درد کبد و نرم کننده زخم روده، آرام بخش و کاهنده کلسترول و فشار خون بالا می‌باشد. در ضمن برای ناراحتی‌های اگزما، مخملک، اسهال، بیماری‌های حنجره، نفس تنگی، سرفه و خشونت حلق نیز مفید است. حریره بادام برای کودکان خردسال غذایی مقوی و خوردن مغز بادام در بچه‌ها و نوجوانان باعث رشد سریع و متعادل کننده آلات تناسلی آنان می‌شود.

خواص درمانی پوست سبز کرکدار بادام:

به صورت جوشانده، رفع کننده درد گلو و برای سرفه‌های پیاپی، التهاب مجاری تنفسی و سیاه سرفه نیز مفید می‌باشد. منحصراً عمل تسکین دهنده دارد ولی بیماری را معالجه نمی‌کند.

خواص درمانی برگ:

به صورت دم کرده، آرام کننده، صفرابر، تقویت کننده اعمال کبد و برای نارسائی اعمال کبد نیز مفید است.

خواص درمانی شکوفه بادام:

به صورت دم کرده، مسهل، ضد کرم و ضد سیاه سرفه می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.