عوارض جانبی همراه با استروئیدها

استروئیدها و عوارض جانبی ناشی از مصرف آنها معمولاً در مباحث مرتبط با کارهای بزرگ و فوق‌العاده ورزشی و قدرت عضلانی به طور مشکوک بالا، به ناگاه مورد توجه قرار می‌گیرند. از طریق این مقاله در خصوص خطرات ناشی از این داروها بیشتر بیاموزید.
داروهای استروئیدی که نوعی ترکیبات آلی بوده موادی هستند که به طور مصنوعی توسط انسان ساخته شده و به هورمون جنسی تستوسترون ارتباط می‌یابند. این هورمون هم در مردان و هم زنان یافت می‌شود اما در مردان در درجه بالاتری وجود دارد. استروئیدها حاوی چهار حلقه سیکلوآلان متصل به یکدیگر هستند. آنها به صورت زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
• کورتیکواستروئیدها (استنشاقی، خوراکی، تزریقی)
• استروئیدهای آنابولیک
کورتیزون گروهی از هورمون‌ها بوده که به طور طبیعی توسط بدن تولید شده و به تنظیم و تعدیل التهاب در طول جراحات کمک می‌کند. این ترکیبات مصنوعی را پزشکان به منظور درمان آلرژیها، آرتریت، آسم و عوارض بسیار دیگری تجویز می‌کنند. آنها کاملاً متفاوت از استروئیدهای آنابولیکی هستند که جاروجنجال زیادی در خصوص آنها صورت گرفته، به این دلیل که توسط ورزشکاران و بدنسازان مورد استفاده قرار می‌گیرند. استروئیدهای آنابولیک توده عضلانی را افزایش داده و به افزایش استقامت فرد کمک می‌کنند. استروئیدها چنانچه در نوجوانی و سنین بلوغ استفاده شوند، موجب تکامل یافتن بسیار سریع استخوانها شده و آنگاه رشد متوقف شده منجر به جلوگیری از رشد می‌شود. مصارف پزشکی استروئیدها، سرکوب سیستم ایمنی انسان است به گونه‌ای که در این بین سایر داروها بتوانند عمل کنند. در این زمینه، آنها می‌توانند ابزارهای پزشکی مفیدی باشند و پزشکان با شیوه‌های پزشکی مختلف، خود را آماده مواجهه با عوارض جانبی آنها می‌کنند.

عوارض جانبی

شواهد قطعی وجود دارد که اثرات مضر مصرف استروئید بر زندگی انسان را نشان می‌دهند. کسانی که استروئیدها را برای هدفی غیر از اهداف تجویزی پزشک مصرف می‌نمایند، دچار دردسر خواهند شد. ورزشکاران از استروئیدها استفاده نامناسب می‌کنند چرا که این داروها مانع تولید هورمونهای طبیعی شده و دارای خواص افزایش کوتاه مدت عملکرد هستند. به عبارت دیگر، آنها را قادر می‌سازد برخی کارهای بزرگی که نیازمند استقامت و قدرت بدنی غیر عادی است را برای مدت زمان کوتاهی انجام دهند.
اثرات نامطلوب آنها به میزان و وسعت استفاده از آنها و عارضه‌ای که از پیش در فرد مصرف کننده وجود داشته، بستگی دارد. با طولانی‌تر شدن زمان استفاده، این داروها همیشه خطرناک خواهند بود و می‌توانند مشکلات حاد، دیرپای و گاهی غیر قابل برگشتی را در سلامت فرد ایجاد کنند.  

اثرات کوتاه مدت

اکثر افراد استروئیدها را برای مدت زمان کوتاهی مصرف می‌کنند، اما این احتمال وجود دارد که آنها نیز دچار برخی عوارض جانبی شوند. این عوارض ممکن است موقتی باشند و با گذشت زمان از بین بروند.
• احتباس آب: افزایش غیر طبیعی مایعات در گردش خون بدن است که می‌تواند مشکلات حادی را ایجاد نماید.
• افزایش وزن: مصرف استروئیدها اشتهای فرد را افزایش داده که موجب افزایش وزن فرد می‌شود.
• بی خوابی: دوز یا میزان بالایی از استروئیدها موجب ایجاد تغییراتی در الگوی خواب ناشی از استرس و اضطراب شده که منجر به دیدن خوابهای ترسناک و بی خوابی در فرد می‌شود.
• راش‌های پوستی: استروئیدها همچنین می‌توانند مسبب بروز آلرژیهای پوستی و راش یا بثورات پوستی فراوانی برای کسانی باشند که از پوستی حساس برخوردارند.
• افزایش قند خون: استروئیدها، فعالیت انسولین در کنترل گلوکز را مختل می‌سازند؛ علاوه بر آن، موجب شده کبد گلوکز بیشتری تولید کرده که منجر به افزایش سطوح قند خون می‌شود.
• اسهال: وضعیتی است که در آن مدفوع شل و آبکی می‌شود. فرد به هنگام ابتلاء به اسهال مجبور خواهد بود به طور مکرر به دستشویی مراجعه کند.
• کبودی: در صورتی که استروئیدها از طریق تزریق مصرف شوند، آنگاه فرد ممکن است دچار کبودی در آن ناحیه از بدن شود.
• فشار خون بالا: استفاده از استروئیدها، تبدیل استروژن را افزایش داده و سطح آب و نمک موجود در بدن افزایش یافته در نتیجه موجب بالا رفتن فشار خون می‌شود.
• کلسترول بالا: استروئیدها موجب ایجاد عدم تعادل بین لیپوپروتئینها در بدن شده که خطر بالا رفتن سطوح کلسترول را به همراه دارد.
ا

ثرات بلند مدت

بعضی افراد به مقدار زیاد و برای مدت زمان طولانی از استروئیدها مصرف کرده، تا نتایج کوتاه مدتی عایدشان شود؛ هرچند در تمام طول عمر خود دچار رنج خواهند شد.
• سرطان مغز: مصرف طولانی مدت استروئیدها می‌تواند باعث ایجاد لخته یا تومور در مغز شود که خطر ابتلاء به سرطان مغز را افزایش می‌دهد.
• آکنه شدید: افزایش فعالیت غدد چربی پوست ناشی از مصرف استروئید موجب خارج ساختن روغن از پوست شده و آکنه یا جوش را بر روی صورت، کتف و کمر ایجاد خواهد کرد.
• ضعف تاندون‌ها: استروئیدها به عنوان منبعی خارجی برای تأمین تستوسترون عمل کرده؛ از اینرو، تولید طبیعی این هورمون متوقف شده و نتیجه آن ضعیف شدن تاندون‌ها خواهد بود.
• یرقان: استفاده طولانی مدت از استروئیدها ممکن است بیماری نادر انحطاط کیستی هموراژیک کبد را ایجاد نموده که به بروز بیماری یرقان منجر می‌شود.
• رشد غدد شیری در مرد: در این وضعیت مردان به دلیل افزایش هورمون زنانه استروژن در بدن دچار بزرگ شدن غدد سینه می‌شوند. این ظاهر زنانه نه تنها موجب خجالت فرد است بلکه دردناک نیز می‌باشد.
• وقفه در رشد: استروئیدها چنانچه در نوجوانی و سنین بلوغ استفاده شوند، موجب تکامل یافتن بسیار سریع استخوانها شده و آنگاه رشد متوقف شده منجر به جلوگیری از رشد می‌شود.
• کوچک شدگی بیضه: عارضه‌ای حاد است که در آن اندازه بیضه‌های مردانه کاهش یافته و در اغلب اوقات عملکرد خود را از دست می‌دهند.
• آسیب کبدی: شواهد علمی کافی وجود دارد که نشان می‌دهند افزایش مدت استفاده از استروئید می‌تواند به آسیب برگشت ناپذیر کبد منجر شود.
• بم شدن صدا: زنان با سوء مصرف استروئیدها بسیاری از خصلتهای مردانه را دریافت می‌دارند به این دلیل که با تزریق تستوسترون به بدنشان صدا بم و مردانه شده و سیب گلو یا جلوآمدگی حنجره در آنها پدید می‌آید.
• حمله قلبی: پیامد مصرف استروئیدها همچنین می‌تواند حملات قلبی و سکته مغزی نابهنگام را ایجاد نماید.
• بیماری کلیوی: ترکیبات استروئیدی فشاری را بر روی کلیه‌ها وارد ساخته که موجب ایجاد مانع در عملکرد آنها شده که می‌تواند به آسیب یا نارسایی کلیوی بیانجامد.
• بی نظمی در چرخه قاعدگی: به دلیل عدم تعادل هورمونی، ممکن است نامنظمی در چرخه قاعدگی مشاهده شود.
• الگوی کچلی مردانه: کچلی و ریزش مو هم در مردان و هم زنان به دلیل تولید بیش از حد آنزیم بازدارنده ایجاد مو، دیده می‌شود.
• رشد مو در صورت و بدن: زنان درست مانند مردان ممکن است رشد بیش از حد مو در صورت و بدن خود را شاهد باشند.

سایر موارد

• فرد مصرف کننده داروهای استروئیدی، رفتار خشونت آمیز را به خود گرفته یا دچار تغییرات خلقی زیادی تحت عنوان «پرخاشگری شدید» خواهد شد.
• فرد همچنین ممکن است دچار تهوع، استفراغ، تپش قلب، افسردگی، فشار خون بالا، و از این دست شود.
• توهم نیز یکی از عوارض جانبی ناشی از استفاده گسترده استروئیدها است. در این وضعیت، فرد ممکن است افرادی را دیده یا صداهایی را بشنود که در واقعیت وجود خارجی نداشته و در ذهن او شکل گرفته‌اند.
• استفاده از استروئیدها همچنین می‌تواند شرایط شرم آوری را ایجاد نماید به این دلیل که تمام مدت دهان فرد بوی بدی به خود گرفته پوست سرش چرب خواهد بود.
• استروئیدها همچنین با سطوح کلسترول تداخل ایجاد می‌کنند، هرچند در خصوص اینکه این وضعیت خطری جدی بر روی سلامت برجای می‌گذارد یا خیر، اختلاف نظر زیادی وجود دارد ــ آنها اغلب کلسترول LDL (کلسترول بد) را کاهش می‌دهند. علاوه بر آن، می‌توانند کلسترول خوب یا HDL را افزایش دهند به این دلیل که به محافظت از عروق خونی کمک می‌کنند.
نتیجه آنکه با وجودی که اثرات نامطلوب اغلب آنقدرها که در جراید عنوان می‌شود، مبالغه آمیز نمی‌باشد، اما قطعاً عملکرد طبیعی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. و مصرف بیش از حد استروئیدها می‌تواند آسیب دائمی و حتی مرگبار بر سلامت فرد برجای گذارد.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.
منبع مقاله : برگرفته از سایت بازل