معرفی پونه‌ی کوهی و خواص درمانی آن

نام علمی:

Origanum vulgare L.، نام فرانسه Origan vulgaire و نام انگلیسی آن Wild marjoram می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، پونه کوهی، فودنج جبلی و صعتر نامیده شده است.

تیره گیاه:

نعناع Labiatae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است چند ساله به ارتفاع حدود 50 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر با شاخه‌ها و ساقه‌های بسیار سخت و به رنگ سبز مایل به قرمز و کرکدار و برگ‌های آن سبز تیره، بدون دمبرگ، بیضوی، پهن، نوک تیز، کرکدار و معطر می‌باشند. در انتهای شاخه‌ها، گل دهنده و گل‌هایش به صورت مجتمع و ارغوانی رنگ هستند.  

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب مناطق جنگلی و دامنه کوه‌های برخی از کشورهای اروپایی و آسیایی می‌روید و در ایران بیشتر در استان‌های هرمزگان و فارس انتشار دارد. طبق نظر کارشناسان گیاهان دارویی زادگاه و محل انتشار پونه‌ی کوهی در ایران می‌باشد که در این مورد اختلاف نظر وجود دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن:

اسانس روغنی فرّار (شامل دی‌ال پینن، دی پنتن، لینالول، بی‌سیکلیک سسکی‌ترپن و تری سیکلیک سسکی‌ترپن)، تانن، مواد تلخ و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

سرشاخه‌های گلدار

نحوه مصرف:

معمولاً به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند.

خواص درمانی:

آنتی اکسیدان قوی و تقویت کننده عمومی بدن، مسکن دردهای پی در پی شکم و ضد اسهال، تسکین دهنده دردهای گلو و ضد یرقان، ضد استسقاء و ادرارآور، خارج کننده گازهای معده و روده و آرام‌بخش، مسکن سرفه و رفع کننده وزوزگوش، تسکین دهنده دردهای روماتیسمی و مفید برای زکام، قاعده‌آور و در مواقعی که جریان حیض در اثر سرما ناچیز باشد برای ازدیاد آن مؤثر است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.