رود نیل طولانی‌ترین رود در جهان است. این رود از دریاچه‌های آفریقای جنوبی به سمت شمال و به دریای مدیترانه جریان دارد. با این حال، رود نیل نسبت به بسیاری از رودخانه‌ها، آب کمتری در خود دارد به این دلیل که از میان صحرای بزرگ آفریقا در شمال جریان می‌یابد. 97% از جمعیت مصر در دره‌ی این رودخانه زندگی می‌کنند. مصر باستان هرگز نمی‌توانست بدون کمک رود نیل به یکی از بزرگترین تمدنهای جهان تبدیل شود. برای قرن‌ها مردم در نیل حمام کرده، آب آن را می‌نوشیدند، افسانه‌ها در مورد آن نقل می‌کردند و مقبره‌ها و معابدی ساخته و حتی اهرام بزرگی نزدیک سواحل آن بنا می‌کردند. بزرگترین رودخانه آفریقا آب حدود 10 درصد از این قاره را تخلیه می‌سازد. این رود از میان بسیاری از کشورهای شرق و شمال آفریقا جریان دارد.

رود نیل از دو شاخابه یا انشعاب تشکیل شده است. نیل سفید از نزدیکی دریاچه ویکتوریا شروع شده و از میان تنگ دره‌های شیب دار و چشم اندازهای کوهستانی نواحی گرمسیری آفریقا جریان می‌یابد. نیل آبی سفر خود را از فلات مرتفع اتیوپی آغاز می‌کند. این شاخابه کوتاه‌‌تر از نیل سفید است اما آب بیشتری را با خود حمل کرده و بسیار سریعتر از نیل سفید جریان دارد. نیل آبی همچنین با خود گل و لای حاصلخیز را به همراه آورده و موجب به جریان افتادن بیشتر سیلابها در شمال می‌شود. این رودخانه‌ها نام خود را از آبی که با خود حمل می‌کنند، بدست آورده‌اند. نیل آبی با یک جویبار آبی روشن شروع شده و همانطور که رسوباتی را با خود حمل می‌کند تیره می‌شود. نیل سفید رسوبات خاکستری مایل به سفید از مناطق گرمسیری حمل می‌کند.


نقشه رود نیل

این دو رودخانه در خارطوم (Khartoum ‎) در کشور سودان به هم می‌پیوندند. از اینجا رود نیل مسیر مارپیچی را از میان شمال سودان و مصر به دریای مدیترانه طی می‌کند. این رود از شمال قاهره به دلتایی کشیده شده و به کانال و آبراه‌های مجزایی تقسیم می‌شود. این ناحیه از زمین شور و خاک حاصلخیز تشکیل شده است.

در بیابان های بین خارطوم و جنوب مصر، رود نیل از میان مجموعه‌ای تند آب تحت عنوان آبشار یا سیلاب جریان می‌یابد.  

نیل و مصر باستان

مصر باستان هرگز نمی‌توانست بدون کمک رود نیل به یکی از بزرگترین تمدنهای جهان تبدیل شود. برای قرن‌ها مردم در نیل حمام کرده، آب آن را می‌نوشیدند، افسانه‌ها در مورد آن نقل می‌کردند و مقبره‌ها و معابدی ساخته و حتی اهرام بزرگی نزدیک سواحل آن بنا می‌کردند.

کشاورزی در مصر باستان به رود نیل وابسته بود. سال به سه فصل تقسیم می‌شد. سیلاب های بزرگی بین ماه‌های ژوئن و سپتامبر به راه می‌افتادند. کشاورزان از ماه اکتبر تا فوریه زمین را شخم زده و محصولات خود را در گل و خاک حاصلخیزی که از سیلاب ها بدست آمده بود، می‌کاشتند. آنها جوی و کانال هایی ساخته تا بتوانند آب رودخانه را به سوی محصولات خود روانه کنند. فصل برداشت از ماه مارس تا مه بود.
 

سد بزرگ آسوان

در سالهای دهه 1960، سد بزرگ آسوان در نزدیکی مرز میان مصر و سودان ساخته شد. در پشت آن، آب رود نیل، پهنه آبی مصنوعی تحت عنوان دریاچه ناصر را تشکیل می‌دهد. به دلیل وجود این سد، بسیاری از گل و لای‌هایی که در امتداد دره نیل گسترده شده بودند، امروزه در این دریاچه گرفتار می‌شوند. در نتیجه کشاورزان بایستی جهت کاشت محصول از کود استفاده کنند، اما جنبه مثبت آن، این است که آبیاری می‌تواند تحت کنترل قرار گرفته و کشاورزی می‌تواند در تمام طول سال انجام شود. این سد همچنین برق اکثر مناطق مصر را تأمین می‌سازد.

 
 

گیاهان و حیوانات

رود نیل از میان بسیاری از نواحی اقلیمی جریان دارد. مراتع، سواحل رودخانه جنوب خارطوم را دربرمی‌گیرند. این رود به سمت شمال مسیر مارپیچی را بر روی نواری سبز از زمین حاصلخیز از طریق شمال آفریقا طی می‌کند. علاوه بر محصولاتی مانند گندم و ذرت، پاپیروس یکی از گیاهان سنتی موجود در سواحل رود نیل است. این گیاه ساقه‌ای است که مصریان باستان بر روی آن می‌نوشتند.

گونه‌های بسیاری از ماهی را می‌توان در آبهای این رود یافت. کروکودیل، مار و اسب آبی در زیستگاه اطراف رود نیل زندگی می‌کنند.
 

منبع مقاله :

برگرفته از سایت اینگیلیش آنلاین