معرفی به‌لیمو و خواص درمانی آن

نام علمی:

Lippia citriodora H.B.& K. نام فرانسه Citronelle و نام انگلیسی آن Lemon verbena می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، به‌لیمو، لُوَیزه، لُوَیسه و ورون نامیده شده است.

تیره گیاه:

شاه پسند Verbenaceae

نوع گیاه:

درختچه.

مشخصات ظاهری:

درختچه‌ای است به ارتفاع حدود دو متر با ساقه‌های دراز، زاویه‌دار و منشعب، برگ‌های آن همیشه سبز و ناخزان، خشن، معطر، ساده، کامل، بیضی شکل، دراز، نوک تیز و مجتمع به تعداد 3 یا 4 تائی به رنگ سبز روشن، گل‌های آن خیلی کوچک، خوشه‌ای و دارای جامی است که از خارج، سفید و از داخل آبی مایل به بنفش می‌باشد. میوه‌اش شفت مانند و در آن دو عدد دانه وجود دارد.  

طبیعت به‌لیمو:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و تر است.

رویش جغرافیایی:

اغلب در نواحی معتدل و معتدله سرد برخی از کشورها بخصوص کشورهای آمریکای جنوبی و در ایران بیشتر در نواحی استان‌های شمالی به صورت پرورشی کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در برگ به‌لیمو:

وجود یک ماده‌ی تلخ و اسانس روغنی فرّار (شامل سیترال، لیمونن وژرانیول) در آن مشخص شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ و سرشاخه‌های گلدار

نحوه مصرف:

معمولاً برگ و سرشاخه‌های گلدار را به صورت دم کرده یا جوشانده و له شده برگ تازه را به صورت ضماد استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

خواص درمانی:

ضد تشنج و آرام‌بخش، بهترین تقویت کننده معده و ضد اسپاسم، مسکن دردهای عمومی بدن و ضد تب، محرک و تسکین دهنده دردهای عصبی، برطرف کننده حالات عصبی و صداهای مبهم در گوش و ضد اضطراب و خستگی‌های روحی، مسکن سردردهای یکطرفه و ضد نفخ، کاهنده درجه گرمای بدن در بیماری‌ها و ضد سرگیجه، ضد نفخ روده و مفید برای میگرن می‌باشد. در ضمن برای تجسم ارواح، دلهره، دلپیچه، طپش قلب و درد معده نیز مفید است. استفاده از جوشانده آن به صورت غرغره برای رفع التهاب گلو و دهان مؤثر می‌باشد.

توجه:

ضد تب و کاهنده درجه گرمای بدن در بیماری‌ها دو مورد متفاوت است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.