چگونگی افزایش مشارکت ورزشی دانش‌آموزان

مسئله:

مزیت عمده‌ی فعالیت‌های ورزشی درسی و دانشگاهی آن است که فرصت‌هایی را در اختیار دانش‌آموزان و دانشجویان قرار می‌دهند تا مهارت‌های خود را توسعه دهند و به ویژه مهارت‌های جسمانی را در خارج از کلاس پرورش دهند و آزمایش کنند. البته وقتی برنامه‌های دبیرستانی روی فعالیت‌های ورزشی قدرتی و عملکردی توجه خاصی می‌کنند، تعدادی از مردان و بسیاری از زنانی که ترجیح می‌دهند فعالیت‌های ورزشی بیشتر روی لذت و مشارکت تأکید داشته باشد، از مشارکت در این فعالیت‌ها مأیوس می‌شوند. در واقع، این امر ممکن است عامل اصلی باشد که دانش‌آموزان و دانشجویان را از برآورده کردن اهداف برابری جنسیتی آنها، با وجود تلاش‌های دائم برحذر می‌دارد تا این اطمینان حاصل شود که فرصت‌هایی نیز در دسترس بانوان قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، بانوان ممکن است بیشتر از مردان مشتاق انجام فعالیت‌های ورزشی نباشند که پیرامون این باور و عقیده شکل می‌گیرند تا با آن اثبات شود که مرد واقعی کیست. بیشتر دبیرستان‌ها وقتی سخن از مشارکت ورزشی به میان می‌آید، هنوز می‌گویند به برابری جنسیتی دست پیدا نکرده‌اند.
کسری بودجه نیز بر تغییر یا گسترش برنامه‌ها به روش‌های خلاق دخالت داشته‌اند. یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهایی که به مشارکت بیشتر در فعالیت‌های ورزشی متنوع وارد است، استفاده کردن از شهریه‌هاست. تهدید دیگر، استفاده کردن از سازمان‌های ترویج کننده‌ی امر خصوصی‌سازی برای تعیین بودجه برای فوتبال یا بسکتبال پسران به نوعی است که از قوانین برابر جنسیتی تخطی یا از آن دوری می‌کنند و قطعاً هر تصور کلی را درباره‌ی مشارکت همگانی دانش‌آموزان تخریب می‌کنند.

پیشنهادهایی برای اصلاح و تغییر:

هر کس نمی‌تواند یا انگیزه ندارد از لحاظ جسمانی در فعالیت‌های ورزشی دبیرستانی و دانشگاهی بر اساس مدل قدرت و کارآیی شرکت کند. کسانی که از همکلاسی‌های خود بزرگ‌تر، سریع‌تر و قوی‌تر در نظر گرفته نمی‌شوند، به ورزش‌های جایگزین نیاز خواهند داشت. هیچ دلیلی وجود ندارد که تنها یک تیم مدرسه در مسابقات متنوع حضور یابد. اصلاً چرا دو یا چند تیم وجود نداشته باشد؟ چرا نباید لیگ بسکتبالی برای بازیکنان زیر 70 کیلو یا لیگ بسکتبالی با بازیکنان زیر 180سانتی‌متر قد وجود داشته باشد؟ این گونه فعالیت‌های ورزشی را باید در جایی جست و جو کرد که موفق بوده‌اند.
تلاش‌هایی برای توسعه‌ی فعالیت‌های ورزشی درسی و دانشگاهی جدید صورت گرفته است که در آن اندازه و استحکام برای موفقیت حیاتی و اصلی نیست. اغلب به جای برخی از فعالیت‌های ورزشی متنوع و مناسب، برای مشارکت بیشتر به فوتبال و بسکتبال تأکید می‌شود. چرا نباید تیم‌هایی برای فریزبی، اسکیت، راکت‌بال، سافت‌بال یا هر ورزش دیگری وجود داشته باشد که برای آن علاقه‌ی محلی کافی برای آزمودن افراد و مردم وجود دارد؟ دانش‌آموزان و دانشجویان با کمی راهنمایی، خودشان می‌توانند این تیم‌ها را مربیگری و مدیریت کنند. و مسابقاتی را با حریفانی از مدارس دیگر ترتیب دهند. اگر مسئولیت‌پذیری با مهارت‌های خودمختاری و تصمیم‌گیری صورت بگیرد، چرا به دانش‌آموزان و دانشجویان اجازه نمی‌دهیم که تیم‌های خود را طوری جهت دهند که بیشتر آنها فرصت مشارکت داشته باشند؟ دانشجویان معلول تقریباً در تمام برنامه‌های ورزشی متنوع به طور کامل نادیده گرفته شده‌اند. مدارس و دبیرستان باید فرصت‌های مشارکتی ورزشی را برای این دانش‌آموزان فراهم کنند. این موضوع می‌تواند به ویژه در یک برنامه‌ی طراحی شده یا با درج ورزشکاران معلول در تیم‌های دبیرستانی موجود، انجام شوند. اگر در یک مدرسه به اندازه‌ی کافی ورزشکار معلول وجود نداشته باشد، ورزشکاران مدارس با هم ادغام می‌شوند یا یک تیم از کل مدارس شرکت‌کننده تشکیل می‌شود.
فعالیت‌های ورزشی دختران و بانوان هنوز به اندازه‌ی ورزش پسران حمایت نمی‌شوند. البته این مشکل تاریخچه‌ای دارد که ماورای برنامه‌های دبیرستان است، اما نتیجه این می‌شود که دختران به تعداد کمتری نسبت به پسران در فعالیت‌های ورزشی شرکت می‌کنند.
گاهی هنوز بر تیم‌های پسران به عنوان مهم‌ترین تیم‌های مدرسه تأکید می‌شود. برابری جنسیتی در برنامه‌های گوناگون می‌تواند در بعضی از مدارس از راه فعالیت‌های ورزشی که در بخش پیشنهادهایی برای تغییر و اصلاح بیان شد، حاصل شود.
بیشتر مدارس اکنون از شهریه‌های مشارکت ورزشی برای حفظ ورزش‌های دانشگاهی و دبیرستانی خود استفاده می‌کنند. این استراتژی و خط مشی ممکن است کارآیی داشته باشد اما ممکن است مشارکت را در بین دانش‌آموزان و دانشجویانی محدود سازد که از خانواده‌های کم درآمد هستند، حتی وقتی استثناهایی نیز درباره‌ی شهریه آن‌ها اعمال می‌شود اگر شهریه برای حفظ برنامه‌های درسی لازم باشد، همه‌ی دانش‌آموزان و دانشجویان باید برای پول کار کنند تا خرج برنامه‌های خود را پوشش دهند یا باید سازمان‌های دولتی وجود داشته باشند که بودجه‌هایی را برای پرداخت شهریه به دانش‌آموزان و دانشجویان در پاسخ به مساعدت و کمک تعیین کنند.  

نکته‌ی مهم:

مدیران، معلمان و مربیان باید بسیار دقت کنند تا به طور سهوی و غیر عمد اطلاعاتی را از وضعیت اجتماعی ارائه ندهند که در آن ورزشکاران طوری امتیاز داده شوند و مورد تمجید قرار بگیرند که احساسات تنفرانگیز و الگوهایی از آزار و اذیت و بهره‌برداری در بین دانشجویان و دانش‌آموزان دیگر به وجود آید.
یلیون بوتستین، منتقد امور تحصیلی و رئیس دانشگاه بارد، اشاره کرده است که دبیرستان‌های امروز باید اصلاح شوند، چون ارزش‌های داده شده به یک ورزشکار مرد و ضد عقل‌گرایی، نوجوانان را در جهان به دام می‌اندازد، مانند این که در حال کوچک کردن یک فرد بزرگ در یک یونیفورم بچگانه هستند. این موارد از جمله واژه‌های ناخوشایند و بی‌رحمانه است، اما باید زنده کننده‌ی ارزیابی‌های انتقادگرایانه از فرهنگ‌های مدرسه‌ای باشد که در آن بیشتر دانش‌آموزان و دانشجویان از جمله کسانی هستند که می‌توانند در زمین فوتبال به دیگران پشت پا بزنند. وقتی در ساختار کلی، فعالیت‌های مدرسه‌ای و دبیرستانی به ورزش بیش از حد توجه می‌شود، بعضی از دانش‌آموزان بدون قصد و به طور غیرعمد در حاشیه گذاشته می‌شوند و از روابطی که نیاز دارند تا احساس ارزشمندی کنند، محروم می‌شوند. این موضوع باعث خراب شدن وضعیت آموزش و تحصیل می‌شود.  

پیشنهاد و توصیه‌هایی برای اصلاح و تغییر:

شاید تکرار مکررات باشد که بگوییم فعالیت‌های ورزشی باید با نگرش مناسبی بررسی شوند. البته دست‌اندرکاران بزرگسالی که دبیرستان‌ها را اداره می‌کنند، باید به این موضوع باشند. آنها باید دقیقاً بررسی کنند که چگونه سیستم‌های ارزیابی و امتیازدهی در مدراس کارآیی دارد. این کار آسانی نیست. چون وقتی افراد بزرگسال از لحظا شخصی با عناوین فرعی رفتار دانش‌آموزی در کلاس، راهروها، بوفه‌ها، پارکینگ و دیگر فضاهای همگانی اطراف مدرسه و دانشگاه آشنا نباشند، بیان و اظهارنظر درباره‌ی امتیاز اجتماعی و برتری اجتماعی اغلب مشکل است. البته چالش وقتی است که آن را بدون آنکه بدانند تحت نظر داشته باشیم و بی‌اجازه وارد حریم خصوصی دانش‌آموزان شده‌ایم و مدرسه را به یک اداره‌ی پلیس کوچک تبدیل کرده‌ایم. بهترین خط مشی گرد هم آوردن دانش‌آموزان با سیاست‌سنجی و سیاست‌سازی گروهی در مکان‌هایی است که آنها با سلیقه‌ها و مشخصه‌های متفاوت، به یکدیگر احترام بگذارند. در اوج دفاع از جنبش حقوق شهروندی در 1966، فینال بسکتبال مردان NCAA با نبرد تیم تمام سفیدپوست دانشگاه کنتاکی با تیم دانشگاه تگزاس برگزار شد که پنج بازیکن سیاه‌پوست داشت. این بازی مردم را آگاه کرد، به تبعیض نژادی که در اکثر فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی صورت گرفته بود. شکل‌گیری گروه‌های دوستانه در پیشرفت نوجوان مهم است؛ بنابراین بهتر است الگوهای رفتار متقابل انتخابی را قبول کنیم که افراد جوان راحت هستند و مورد تأیید قرار می‌گیرند، اما در همان زمان بهتر است تضمین کنیم که سیستم‌های امتیازبندی، گروه‌های دوستانه را در مدرسه رودرروی یکدیگر قرار نمی‌دهد. استراتژی دیگر، توجه و فهم برابر از موفقیت‌های دانش‌آموزان در فعالیت‌های دیگری غیر از فعالیت‌های ورزشی است. البته بهتر است از رسانه‌های محلی بخواهیم این کار را انجام دهند؛ همان طور که جی وینر، مقاله‌نویس ورزشی در Miineapolis star tribune می‌پرسد: «چرا باید پوشش خبری محلی فعالیت‌های ورزشی دبیرستان‌ها از پوشش رسانه‌ای داده شده به گروه‌ها، مسائل اجتماعی و علمی دیگر بیشتر باشد؟» او اشاره می‌کند که وقتی ستاره‌های ورزشی به فرهنگ امتیازدهی ورزشی در سنین جوانی معرفی می‌شوند، نگرش‌های دانش‌آموزان و اولیای مدارس منحرف و تحریف خواهند شد.

فعالیت‌های ورزشی دبیرستانی و دانشگاهی: مشکلات و راهکارها

وجود مشکلات در فعالیت‌های ورزشی دبیرستانی و دانشگاهی چیز جدیدی نیست. حتی در اواخر قرن نوزدهم، تیم‌های دانشگاهی متهم به خیلی حرفه‌ای و خصوصی بودن شدند. در اواسط سالهای دهه‌ی 1920، شرکت proportion Carnegie بودجه‌ی مطالعه‌ای را تأمین کرد که در آن ثابت شد برنامه‌های فوق درسی مشکلات و مسائلی دارند که به خصوصی‌سازی و حرفه‌ای‌گری مربوط می‌شود و از گنجاندن موضوع‌های تحصیلی و آموزشی در آن‌ها صرف نظر شده است.
در اوج دفاع از جنبش حقوق شهروندی در 1966، فینال بسکتبال مردان NCAA با نبرد تیم تمام سفیدپوست دانشگاه کنتاکی با تیم دانشگاه تگزاس برگزار شد که پنج بازیکن سیاه‌پوست داشت. این بازی مردم را آگاه کرد، به تبعیض نژادی که در اکثر فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی صورت گرفته بود.
مشکلات هنوز هم درباره‌ی حوزه دید، محبوبیت اجتماعی و نیز اندازه‌ی فعالیت‌های ورزشی تحصیلی و دانشگاهی وجود دارد. تلویزیون منابع جدید از درآمد را ایجاد، طرفداران جدیدی را جذب کرده و فعالیت‌های ورزشی را بیشتر از اهداف آموزشی تحصیلی دور ساخته است. سپس در سایه‌ی حقوق شهروندی و جنبش زنان، افراد دریافته‌اند که برنامه‌های فوق تحصیلی و درسی دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها، نژادگرایانه، جنسیت‌گرایانه و غیر پاسخگو به نیازهای مشارکتی افراد اقلیت و دانش‌آموزان دختر و بانوان بوده‌اند. این نمونه و نمونه‌های دیگری مانند سوء استفاده‌ها و مشکلات اقتصادی باعث شد تا اداره‌ی آموزش و پرورش آمریکا بررسی دیگری را در 1973 با بودجه‌ی خود انجام دهد. تعجب‌آور نبود که در این مطالعه ثابت شد هنوز هم مشکلات مطالعات گذشته وجود دارند.
در خلال سال‌های 93- 1991 کمیسیون Knight Foundation commission on intercollegiate athletics در مقاله‌ای سه فعالیت ورزشی مؤثر را معرفی کرد که در آن بیان شده بود فعالیت‌های ورزشی فوق‌برنامه‌ی تحصیلی حرفه‌ای نیاز به اطلاعات بسیار زیاد دارند. در 2001 این کمیسیون گزارش چهارم خود را منتشر کرد، فراخوانی به اقدام جدی درباره‌ی ارتباط دوباره‌ی فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی و آموزش عالی که بیشتر پیشنهادها در آن برای حذف موضوعی ارائه شده بود که به عنوان افزایش مستمر فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی تعریف می‌شد. این فعالیت‌های ورزشی با تحقیقات دیگر نشان داد که مشکلات مقابله با فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی امروزی به این ترتیب است:
1. تأکید بر ارزش‌های اقتصادی و تجاری، سرگرمی و تفریحی
2. نبود حقوق برای ورزشکاران
3. نابرابری‌های جنسیتی
4. اولویت‌های منحرف شده‌ای که بر روابط و آموزش نژادی مربوط می‌شود.
منبع مقاله :
یزدانی، مجتبی؛ (1395)، ورزش و مدیریت جهادی، تهران: تیسا، چاپ اول