مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون
یکی از محبوب‌ترین گیاهان یعنی ریحان به جهت خواص دارویی خود و همچنین مواد مغذی و طعمی که به غذا می‌بخشد شناخته شده است. چنانچه خودتان، ریحان پرورش می‌دهید و یا مقدار زیادی از آن را خریداری کرده‌اید، یادگیری چگونگی نگهداری مؤثر آن می‌تواند بسیار مفید باشد.

آیا می‌دانستید؟

ریحان جهت اهداف دارویی و آشپزی مفید بوده همچنین دارای خواص ضد قارچی و دفع آفات است. می‌توان از روغن‌های عصاره‌ای آن جهت دور نگاه داشتن پشه و متوقف ساختن گسترش عفونتهای قارچی استفاده نمود. برگهای ریحان را درون فریزر قرار داده تا یخ بزنند. بلافاصله آنها را بیرون آورده و با فاصله درون ظرف دربسته قرار دهید. ظرف را به درون فریزر برگردانید. هنگامی که به ریحان نیاز داشتید، برگها را درون آب سرد قرار داده تا یخ‌شان باز شود. این روش شکل برگها را به همان گونه‌ای که هستند حفظ خواهد کرد. پرورش ریحان در میان کاشت گیاهان باغچه‌ای از محبوبیت بسیاری برخوردار است. این گیاه به خانواده نعناع تعلق داشته و بومی هند، چین، گینه نو و برخی مناطق آسیای جنوب شرقی است. ریحان دارای خواص مفید زیادی است که نه تنها به پیشگیری و درمان بیماریها کمک می‌کند بلکه جزء مواد لازم در بسیاری غذاهای سراسر دنیا می‌باشد. گیاه ریحان بسیار آسان رشد کرده و تحت شرایط مناسب می‌تواند مقدار زیادی برگ و گل تولید کند، در واقع به قدری زیاد که ممکن است مجبور شوید این گیاه را چیده یا هرس کنید و ترتیب ذخیره ریحان چیده شده را بدون خراب شدن آن بدهید. این بدان علت است که گرچه گیاه ریحان به طور فوق‌العاده‌ای در برابر بیماریها و تغییرات آب و هوایی مقاوم است، برگهای چیده شده آن به سرعت شروع به از دست دادن رنگ و مواد مغذی خود می‌کنند. بنابراین اجازه دهید به بهترین راه‌های نگهداری مؤثر برگ ریحان تازه نگاهی بیاندازیم، خواه قصد نگهداری آن برای یک شب، چند روز و یا چند هفته را داشته باشید.

تهیه قطعه‌های یخ زده از خمیر ریحان

برگهای ریحان را به صورت ریز خرد کرده و آن را در خردکن یا مولینکس ریخته و با مقداری روغن زیتون مخلوط کرده تا خمیر نرمی از آن بدست آید (از یک چاقوی تیز جهت خرد کردن برگها استفاده کنید، به این دلیل که چاقوی کند برگها را له کرده و موجب از دست رفتن مواد مغذی آن می‌شود). خمیر بدست آمده را درون قالبهای یخ ریخته و آنها را فریز کنید. هر زمان به طعم ریحان تازه در غذای خود نیاز داشتید، یک قالب از این ریحان را به غذای خود اضافه کنید. همچنین می‌توانید از آن به عنوان چاشنی سالاد استفاده کنید. این روش تکنیک مؤثری است که به ویژه در زمستان هنگامی که ریحان تازه کمیاب می‌باشد، مفید خواهد بود.

تهیه ریحان با طعم کره

جهت تهیه ریحان با طعم کره، نیاز به کره بدون نمک نرم شده دارید. کره را همزده تا زمانی که سبک شده و پف کند. برگهای ریز خرد شده ریحان را به این مخلوط افزوده (مقدار ریحان به این امر بستگی دارد که تا چه میزان می‌خواهید طعم آن قوی باشد) و سپس آنها را تا زمانی مخلوط نمایید که ریحان در تمام کره پخش شود. این مخلوط را درون کاغذ کره قرار داده و محکم ببندید. ریحان کره‌ای را فریز کرده تا زمانی که جهت استفاده بدان نیاز پیدا کنید.

تهیه سس پِستو از ریحان

تهیه یک سس ساده پستو راه دیگر حفظ طعم ریحان تازه است. طبق دستورالعمل خود پیش روید، هرچند حتماً به قدر کافی روغن زیتون به آن بیافزایید. این کار سس پستو را برای مدت زمان بیشتری تازه نگاه خواهد داشت. چنانچه آن را در یخچال و ظروف دربسته بدون ورود هوا نگهداری کنید، این سس حدود یک ماه قابل استفاده خواهد بود.

قرار دادن ساقه ریحان در یخچال

قرار دادن ریحان درون یک کیسه پلاستیکی درون یخچال به حفظ تازگی آن به مدت 2 تا 3 روز کمک می‌کند. البته بهتر است که تمام ساقه‌ی گیاه ریحان را همراه با ریشه‌های آن درون یک شیشه با کمی آب قرار داده و شیشه را درون یخچال بگذارید. برگهای آن به مدت یک هفته یا بیشتر تازه خواهند ماند.

فریز کردن برگهای ریحان

برگهای ریحان را درون فریزر قرار داده تا یخ بزنند. بلافاصله آنها را بیرون آورده و با فاصله درون ظرف دربسته قرار دهید. ظرف را به درون فریزر برگردانید. هنگامی که به ریحان نیاز داشتید، برگها را درون آب سرد قرار داده تا یخ‌شان باز شود. این روش شکل برگها را به همان گونه‌ای که هستند حفظ خواهد کرد. استفاده از کیسه‌های پلاستیکی زیپ دار بجای ظروف دربسته عاری از هوا نیز به خوبی عمل می‌کند.

نمک اندود کردن ریحان

این روش جهت نگهداری برگهای ریحان برای مدت زمان طولانی مفید است. در یک ظرف یک لایه نمک با ضخامت حدود نصف اینچ یا 5ر1 سانتیمتر بریزید. برگهای ریحان را یک به یک روی لایه‌ی نمک قرار داده تا لایه‌ی دومی تشکیل دهند. روی برگها را با لایه نازکی از نمک و به دنبال آن برگهای بیشتر بپوشانید. این روند را یک درمیان با ریحان و نمک انجام داده تا به سر ظرف برسند. بالاترین لایه را با لایه ضخیمی از نمک پوشانده و درب ظرف را ببندید. ظرف را در محیطی خنک و خشک نگهداری کنید. به منظور استفاده از برگ ریحان، تنها کافی است آنها را از ظرف بیرون آورده نمک را با تکاندن برگها زدوده و به دلخواه از این برگها استفاده کنید. با این حال به خاطر داشته باشید که نمک را در ظرف به همان صورتی که بوده جایگزین کرده تا از برگهای باقی‌مانده در برابر هوا محافظت شود.

پوشاندن ریحان با نمک و روغن زیتون

برگهای ریحان را تمیز و خشک نمایید. برگها را درون ظروف بدون ورود هوا قرار داده و روی آنها نمک بپاشید. ظرف را تکان داده تا اطمینان حاصل شود برگها به طور کامل پوشیده از نمک شده‌اند. اکنون ظرف را با روغن زیتون پر کرده و درب آن را محکم ببندید و درون یخچال نگهداری کنید. برگها و روغن را می‌توان هر زمان که در آشپزی بدانها نیاز شد مورد استفاده قرار داد. این روش می‌تواند برگها را به مدت چند ماه تازه نگاه دارد.

تهیه ریحان با طعم سرکه

جهت تهیه ریحان با طعم سرکه نیاز به برگ ریحان تازه، سرکه سیب و یک شیشه مات یا کدر خواهید داشت که بتواند محکم بسته شود. "1" /"4" فنجان برگ ریحان برای هر دو فنجان سرکه را در ظرف قرار داده و درب آن را محکم ببندید. ظرف بسته شده را در مکانی خنک و تاریک نگهداری کنید. پس از 4 تا 5 هفته ریحان با طعم سرکه آماده استفاده در غذا خواهد بود.

خشک کردن ریحان

گرچه خشک کردن برگ در حفظ طعم برگ ریحان چندان مؤثر نمی‌باشد، اما هنوز هم افراد زیادی در سرتاسر جهان از این روش استفاده می‌کنند. به منظور خشک کردن برگ ریحان، از یک توری تمیز استفاده کرده و برگها را روی آن با فاصله کم قرار داهید. برگها را با یک پارچه تمیز که هوا از آن رد شود بپوشانید و توری را در مکانی تاریک، خشک و گرم با تهویه مناسب قرار دهید. برگها پس از 2 هفته اندکی خشک می‌شوند. بررسی کنید ببینید آیا بافت آنها ترد شده است یا خیر. اگر بله، برگها را در فر با دمای 100 درجه فارنهایت یا 7ر37 سانتیگراد گذاشته به گونه‌ای که درب فر کمی باز باشد. آنها را از فر خارج ساخته و اجازه دهید به طور کامل خنک شوند. اکنون برگهای خشک شده را در یک ظرف بدون نفوذ هوا گذاشته و درب آن را ببندید. برگها به مدت حدوداً یک سال قابل استفاده خواهند بود. در طول این مدت، به طور مرتب بررسی کرده ببینید رطوبت نکشیده باشند و در صورت لزوم آنها را در فر خشک کنید. این کار از تشکیل کپک بر روی برگها جلوگیری می‌کند. همچنین می‌توانید برگها را پیش از نگهداری در ظرف، ریز کنید.
برگ ریحان را پیش از آنکه گلدهی شروع به از بین بردن بیشتر طعم آن نماید، بچینید. بهترین زمان برای این کار صبح زود پس از خشک شدن شبنم است، اما پیش از آنکه نور خورشید به گیاه برسد این کار را بکنید. از نکات فوق پیروی کرده و از طعم ریحان تازه در سوپ، سس و سایر غذاهای خوشمزه پخته شده لذت ببرید.