معرفی خارشتر و خواص درمانی آن

خارشتر واریته‌های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک نوع خارشتر که مولد ترنجبین می‌باشد اشاره شده است.

نام علمی:

Alhagi persarum Bioss.& Buhse، نام فرانسه Alhagi و نام انگلیسی آن Camel thorn می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، خاربز، اشترخار، خارشیری و الحاجی نامیده شده است.

تیره گیاه:

پروانه‌واران Leguminosae

نوع گیاه:

بوته یا درختچه

مشخصات ظاهری:

بوته یا درختچه کوچکی است به ارتفاع حدود 80 سانتی‌متر، پرشاخه، خاردار، دارای کرک‌های تیز و تقریباً گسترده روی زمین، برگ‌های آن ساده، کوچک، منفرد، بدون دندانه و نوک کند و گل‌های آن کوچک و صورتی رنگ گاهی موارد قرمز می‌باشند. غلاف میوه‌ی آن، کرکدار، بند بند، خمیده، ضخیم و به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای و تخمدان آن پوشیده از تارهای ابریشمی است. دانه‌های آن که در غلاف میوه وجود دارند سرخ رنگ و به ابعاد ارزن می‌باشند. ریشه‌ی گیاه نیز چوبی، دراز و ضخیم است.  

طبیعت خارشتر:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و بسیار خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها خصوصاً کشورهای آسیایی و بیشتر در کشورهای خاورمیانه و در ایران به صورت خودرو انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه: حاوی ترکیبات قندی مختلف چون منوساکاریدهای گلوکز و فروکتوز، دی ساکارید و تری ساکارید، تانن، آنتوسیانین و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

قسمت های هوایی گیاه. در ضمن قسمت مهم دارویی خارشتر، ترنجبین به دست آمده از آن است.

نحوه مصرف:

در طب سنتی بیشتر عرق خارشتر کاربرد دارد.

خواص درمانی:

مسهل و معرق، مدر و دفع کننده سنگ کلیه، نرم کننده و خارج کننده اخلاط سینه، تحریک کننده ترشح صفرا و محرک غدد مترشحه شیره معده، بادشکن و مفید برای بیماری های جهاز هاضمه، اشتهاآور و ضدعفونی کننده، ضد یرقان و مسکن سردردهای یکطرفه می باشد. در ضمن برای سینه درد و طپش قلب نیز مفید است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.