مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
ماهی جانوری است که در آب زندگی می‌کند و از جمله مهره‌ داران یعنی حیواناتی با ستون فقرات به حساب آمده و در اشکال، اندازه و رنگهای مختلف وجود دارد. ماهی در حدود 500 میلیون سال پیش یعنی مدتها قبل از دایناسورها، در اقیانوسهای کره زمین زندگی می‌کرد. امروزه ده‌ها هزار گونه مختلف ماهی وجود دارد و هر ساله گونه‌های جدیدی از آن کشف می‌شود. بیش از میلیونها سال ماهی‌ها برخی خصائص خود را تغییر داده و برای زنده ماندن با محیط اطراف خود سازگاری پیدا کرده‌اند. ماهی برای انسان دارای اهمیت است. آنها در زمره اولین حیواناتی بودند که توسط انسانهای نخستین صید می‌شدند. میلیونها نفر در سرتاسر دنیا به عنوان غذای اصلی به ماهی وابسته هستند. در بسیاری از کشورهای ساحلی، به عنوان مثال ژاپن یا نروژ، مردم از طریق ماهی امرار معاش می‌کنند. کوسه نهنگ (whale shark) بزرگترین ماهی روی زمین است. این ماهی می‌تواند به طول 12 متر رشد کرده و وزن آن به 15 تن برسد. در مقابل آن، ماهی کوچک گوبی اغلب تنها چند میلی‌متر طول دارد.
ماهی برای انسان دارای اهمیت است. آنها در زمره اولین حیواناتی بودند که توسط انسانهای نخستین صید می‌شدند. میلیونها نفر در سرتاسر دنیا به عنوان غذای اصلی به ماهی وابسته هستند. در بسیاری از کشورهای ساحلی، به عنوان مثال ژاپن یا نروژ، مردم از طریق ماهی امرار معاش می‌کنند.
ماهیان بخشی از زنجیره غذایی را تشکیل می‌دهند. آنها از حیوانات تغذیه کرده و خود توسط سایر موجودات دریایی خورده می‌شوند، در نتیجه تعادل در طبیعت حفظ می‌شود.

محل زندگی ماهیان

ماهی‌ها در سراسر جهان، در آبهای سرد قطب شمال و همچنین در آب گرم مناطق گرمسیری اطراف استوا زندگی می‌کنند. مناطق مملو از ماهی به ویژه در اطراف جزیره مرجانی در شمال اقیانوس اطلس، دریای کارائیب و غرب اقیانوس آرام را شامل می‌شود.
بیشتر ماهی‌های جهان در آبهای شور زندگی می‌کنند. آنها محلهایی که جریان آب گرم و سرد به هم می‌رسند را برای زندگی ترجیح می‌دهند. برخی از گونه‌ها در آبهای گرم مناطق گرمسیری اطراف صخره‌های مرجانی زندگی می‌کنند.
حدود 40% از تمام گونه‌های ماهی در آب شیرین زندگی می‌کنند. آنها شامل کپور، گربه ماهی، ماهی قزل‌آلا یا بس می‌شوند. برخی از آنها در آب زلال رودخانه زندگی کرده در حالی که برخی دیگر آبهای گل آلود برکه را ترجیح می‌دهند. چند گونه از ماهیان می‌تواند هم در آب شور و هم شیرین شنا ‌کنند. ماهی سالمون به عنوان مثال در آب شیرین متولد شده و به سوی اقیانوس مهاجرت کرده و سپس به منظور تولید مثل به آب شیرین بازمی‌گردد.

اژدهای دریایی از خانواده نزدیک اسب دریایی است

آناتومی بدن ماهی

ماهی گردن نداشته و سر و بدن آن با یکدیگر یکی شده است. اکثر گونه‌ها دارای اسکلتی متشکل از استخوان هستند و تنها چند گونه دارای ستون فقرات متشکل از غضروف هستند.
اکثر ماهیان به شکل سیگار یا اژدر هستند به طوریکه می‌توانند بسیار سریع حرکت کنند. ماهی‌هایی که نزدیک کف اقیانوس شنا می‌کنند به شکل صاف می‌باشند. مارماهی شبیه به مار طویل در زیر آب است.
ماهی‌ها جانورانی خونسرد هستند. دمای بدن آنها با تغییر دمای محیط اطراف تغییر می‌کند. تقریباً تمام ماهی‌ها بجای دست و پا، باله‌هایی داشته که از آنها جهت شنا کردن استفاده می‌کنند.
پوست اکثر ماهی‌ها از مواد لغزنده مخصوصی ساخته شده و پوشیده از ورقه‌های کوچکی تحت عنوان فلس یا پولک است. برخی فلس‌ها از سلولهای ویژه‌ای برخوردار بوده که رنگ خاصی به ماهی می‌بخشند.
ماهی از آبی که در آن زندگی می‌کند اکسیژن دریافت می‌نماید. آبشش‌هایی که در دو سمت سر ماهی قرار دارند، اکسیژن را از آب جدب کرده و دی اکسید کربن را به درون آن آزاد می‌سازند.
برخی از حیوانات موجود در اقیانوسهای جهان شبیه به ماهی‌ها هستند، اما آنها در واقع پستاندارند. دلفین‌ها و نهنگ‌ها دارای ریه بوده و بایستی جهت تنفس و دریافت هوا به سطح آب بیایند.

حواس ماهیان

ماهی‌‌ها دارای اندام‌هایی هستند که از طریق آنها متوجه می‌شوند که در آب اطراف آنها چه خبر است. آنها می‌توانند به طور همزمان به چپ و راست نگاه کنند. گرچه دارای گوش فیزیکی نیستند، اما دارای اندام شنوایی در طرف سر خود هستند. آنها نه تنها می‌توانند صداهای درون آب را بشنوند، بلکه می‌توانند صداهای روی سطح آب را نیز احساس کنند.
تمام ماهی‌ها دارای حس بویایی هستند. در برخی گونه‌ها به عنوان مثال کوسه‌ها و ماهی سالمون، این حس بسیار تکامل یافته است. ماهی‌ها همچنین می‌توانند فشار ناشی از حرکت آب را احساس کنند، در نتیجه خطراتی که به آنها نزدیک می‌شوند را احساس می‌کنند.
ماهی دارای حس خاصی تحت عنوان خط جانبی است. این اندامهای حسی ردیفی از سلولهایی است که همانند رادار عمل کرده و به ماهی در مسیریابی در آب کمک می‌کنند.

نحوه زندگی ماهی

اکثر ماهی‌ها گوشتخوارند و ترجیحاً ماهی‌های دیگر را می‌خورند. آنها همچنین از گیاه، کرم و جلبک تغذیه می‌کنند. بزرگترین ماهی‌ها در جهان توده بسیار زیادی از پلاکنتون مصرف می‌کنند.
ماهی‌ها بایستی از خود در برابر خورده شدن توسط سایر ماهی‌ها محافظت کنند. آنها با تغییر رنگ و شکل با محیط اطراف یکی می‌شوند. برخی از ماهی‌ها بسیار سریع شنا کرده و از دشمنان خود بسیار سریع دور می‌شوند. دیگر ماهیان مواد سمی از تیغ‌های خود ترشح می‌کنند.
گرچه اکثر ماهی‌ها برای انسانها بی خطر هستند اما بعضی از آنها در صورتی که تحریک شوند، حمله خواهند کرد. کوسه‌ها در صورتی که بوی خون به مشامشان برسد و یا اگر انسانها حرکات غیر قابل کنترلی انجام دهند، به آنها حمله می‌کند. ماهی‌های پیرانا که در آبهای جنگلهای بارانی گرمسیری زندگی می‌کنند با دندانهای تیز خود به قربانیان حمله کرده و گوشت آنها را از هم می‌درند.

کوسه نهنگ بزرگترین ماهی جهان

نحوه تولید مثل ماهی

ماهی با رها کردن اسپرم نر و تخمک ماده در آب به طور همزمان، تولید مثل می‌کند. روند پیوستن اسپرم و تخمک به یکدیگر را لقاح گویند. تخمک‌ها غذای سایر ماهیان هستند. بسیاری از ماهی‌های ماده صدها هزار تخمک رها ساخته تا حداقل برخی از تخم جوان بتوانند زنده بمانند.
بسیاری از ماهی‌ها پس از تخم ریزی و لقاح، تخمهای خود را رها می‌سازند. برخی از آنها همانجا مانده و از تخم‌های خود محافظت کرده تا زمانی که نوزادان سر از تخم درآورند. ماهی سالمون تخم‌های خود را با شن و ماسه می‌پوشاند.

خطراتی که ماهی‌ها را تهدید می‌کند

ماهی به دلایل مختلف صید می‌شود. غیر از آنکه غذای میلیونها نفر را تأمین می‌سازد، برای غذای حیوانات و تولید روغن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صید بیش از حد ماهی‌های اقیانوسهای جهان تهدیدی برای بسیاری گونه‌ها است. برخی آنها در خطر انقراض قرار دارند. به منظور نجات مهمترین گونه‌ها محدودیت صید قرار داده شده است. ماهی‌ها همچنین در خطر آلودگی اقیانوسهای جهان قرار دارند.
منبع مقاله :
برگرفته از سایت اینگیلیش آنلاین